To τραγούδι που εμπνεύστηκε από τη δημοσίευση ενός βιβλίου
Μόλις κυκλοφόρησε το νέο τραγούδι του Ευγένιου Δερμιτάσογλου «Αδέσποτες λέξεις», που ερμηνεύει στα ελληνικά και αγγλικά με τον Ηλία Ζάικο των Blues Wire, σε μετάφραση του Joseph Powell των Youth Valley. Πίσω από τους στίχους του που ενέπνευσαν τον δημιουργό, κρύβεται το βιβλίο «Αδέσποτα», και η πρώτη δημοσίευση για την παρουσίασή του.
Στο τέλος Ιουνίου του 2019, θα παρουσιαζόταν τότε το συλλογικό βιβλίο «Αδέσποτα», στον Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια, από τις Εκδόσεις Ταξιδευτής, για τα 10 χρόνια του σεμιναρίου «Αφήγηση ζωής».
Όταν ήρθε η στιγμή να σταλλεί η πρόσκληση με ένα ενημερωτικό κείμενο – σαν Δελτίο Τύπου), μου «βγήκε» αυθόρμητα ένας πρόλογος κάπως «ποιητικός», που ξένισε κι εμένα την ίδια, γι’ αυτό τηλεφώνησα στην συγγραφέα Ειρήνη Δερμιτζάκη (η οποία συμμετείχε και στο βιβλίο με έναν πρόλογο αλλά και ένα αυτοβιογραφικό της κείμενο), για να μου πει τη γνώμη της: «Να το αλλάξω; Μήπως γίνω ρεζίλι;». Εκείνη μου είπε να το αφήσω, οπότε παίρνοντας -ας πούμε- κουράγιο, το έστειλα στο Tvxs με την παράκληση για δημοσίευση, όπου στην αρχή του έλεγε:
«Όταν μετά από χρόνια η αλήθεια βρει τις λέξεις για να αποτυπωθεί στο χαρτί, τότε μπορεί να χαράξει σαν γέλιο ή να βγει σαν καρφί, να τρομάξει σαν τυφώνας, να ζωντανέψει σαν βροχή, να ανοίξει δρόμους σαν απόφαση, να ταρακουνήσει σαν εφιάλτης, να ευωδιάσει σαν λουλούδι, να αγανακτήσει σαν δούλος, να κοκκινίσει σαν απορία, να κατακεραυνώσει σαν έκπληξη, να καθηλώσει σαν σιωπή, να χαριστεί σαν αγάπη, να παρηγορήσει σαν ελπίδα.
Μετά από 10 χρόνια στο σεμινάριο Αφήγηση Ζωής, 45 αφηγήματα –επιλεγμένα ανάμεσα από εκατοντάδες άλλα– βρήκαν τις λέξεις για την αλήθεια τους, και εκδόθηκαν σε ένα βιβλίο… Τα κείμενα είναι, είτε αυτοβιογραφικά, είτε βασισμένα σε πραγματικές ιστορίες, εστιασμένα κυρίως στην παιδική και στην εφηβική ηλικία, μία θεματική που λείπει σε μεγάλο βαθμό από την παγκόσμια βιβλιογραφία»
Μετά από έξι μήνες, έλαβα ένα μήνυμα, από το βορά της χώρας, και τον τραγουδοποιό Ευγένιο Δερμιτάσογλου:
«Γεια σου Κρυσταλία, σου είχα στείλει μήνυμα για το υπέροχο (μετά που τo απέκτησα) βιβλίο «ΑΔΕΣΠΟΤΑ». Είναι, απλά, πάρα πολύ ωραίο αυτό που κατάφερες. Το Δελτίο Tύπου μ’ έχει εμπνεύσει να γράψω κάτι. Το ‘χω πειράξει λίγο, αλλά έχω στηριχτεί πάνω του στιχουργικά. Προς το παρόν το έκανα πρόβα με τους “Blues Wire”, ένα γκρουπ της Θεσσαλονίκης».
Το μήνυμα συνοδευόταν και από ένα βιντεάκι με το μελοποιημένο τραγούδι του από την πρόβα… Ενθουσιάστηκα και συγκινήθηκα, όπως θα ένιωθε οποιοσδήποτε στη θέση μου. Γιατί, εκτός των άλλων, όλα αυτά τα «αδέσποτα» παιδιά, που ενήλικες πια, μετά από πολλά χρόνια, απέκτησαν φωνή μέσα από τα κείμενα αυτού του βιβλίου, τώρα θα αποκτούσαν και το δικό τους τραγούδι!
Ένας αυθεντικός καλλιτέχνης, που δεν έχει προδώσει το «αδέσποτο» παιδί μέσα του, με την ποιότητα του Ευγένιου, είχε εμπνευστεί από τις ιστορίες τους, από τις αδέσποτες λέξεις τους.
Τι πιο παρηγορητικό, όπως είναι άλλωστε και η ίδια η Τέχνη για όλους μας, να αγγίζει την ψυχή σου κάποιος με τις νότες του, και μετά να παίρνουν τη σκυτάλη συνεργασίας οι Blues Wire, το συγκρότημα που είναι σαν να έχει προσγειωθεί από άλλη χώρα -για να μην πούμε πλανήτη, με τον τρόπο που προσεγγίζει τη μουσική για τα ελληνικά δεδομένα;
Και τι πιο θαυμαστό, να ενώνονται μέσα από ένα τραγούδι, που ξεκίνησε από μια δημοσίευση για ένα βιβλίο, τόσοι διαφορετικοί άνθρωποι:
O πατέρας δημιουργός του, Ευγένιος Δερμιτάσογλου, ο Ηλίας Ζάικος, η ψυχή των απίθανων Blues Wire, ο Joseph Powell, τραγουδοποιός και ο ίδιος στους Youth Valley, που έκανε την ποιητική μετάφραση στα αγγλικά, για τα «Αδέσποτα», και μακάρι το κάθε «αδέσποτο» παιδί που ο καθένας έχει μέσα του, αλλά κι όλα κάπου εκεί έξω…
Εύχομαι, όταν θα ακουστεί το τραγούδι «Αδέσποτες λέξεις», να νιώσουν όσοι το ακούσουν, κάτι σαν αυτό που είπε η κλινικός ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Ελένη Νίνα, στον πρόλογο του βιβλίου:
«Διαβάζοντας τις ιστορίες των Αδέσποτων, ακούω από παντού τον ψίθυρο «Μπορώ», και είναι σαν να ανάβουν μικρά φανάρια, που με οδηγούν να βρω τον δρόμο για μια αυθεντική και στοργική συνεύρεση με άγνωστους ανθρώπους και με το αδέσποτο παιδί μέσα μου»
Ή σαν αυτό που έγραψε ο συγγραφέας – δημοσιογράφος Κώστας Στοφόρος: «Συγκινήθηκα, γέλασα, ένιωσα μερικές φορές έναν κόμπο στον λαιμό. Σκέφτηκα πολλά πράγματα για τον εαυτό μου. Για όσα κρύβουμε πολλές φορές «κάτω από το χαλί»»…
Όμως, κάτι που γίνεται κάποτε τραγούδι, είναι πολλά παραπάνω από ότι μπορεί να φανταστεί κανείς.
«Αδέσποτες λέξεις»
Στοιχεία για το τραγούδι και το video clip
Μουσική: Ευγένιος Δερμιτάσογλου
Στίχοι: Κρυσταλία Πατούλη & Ευγένιος Δερμιτάσογλου
Παίζει και τραγουδά: Ηλίας Ζάικος (Blues Wire)
Ποιητική μετάφραση: Joseph Powell (Youth Valley)
Ηχογράφιση, μίξη, Mastering: Χρήστος Μέγας
Βίντεο: Παντελής Ασίκογλου
Ευχαριστούμε τον Αποστόλη Σταύρο για τις κάμερες,
και τον Πασχάλη Μπόζε για το τροχόσπιτο!
Οι στίχοι (ελληνικά και αγγλικά) του τραγουδιού:
Αδέσποτες λέξεις / Stray words
Όταν μετά από χρόνια η αλήθεια βρει
Τις λέξεις ν’ αποτυπωθεί στο χαρτί
Θα χαράξει σα γέλιο
ή θα βγει σαν καρφί
Θα τρομάξει σαν τυφώνας
Θα ζωντανέψει σαν βροχή
Θ’ ανοίξει δρόμους σαν απόφαση
Θα κουνήσει τη γη…
Όταν μετά από χρόνια η αλήθεια βρει
Τις λέξεις ώσπου στα χείλη να βγει
Θα ευωδιάσει σα λουλούδι
Θα ουρλιάξει σαν πληγή
Θα κοκκινήσει σαν απορία
Θα καθηλώσει σαν σιωπή
Θα χαριστεί σαν αγάπη
Που θα φανεί την αυγή
(*το αγόρι κοίταξε τον γέροντα
Τα μάτια του ήταν ορθάνοιχτα σαν να γνώριζε το τέλος
Η απάντηση στου παππού τον γρίφο
ήταν μια λέξη που δεν φοβάται μήτε ζωντανό μήτε νεκρό
Σκληρή σαν αρχαίου πολεμιστή ασπίδα
Ακονισμένη πιο πολύ από κάθε λεπίδα
Δυνατή σαν 100.000 άνδρες
Η Αλήθεια! Το αγόρι απαντά
Ο γέρων γελά
Η ιστορία τελειώνει)
Stray words / Αδέσποτες λέξεις
After the passing of the ages
It sometimes finds a way of breaking through the ink
And it shines like a young girl’s laughter
And it carves like bayonets
Terrifying like a storm cloud
Giving life like holy rain
Opens eyes like a decision
Shakes the very grounds of earth
And when the years have met each other
When honest words have found their way into the mouth
It will bloom like snowy flowers
It will scream like burning wounds
It will blush like yearning question
It will captivate like silence
It will be offered like a selfless love
that appears with the dawn
*The young boy looked straight at the old man
his eyes were open wide as if he knew the end
The answer to the old man’s riddle
Would be a word that fears no living man or dead
Hardened more than shields of warriors
Sharpened more than any blade
Strong as hundred thousand men’s force
“The TRUTH” he shouts
The old man smiles
The story ends
- «Oι τελευταίοι στίχοι είναι μια έξτρα πρόταση που αφορούν στην αγγλική έκδοση του τραγουδιού. Ο λόγος γι΄αυτό είναι το ότι προσέγγισα την αγγλική έκδοση πιο πολύ σαν μια ιστορία όπου ένας παππούς δίνει ένα αίνιγμα/ γρίφο σε έναν πιτσιρικά (όπως π.χ. η σφίγγα στον Οιδίποδα αλλά σε πιο ελαφριά εκδοχή) και το παιδί καλείται να του απαντήσει στο τελευταίο μέρος και βρίσκει τελικά την απάντηση, δηλαδή (“the Truth” he shouts …) την «Αλήθεια». Ποιητική μετάφραση: Joseph Powell (τραγουδοποιός στους Youth Valley)
Το βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=E4Er_i2QT4o
Πρώτη Δημοσίευση στο TVXS : https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/adespotes-lekseis-i-dimosieysi-toy-tvxs-poy-enepneyse-ena-tragoydi
Crystalia Patouli -------- 