Η Έρευνα για την Κρίση (2010-2014), εκδ. Κέδρος. Της Κρυσταλίας Πατούλη

Οι εκδόσεις Κέδρος και το Floral σάς προσκαλούν σε συζήτηση για τα αποτελέσματα της «Έρευνας για την κρίση (2010-2014)» της Κρυσταλίας Πατούλη με αφορμή το ομώνυμο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε, την Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014, στις 8 μ.μ. στο Floral Bookstore στα Εξάρχεια* *Περισσότερα: https://afigisizois.wordpress.com/2014/10/01/h-%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%81%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%80/

(en français / in english)

Η Έρευνα για την Κρίση (2010-2014) Εκδόσεις κέδρος, με βάση το ερώτημα: «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε; 

182 πρόσωπα των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών, από το 2010 μέχρι σήμερα, συμμετείχαν στην ακτιβιστική Έρευνα για την κρίση με βάση το ερώτημα «Ποιες αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τι πρέπει να κάνουμε;». Όλες οι απαντήσεις  μέχρι στιγμής, δημοσιεύτηκαν στο tvxs.gr, δημιουργώντας έναν δημόσιο διάλογο άνω των 290 άρθρων και συνεντεύξεων με επιπλέον υποερωτήματα ανάλογα και με την τρέχουσα επικαιρότητα. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας μόλις κυκλοφόρησαν σε βιβλιο από τις εκδόσεις Κέδρος.

Η Κρυσταλία Πατούλη, δημοσιογράφος – σύμβουλος Ψ.Υ., ήρθε σε επαφή γι’ αυτήν την ακτιβιστική έρευνα, με φορείς, συλλόγους, ενώσεις και εκδοτικούς οίκους, για να επικοινωνήσει με όσο το δυνατόν περισσότερα πρόσωπα από το χώρο των γραμμμάτων, των επιστημών και των τεχνών που διαμένουν και εργάζονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, προσκαλώντας όσους επιθυμουν να συμμετέχουν και με ανοιχτή πρόσκληση από το 2011.

Τα έσοδα της έκδοσης θα διατεθούν στο ΚΕΘΕΑ, που συμβάλλει καθοριστικά εδώ και δεκαετίες στην επίλυση κρίσεων προς την ανεξαρτητοποίηση και στη ΜΕΡΙΜΝΑ που συμβάλλει στην αντιμετώπιση των απωλειών στη ζωή των παιδιών και των οικογενειών τους.

Διαβάστε επίσης (in greek – στα ελληνικά / en français / in english) τα ενδεικτικά αποτελέσματα της έρευνας για τις αιτίες και τις λύσεις της κρίσης : ΕΔΩ ή: http://tvxs.gr/news/ellada/ereyna-aities-kai-lyseis-tis-krisis

Στην έρευνα συμμετείχαν οι:

Lamarque Jose Manuel, Roth Karl Heinz, Ακρίβος Κώστας, Αντωνόπουλος Άγγελος, Αντωνόπουλος Αλέξανδρος, Αραπάκης Νίκος, Αρλέτα, Αρμένης Γιώργος, Βαγενά Άννα, Βαγενάς Νάσος, Βαλαωρίτης Νάνος, Βάσσης Λαοκράτης, Βερβενιώτη Τασούλα, Βεργόπουλος Κώστας, Βλαβιανός Χάρης, Βλαχόπουλος Σπύρος, Βόγλης Γιάννης, Γαλάνη Δήμητρα, Γέρου Κάτια, Γεωργοσοπούλου Αρετή, Γιανναράς Χρήστος, Γκαϊφύλλιας Θανάσης, Γκιζέλης Γρηγόρης, Γλέζος Μανώλης, Γράψας Φίλιππος, Γρηγοράκης Γιάννης, Γρηγοριάδης Θεόδωρος, Δαββέτας Νίκος, Δανάλης Συράκος, Δημητρίου Ανδρέας, Δημητρίου Σωτήρης (ανθρωπολόγος), Δημητρίου Σωτήρης (συγγραφέας), Διαμαντής Αντώνης, Διαμαντόπουλος Θανάσης, Δούρου Ρένα, Δραμαλή Έφη, Ελευθερίου Μάνος, Ερηνάκης Νίκος, Ευθυμιόπουλος Ηλίας, Ευσταθία (τραγουδοποιός), Ζαχαρίας Μάνος, Ζένιος Σταύρος, Ζερβουδάκης Δημήτρης, Ζήρας Αλέξης, Ζιώγα Ελένη, Ζουγανέλης Γιάννης, Ζούδιαρης Nίκος, Ζούδιαρης Νίκος, Ζούλιας Πέτρος, Ήφαιστος Παναγιώτης, Θεοδωράκης Μίκης, Θεοδωρόπουλος Βαγγέλης, Ιωαννίδης Αλκίνοος, Ιωάννου Γιάννης, Καζάκης Δημήτρης, Καζάκος Κώστας, Καλογερόπουλος Νίκος, Καλπούζος Γιάννης, Καραγιάννης Μάκης, Καρακατσάνης Θύμιος, Καραποστόλης Βασίλης, Καρασούλος Παρασκευάς, Καρατζάς Nίκος, Κάσδαγλης Χριστόφορος, Κατάκη Χάρις, Καφετζής Τάκης, Κολέμπας Γιώργος, Κονιόρδου Λυδία, Κοντογιώργης Γιώργος, Κοντολέων Μάνος, Κοροβέσης Περικλής, Κοροβίνης Θωμάς, Κούλογλου Στέλιος, Κουμανταρέας Μένης, Κούνδουρος Νίκος, Κουνενής Νίκος, Κούτρας Γιάννης, Κουτρούκης Θεόδωρος, Κουτσομύτης Kώστας, Λάμπος Κώστας, Λεμπέση Κάτια, Λίλλης Γιώργος, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Μάινας Στέλιος, Μακεδόνας Κώστας, Μακρυδημήτρης Αντώνης, Μάνου Αφροδίτη, Μαραγκόπουλος Άρης, Μάρκαρης Πέτρος, Μαρκόπουλος Γιώργος, Μάτσα Κατερίνα, Μαυρουδής Ευάγγελος, Μαυρουδής Νότης, Μαχαιρίτσας Λαυρέντης, Μεντή Νένα, Μεράντζας Γιώργος, Μητσιάς Μανώλης, Μήτσου Ανδρέας, Μικρούτσικος Θάνος, Μίσσιος Χρόνης, Μιχαηλίδης Τεύκρος, Μιχαλακόπουλος Γιώργος, Μιχαλοπούλου Αμάντα, Μουρσελάς Κώστας, Μπέζος Γιάννης, Μπέικου Μαρία, Μπέλου Μαρία, Μπεχράκης Γιάννης, Μπίλλας Γιάννης, Μποντίλα Μαρία, Μπρέμπου Γωγώ, Μυριβήλη Λενιώ, Νασίκας Κώστας, Νίνα Ελένη, Νοταράς Γεράσιμος, Ντάρας Κώστας, Ξαρχάκος Σταύρος, Ξενάριος Γιώργος, Οικονομίδης Φοίβος, Παναγιωτάκης Γιώργος, Παναγιωτοπούλου Άννα, Πανσέληνος Αλέξης, Παπαδημητρίου Ζήσης, Παπαδημητρίου Μάνια, Παπαδόπουλος Λάκης, Παπαδόπουλος Σπύρος, Παπαθεοδώρου Βασίλης, Παπακωνσταντίνου Μίρκα, Παπαμιχάλης Χρήστος, Πασπαλά Έλλη, πατήρ Φιλόθεος Φάρος, Πελασγός Στέλιος, Πέτρουλα Δήμητρα, Πήττας Γιώργος, Πιταράκης Λευτέρης, Πουλικάκος Δημήτρης, Πουλόπουλος Χαράλαμπος, Ραπτόπουλος Βαγγέλης, Ρασούλης Μανώλης, Ρεμπούτσικα Ευανθία, Ρέππα Ειρήνη, Ρήγος Κωνσταντίνος, Ρικάκη Λουκία, Ροζάνης Στέφανος, Ρόμβος Τέος, Ρώπα Χρύσα, Σαββίδης Παντελής, Σεραφείμ Σίλας, Σηφακάκη Κατίνα, Σκιαδαρέση Μαρία, Σκιαδαρέσης Γεράσιμος, Σκρουμπέλος Θανάσης, Σταμάτης Αλέξης, Σταυρακοπούλου Σωτηρία, Στεφόπουλος Γιάννης, Σφακιανάκης Άρης, Σφυρίδης Περικλής, Τατσόπουλος Πέτρος, Τέντα – Λατίφη Κατίνα, Τερζάκης Φώτης, Τερζόπουλος Θόδωρος, Τζούμας Κωνσταντίνος, Τομπάζος Σταύρος, Τσακίρογλου Νικήτας, Τσακνής Διονύσης, Τσαλίκογλου Φωτεινή, Τσουκαλάς Κωνσταντίνος, Υφαντής Γιάννης, Φαραντούρη Μαρία, Φόνσου Άννα, Φραγκουδάκη Άννα, χαϊνης Αποστολάκης Δημήτρης, Χατζάκης Σωτήρης, Χατζηδάκης Κωστής, Χατζηκωνσταντίνου Γιώργος, Χειμωνάς Θανάσης, Χρυσόγονος Κώστας, Ψαριανός Γρηγόρης, Ψαρρού Νέλλη

Προσκλήσεις – κριτικές – παρουσιάσεις – συνεντεύξεις:

Παρουσιάσεις – Κριτικές (9)

Συνεντεύξεις (4)

Εκδηλώσεις – συζητήσεις:

Εκπομπές με θέμα την Έρευνα για την Κρίση 2010-2014 εκδόσεις Κέδρος (5)


Μέχρι στιγμής, συμμετείχαν στην έρευνα απαντώντας την ερώτηση «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;» οι εξής:

  1. Κώστας Ακρίβος
  2. Αρλέτα
  3. Άγγελος Αντωνόπουλος
  4. Αλέξανδρος Αντωνόπουλος
  5. Χαϊνης Δημήτρης Αποστολάκης
  6. Νίκος Αραπάκης
  7. Γιώργος Αρμένης
  8. Άννα Βαγενά
  9. Νάσος Βαγενάς
  10. Νάνος Βαλαωρίτης
  11. Λαοκράτης Βάσσης
  12. Τασούλα Βερβενιώτη
  13. Κώστας Βεργόπουλος
  14. Χάρης Βλαβιανός
  15. Γιάννης Βόγλης
  16. Δήμητρα Γαλάνη
  17. Κάτια Γέρου
  18. Αρετή Γεωργοσοπούλου
  19. Χρήστος Γιανναράς
  20. Θανάσης Γκαϊφύλλιας
  21. Γρηγόρης Γκιζέλης
  22. Μανώλης Γλέζος
  23. Φίλιππος Γράψας
  24. Γιάννης Γρηγοράκης
  25. Θεόδωρος Γρηγοριάδης
  26. Νίκος Δαββέτας
  27. Συράκος Δανάλης
  28. Σωτήρης Δημητρίου (ανθρωπολόγος)
  29. Σωτήρης Δημητρίου (συγγραφέας)
  30. Αντώνης Διαμαντής
  31. Θανάσης Διαμαντόπουλος
  32. Ρένα Δούρου
  33. Έφη Δραμαλή
  34. Μάνος Ελευθερίου
  35. Νίκος Ερηνάκης
  36. Ευσταθία
  37. Ηλίας Ευθυμιόπουλος
  38. Μάνος Ζαχαρίας
  39. Δημήτρης Ζερβουδάκης
  40. Αλέξης Ζήρας
  41. Ελένη Ζιώγα
  42. Γιάννης Ζουγανέλης
  43. Nίκος Ζούδιαρης
  44. Πέτρος Ζούλιας
  45. Παναγιώτης Ήφαιστος
  46. Μίκης Θεοδωράκης
  47. Αλκίνοος Ιωαννίδης
  48. Δημήτρης Καζάκης
  49. Κώστας Καζάκος
  50. Νίκος Καλογερόπουλος
  51. Γιάννης Καλπούζος
  52. Θύμιος Καρακατσάνης
  53. Βασίλης Καραποστόλης
  54. Παρασκευάς Καρασούλος
  55. Nίκος Καρατζάς
  56. Χάρις Κατάκη
  57. Τάκης Καφετζής
  58. Αντώνης Καφετζόπουλος
  59. Γιώργος Κολέμπας
  60. Γιώργος Κοντογιώργης
  61. Μάνος Κοντολέων
  62. Περικλής Κοροβέσης
  63. Θωμάς Κοροβίνης
  64. Στέλιος Κούλογλου
  65. Μένης Κουμανταρέας
  66. Νίκος Κούνδουρος
  67. Νίκος Κουνενής
  68. Γιάννης Κούτρας
  69. Kώστας Κουτσομύτης
  70. Κώστας Λάμπος
  71. Γιώργος Λίλλης
  72. Λουδοβίκος των Ανωγείων
  73. Στέλιος Μάινας
  74. Κώστας Μακεδόνας
  75. Γιάννης Μακριδάκης
  76. Αντώνης Μακρυδημήτρης
  77. Αφροδίτη Μάνου
  78. Άρης Μαραγκόπουλος
  79. Πέτρος Μάρκαρης
  80. Γιώργος Μαρκόπουλος
  81. Κατερίνα Μάτσα
  82. Ευάγγελος Μαυρουδής
  83. Νότης Μαυρουδής
  84. Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
  85. Νένα Μεντή
  86. Γιώργος Μεράντζας
  87. Μανώλης Μητσιάς
  88. Θάνος Μικρούτσικος
  89. Χρόνης Μίσσιος
  90. Γιώργος Μιχαλακόπουλος
  91. Αμάντα Μιχαλοπούλου
  92. Γιάννης Μπέζος
  93. Μαρία Μπέϊκου
  94. Μαρία Μπέλου
  95. Γιάννης Μπεχράκης
  96. Γιάννης Μπίλλας
  97. Γωγώ Μπρέμπου
  98. Κώστας Μουρσελάς
  99. Κώστας Νασίκας
  100. Ελένη Νίνα
  101. Γεράσιμος Νοταράς
  102. Κώστας Ντάρας
  103. Γιώργος Ξενάριος
  104. Φοίβος Οικονομίδης
  105. Άννα Παναγιωτοπούλου
  106. Ζήσης Παπαδημητρίου
  107. Μάνια Παπαδημητρίου
  108. Λάκης Παπαδόπουλος
  109. Σπύρος Παπαδόπουλος
  110. Μίρκα Παπακωνσταντίνου
  111. Χρήστος Παπαμιχάλης
  112. Έλλη Πασπαλά
  113. Στέλιος Πελασγός
  114. Δήμητρα Πέτρουλα
  115. Γιώργος Πήττας
  116. Λευτέρης Πιταράκης
  117. Δημήτρης Πουλικάκος
  118. Χαράλαμπος Πουλόπουλος
  119. Βαγγέλης Ραπτόπουλος
  120. Μανώλης Ρασούλης
  121. Ευανθία Ρεμπούτσικα
  122. Ειρήνη Ρέππα
  123. Κωνσταντίνος Ρήγος
  124. Λουκία Ρικάκη
  125. Στέφανος Ροζάνης
  126. Τέος Ρόμβος
  127. Χρύσα Ρώπα
  128. Παντελής Σαββίδης
  129. Σίλας Σεραφείμ
  130. Μαρία Σκιαδαρέση
  131. Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
  132. Θανάσης Σκρουμπέλος
  133. Αλέξης Σταμάτης
  134. Σωτηρία Σταυρακοπούλου
  135. Γιάννης Στεφόπουλος
  136. Άρης Σφακιανάκης
  137. Περικλής Σφυρίδης
  138. Πέτρος Τατσόπουλος
  139. Θόδωρος Τερζόπουλος
  140. Κωνσταντίνος Τζούμας
  141. Νικήτας Τσακίρογλου
  142. Διονύσης Τσακνής
  143. Φωτεινή Τσαλίκογλου
  144. Κωνσταντίνος Τσουκαλάς
  145. Γιάννης Υφαντής
  146. Μαρία Φαραντούρη
  147. Πατήρ Φιλόθεος Φάρος
  148. Άννα Φόνσου
  149. Σωτήρης Χατζάκης
  150. Κωστής Χατζηδάκης
  151. Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου
  152. Θανάσης Χειμωνάς
  153. Έλενα Χουζούρη
  154. Ντίνος Χριστιανόπουλος
  155. Γρηγόρης Ψαριανός
  156. Νέλλη Ψαρρού
  157. Jose Manuel Lamarque
  158. Karl Heinz Roth

Ειδικότερα και για την Κύπρο, συμμετέχουν στην έρευνα οι εξής:

  1. Σταύρος Ζένιος: Στην Κύπρο έχουμε δημιουργήσει την τέλεια κρίση χρέους
  2. Ανδρέας Δημητρίου: H κατάσταση στην Κύπρο είναι τραγική
  3. Γ. Ιωάννου: Το όραμα της ΕΕ υποκαταστάθηκε από μια Λέσχη Μονεταριστική
  4. Σταύρος Τομπάζος: Να εφαρμοστούν εναλλακτικές πολιτικές απεμπλοκής από το μνημόνιο

Παράλληλα, με βάση το ερώτημα της έρευνας “Τί πρέπει να κάνουμε”, εκτός από τα πρόσωπα που αναφέρθηκαν παραπάνω, πολλά από αυτά δίνοντας επίσης πλήθος άλλων άρθρων και συνεντεύξεων με επιπλέον υποερωτηματα ανάλογα με την επικαιρότητα, απάντησαν (π.χ. με αφορμή τις εκλογές 2012, τα προβλήματα δικαιοσύνης, τα εργασιακά, τις ευρωεκλογές, την άνοδο της ακροδεξιάς και του εθνικισμού, κλπ.) και οι εξής, επίσης:

  1. Αλέξης Πανσέληνος
  2. Ανδρέας Μήτσου
  3. Βασίλης Παπαθεοδώρου
  4. Γιώργος Παναγιωτάκης
  5. Θεόδωρος Κουτρούκης
  6. Λ. Κονιόρδου – Λ. Μυριβήλη – Κ. Λεμπέση
  7. Τεύκρος Μιχαηλίδης
  8. Χριστόφορος Κάσδαγλης
  9. Μαρία Μποντίλα
  10. Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
  11. Σπύρος Βλαχόπουλος
  12. Κώστας Χρυσόγονος
  13. Μάκης Καραγιάννης
  14. Κατίνα Τέντα – Λατίφη
  15. Κατίνα Σηφακάκη
  16. Φώτης Τερζάκης
  17. Άννα Φραγκουδάκη

Επιπλέον άρθρα με βάση την έρευνα:


Διαβάστε επίσης άρθα δημοσιευμένα στα πλαίσια της έρευνας:


Όλες οι απαντήσεις του “Τί να κάνουμε;” δημοσιευμένες στο τvxs ΕΔΩ. Ο δημόσιος διάλογος με αφορμή την εν λόγω έρευνα συνεχίζεται για όσους επιθυμούν να συμμετέχουν και επίσης για όσους θέλουν να προσθέσουν κάτι στις απόψεις τους σχετικά με την επικαιρότητα. Επικοινωνία: cpatouli@yahoo.gr


Ακολουθούν τα δημοσιευμένα άρθρα στο tvxs.gr στα πλαίσια του δημοσίου διαλόγου που διαμορφώθηκε με βάση την έρευνα για τα αίτία και τις λύσεις (Τί να κάνουμε;) της κρίσης:

09:35 | 22 Ιουν. 2014
[…] Άλλη δικαιοσύνη σήμερα δεν υπάρχει στην οποία μπορούν οι λαοί να προσφύγουν:  σε τέτοιες στιγμές το επαναστατικό δίκαιο έχει τον λόγο. Το δυστύχημα είναι όμως ότι οι άνθρωποι δεν στρέφουν…
07:48 | 13 Ιουν. 2014
[…] οι αλαζονικά θεωρούμενοι και αυτοανακηρυγμένοι νικητές θα είναι οι πραγματικοί ηττημένοι! Κι αυτούς που σήμερα τους λένε χαμένους και ηττημένους, αυτοί θα είναι οι νικητές, σύμφωνα με όλα τα…
08:45 | 11 Ιουν. 2014
[…] Κάπως έτσι μας κρατούν δέσμιους τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μέσω των οποίων ασκείται η πραγματική εξουσία στις αρχές του 21ου αιώνα […] Με τρεις στιγμές ιστορικής σημασίας έχω χαρεί βαθιά τα…
07:03 | 29 Μάιος. 2014
[…] η θεοποίηση του χρήματος και η γιγάντωση της οικονομικής εξουσίας, μέσω των συγκεντρώσεων, των συγχωνεύσεων, των εξαγορών και της καρτελοποίησης των μεγάλων επιχειρήσεων, με παράλληλη ενίσχυση…
09:34 | 25 Μάιος. 2014
Ο Σαμαράς και το Πασόκ έφτιαξαν τη Χρυσή Αυγή με την πολιτική τους. Και λένε να ψηφίσουμε αυτούς που δημιούργησαν τους άλλους; Και τώρα βρισκόμαστε ανάμεσα σε αυτούς και τους άλλους… Δηλαδή ανάμεσα…
16:23 | 24 Μάιος. 2014
Έχω γεννηθεί στις Γλαφυρές Μαγνησίας, τελείωσα το Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου, εργάζομαι στο Γυμνάσιο Ιωλκού και είμαι απ΄ αυτούς  που θα ήθελαν να δουν στην Α΄ Εθνική και τον Ολυμπιακό Βόλου και…
07:51 | 21 Μάιος. 2014
Όταν την ελπίδα την προσωποποιείς, ήδη έχεις γίνει φασίστας. Όταν ψηφίζεις για το τομάρι σου και μόνο, τότε ήδη έχεις γίνει φασίστας. Όταν για χρόνια έκανες το ίδιο στο παρελθόν, τότε ήδη ήσουν από…
13:24 | 18 Μάιος. 2014
[…] Η συντριβή των δυο κομμάτων εξουσίας, αλλά κυρίως της λογικής που αυτά εκφράζουν, είναι μονόδρομος. Ήρθε η ώρα να ανακαλύψουμε πάλι την πολιτική, να δούμε πολιτικούς οι οποίοι θα εκφράζουν τη…
07:04 | 15 Μάιος. 2014
[…] Η αλλαγή στο όνομα μιας δημοκρατικής Ελλάδας και μιας Ευρώπης των λαών και των πολιτών δεν θα επέλθει, όσο οι ίδιοι οι πολίτες εκχωρούν τα αναφαίρετα δικαιώματά τους σε  πολιτικές δυνάμεις…
09:42 | 11 Μάιος. 2014
Κάθε κόμμα και κάθε πολιτικός μπορεί να έχει στοιχεία θετικά που καταφέρνουν να γοητεύσουν έναν πολίτη. Το ζήτημα όμως δεν είναι τα μεμονωμένα αυτά στοιχεία που ενίοτε χρησιμοποιούνται υποκριτικά για…
09:07 | 01 Μάιος. 2014
«[…] Αν τα συνδικάτα συνεχίσουν να επικεντρώνονται στη διατήρηση συντεχνιακών επιδιώξεων και μικροσυμφερόντων… Αν δεν φροντίσουν να παρέχουν χρήσιμες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας προς τα μέλη τους…
07:36 | 23 Απρ. 2014
H επιδείνωση της οικονομικής κρίσης τους τελευταίους μήνες εξανάγκασε τους ιθύνοντες των μητροπολιτικών κέντρων λήψης αποφάσεων να μιλήσουν επιτέλους για «συστημική» κρίση, αποφεύγοντας ωστόσο και…

09:47 | 20 Απρ. 2014
«Όταν ήρθε -τον 19ο αιώνα- η αστική τάξη πραγμάτων, η λεγόμενη νεωτερικότητα*, η ενιαία -μέχρι τότε- υπόσταση του ανθρώπου, άρχισε να διαχωρίζεται. Ο πρώτος διαχωρισμός, ήταν στο άτομο και στον…
13:36 | 10 Απρ. 2014
[…] για άλλη μια φορά η έννοια της ασφάλειας τινάζεται στον αέρα!  Και από την άλλη, τραυματίζεται η συνοχή του κοινωνικού ιστού […] αυτό που συνέβη είναι τραγικό, κυρίως επειδή μιλάμε…
08:11 | 10 Απρ. 2014
Σιωπηροί ή όχι, συνένοχοι ή όχι και συνυπεύθυνοι ή όχι, γι’ αυτήν την χωρίς τέλος «πολιτιστική» όσο και «δημοκρατική» ζούγκλα, οπισθοχωρούμε όλοι μαζί ολοταχώς εδώ και 4 χρόνια στις …σπηλιές, μάλλον…
07:48 | 10 Απρ. 2014
[…] Όταν δεσμεύεται η χώρα να πληρώνει στους δανειστές 5,25%, για το χρέος κάθε χρόνο και η ανάπτυξη παραμένει σε αρνητικούς ρυθμούς, τότε η χώρα εγκαθίσταται οριστικά σε αιώνια ύφεση και σε αιώνια…
12:05 | 06 Απρ. 2014
Η κοινωνία, τα τελευταία χρόνια της οικονομικής χρεοκοπίας και της κοινωνικής κρίσης, έχει συγκροτήσει, μέσα από τις αντιστάσεις της, μια σειρά από νέες λειτουργίες και δομές των από τα κάτω: λαϊκές…
14:07 | 03 Απρ. 2014
[…] Ο ρατσιστικός τρόπος σκέψης καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνος όταν  συναρθρώνεται με την πολιτική. Γι’ αυτό, η καταπολέμηση της ρατσιστικής φασιστικής νοοτροπίας δεν αφορά μόνον τα πιθανά…
08:56 | 01 Απρ. 2014
[…] Η αντίληψη του Τόνι Νέγκρι ουσιαστικά δίνει το αναγκαίο υπόστρωμα για να αντιληφθούμε τον φασισμό ως πολιτική και ιδεολογική κίνηση άρνησης της ίδιας της ζωής […] Για να μην ζήσουμε πάλι την…
22:00 | 29 Μαρ. 2014
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά προβλήματα που έχουν σημαδέψει την πορεία του ελληνικού εργατικού συνδικαλισμού την τελευταία εικοσαετία είναι η σταδιακή μείωση της συνδικαλιστικής πυκνότητας, δηλ. του…
11:59 | 28 Μαρ. 2014
Δέκα έφηβοι μεταξύ 13-17 ετών, από διάφορες περιοχές της Αθήνας, αποκαλύπτουν τι σημαίνει γι’ αυτούς οικονομική κρίση. Ο λόγος τους απρόβλεπτος, αποκαλυπτικός, σκληρός αλλά και ευαίσθητος… αποτελεί…
11:22 | 24 Μαρ. 2014
[…] Επιτήδειοι Έλληνες, εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις ανάγκες των Ελλήνων μεταναστών, ειδικά εκείνων που δεν γνωρίζουν την γλώσσα. Τους βάζουν να δουλέψουν σε εστιατόρια, όλη μέρα στην κουζίνα,…
09:18 | 20 Μαρ. 2014
[…] Τα παιδιά των δημοσίων σχολείων ζωγράφισαν αυτά που τους στερεί η κρίση, τους «κλέφτες» που τους πήραν τα λεφτά, τους «κακούς» που θέλουν να μας βλάψουν, τις «στεναχωρημένες οικογένειες» τους…
07:48 | 18 Μαρ. 2014
Σε δύο μήνες θα διεξαχθούν οι δημοτικές εκλογές, σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης. Οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν πως για αρκετά χρόνια ακόμη οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης και των ιδίων πόρων της τοπικής…
10:31 | 16 Μαρ. 2014
Το ερώτημα αν ο άνθρωπος γενικά γεννιέται εγωιστής ή διαμορφώνεται κοινωνικά σαν τέτοιος, απασχολεί σε μεγάλο βαθμό το σύγχρονο κίνημα του κοινοτισμού.  Όπως το έχει διατυπώσει ο Χάρης Ναξάκης[…
09:06 | 01 Μαρ. 2014
[…] Η έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής στράτευσης ειρηνικού χαρακτήρα έχει μετατρέψει τους πολίτες αναγκαστικά σε καταναλωτές πολιτικών ειδήσεων. Έτσι, η ελληνική κοινωνία π.χ. παρουσιάζει την εικόνα…
08:02 | 14 Φεβ. 2014
Το νερό ως φυσικό αγαθό απαραίτητο για όλες τις μορφές ζωής και ιδίως τον άνθρωπο Στο νερό(Η2Ο) και τα στοιχεία του Υδρογόνο και Οξυγόνο βασίζεται όλος ο πλούτος της βιοποικιλότητας και της…
10:59 | 05 Φεβ. 2014
Πριν λίγους μήνες, προς το τέλος του καλοκαιριού, εμφάνισα ένα πρόβλημα υγείας. Tην περιπέτειά μου αυτή την κατέγραψα και τη δημοσίευσα εδώ. Όσοι έτυχε να διαβάσουν αυτό που είχα γράψει, θα θυμούνται…
07:41 | 29 Ιαν. 2014
Σύμφωνα με το άρθ. 6 του νόμου 2946/2001που ορίζει τις προϋποθέσεις τοποθέτησης επιγραφών, «οι επιγραφές με τις οποίες προσδιορίζεται η θέση, η διεύθυνση, η ιδιότητα ή η επαγγελματική δραστηριότητα…
07:50 | 28 Ιαν. 2014
[…] Με βάση τα σημερινά δεδομένα, κοντά 19% των Γερμανών, περίπου 23 εκατομμύρια άνθρωποι, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος των συντάξεων είναι 700 Ευρώ το…
08:10 | 12 Δεκ. 2013
[…] Για την επιτυχία της αντίστασης στην σημερινή λαίλαπα, θα πρέπει όλα τα επιμέρους αιτήματα των κοινωνικών κατηγοριών να εντάσσονται σε ένα συνολικό όραμα διαφορετικής κοινωνίας, προκειμένου να…
11:41 | 08 Δεκ. 2013
Φαίνεται πως εμείς, ο ελληνικός λαός, είμαστε ανεπίδεκτοι μαθήσεως. ‘Ισως γιατί από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, αλλά και προηγούμενα, έχουμε ενσωματωθεί πλήρως στη λογική του συστήματος των…
10:09 | 07 Δεκ. 2013
[…] Η επιβίωση του συστήματος δεν οφείλεται πλέον στην δήθεν ιδεολογική του υπεροχή, την εσωτερική του δυναμική και στην ικανότητά του να παράγει κοινωνικό πλούτο, αλλά στις στρατηγικές…
09:45 | 23 Νοε. 2013
[…] Τρεις γενιές αναμονής. Χιλιάδες άνθρωποι λες και στέκουν στην ουρά της δημόσιας υπηρεσίας του μέλλοντος. Ένα έθνος που αναμένει, κουράζεται, στέκει να ξαποστάσει, και είναι ακριβώς σ’αυτή του…
07:15 | 21 Νοε. 2013
[…] έναν χρόνο μετά το θάνατό του, βλέπω όσα μας άφησε ως παρακαταθήκη, αυτός ο Έλληνας φιλόσοφος και ποιητής της ζωής, σαν ένα ανεκτίμητο θησαυρό, που κρύβει όχι μόνο τη μοναδική διέξοδο από την…
06:40 | 15 Οκτ. 2013
[…] Ελπίζω πλέον να μας φωτίσει η γλώσσα να μιλάμε και να γράφουμε καθαρά, αλλιώς θα δούμε κι άλλα «κράματα ενιαυτών», όπως λέει ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Μέχρι τότε, η μόνη ελευθερία που μας μένει…
07:00 | 10 Οκτ. 2013
[…] Είναι εμφανές ότι η επιλογή της Χ.Α. από μέρος του εκλογικού σώματος δεν συμβαδίζει με την ιδεολογία του. Συνομολογεί, όμως, ότι η κοινωνία στο σύνολό της δεν έχει ακόμη αντιληφθεί ότι το…
07:40 | 08 Οκτ. 2013
«Μέχρι τώρα η καπιταλιστική οικονομία στηρίζεται σε δύο βασικούς τομείς: στον κρατικό τομέα και στον ιδιωτικό. Υπάρχει όμως και ένας τρίτος τομέας, που στη χώρα μας τον συναντούμε είτε με τον θεσμικό…
11:14 | 04 Οκτ. 2013
Φέτος το καλοκαίρι, παρεξηγήθηκα από μερίδα συντρόφων στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, όταν καταφέρθηκα εναντίον της έννοιας της φυλακής ακόμα κι αν πρόκειται για τον κολασμό ανθρώπων που διαφωνώ κάθετα…
06:22 | 30 Σεπ. 2013
[…] Μπαίνουμε στο πιο καθοριστικό σημείο του πολέμου. Πλέον, δεν υπάρχουν μυστικά όπλα, φοβερά και τρομερά σχέδια που θα μπορούσαν να κρίνουν καθοριστικά την εξέλιξή του. Όλα είναι στο φως. Αυτό…
06:50 | 26 Σεπ. 2013
[…] Μα το λέει και ο Ηράκλειτος: Κι αυτοί που κοιμούνται είναι συνεργοί σε όσα γίνονται στον κόσμο. Συνεργοί, όπως λέμε «συνεργός στο έγκλημα»! Δηλαδή, κι αυτοί που μπορεί να πουν, εγώ κοιμόμουνα…
08:23 | 01 Σεπ. 2013
[…] Καθήκον της διανόησης είναι η υπενθύμιση και υποστήριξη «οικουμενικών αξιών», σε  μια εποχή που η εμπορευματοποίηση των πάντων, στο όνομα του χρήματος και της νομής της εξουσίας, απειλεί…
06:20 | 28 Αυγ. 2013
Οι σημερινοί μας πολιτικοί «ηγέτες» και τα κόμματα εξουσίας κάνουν πως δε βλέπουν ότι η ελληνική κρίση είναι η «εξτρέμ» έκφραση της παγκόσμιας κρίσης, στην οποία βρίσκεται το καπιταλιστικό σύστημα…
06:39 | 26 Αυγ. 2013
Μαζική ανεργία, επισφαλείς συνθήκες εργασίας, κοινωνική απαλλοτρίωση και προϊούσα αποδόμηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων σκεπάζουν σαν μαύρα σύννεφα το ουρανό της Ευρώπης. Με την εμφάνιση της…
06:32 | 23 Αυγ. 2013
Σε έναν κόσμο χτισμένο στα θεμέλια της ακόρεστης πλεονεξίας, σε έναν κόσμο που ενισχύει διαρκώς την ύβρη, με το περιβάλλον σε διαρκή οπισθοχώρηση από την επιθετική βαρβαρότητα της ανθρώπινης…
07:59 | 04 Αυγ. 2013
[…] Ότι οι δικοί μας νεοναζί στον τρόπο που φέρονται και στολίζονται, είναι βουντουιστές, είναι φανερό. Πάνε να κλέψουν τη δύναμη των άλλοτε σφαγέων τους και νυν πάλι καταπιεστών με μαγικές…
10:05 | 01 Αυγ. 2013
[…] Ακούω/διαβάζω διάφορες απόψεις τον τελευταίο καιρό, οι οποίες συνηγορούν υπέρ ενός ενιαίου αντιναζιστικού μετώπου. Λένε όσοι διακινούν αυτές τις απόψεις, ότι πρέπει όλοι, ανεξαρτήτως…
06:31 | 12 Ιουλ. 2013
Αυτή τη στιγμή, κυκλοφορεί ανάμεσά μας μία τίγρη που λέγεται άγνοια. Κι αυτή η άγνοια θα μας φάει. Τα άρθρα των ελληνικών εφημερίδων αρχίζουν να μοιάζουν ολοένα πιο ανεδαφικά και παιδικά. Σαν να…
06:51 | 02 Ιουλ. 2013
Η κρίση της οικονομικής λειτουργίας, της χαρακτηριστικής λειτουργίας του βιομηχανικού πολιτισμού, αποτελεί την άμεσα ορατή ένδειξη αποδόμησης του όλου συστήματος. Άρα βρισκόμαστε στην ιστορική καμπή…
16:16 | 24 Ιουν. 2013
Αυτό που διαπιστώνω, είναι πως προχωρούμε σε έναν αιώνιο πόλεμο, όπως τον περιέγραψε ο Όργουελ στο 1984. Ο οποίος πόλεμος, δεν θα είναι αναγκαστικά πραγματικός, όπως έχουμε μάθει να τον εννοούμε. Με…
08:20 | 22 Ιουν. 2013
Zoύμε πλέον, μέσα σε «νομότυπα» Άουσβιτς, αναοργανωμένα κατά νέο ιδιότυπο τρόπο […] Αυτή τη στιγμή, πραγματοποιείται μια γενοκτονία -με το γάντι, τρόπος του λέγειν- υπό την επίφαση μιας δήθεν…
10:01 | 20 Ιουν. 2013
Ζούμε την απόλυτη κατάρρευση. Δεν θα μείνει κανείς όρθιος! Πιστεύω, ότι οποιοδήποτε οικονομικό πρόγραμμα, δεν είναι κοινωνικά κατασκευασμένο. Δηλαδή, δεν το έχει παράξει ως ανάγκη η κοινωνία. «…
07:19 | 17 Ιουν. 2013
[…] Εδώ, γίνεται κάτι πολύ πιο σοβαρό, και είναι αυτό που οι θεωρητικοί θα λέγανε: «δημοκρατία, χωρίς Δήμο», ή «κοινωνία, χωρίς ανθρώπους», ή «έθνη, χωρίς εθνότητα». Δείτε, τα πράγματα εξελίσσονται…
06:36 | 17 Ιουν. 2013
Από πότε το ξεπούλημα ή το κλείσιμο αποτελούν μεταρρυθμιστική ικανότητα; […] Μέχρι και την παραμονή του κλεισίματος, η κυβέρνηση διόριζε. Την επομένη επικαλέσθηκε δικές της ατασθαλίες για να…
08:45 | 10 Ιουν. 2013
[…] έχουμε ένα τεράστιο στοιχείο υπεροχής. Αποτελούμε την συμπαγή μάζα του λ α ο ύ!  Και ως γνωστό ο λαός δεν μπορεί να αγνοηθεί, να μπεί στο περιθώριο, ή να προσπεραστεί […] Γιατί σώνει και…
07:25 | 24 Μάιος. 2013
«Ο κόσμος να αγωνιστεί! Πρέπει ν’ αγωνιστεί! Να διεκδικήσει! Μαζί οι λαοί, θα δείξουνε έναν δρόμο! Κάτι το οποίο, πρέπει να μετουσιωθεί σε όραμα, που θα εκφράσουν οι νεώτεροι πολιτικοί […] Αυτό…
06:17 | 23 Μάιος. 2013
[…] πρέπει να πολεμήσουμε το φασισμό σε όλες του τις πλευρές και απ’ την αρχή και συνεχώς και με μετωπική σύγκρουση! Όχι με υπεκφυγές. Όχι να πηγαίνουν στας ελληνικάς καλένδας οι αντιρατσιστικοί…
05:36 | 20 Μάιος. 2013
[…] Η διεθνής και η τοπική ελίτ, στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού δε χρειάζεται πια να διατηρήσει το κοινωνικό κράτος που είχε προωθήσει η σοσιαλδημοκρατία το προηγούμενο μισό αιώνα…
07:40 | 13 Μάιος. 2013
Μπορεί να κατέβη όλη η κοινωνία ενώπιον του κυβερνείου ή της βουλής για να διαδηλώσει την αντίθεσή της στην ακολουθούμενη πολιτική ή στη διαφθορά, ή να το δηλώσει με το μέσον των δημοσκοπήσεων. Το…
06:15 | 13 Μάιος. 2013
Επιτέλους να φορολογηθούν εκείνοι που φοροδιαφεύγουν και επίσης να εξαφανιστεί, να διαγραφεί αυτό το μικροαστικό όνειρο, το γελοίο, η δια βίου εξασφάλιση στη θηλή του κράτους! Εγώ χωρίζω την Ελλάδα…
08:40 | 11 Μάιος. 2013
Η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα σε δύο συμπληγάδες. Η μία είναι η Γερμανία, η οποία φτάνει μέχρι εδώ με το μνημόνιο. Τώρα η Γερμανία θα τρίβει τα χέρια της, όσο βλέπει ότι γίνονται βαρβαρότητες εδώ πέρα…
08:12 | 07 Μάιος. 2013
Παραδειγματική η αποτυχία της Ευρώπης. Με την σημερινή πολιτική της, έχει καταντήσει «ο ηλίθιος του παγκόσμιου χωριού». Καμία άλλη περιοχή του πλανήτη δεν έχει εγκατασταθεί με δική της επιλογή τόσο…
06:25 | 01 Μάιος. 2013
Στα ερείπια του κτιρίου που κατέρρευσε την περασμένη Τετάρτη στα περίχωρα της Ντάκα, βρήκαν το θάνατο τουλάχιστον 381 εργαζόμενοι. Άλλοι 279 ήταν βαριά τραυματισμένοι και 1.041 ελαφρά από τους 3.500…
06:20 | 01 Μάιος. 2013
Ποιος θυμάται την Πρωτομαγιά του 2010; Παρά το μούδιασμα που είχε προκαλέσει το πρωθυπουργικό διάγγελμα του Καστελόριζου, με το οποίο η χώρα έμπαινε στον αστερισμό του Μνημονίου, λίγοι ακόμη…
06:10 | 26 Απρ. 2013
Είναι τρομερό. Είναι λυπηρό. Έχουμε χάσει το δικαίωμα να είμαστε αισιόδοξοι και να ελπίζουμε […] Και το πιο περίεργο είναι, ότι για όλη αυτή την κατάσταση δεν έχει γίνει κάτι, κάτι πολύ μεγάλο, να…
06:06 | 25 Απρ. 2013
[…] η οικονομία του τόπου εξαρτάται από τα περιοριστικά μέτρα στη διακίνηση κεφαλαίων […] να δημιουργηθεί ένα είδος μεγάλης bad bank στην οποία να μεταφερθούν όλα τα επισφαλή δάνεια: ένα μέρος…
06:28 | 24 Απρ. 2013
[…] έχω την εντύπωση ότι η Ευρώπη θα διαλυθεί και μάλλον θα βρεθούμε και τυχεροί γιατί δεν θα υπάρχει κανείς να μας ζητήσει τα δανεικά πίσω. Κι αν κάποιος το ζητήσει θα το πατσίσουμε με το κατοχικό…
09:45 | 21 Απρ. 2013
[…] τα βλέπω μαύρα τα πράγματα. Γιατί είναι πολίτικό θέμα. Είναι μία απόφαση που θα την πάρουνε πολιτικοί. Κι αυτό είναι το δυστύχημα, αν σκεφτείς τι πολιτικούς έχουμε […] Η τέχνη θα μας σώσει! Η…
06:18 | 19 Απρ. 2013
[…] εάν οι όποιες κυβερνήσεις μας δεν ενεργήσουν διπλωματικά σωστά, και δεν πάμε στη Χάγη πριν αποκτήσουμε σοβαρή υποστήριξη κυρίως από τους Αγγλοσάξωνες, οι οποίοι ήταν και υπεύθυνοι που δεν…
06:11 | 12 Απρ. 2013
[…] το τραγικό που συνέβη μεταπολιτευτικά, είναι ότι φτάσαμε να περιορίσουμε το οικονομικό μέγεθος της χώρας στην περιουσία κάποιων μεγάλων οικογενειών, και «οίκων». Διότι πιστεύω ότι σ’ αυτή τη χώρα…
06:11 | 09 Απρ. 2013
Με το «Ντοκουμέντο», θελήσαμε να καταγραφεί η απορία, η αμηχανία, η οργή μας και οι σκέψεις μας για τα όσα συμβαίνουν. Μπορεί ο κόσμος ν’ αλλάξει; Μπορεί να σκεφτεί διαφορετικά; […] Πηγαίναμε και…
07:39 | 06 Απρ. 2013
Στην Κύπρο έχουμε δημιουργήσει την τέλεια κρίση χρέους. Είναι η τέλεια καταιγίδα από πλευράς κρίσης χρέους: Υψηλό χρέος νοικοκυριών, επιχειρήσεων, δημόσιου τομέα, και από πάνω ήρθε και μία μεγάλη…
07:41 | 04 Απρ. 2013
Κατ’ αρχάς νομίζω ότι κανένας δεν διαφωνεί ότι η κατάσταση είναι τραγική. Ο κόσμος έχει την αίσθηση ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία πολύ μεγάλη καταστροφή της οικονομίας μας που θα τραυματίσει και θα…
06:43 | 03 Απρ. 2013
[…] το αρχικό περιεχόμενο του οράματος της Ευρωπαϊκής ενοποίησης, έχει εξαφανιστεί, ιδίως μετά τη δημιουργία του eurogroup […] υποκαταστάθηκε από μια Λέσχη Μονεταριστική, η οποία έγινε…
22:45 | 30 Μαρ. 2013
«Τί πρέπει να κάνουμε; Γενική απεργία διαρκείας με οργάνωση από τα κάτω, πολιτική ανυπακοή, αποκέντρωση, ενεργειακή και διατροφική αυτονομία, δίκτυα ανταλλαγών και αλληλεγγύης, οργάνωση δομών…
08:40 | 29 Μαρ. 2013
[…] Κανονικά, η Γερμανία θα έπρεπε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση! Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης σήμερα είναι η Γερμανία. Δεν είναι η Κύπρος ή οι άλλες χώρες του Νότου, αλλά η Γερμανία…
07:00 | 28 Μαρ. 2013
«Η Ελλάδα θυμίζει Γερμανία του ’30 την εποχή της ανόδου των ληστρικών ομάδων των ΕΣ ΕΣ. Η κυβέρνηση και η αστυνομία δείχνει ότι τα αγνοεί όλα αυτά. Και τι κάνει; Δέρνει αυτούς οι οποίοι κάνουν…
07:15 | 21 Μαρ. 2013
«Σήμερα, έχουμε φτάσει στο εξής σημείο: Δεν υπάρχουν άνθρωποι για να επανδρώσεις αυτή τη χώρα, που από τη μια να έχουν όλα αυτά τα στοιχεία των ικανοτήτων για τις ευθύνες που μπορούν να αναλάβουν,…
07:57 | 07 Μαρ. 2013
Η καθημερινότητα των πολιτών βάδιζε πάνω σε μια κλωστή! Θαρρείς και κάποιος μας είχε δώσει …ουσίες και ακολουθούσαμε μια πορεία σχετικής ευδαιμονίας, δίχως τις κοινωνικές βάσεις ώστε να…
09:26 | 03 Μαρ. 2013
«Πολλοί δεν γνωρίζουν, ότι οι Έλληνες, όπως και κάποιοι άλλοι Μεσογειακοί λαοί, ανήκουν στην κουλτούρα της ντροπής κατά την ορολογία των κοινωνικών ανθρωπολόγων(Shame culture) γι΄ αυτό και αποδίδουν…
07:29 | 01 Μαρ. 2013
[…] Αν φταίει κάτι, πάνω από όλα, είμαστε εμείς! Γίνεται χαμός, κι εμείς είμαστε με μηδέν αντανακλαστικά σε όλα! Περνάνε μνημόνια, γίνεται χαμός, καταφέρνουμε να μαζευόμαστε, όσοι καταφέρνουμε να…
07:20 | 28 Φεβ. 2013
[…] Οι Έλληνες, συμπεριφέρονται σα να βρίσκονται σε κατακτημένη χώρα και όχι σαν να είναι πολίτες μιας ελεύθερης χώρας. Και τα κόμματα, και τα συνδικάτα, και όλοι! […] Ναι, έχουμε ναυαγήσει! Και…
07:20 | 12 Φεβ. 2013
Αυτή είναι η δικτατορία που μας έχει διαβρώσει τελείως. Αυτή η δικτατορία του light, έριξε το συναισθηματικό IQ μας. Γι’ αυτό μέχρι τώρα κοιτούσαμε μόνο την πάρτη μας. Γιατί, συναισθηματικό IQ…
07:00 | 11 Φεβ. 2013
Όταν λέω ότι η χώρα σχεδόν «θα» καταρρεύσει, δεν είναι ότι αρνιέμαι πως είναι ήδη σε άθλια κατάσταση. Απλώς υπάρχει αθλιότερη. Και ότι βάση προγραμματισμού και σχεδίου, μας οδηγούν στην αθλιότερη….
08:16 | 10 Φεβ. 2013
Εάν σήμερα υπάρχει μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της Ευρώπης, αυτή δεν είναι η δήθεν καθυστέρηση στην εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων «μεταρρυθμίσεων», αλλά η έκταση της ανεργίας, που υπερβαίνει τα…
09:32 | 02 Φεβ. 2013
[…] όλ’ αυτά, πέρα από το ζήτημα συνταγματικότητας, αυτό καθ’ αυτό, το οποίο θίγουν και γεννούν, δημιουργούν και ένα κλίμα ανασφάλειας […] Η Δημοκρατία, δεν είναι μόνο το να ψηφίζουμε κάθε 4…
09:00 | 31 Ιαν. 2013
Ο εγγυητής του Συντάγματος, είναι η ελληνική κοινωνία. Αν η ελληνική κοινωνία δεν αντιδράσει, η συστηματική παραβίαση του Συντάγματος θα συνεχιστεί και θα διευρυνθεί […] Ο Καθηγητής Συνταγματικού…
07:32 | 29 Ιαν. 2013
[…] Αυτοί είναι που πληρώνουν το τίμημα! Για όνομα του Θεού! Εγώ ουρλιάζω! Είναι κάτι το απίστευτο! Αυτοί οι άνθρωποι, είναι, ουσιαστικά, η κατηγορία των μεγάλων ορφανών! Αυτοί είναι, ορφανοί από…
06:34 | 28 Ιαν. 2013
[…] Εξελιχθήκαμε με μία λογική θυλάκων! Το βλέπετε και σήμερα, αυτό, μπροστά σας. Ε, αυτό, έκανε μεγάλη ζημιά, και δημιούργησε μία αντίφαση η οποία μάς έκανε μεγάλο κακό, με την εξής έννοια: Ενώ…
09:35 | 20 Ιαν. 2013
«…Όλοι αυτοί της συγκυβέρνησης, οι 156, πόσοι είναι, δεν υπάρχει ένας που να μη μπορεί να κοιμηθεί το βράδυ, απ’ αυτό που συμβαίνει; Πώς κοιμούνται ήσυχοι; Δεν μπορώ να το διανοηθώ! Δεν υπάρχει…
07:15 | 18 Δεκ. 2012
«Η ανάρμοστη σχέση της χώρας μας με την Ευρώπη και ειδικά την Γερμανία, αντί να γίνεται αρμοστή, αποβαίνει σήμερα ακόμη πιο ανάρμοστη και η ευθύνη γι’ αυτό ανάγεται πολύ περισσότερο στον ισχυρό πόλο…
11:58 | 16 Δεκ. 2012
«Αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, μιλάνε, ίσως, για την μελλοντική ιστορία της Ευρώπης. Δεν είναι δυνατόν να απομονωθεί το θέμα των ριζικών, των δομικών συμπτωμάτων που οδηγούν την Ελλάδα σε…
17:53 | 11 Δεκ. 2012
Δεν πιστεύω ότι στο πλαίσιο του καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της οικονομίας, είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε αυτά τα προβλήματα. Μα, θα μου πείτε, τί εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν;  Αυτή τη…
07:44 | 07 Δεκ. 2012
…Αλήθεια, τόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστούν αυτά τα ανθρωποειδή που νομίζουν την κοινωνία τσιφλίκι τους και αλωνίζουν ένοπλοι χτυπώντας και προπηλακίζοντας όποιον επιλέξουν κάθε φορά; Φοβάμαι…
07:25 | 04 Δεκ. 2012
«…η οικονομική κρίση και η θέση της χώρας μας σε καθεστώς επιτήρησης από τους πιστωτές της, βρήκε ήδη αποδυναμωμένο το συνδικαλιστικό κίνημα την ώρα της «μητέρας των μαχών» κατά του Μνημονίου. Ας…
07:14 | 30 Νοε. 2012
Πρέπει να αναζητήσουμε την ταυτότητά μας που χάνεται και να επαναπροσδιορίσουμε τον ρόλο μας στον κόσμο και στην Ευρώπη» ο Καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου, απαντά στην…
07:07 | 26 Νοε. 2012
Με αφορμή τη συνδιάσκεψη για το κλίμα στη Ντόχα του Κατάρ: Η ιστορία αρχίζει πριν από 20 και πλέον χρόνια, με το που έγινε ευρέως γνωστό ότι οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα(CO2) από τις…
13:49 | 22 Νοε. 2012
«[…] χρειάζεται επίσης να προασπιστούμε το κράτος πρόνοιας, τη δημόσια δωρεάν υγεία και εκπαίδευση, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη» ο διδάκτωρ κοινωνικών…
08:12 | 22 Νοε. 2012
Εισαγωγικά: σε πολλά ΜΜΕ προβάλλονται τελευταία διάφορες περιπτώσεις νέων που προσπαθούν, λόγω κρίσης και ανεργίας στις πόλεις, να εγκατασταθούν στην περιφέρεια της χώρας. Αυτά τα μεμονωμένα…
07:19 | 21 Νοε. 2012
«Έχω πει επανειλημμένως ότι αυτή η υπόθεση του χρέους της Γερμανίας προς την Ελλάδα, πρέπει να περάσει στα χέρια του ελληνικού λαού. Πρέπει να δημιουργηθούν οργανώσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα, οι…
11:41 | 19 Νοε. 2012
Παγκόσμια μέρα κατά της παιδικής κακοποίησης σήμερα. Πόσο σημαντικό είναι αυτό; Πόσο σημαντικό είναι να μην πονάμε (ψυχικά ή σωματικά) τα παιδιά; Όσο σημαντικό είναι οτιδήποτε μας πονάει αυτή τη…
06:55 | 08 Νοε. 2012
Η καλύτερη κοινωνία είναι μια κοινωνία αλληλεγγύης, συντροφικότητας, συλλογικότητας, και όχι μια κοινωνία αποκλεισμών.» ο διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών και διευθυντής του ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας…
07:28 | 06 Νοε. 2012
Ο τυφώνας «Σάντι» ξεκίνησε στα μέσα του Οκτώβρη στην ανατολική Καραϊβική, σαν βαρομετρικό χαμηλό. Οι υψηλές θερμοκρασίες των θαλάσσιων υδάτων έδωσε μεγάλη δυναμική στο σύστημα και στις 24 Οκτώβρη…
16:48 | 03 Νοε. 2012
«Δεν έχει ανάγκη αυτή τη στιγμή η κοινωνία μας από στείρο και τυφλό μίσος. Έχει ανάγκη από ανθρώπους που μέσα από συλλογικότητες θα μπορέσουν να προσφέρουν» ο συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής…
01:13 | 28 Οκτ. 2012
…Γελάει η ιστορία με μας, γιατί τώρα όσο ποτέ άλλοτε, το πατριωτικό μας καθήκον επιβάλλει το «Εμείς» υπεράνω κάθε είδους «Εγώ». Κι αν δεν το αντιληφθούμε, τότε «Ναι» στις παρελάσεις των μαθητών που…
06:47 | 25 Οκτ. 2012
«Μόνος σου τίποτε δεν κάνεις σ’ αυτή τη ζωή. Και μόνος σου ποτέ δεν είσαι. Αυτό είναι το κέρδος, αυτό το τίμημα κι αυτή η μόνη υπαρκτή διέξοδος από την ανθρωπιστική (με την κυριολεκτική έννοια του…
19:24 | 23 Οκτ. 2012
Τηρώντας μια μακρά παράδοση ανθρώπινης ευαισθησίας και αντικειμενικότητας, που περιλάμβανε την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης σε προσωπικότητες εμβληματικές, νηφάλιες και στρατευμένες στην ιδέα της…
06:20 | 20 Οκτ. 2012
[…] Είμαστε μια κοινωνία από διαφθορείς και διεφθαρμένους […] Και είμαστε υποχρεωμένοι ως πολίτες, να είμαστε μάχιμοι ή να γίνουμε μάχιμοι, για την ανατροπή της διαφθοράς. Πιστεύω, ότι από το…
06:40 | 19 Οκτ. 2012
Το άρθρο «Τί πρέπει να κάνουμε ενόψει της περικύκλωσης της Βουλής;» που δημοσιεύτηκε πριν έναν περίπου χρόνο στην Ελλάδα, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση που δημοσιεύεται στο tvxs…
18:11 | 13 Οκτ. 2012
[…] Να πολιτευτούμε επί της ουσίας. Η παρουσία μας, δηλαδή, να είναι επί της ουσίας, και να μην χρησιμοποιούμε κορώνες δεξιά και αριστερά, και να μην κάνουμε όλοι, δήθεν, ότι είμαστε πάρα πολύ…
05:08 | 12 Οκτ. 2012
[…] Σημασία έχει για μένα η ενότητα. Αυτό είναι το τελικό σύνθημα που μπορώ να πω: Να ενώσουμε τα χέρια, και όλοι μαζί να βγούμε να διεκδικήσουμε. Δεν θα μας χαρίσει κανένας, τίποτα…
06:03 | 11 Οκτ. 2012
[…] Με όρους μαγκιάς δεν θα τελεσφορήσει ένας αγώνας. Με όρους πολιτικής, στη σωστή της βάση, με τελικό στόχο την αμφισβήτηση του ίδιου του συστήματος. Έτσι μόνο μπορούμε να προχωρήσουμε» ο συνθέτης…
07:18 | 08 Οκτ. 2012
Όταν κάποτε η άγνοια που προέκυψε από την απώθηση της παιδικής ηλικίας εξαλειφθεί και η ανθρωπότητα ξυπνήσει από το λήθαργό της, θα μπορέσει να αναστείλει αυτή την παραγωγή του κακού…» Άλις Μίλερ….
03:09 | 08 Οκτ. 2012
Οι Έλληνες ξεσηκώνονται και διεκδικούν, όπως αυτό είναι αυτονόητο και επιβάλλεται σε πολίτες μιας κοινωνίας, που έχει περιέλθει στα πρόθυρα κατάρρευσης και αποσύνθεσης. Όπως ακριβώς κάνουν και οι…
03:52 | 07 Οκτ. 2012
[…] φτάνουμε σε ένα σημείο και αντιλαμβανόμαστε ό,τι δεν είναι μόνο οικονομικό το πρόβλημά μας. Το πρόβλημα του λαού μας, είναι πρόβλημα ελευθερίας. Είναι πρόβλημα ανεξαρτησίας, εθνικής…
07:15 | 06 Οκτ. 2012
Υπάρχει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου, διότι δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί μια αυτόνομη δημοκρατική και οικολογική κοινωνία η οποία θα βασίζεται στο σημερινό άνθρωπο….
06:05 | 02 Οκτ. 2012
Ο κ. Κολέμπας στο άρθρο του «Χρειάζεται επειγόντως να αναπτυχθεί ένας ουσιαστικός δημόσιος διάλογος» που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση που δημοσιεύεται στο…
17:08 | 01 Οκτ. 2012
[…] Πρέπει να αλλάξουμε νου΄ να αλλάξουμε νου. Ή απλά, να τον  ξυπνήσουμε. Να απορρίψουμε όλα εκείνα τα κοινωνικά και πολιτικά  ταμπού που μας έχουν επιβληθεί. Η κοινωνία  δε θέλει…
16:35 | 28 Σεπ. 2012
Ο εχθρός δεν είναι μόνο εξωτερικός. Δεν φταίνε μόνο τα ξένα κράτη, δεν φταίνε μόνο οι τοκογλύφοι δανειστές, δεν φταίνε μόνο οι πολιτικοί (που φταίνε ούτως ή άλλως για το αντιδημοκρατικό μας σύστημα…
17:17 | 27 Σεπ. 2012
[…] τη δημοκρατικότητά σου, καλείσαι να την αποδείξεις στις άγριες εποχές! Όταν είναι όλα ευνομούμενα και καλά, δεν τρέχει κάστανο, κανένας δεν σου λέει τίποτα. Το αν παραμένεις όμως, μια δημοκρατική…
05:30 | 27 Σεπ. 2012
[…] ο Έλληνας, θα πρέπει πια, να μάθει να ελέγχει την εξουσία του! Δεν γίνεται! Όποιος έχει το μέλι στα δάχτυλά του, το γλύφει και θα το γλύφει. Εάν, λοιπόν, δεν βρεθεί ένας τρόπος, που να…
09:31 | 26 Σεπ. 2012
Είμαστε μια ευπαθής χώρα, όπως κάθε χώρα που καταναλώνει χωρίς να παράγει, όπως κάθε χώρα που ζει με δανικά, όπως κάθε χώρα που η κομπίνα και η συναλλαγή είναι καθεστώς. Δυστυχώς όλα όσα συμβαίνουν…
19:20 | 23 Σεπ. 2012
    Εξαήμερη εργασία σε συνδυασμό με κατοχυρωμένο δικαίωμα ενδεκάωρης ανάπαυσης ζητά η τερατόικα από την κυβέρνηση, πράγμα που αναμφίβολα θα σόκαρε και αυτόν τον μεγάλο Κάρολο Ντίκενς…
19:00 | 23 Σεπ. 2012
O Γιώργος Κολέμπας, αναπτύσσει τα θέματα: Παγκοσμιοποίηση – αποανάπτυξη – οικουμενικότητα – τοπικοποίηση, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη, που δημοσιεύεται…
03:03 | 21 Σεπ. 2012
Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη,  ερωτήματα στα οποία δίνουν τη δική τους…
06:10 | 20 Σεπ. 2012
Αντισταθείτε! Δεν μπορώ να πω τίποτε άλλο. Αντισταθείτε, ο καθένας με το προσωπικό του «οπλισμό». Πρέπει να αντισταθούμε σε όλα αυτά που βλέπουμε γύρω μας. Πρέπει να ψάξουμε οξυγόνο να ανασάνουμε……
21:10 | 11 Σεπ. 2012
[…] με ρώτησαν: «Οι έλληνες τα έκαναν όλα αυτά;». «Όχι οι έλληνες, οι φασίστες…» τους είπα, «…παντού υπάρχουν φασίστες. Όχι Έλληνες. Αυτοί δεν ήταν Έλληνες. Αυτοί ήταν φασίστες. Άλλο πράμα…», η…
06:36 | 10 Σεπ. 2012
[…] Ουδέποτε στην οικονομική ιστορία δεν έχει εγκαθιδρυθεί εκ των άνω παρόμοιο αδιέξοδο και μάλιστα σε τόσο μεγάλη κλίμακα. Και η βαθύτερη εξήγηση του «μυστηρίου» βρίσκεται στο αδιέξοδο στο οποίο…
10:59 | 06 Σεπ. 2012
[…] η απομυθοποίηση του καπιταλισμού και της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, μπορεί να μας πείσει πιο εύκολα πια, ότι η εκχώρηση της αντιπροσώπευσης και η διαμεσολάβηση από τους επαγγελματίες…
13:00 | 05 Σεπ. 2012
«Θα γυρίσουμε πολύ πίσω… Γιατί, η πολιτική, δεν μπορεί να αποκτήσει ξανά τα σκήπτρα απέναντι στο μεγάλο κεφάλαιο, εάν δεν γίνει πολύ μεγάλη σύγκρουση με απροσμέτρητες συνέπειες. Αυτό πιστεύω. […]…
00:33 | 02 Σεπ. 2012
«Για μένα η λύση θα βρεθεί, μόνον εάν ομονοήσουμε. Δηλαδή, δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις για να ξεπεράσεις την κρίση. Υπάρχουν λύσεις βαθύτερες, που θέλουν περισσότερο χρόνο, πιο δύστοκες και…
23:32 | 01 Σεπ. 2012
Η Σωτηρία Σταυρακοπούλου, συγγραφέας και επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ, απαντά στην Κρυσταλία Πατούλη, με βάση το ερώτημα «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ…
14:40 | 30 Αυγ. 2012
Ο Χιώτης ακτιβιστής, ερευνητής και πολιτικογράφος, λογοτέχνης, αλλά και ιστορικός συγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, με μαχητικό πολιτικό λόγο που καταγράφεται στα πολιτικά του άρθρα -που τα περισσότερα…
17:16 | 29 Αυγ. 2012
[…] πιστεύω, ότι οι άνθρωποι που μας κυβερνάνε δεν έχουν καμία πρόθεση να κάνουν τίποτα! Καμία! Δεν μπορώ να μπω στην ψυχολογία αυτών των ανθρώπων, αλλά είναι σαφές ότι μας κοροϊδεύουν. […] Όλη…
02:34 | 24 Αυγ. 2012
Θεωρώ ότι είμαστε, λίγο, σαν πρόβατα επί σφαγή, χωρίς ιδιαίτερες αντιστάσεις. Πορευόμαστε σε μια καταστροφή και έχουμε αφεθεί στη μοίρα μας» ο ηθοποιός Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, μιλά στην Κρυσταλία…
02:44 | 23 Αυγ. 2012
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:50 | 21 Αυγ. 2012
Ας έρθουν να τα πάρουν όλα… Έτσι καταλαβαίνει ο Έλληνας. Δεν καταλαβαίνει αλλιώς» η ηθοποιός Χρύσα Ρώπα, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη, με βάση το ερώτημα «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και κυρίως τί…
12:15 | 19 Αυγ. 2012
«[…] νιώθω πολύ αγανακτισμένη, πολύ απελπισμένη και δεν είμαι σε θέση κριτικής, αλλά σε θέση πράξης. Πιστεύω ότι είναι η ώρα της πράξης […]» η ηθοποιός Μίρκα Παπακωνσταντίνου, μιλά στην Κρυσταλία…
07:20 | 16 Αυγ. 2012
Το e-mail είχε πρωτοκυκλοφορήσει πριν από αρκετά χρόνια. «100 λόγοι που είμαστε Έλληνες» ή «Γουστάρουμε που είμαστε Έλληνες, γιατί…», κάπως έτσι ήταν ο τίτλος του. Ακολουθούσαν μετά εκατό φράσεις…
07:56 | 03 Αυγ. 2012
Ζούμε μέρες θανάτου! Και έχει σημασία να πούμε «όχι» στο καμουφλάζ του πόνου, «όχι» στον κατευνασμό, «όχι» στην συγκάλυψη. Διότι αν  αντέξουμε να διαχειριστούμε όλες αυτές τις απώλειες, αντί να…
09:21 | 31 Ιουλ. 2012
Η σημερινή πολιτική κατάσταση, η οποία υπάρχει αυτή τη στιγμή, δεν είναι πολιτική κατάσταση. Θα ‘λεγα ότι είναι άσυλο ανιάτων. Είναι οτιδήποτε άλλο, εκτός από πολιτική κατάσταση. Δεν κάνω τον…
22:50 | 14 Ιουλ. 2012
Σε μια εποχή που τα αδιέξοδα του πλανήτη έχουν πια συνδεθεί με τις δικές μας προσωπικές και συλλογικές επιλογές, όλα τα διλήμματα, όλες οι διχογνωμίες, όλες οι αντιφατικές αντιλήψεις που μας…
07:06 | 10 Ιουλ. 2012
Το θέαμα είναι θλιβερό και θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αμέσως και δραστικά. Όμως την ίδια στιγμή θα πρέπει να αγωνιστούμε για να μη δούμε χειρότερα. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει αν καταγγέλλουμε…
01:34 | 08 Ιουλ. 2012
Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στον πάτο της κρίσης. Κατρακυλάμε. Διαρκώς κατρακυλάμε […] Πρέπει, λοιπόν, να περιμαζέψουμε την ψυχή μας, να ανακτήσουμε όλα τα αξιακά μας στοιχεία, να κρατηθούμε απ’ την ψυχή…
01:00 | 07 Ιουλ. 2012
…το μπάχαλο δεν ξεκίνησε από τη μεταπολίτευση. Προσωπικά, με εκνευρίζει αυτός ο αφορισμός που λέγεται ότι «το μεταπολιτευτικό κράτος κατέρρευσε». Ποιό μεταπολιτευτικό κράτος κατέρρευσε; Το…
14:52 | 05 Ιουλ. 2012
Η Ευρώπη, ο κόσμος σήμερα, βαδίζουν προς το πουθενά, ενώ η Αγγλία ενδιαφέρεται να εγκλείσει τους Έλληνες εντός Ελλάδος, σαν να μεταβάλλεται η χώρα μας σε τόπο σωφρονιστηρίου. Συγχρόνως, η ύφεση…
12:34 | 29 Ιουν. 2012
Το συμβόλαιο των κοινωνικών εταίρων (μαζί με το παρελκόμενο πλέγμα κοινωνικών κι συλλογικών εργασιακών θεσμών), όπως το βιώσαμε την τελευταία εικοσαετία φαίνεται πως εκπνέει πλήρες ημερών», ο…
11:48 | 28 Ιουν. 2012
Κατά τη διάρκεια μίας συνάντησης στο σπίτι του, στο Μετς, ο αγωνιστής της Αντίστασης και πολυβραβευμένος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σκηνοθέτης του κινηματογράφου και του θεάτρου, Νίκος Κούνδουρος…
07:15 | 19 Ιουν. 2012
Ο κόσμος που ψήφισε ΝΔ συνειδητά, αφελώς ή κατ’ αντίδραση, έχει να παραλάβει κάτι μπουγιουρντί από τις εφορίες… απίστευτου κάλους, τις επόμενες μέρες. Και, αυτοί οι ίδιοι, θα μας πούνε μετά τι θα…
23:09 | 17 Ιουν. 2012
Θα δει, σύντομα και ξεκάθαρα, ο καθένας από αυτούς που τους ψήφισε, ότι δεν είναι μόνο αυτές οι γυαλισμένες φάτσες τους που βγαίνουν στην τηλεόραση, αλλά είναι και τα χέρια τους που είναι βουτηγμένα…
20:50 | 17 Ιουν. 2012
Το δράμα το οποίο ζούμε, αυτή τη στιγμή, είναι ένα δράμα κατάρρευσης του Ευρωπαϊκού πνεύματος των λαών και της διαφωτιστικής γενικής θέλησης όπως την διακύρηξε ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ, και οι υπόλοιποι…
07:21 | 17 Ιουν. 2012
…να μην  φοβόμαστε, και να συγκρουστούμε με τους όλους εκείνους που θέλουν να πάνε την κοινωνία πίσω. Να είμαστε έτοιμοι για ρήξεις και ανατροπές σε όλα…
10:36 | 16 Ιουν. 2012
Πρέπει να κάμομε μια παληκαριά ενηλικίωσης. Απ΄αυτήν θα προκύψει ένα καινούργιο Αφήγημα. Το ρίσκο πρέπει να ναι σοκαριστικό, πρωτότυπο, καθοριστικό, παράτολμο, να εξάπτει την περιέργεια  και να…
06:10 | 15 Ιουν. 2012
Τα ΜΜΕ ευθύνονται για την κατάντια μας, όσο και ο δικομματισμός…», ο συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη,  για την ελληνική κοινωνικοπολιτικοοικονομική κρίση, με…
06:40 | 14 Ιουν. 2012
Από το συναίσθημα πας στη λογική και όχι από τη λογική στο συναίσθημα. Κι αυτό πάνε να το μπλοκάρουν, σήμερα, με το να λένε, ότι πρέπει να απαξιώσουν οι άνθρωποι τον θυμό τους. Γι’ αυτούς το μόνο…
11:00 | 10 Ιουν. 2012
Πρέπει να συνεργαστούμε ως Έλληνες πέρα από τις οποιεσδήποτε διαφορές, που σαφώς υπάρχουν. Διότι, επιμένω, ζούμε σε πόλεμο. Κανονικό παγκόσμιο πόλεμο, που ανάλογα με την αντοχή του το κάθε κράτος,…
06:17 | 07 Ιουν. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες κρίσιμες εκλογές τις 17ης Ιουνίου, ο Γάλλος δημοσιογράφος φιλέλληνας Jose Manuel Lamarque, που έχει δημιουργήσει το http://www.helpthegreekpeople.blogspot.com, με άρθρα που…
01:47 | 03 Ιουν. 2012
Πατρίδα, είναι τα 10 εκατομμύρια Έλληνες! Και αυτοί καταστρέφονται! Καταστρέφονται, και δεν υπάρχει επιστροφή μέσω του μνημονίου! Αυτό το μνημόνιο, πρέπει να ακυρωθεί!» ο συνθέτης και πρώην Υπουργός…
20:27 | 30 Μάιος. 2012
Τούτη τη στιγμή αυτό που υπάρχει στην κοινωνία είναι ένας τεράστιος φόβος, από όλες τις μεριές. Οι αγορές από τη μία πλευρά φοβούνται για το τι θα ψηφίσει ο ελληνικός λαός, και ο λαός φοβάται τις…
23:48 | 24 Μάιος. 2012
Ευτυχώς που έγιναν και εκλογές, και είδαμε ότι δεν τα φάγαμε όλοι μαζί. Τα φάγανε ένα 13 και ένα 18%. Οι οποίοι δυστυχώς είναι λίγοι για να φάνε τόσα πολλά. Δυστυχώς. Τόσοι λίγοι, φάγανε τόσα πολλά…
06:48 | 19 Μάιος. 2012
Όλα δείχνουν ότι αναζωπυρώνεται η αρχέγονη διαμάχη μεταξύ δεξιάς και αριστεράς, όχι όμως με τους όρους, την ορολογία και τον τρόπο που την γνωρίσαμε καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, αλλά με…
00:19 | 17 Μάιος. 2012
Τις πταίει; Με το άρθρο αυτό, μέσα από τις σελίδες των Καιρών, έκανε το ντεμπούτο του στην ελληνική πολιτική σκηνή ο Χαρίλαος Τρικούπης, κατηγορώντας ευθέως το παλάτι για την πολιτική κακοδαιμονία…
20:52 | 16 Μάιος. 2012
Ο παραστασιακός κανόνας στην τραγωδία είναι εντελώς διαφορετικός από τα άλλα ήδη θεάτρου: Η τραγωδία στο θέατρο αντιμετωπίζεται με υπαρξιακό δέος. Με βαθύ σέβας απέναντι στο δράμα που…
21:27 | 08 Μάιος. 2012
Με τις εκλογές της 6ης Μαΐου η κρίση ολοκληρώθηκε. Από την οικονομική και κοινωνική κρίση, περάσαμε στην πολιτική και όλα δείχνουν πως το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας κατέρρευσε…» ο συγγραφέας και…
23:39 | 06 Μάιος. 2012
Πιστεύω ότι πρέπει να πάμε σε νέες εκλογές και ο λαός πρέπει, αυτή τη φορά, να δώσει καθαρή εντολή για τη δημιουργία μιας αριστερής κυβέρνησης […] Μία αριστερή διακυβέρνηση μπορεί να αναμορφώσει τα…
20:42 | 06 Μάιος. 2012
Ο Καθηγητής Πολιτικής επιστήμης, Γιώργος Κοντογιώργης, σχολιάζει τα -μέχρι στιγμής- αποτελέσματα των Ελληνικών Βουλευτικών εκλογών 2012, στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στην ακτιβιστική Έρευνα…
07:39 | 05 Μάιος. 2012
«Είναι το ιστορικό momentum της αριστεράς. Ας μην πάει χαμένη αυτή η μεγάλη ευκαιρία..» Ο σκηνοθέτης Θόδωρος Τερζόπουλος, με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη…
04:11 | 05 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…
13:06 | 04 Μάιος. 2012
Αυτή είναι η πιο ανεξέλεγκτη προεκλογική περίοδος και σε επίπεδα λάσπης που εκτοξεύονται συνέχεια με τον ανεμιστήρα δεξιά και αριστερά και κυρίως με το αποτέλεσμα, το οποίο έχει γίνει ένας απίστευτος…
07:44 | 04 Μάιος. 2012
Αυτή την Κυριακή θέλω να εξεγερθώ. Είναι ανοησία να εξεγείρεσαι στις εκλογές και να κρατάς τους σφυγμούς σου χαμηλά όλο τον υπόλοιπο καιρό. Αυτή τη φορά όμως, θέλω να εξεγερθώ και εκεί. Για όσους…
06:59 | 04 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…
18:50 | 03 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα “Ξέρω τι να ψηφίσω;” του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…
18:33 | 03 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, τρεις υποψήφιες των Οικολόγων Πράσινων, η σκηνοθέτις Λυδία Κονιόρδου, η Κοινωνική Ανθρωπολόγος Λενιώ Μυριβήλη και η εκδότρια Κάτια Λεμπέση, εκφράζουν…
07:45 | 03 Μάιος. 2012
Η συμβουλή του θείου μου: «Πρόσεχε κακομοίρη μου! Να μην λες πέρα δώθε τι ψηφίζεις». Αυτή τη συμβουλή μου έδινε πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση ένας θείος μου, ο οποίος είχε τραβήξει πολλά επειδή…
07:29 | 03 Μάιος. 2012
Η αποχή, το λευκό και το άκυρο, πηγαίνουν κατά κύριο λόγο στο πρώτο κόμμα. Αυτό δηλαδή που θέλεις να καταψηφίσεις. Ο εκλογικός νόμος νοθεύει την άρνησή σου και την κάνει κατάφαση. Δηλαδή και η αποχή…
07:01 | 03 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…
19:25 | 02 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…
07:07 | 02 Μάιος. 2012
Η τρέχουσα κρίση, βαθιά και πολυπλόκαμη, πέρα από τα οικονομικά αδιέξοδα, τις κοινωνικές ρήξεις και τις πολιτικές ανακατατάξεις που έχει προκαλέσει, μοιάζει να έχει ανατρέψει έναν καθιερωμένο επί…
07:05 | 02 Μάιος. 2012
Προσπερνάω συνοπτικά τους άχρηστους και ανούσιους προλόγους και μπαίνω κατευθείαν στο θέμα: Θα ψηφίσω αριστερά. Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, θα ψηφίσω είτε ΣΥΡΙΖΑ, είτε ΔΗΜΑΡ, είτε ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ…
22:10 | 01 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…
07:50 | 01 Μάιος. 2012
Ο κοινοβουλευτισμός και κάθε σύστημα αντιπροσώπευσης έχει σπάσει. Δεν χρειάζεται καν να μαζέψουμε τα κομμάτια του, θα τα απορροφήσει το έδαφος και θα γεννήσει άνθη. Στο σημείο που βρισκόμαστε…
06:29 | 01 Μάιος. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…
07:04 | 30 Απρ. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…
08:15 | 29 Απρ. 2012
Πιστεύω ότι όπως και στη Γαλλία και γενικότερα σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης, τα κόμματα που έχουν δεθεί βαθιά και έχουν υποστηρίξει τον Γαλλογερμανικό άξονα, τον λεγόμενο Μερκοζί, αυτή την «…
00:21 | 29 Απρ. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…
20:30 | 28 Απρ. 2012
Αισθανόμαστε ότι έχουμε χρέος ως πολίτες αυτής της χώρας, να απευθυνθούμε στους συμπολίτες μας, να τους διατυπώσουμε τη γνώμη μας και να τους καλέσουμε να συνειδητοποιήσουν ότι το ελληνικό πρόβλημα…
12:00 | 27 Απρ. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…
10:16 | 26 Απρ. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…
06:05 | 25 Απρ. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…
07:01 | 23 Απρ. 2012
Με αφορμή τις επερχόμενες κρίσιμες εκλογές, προσωπικότητες των γραμμάτων, της διανόησης και των τεχνών, απαντούν στην Κρυσταλία Πατούλη για την ενότητα «Ξέρω τί να ψηφίσω;», καταθέτοντας…
08:00 | 11 Απρ. 2012
Όλα ξεκίνησαν από την πρωτοβουλία δημοσίευσης δύο Ανοιχτών Επιστολών του Έλληνα συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη (1) στο εξωτερικό (Η Ευρώπη στα πρόθυρα της δικτατορίας και Ελλάδα. Tο πρώτο θύμα της…
12:06 | 04 Απρ. 2012
Χαΐνης Δ. Αποστολάκης (αυτόκλητος και αυθαίρετος εκπρόσωπος των Ελλήνων καλλιτεχνών). Απάντηση (- Τοποθέτηση – Κάλεσμα) στον κ. Jose Manouel Lamarque με αφορμή το άρθρο του με τίτλο «Ή Ελλάδα χωρίς…
13:35 | 01 Απρ. 2012
Ενώ η Ευρώπη βιώνει μια κρίση χωρίς προηγούμενο, όπου έθνη όπως η Ισπανία ξυπνούν εμβρόντητα και φωνές ακούγονται υπέρ του ελληνικού λαού, γιατί δεν ακούγεται καμιά φωνή στην Ελλάδα; Γιατί ένας…
06:42 | 26 Μαρ. 2012
Επαναστατήσαμε, για να απελευθερωθούμε από τους Οθωμανούς, και υποβληθήκαμε σε ένα κράτος εσωτερικής κατοχής που το ενορχηστρώνουν οι ολιγαρχικές συμμορίες». Ο Γιώργος Κοντογιώργης, Καθηγητής…
08:18 | 24 Μαρ. 2012
Με αφορμή, την εκδήλωση αυτή την Κυριακή στις 25 Μαρτίου 2012, που θα γίνει στο Gazarte με καλεσμένο τον Καθηγητή φιλοσοφίας Χρήστο Γιανναρά, η Λίνα Νικολακοπούλου, αποκαλύπτει στην Κρυσταλία Πατούλη…
08:35 | 20 Μαρ. 2012
Ο Εκδότης Νίκος Καρατζάς, ένας από τους βασικούς πρωτεργάτες της αυριανής Δια-μαρτυρίας – 21 Μαρτίου Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, που θα ξεκινήσει στις 12μμ έξω από το Βιβλιοπωλείο Ιανός, Σταδίου 24,…
07:30 | 29 Φεβ. 2012
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
04:41 | 19 Φεβ. 2012
Τον τελευταίο καιρό, πολλοί έβαλαν για πρώτη φορά στο λεξιλόγιό τους τη λέξη «συστημική». Και παρόλο που ο καθένας εννοεί μάλλον κάτι διαφορετικό –αναλόγως την ειδικότητά του- είναι ένα ενδιαφέρον…
07:05 | 12 Φεβ. 2012
Φταίνε οι άλλοι, φταίμε κι εμείς. Δεν είναι όμως τώρα η ώρα για τέτοιου είδους ανασκοπήσεις. Μπορούμε ίσως να συμφωνήσουμε στο ότι πιθανώς εμείς να φταίμε και περισσότερο, γιατί απορροφηθήκαμε από το…
09:44 | 09 Φεβ. 2012
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
00:28 | 02 Φεβ. 2012
Ζούμε σ’ ένα σύστημα ανήθικο, παράλογο, αφύσικο και παραπλανητικό» ο Χρόνης Μίσσιος, σ’ αυτό το δεύτερο και τελευταίο μέρος της συνέντευξης, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στην Έρευνα για…
14:37 | 22 Ιαν. 2012
Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, δίνει συνέντευξη στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στην ακτιβιστική Έρευνα για την Κρίση που δημοσιεύεται στο tvxs από το 2010, και με αφορμή το μυθιστόρημά του «…
12:34 | 31 Δεκ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
04:14 | 28 Δεκ. 2011
O Κώστας Βεργόπουλος, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστημίου VIII του Παρισιού, στα πλαίσια της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση που δημοσιεύεται στο tvxs, εξηγεί στην Κρυσταλία Πατούλη…
13:31 | 26 Δεκ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
12:29 | 20 Δεκ. 2011
[…] Όλοι δείχνουν παγωμένοι, σχεδόν ακίνητοι, βουτηγμένοι στο φόβο, στην καρδιά του θρήνου και του πένθους, που δυστυχώς δείχνει ότι θα κρατήσει πολύ. Αυτή τη μακρά περίοδο πένθους, λοιπόν,…
07:30 | 19 Δεκ. 2011
Συγγραφέας, ποιητής και ένας από τους σημαντικότερους έλληνες στιχουργούς ο Μάνος Ελευθερίου, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη, στα πλαίσια της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση, για τα παράλογα χρόνια…
11:11 | 21 Νοε. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
13:24 | 14 Νοε. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
19:25 | 29 Οκτ. 2011
Eνώ τα προβλήματα όσο και οι εντάσεις – αντιπαραθέσεις στη χώρα, όλο και μεγαλώνουν, η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη, στην συνέντευξη που δίνει στην Κρυσταλία Πατούλη, στα πλαίσια της Έρευνας για την…
09:33 | 27 Οκτ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
12:29 | 25 Οκτ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
20:13 | 20 Οκτ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
23:35 | 06 Οκτ. 2011
[…] Εφόσον δεν έχω τον έλεγχο οπουδήποτε αλλού, έχω τον έλεγχο πάνω στον εαυτό μου. Οπότε είναι μία ύστατη λύση – διαφυγή, και ύστατος έλεγχος στο αδιέξοδο. Ελέγχω τον εαυτό μου και τον σκοτώνω….
14:32 | 05 Οκτ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
13:25 | 04 Σεπ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
13:02 | 22 Αυγ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
09:29 | 31 Ιουλ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:58 | 28 Ιουλ. 2011
Την Κυριακή της 26ης Ιουνίου, στην Καθημερινή, και πιο συγκεκριμένα στο ένθετο Τέχνες, σ’ ένα άρθρο σχετικό με τους Αγανακτισμένους και τις συγκεντρώσεις τους στην πλατεία Συντάγματος, δημοσιεύτηκε…
10:33 | 27 Ιουλ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
03:12 | 15 Ιουν. 2011
Τί πρέπει να κάνουμε στις 15/6/11 ενόψει της περικύκλωσης της Βουλής; Απαντά ο Γιώργος Κοντογιώργης, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της…
08:11 | 13 Ιουν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
09:02 | 08 Ιουν. 2011
Ιστορία μιας ξεχασμένης αγανακτισμένης γενιάς των 15 χιλιάδων δραχμών το μήνα που περπατάει αγανακτισμένα δίπλα στην γενιά των 500 ευρώ της πλατείας Συντάγματος, και σε όλους τους εξεγερμένους,…
10:28 | 04 Ιουν. 2011
Α) Το πλαίσιο του διακυβεύματος. Μην τρέφουμε αυταπάτες. Οι διαδηλώσεις και οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στους δρόμους και στις πλατείες είναι αδιέξοδες, διότι δεν αίρουν την αιτία του προβλήματος…
06:56 | 02 Ιουν. 2011
MAZI στις πλατείες! Real-democracy.gr, aganaktismenoi.gr, aganaktismenoi.com, μέλη σε διάφορα μπλογκ, facebook, twitter, και όποιοι άλλοι, νομίζω ότι χρειάζεται να εστιάσουν κυρίως στη λέξη ενότητα…
08:08 | 30 Μάιος. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:34 | 23 Μάιος. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
09:52 | 17 Μάιος. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:55 | 26 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
06:53 | 21 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:40 | 15 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
08:48 | 13 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
10:42 | 12 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
06:26 | 11 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
02:21 | 07 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
07:00 | 06 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
11:09 | 04 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
07:37 | 01 Απρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
11:09 | 30 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
06:36 | 29 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο έρευνας της Κρυσταλία Πατούλη – ερωτήματα στα οποία δίνουν τη δική τους απάντηση γνωστές προσωπικότητες της…
06:35 | 28 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
11:46 | 25 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…
07:28 | 23 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
10:14 | 22 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
12:08 | 21 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
03:30 | 17 Μαρ. 2011
Από το tvxs.gr, μέσω αυτής της έρευνας που ξεκίνησε ακτιβιστικά από τον Αύγουστο του 2010, η Κρυσταλία Πατούλη, απευθύνουμε και επίσημα το συγκεκριμένο ερώτημα Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και…
07:31 | 10 Μαρ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:58 | 28 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:43 | 25 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
10:34 | 24 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:03 | 21 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
10:09 | 19 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενοτης ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- ερωτήματα…
08:08 | 18 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:38 | 16 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:58 | 15 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
12:26 | 14 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:03 | 09 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
07:29 | 08 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο έτης ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:07 | 07 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:54 | 04 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:27 | 03 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:00 | 02 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:39 | 01 Φεβ. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
18:02 | 31 Ιαν. 2011
Απαντούν οι Σωτήρης Χατζάκης, Γρηγόρης Ψαριανός, Χρήστος Γιανναράς, Στέλιος Κούλογλου, Nίκος Καρατζάς, Στέφανος Ροζάνης, Χρόνης Μίσσιος, Γρηγόρης Γκιζέλης, Ειρήνη Ρέππα, Πέτρος Τατσόπουλος, Θύμιος…
08:51 | 31 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
07:51 | 28 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
11:40 | 27 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
10:53 | 26 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
10:14 | 25 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:36 | 24 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
09:32 | 21 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
07:44 | 20 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
07:42 | 19 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
07:35 | 18 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
08:07 | 17 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
07:31 | 14 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- -…
07:35 | 13 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…
12:01 | 04 Ιαν. 2011
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα, με…

Δημόσιος διάλογος tvxs – Τί πρέπει να κάνουμε;

Δείτε επίσης: Συμμετοχή στην Έρευνα: «Αφηγήσεις ζωής στην κρίση»

Γιάννης Μακριδάκης: Αποφάσισα να κηρύξω κι εγώ τον πόλεμο

Αποφάσισα να κηρύξω κι εγώ τον πόλεμο. Γιάννης Μακριδάκης

14:01, 22 Ιαν 2012 | Κρυσταλία Πατούλη tvxs.gr/node/82568

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, δίνει συνέντευξη στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στο δημόσιο διάλογο του tvxs, με αφορμή το μυθιστόρημά του «Ήλιος με δόντια», εκδ. Εστία -το οποίο είναι υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας– όπως και για την κόκκινη σημαία που ανεμίζει στη Βολισσό της Χίου, συμβολίζοντας χωρίς λόγια, όσα με λέξεις και πράξεις καταγράφονται στα ιστορικά βιβλία του, στα άρθρα, στις πολύχρονες ανθρωπολογικές και άλλες έρευνες, στον ακτιβισμό, στις πολιτικές θέσεις του, στα λογοτεχνικά μυθιστορήματα και νουβέλες και κυρίως, στον καθημερινό τρόπο της ίδιας του της ζωής.

Πότε ο «ήλιος με δόντια» σε σχέση με τις ιστορικές αναφορές του βιβλίου ξεκίνησε να δημιουργείται ως ιδέα στο μυαλό σου;

Όταν ολοκλήρωσα την ερευνητική μου εργασία και τη μελέτη των 11.250 φύλλων των καθημερινών εφημερίδων της Χίου, περιόδου 1912-40 και έγραψα το 10.516 μέρες ιστορία της νεοελληνικής Χίου, τότε συνειδητοποίησα ότι είχα χωνεμένα μέσα μου όλα τα κοινωνικοπολιτικά τεκταινόμενα της εποχής και θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να τα εξιστορήσω ως ένας άνθρωπος «λοξός», που τα «έζησε» και τα είδε με τη δική του ματιά. Το ιστορικό γεγονός του βομβαρδισμού του Βίριλ μού έδωσε την σπίθα και, βασικά, το σημείο στο οποίο θα τελείωνε η ιστορία που είχα να πω.

θα μπορούσες να κάνεις ένα είδος φλας μπακ και να περιγράψεις όλη τη δημιουργική πορεία αυτού του βιβλίου, από τη στιγμή που είχες την ιδέα να το γράψεις μέχρι που το τελείωσες;

Ήταν πολύ ψυχοβγαλτικό, αυτό θυμάμαι. Ο Κωσταντής έβγαινε πολύ επώδυνα από μέσα μου. Στην αρχή δεν ήξερα ποιος είναι. Στην πορεία κατάλαβα. Μετά τις πρώτες σελίδες της αφήγησής του ένιωσα τι σόι άνθρωπος είναι αυτός που ξεπετάχτηκε έτσι αναπάντεχα. Στην αρχή ένιωθα σαν να μου τα έλεγε κάποιος που δεν τον είχα ξαναδεί κι εγώ να τα έγραφα μη ξέροντας αν κάνω καλά να τον εμπιστεύομαι και να τον ακούω.
Έγραψα τον μονόλογό του και ύστερα δεν ήξερα τι να τον κάνω.
Ένιωθα ότι έχω γράψει κάτι που ρέει πολύ όμορφα, που μου αρέσει πολύ σαν κείμενο αλλά που από μόνο του δεν στέκει.
Και τότε έκανα παύση και σκέφτηκα με το μυαλό μου για πρώτη φορά. Από αυτή τη σκέψη βγήκαν οι επόμενοι αφηγητές και το υπόλοιπο βιβλίο. Δηλαδή το βιβλίο είναι προϊόν παρόρμησης κατά το πρώτο μέρος και προϊόν σκέψης κατά το υπόλοιπο.

Και ο ίδιος ο Κωσταντής, από που νομίζεις ότι… ξεπήδησε και τι ήταν αυτό που κυρίως ήθελε να γίνει γνωστό από τη «ζωή» του;

Από την αγάπη μου για τους ανθρώπους που ζούνε ως λοξοί μέσα στην κοινωνία ξεπήδησε. Που δίνουνε τις προσωπικές τους μάχες κάθε μέρα για την κατάκτηση της ελευθερίας και της έκφρασης της ψυχής τους. Για όσους πορεύονται νιώθοντας και όχι μόνο σκεπτόμενοι. Για αυτούς που στην αιώνια μάχη νου – ψυχής δεν έχει καμιά τύχη η λογική μπρος στο συναίσθημα.
Την αλήθεια του ήθελε να δείξει ο Κωσταντής, τι άλλο; Την αλήθεια του που ως δική του αλήθεια ήτανε η μόνη αλήθεια.

«Για να καταπιαστεί ένας συγγραφέας λογοτεχνίας με ένα θέμα από την Ιστορία πρέπει να έχει ενεργή πολιτική συνείδηση» έχει πει η Ρέα Γαλανάκη. Σε όλα τα βιβλία όπως και στα άρθρα σου που κατά καιρούς δημοσιεύονται, διαφαίνονται έμμεσα ή άμεσα και κάποιες πολιτικές θέσεις. Ποιό είναι το κυριότερο πολιτικό μήνυμα του «ήλιου με δόντια»;

Συμφωνώ απόλυτα με την φράση της Ρέας Γαλανάκη και μάλιστα θα έλεγα, ότι όποιος γράφει δημόσια θα πρέπει να έχει ενεργή πολιτική συνείδηση. Προσωπικά είμαι ον πάνω απ’ όλα πολιτικό και γι’ αυτό μόνο πολιτικά βιβλία γράφω. Το ήλιος με δόντια είναι μάλλον το λιγότερο ενδεικτικό. Εννοώ ότι στη Δεξιά τσέπη, στο Λαγού μαλλί και στην Άλωση της Κωσταντίας είναι πιο φανερά τα πολιτικά μηνύματα. Εδώ έχουμε ένα μήνυμα για την διαφορετική οπτική της ζωής και της αλήθειας του καθενός, για τον σεβασμό στην κάθε προσωπικότητα, για την εικόνα που έχει ο καθένας από μας για τον εαυτό του και για τους γύρω του αλλά και για την εικόνα που σχηματίζουν οι οργανωμένες κοινωνίες για τους ανθρώπους που διαφέρουν.

Μέσα από τα άρθρα σου κυρίως, εκφράζεις μία διαφορετική πολιτική θέση-πρόταση, από τις υπάρχουσες, υπογράφοντας, μάλιστα, κατά καιρούς, και ως «Κότσυφας»! Θα ήθελες να πεις κάτι γι αυτόν… και τον τρόπο ζωής του απέναντι στην κρίση;

Αυτό σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Επιγραμματικά θα πω ότι πραγματεύομαι εδώ και πολύν καιρό μέσα μου το ζήτημα της ανθρώπινης πορείας επί της γης. Σκέφτομαι ότι οι άνθρωποι όσο πετυχαίνουν την πολυπόθητη «ανάπτυξη» και όσο κατακτούν γνώσεις και τεχνολογίες που διευκολύνουν τον βίο τους, τόσο χάνουν ταυτόχρονα πρωτογενείς γνώσεις και υλικά τα οποία όμως είναι τα βασικότερα για την επιβίωσή τους ως όντα. Δεν μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος, όσα επιτεύγματα κι αν έχει κατακτήσει, αν αφήσει να χαθούν ή να μεταλλαχθούν οι σπόροι κι αν δεν υπάρχουν οι μέλισσες. Όλος μας ο σύγχρονος πολιτισμός δηλαδή έχει ξύλινα ποδάρια και μπορεί να καταρρεύσει από τη μια στιγμή στην άλλη. Και τότε κανένα τεχνολογικό επίτευγμα και καμιά εξεζητημένη γνώση δεν θα μπορεί να μας σώσει. Προσωπικά έχω επιστρέψει στα βασικά. Βιώνω την καθημερινότητά μου ψάχνοντας παλιά υλικά και μεθόδους για να μην τις αφήσω να χαθούν. Σπόρους, καλλιέργειες, μεθόδους συντήρησης τροφών. Είμαι οπαδός της Αποανάπτυξης και της στροφής προς τις μικρές οικιακές αυτόνομες μονάδες και όχι προς τον γιγαντισμό προς τον οποίον οδεύει εδώ και χρόνια η σύγχρονη ζωή μας. Μάχομαι κάθε μέρα για την επίτευξή της Αποανάπτυξης και της σμίκρινσης διότι πιστεύω ότι μόνο μέσω αυτού του τρόπου ζωής έχει μέλλον το ανθρώπινο είδος στον πλανήτη.

Η κόκκινη σημαία που ανεμίζει πάνω σε ένα ξύλινο κοντάρι, εκεί στο σπίτι σου, στη Βολισσό της Χίου, τι συμβολίζει;

Άκουσα τόσες φορές τους πολιτικούς μας ταγούς και σωτήρες της πατρίδας τα τελευταία δύο χρόνια να μας λένε ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο. Είδα και τα έργα τους και πείστηκα. Αποφάσισα, λοιπόν, να κηρύξω κι εγώ τον πόλεμο. Στον σύγχρονο τρόπο ζωής, στην ανάπτυξη και στον καπιταλισμό. Η κόκκινη σημαία είναι το λάβαρο που εκφράζει μάχη της ψυχής ενάντια στον λογισμό, τη μάχη του ανθρώπου ενάντια στο άτομο, στον καταναλωτή. Είμαστε σε πόλεμο και έχουμε χρέος να πολεμήσουμε. Γι’ αυτό κι εγώ έχω αφήσει στην άκρη τη συγγραφή και πολεμώ καθημερινά. Με πολιτικά κείμενα και με αγώνα για τη διάσωση πρωτογενών μεθόδων και υλικών, τα οποία θέλει το καπιταλιστικό σύστημα να μας κάνει να χάσουμε ή να ξεχάσουμε, για να χειραγωγήσει το μέλλον μας. Δεν υποκύπτουμε όμως. Θα μαχόμαστε μέχρι τελευταίας πνοής και, αν μη τι άλλο, κάτι θα έχουμε περισώσει για να βρουν οι επόμενοι και να συνεχίσουν τον πόλεμο.

Στο νέο βιβλίο σου «Το ζουμί του πετεινού» που θα κυκλοφορήσει σε μερικούς μήνες από τις εκδόσεις της Εστίας, τι θέμα πραγματεύεται;

Είναι μια νουβέλα. Δίδυμη του Λαγού μαλλί. Το Λαγού μαλλί ήταν για έναν ψαρά, θαλασσινό, παλιό σκαρί, και πως βιώνει την κρίση. Το ζουμί του πετεινού που θα κυκλοφορήσει και αυτό από τις εκδόσεις Εστία, περιγράφει έναν αυτάρκη αγρότη και πως αυτός δε μπορεί να καταλάβει τι είναι οικονομική κρίση. Όταν κάπως το κατανοεί, από τις κουβέντες τρίτων, παθαίνει ο ίδιος κρίση. Νευρική. Αλλά δεν κρατάει πολύ. Τρεις μέρες ίσα ίσα.

Στις 10 Μαρτίου στην Αθήνα στο Pocket Theater in Athens του Μικρού Πολυτεχνείου, έχει πρεμιέρα η θεατρική παράσταση του «Ήλιου με δόντια» από τον σκηνοθέτη Βασίλη Βασιλάκη. Ποια σκηνή της ιστορίας του βιβλίου θα επιθυμούσες να έχει αναδειχτεί στην συγκεκριμένη πρώτη θεατρική διασκευή του;

θα ήθελα να έχει αναδειχτεί η σκηνή που ο Κωσταντής πέφτει θύμα της αλλαγής του ημερολογίου. Διότι είναι ένα γεγονός που δείχνει πόσο μπορεί ένα ιστορικό γεγονός να επηρεάσει τον προσωπικό βίο του καθενός μας. Δείχνει ότι όλες οι ιστορικές αλλαγές γίνονται επί ανθρώπινων ψυχών και αυτό δείχνουμε να το έχουμε ξεχάσει πλήρως. Κυρίως τελευταία που η έννοια άνθρωπος έχει αντικατασταθεί από την έννοια καταναλωτής.

————
Άρθα του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη στο tvxs.gr:

Σχετικά Άρθρα:

Ανοιχτη επιστολη στον Ευαγγελο Βενιζελο

Ανοιχτή επιστολή στον Ευάγγελο Βενιζέλο, του Γιάννη Μακριδάκη

08:09, 19 Σεπ 2011 | tvxsteam tvxs.gr/node/69879

Κύριε Βενιζέλο,
άκουσα προσεκτικά τη συνέντευξη τύπου που δώσατε το βράδυ της Κυριακής 18 Σεπτεμβρίου 2011 και πραγματικά θαύμασα για μια ακόμα φορά την άνεσή σας στον χειρισμό της ελληνικής γλώσσας, την ρητορική σας δεινότητα και πολύ περισσότερο την ικανότητά σας να περιγράφετε γλαφυρά και με τρόπο ομολογουμένως μοναδικό την οπτική σας απέναντι στην κατάσταση που βιώνουμε όλοι. Παρατήρησα ότι φτάσατε και στο σημείο να επικαλείστε πλέον την υπερηφάνεια του Έλληνα προσπαθώντας να τον πείσετε ότι δεν του αξίζει η χλεύη των ευρωπαίων, η οποία προέρχεται από την αναξιοπιστία της χώρας, η οποία με τη σειρά της οφείλεται σε όλους εμάς αλλά καθόλου στην κυβέρνηση.

Τι μας είπατε λοιπόν την Κυριακή το βράδυ κύριε Βενιζέλο;

Ότι για την τραγική κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει φταίνε όλοι (πολιτικοί αρχηγοί, συνδικάτα, δημοσιογράφοι, λαός), φταίνε ακόμη και κάποιοι εξωγήινοι κερδοσκόποι που χτυπούν το ευρώ, φταίνε ακόμη και οι ηγέτες της Ευρωπαικής Ένωσης οι οποίοι αδυνατούν να προστατέψουν το νόμισμα έχοντας δημιουργήσει μια “ρευστή και νευρική κατάσταση στην Ευρώπη” αλλά καθόλου δεν φταίτε εσείς και η κυβέρνησή σας, η οποία, απεναντίας, κάνει τόσες προσπάθειες θεσπίζοντας δίκαια φορολογικά μέτρα και έχοντας απόλυτη συναίσθηση των δυσκολιών που περνάει ο έλληνας πολίτης, για να βγάλει τη χώρα από αυτό το αδιέξοδο, να αποσοβήσει τη χρεοκοπία.

Ανακοινώσατε στρατηγική τριών αξόνων πολιτκής:

1. Να πετύχουμε τους δημοσιονομικούς στόχους του 2011 και 2012
2. Να πετύχουμε πλεονάσματα πρωτογενή το ταχύτερο δυνατό, ώστε να μην παράγουμε χρέος και να μη ζητούμε βοήθεια τόσο για το παλιό, όσο και για τα καινούργια χρέη που παράγουμε.
3. Να προωθήσουμε όλες τις διαρθρωτικές αλλαγές που θα επιτρέψουν στη χώρα να γίνει ανταγωνιστική.

Και αναρωτιέμαι:

Για ποιο λόγο την ανακοινώσατε στις 18 Σεπτεμβρίου 2011 αυτή τη στρατηγική κύριε Βενιζέλο; Και μάλιστα ως καινούρια που όμως στηρίζεται ακριβώς σε όσα είχατε υπογράψει και ψηφίσει στη Βουλή υπό την κωδική ονομασία “Μεσοπρόθεσμο”;
Δεν ξέρατε, εσείς, η κυβέρνησή σας, οι βουλευτές που υπερψήφισαν τότε, τι ψηφίζατε;

Είχατε μήπως στο μυαλό σας ότι με την κουτοπονηριά και τα διάφορα πολιτικά τσαλίμια θα κατορθώνατε να ξεγελάσετε τους δανειστές της χώρας και να  μην εφαρμόσετε στο τέλος τα όσα υπογράψατε;

Είστε ως κυβέρνηση τόσο ανίκανοι ώστε αν και είχατε πράγματι την ειλικρινή διάθεση να τα εφαρμόσετε, παρ’ όλα αυτά δεν μπορέσατε να κάνετε πράξη ούτε μια αράδα της συμφωνίας που υπογράψατε;

Ό,τι από όλα αυτά και να ισχύει κύριε Βενιζέλο είναι αρκετό για να αποδείξει και να καταδείξει τον κύριο και μοναδικό υπεύθυνο που έφερε την Ελλάδα στο χείλος του γκρεμού. Είναι αρκετό για να καταδείξει ότι το τελευταίο (δίκαιο κατά την πολυδιατυπωμένη άποψή σας) επαχθέστατο και εκβιαστικό μέτρο του έκτακτου τέλους με την απειλή διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος στα σπίτια των υπερχρεωμένων πολιτών είναι και άδικο και ξεδιάντροπο. Είναι απλά ένας τρόπος για να μετακυλίσετε τις ευθύνες της απραξίας σας στους ώμους των πολιτών καθιστώντας τους και υπεύθυνους της ενδεχόμενης χρεοκοπίας εάν ομιλούν και αφήνουν την αντίθεσή τους και την αγανάκτησή τους να φτάνει στα αυτιά των δανειστών. Χαρακτηρίζοντάς τους εμμέσως πλην σαφώς ως ανθέλληνες, υπονομευτές της χώρας, που πρέπει να τιμωρηθούν με νέα πιο επώδυνα μέτρα.

Με απογοητεύσατε λοιπόν, μάλλον με εξοργίσατε ακόμα περισσότερο δεινέ ρήτορα Υπουργέ Βενιζέλο την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου. Διότι δείξατε για μια ακόμη φορά ότι δεν έχετε νιώσει τίποτα. Αλλιώς, θα είχατε προβεί σε μια, έστω και διάρκειας μιας πρότασης, αυτοκριτική. Εσείς, η κυβέρνησή σας και οι βουλευτές σας που όλοι μαζί εδώ και δεκαετίες βλέπατε την κατάσταση στην οποία οι ίδιοι οδηγείτε τη χώρα με την μικροπολιτική σας αφού όλους τους στόχους της στρατηγικής που μας ανακοινώσατε στις 18 Σεπτεμβρίου 2011 θα έπρεπε να τους έχετε κατά νου και να τους τηρείτε κατά γράμμα ως Ευαγγέλιο από τη στιγμή που μπήκατε στην πολιτική.

Αντ’ αυτού, εσείς, οι εδώ και δεκαετίες κύριοι υπεύθυνοι που η Ελλάδα βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, προσπαθείτε με όλη σας την πειθώ, τη δεινότητα και τη δημαγωγεία να μας πείσετε ότι είστε οι μόνοι που προσπαθείτε να σώσετε τη χώρα με συγκεκριμένη και στοχευμένη πολιτική αλλά όλοι εμείς σας χαλάμε τη σούπα και εξαγριώνουμε τους δανειστές.

Αυτά Υπουργέ, επιτρέψτε μου, είναι ανυπόστατα και γελοία και όχι οι φήμες περί χρεοκοπίας όπως ο ίδιος σε κάθε ευκαιρία, με κάθε τρόπο και προς κάθε κατεύθυνση διατυμπανίζετε.


Γιάννης Μακριδάκης
Συγγραφέας

Για τη φοροδιαφυγη της εκκλησιας

Κοροβέσης, Μακριδάκης, Μίσσιος, Τατσόπουλος, Φάρος για τη φοροδιαφυγή της εκκλησίας

08:09, 15 Σεπ 2011 | tvxsteam / tvxs.gr/node/69464

Εν μέσω της εφαρμογής της έκτακτης εισφοράς στα ακίνητα και της σχετικής συζήτησης για τις εξαιρέσεις της εκκλησίας, 5 προσωπικότητες σχολιάζουν στο tvxs.gr και την Κρυσταλία Πατούλη τη στάση της πολιτείας απέναντι στον κλήρο.

Περικλής Κοροβέσης, συγγραφέαςδημοσιογράφος

Η εκκλησία είναι πνευματικό ίδρυμα που σκοπός του είναι η σωτηρία της ανθρώπινης ψυχής. Στο σημείο όμως, που γίνεται «κτηματομεσίτης» αποκτά τις ίδιες υποχρεώσεις όπως όλοι οι πολίτες. Τα κτίρια δεν είναι αγιασμός ή πνευματική δύναμη, είναι κι αυτά με πέτρες φτιαγμένα, όπως όλα τα υπόλοιπα. Άρα στο σημείο που η εκκλησία έχει περιουσία, είναι ίδια με όλους τους άλλους. Σε αντίθετη περίπτωση, έχουμε ένα άλλο είδος ειδωλολατρίας που ανακηρύσσει αυθαίρετα ότι τα κτίρια είναι… άγια. Αλλά δεν είναι. Κι αυτά γκρεμίζονται και αυτά καίγονται όπως και οι πιστοί.

Γιάννης Μακριδάκης, συγγραφέας

Καμιά διαφορά από ότι συνέβαινε έως και 500 χρόνια πριν. Ούτε οι Τούρκοι τολμούσαν να φορολογήσουν την εκκλησία και γι’ αυτό γέμισε η Ελλάδα ξωκλήσια. Ο καθένας έχτιζε ένα μες στο χωράφι του και έγραφε όλη του τη γη πάνω στο εκκλησάκι. Σαν πεθαίνανε οι πρώτοι ιδιοκτήτες όλη την περιουσία την έπαιρνε βέβαια η εκκλησία αφού την είχαν γραμμένη σ’ αυτήν και έτσι οι απόγονοι βρήκαν άλλο κόλπο για να μπορούν να νέμονται κι αυτοί τα χωράφια των προγόνων τους. Εβαζαν το πρώτο τους παιδί ως καλόγερο ή καλογριά στο κοντινό μοναστήρι και είχαν πρόσβαση στα κτήματά του, πρώην κτήματα της οικογένειάς τους.

Οι μοναχοί και οι μοναχές βέβαια που προέκυψαν από αυτή τη μέθοδο, μόνο άνθρωποι του Θεού και της προσευχής δεν ήταν αφού μπήκαν στο κελί αναγκαστικά και από μικρά παιδιά ακόμη. Ετσι προέκυψαν τα εξής: Πρώτον η εκκλησία βρέθηκε με τεράστια κτηματική περιουσία και δεύτερον εμφανίστηκαν στη λαϊκή μας παράδοση οι εξής παροιμίες: «Καλογριά στο μοναστήρι το μουνί της εργαστήρι» και «φοβού τα πισινά του μουλαριού και τα μπροστινά του καλογέρου».

Χρόνης Μίσσιος, συγγραφέας

Κατά αρχήν μακάρι να εξαιρούνταν όλη η Ελλάδα από τις έκτακτες εισφορές για τα ακίνητα και το ξεπούλημα. Όσο για την εκκλησία εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί πληρώνουμε τους παπάδες. Ποιος τους διόρισε αντιπρόσωπους του Θεού; Δεν καταλαβαίνω… Γιατί να τον πληρώνω εγώ τον παππά;

Ο παππάς θα βγάλει τα έξοδά του από τους πιστούς, από τη λειτουργία που κάνει και τα ρέστα. Είναι εντελώς τρελό… Η εκκλησία κατά την άποψή μου δεν πρέπει καν να έχει περιουσία! Ο θρησκευόμενος είναι ασκητής. Και οι καλόγεροι και οι παπάδες ζούσαν από την ελεημοσύνη των πιστών. Τώρα μου γίνανε με χρυσά άμφια και κορώνες χρυσές, έχουν και βατοπέδια έχουν και περιουσίες, και εταιρείες… Ε, αυτό πια στον 21ο αιώνα είναι τουλάχιστον ρεζίλι.

Πέτρος Τατσόπουλος, συγγραφέας

Eίναι φανερό ότι το νέο «έκτακτο» εισπρακτικό μέτρο -«τίποτε πιο τακτικό του εκτάκτου», θα λέμε εφεξής- πάρθηκε υπό καθεστώς πανικού και, από πρακτικής πλευράς, θυμίζει γιουρούσι του λήσταρχου Γιαγκούλα στη μεσοπολεμική Θεσσαλία: την πέφτουμε νύχτα στο χωριό, αρπάζουμε ό,τι ζωντανά βρούμε, καίμε και κανένα καλύβι προς παραδειγματισμό, αλλά -προς Θεού- δεν ενοχλούμε ούτε τους προύχοντες ούτε τη χωροφυλακή. Ο,τι προλάβουμε να μαζέψουμε από τα «κορόιδα». Η κυβέρνηση θέλει να κλείσει παλιές τρύπες, δεν θέλει ν’ ανοίξει νέα μέτωπα -εξ ου και φροντίζει να μην τσιγκλήσει τους μεγαλοφοροφυγάδες (εκτός και αν είναι ήδη νεκροί, πτωχευμένοι ή… το ίδιο το κράτος) ή το υπέρτατο νεοελληνικό ταμπού, την ακίνητη περιουσία της Εκκλησίας. Θεωρεί ότι αρκετά τραβάει με τις αλογόμυγες -τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, τον Πειραιώς, τον Καλαβρύτων κ.ο.κ.-, δεν χρειάζεται ν’ αρχίσουν να χτυπούν στα καλά καθούμενα και οι καμπάνες.

Εικάζω ότι είναι μέρος της άτυπης συμφωνίας Ιερώνυμου-Βενιζέλου (ο σημερινός Τσάρος της οικονομίας είχε πάντοτε αγαστές σχέσεις με τον Μέγκα-Κλήρο, από τον καιρό του Χριστόδουλου ακόμη). Η κυβέρνηση θεωρεί επίσης ότι το λεμόνι των μικρομεσαίων διατηρεί ακόμη περιθώριο για στύψιμο. Θα δικαιωθεί από το ύψος των λύτρων… συγνώμη… των εσόδων; Πολύ αμφιβάλλουμε, αλλά -όπως θα έλεγε και ο μειλίχιος Αρχιεπίσκοπος στον μελίρρυτο υπουργό Οικονομίας- «Κοντός ψαλμός αλληλούια».

Πατήρ Φιλόθεος Φάρος, ψυχοθεραπευτής

Φυσικά και δεν νομίζω ότι πρέπει να εξαιρεθεί. Αντιθέτως μάλιστα, πιστεύω ότι η εκκλησία, με δική της πρωτοβουλία, θα έπρεπε να ζητάει να πληρώσει και περισσότερα! Ακόμη κι αν το κράτος την εξαιρέσει από το να πληρώσει εκείνη να μην δεχτεί! Γιατί να εξαιρεθεί η εκκλησία; Δεν το καταλαβαίνω. Δηλαδή, να κάνουνε «ρουσφέτι» στην εκκλησία; Ίσα – ίσα, όπως είπα, η εκκλησία θα έπρεπε να δώσει το καλό παράδειγμα, προσφέροντας περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης που περνάει η χώρα και να το κάνει με δική της πρωτοβουλία, χωρίς καν να της το ζητήσουν.

Ποιος θα το δώσει το καλό παράδειγμα σε αυτή τη χώρα, αν όχι η εκκλησία; Δεν ξέρω ποιος μπορεί να το δώσει… Για μένα, υπάρχει αυτή η ανάγκη, να βρεθούν άνθρωποι που θα δείξουν ένα παράδειγμα διαφορετικό από εκείνο που κυριαρχεί. Ένα παράδειγμα προσφοράς! Το πνεύμα που επικρατεί είναι ποιος θα αρπάξει πιο πολλά από το κράτος, το οποίο κοιτάνε όλοι πως θα το ληστέψουνε. Είναι ανάγκη, λοιπόν, να υπάρξουν κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι θα δώσουν το αντίθετο παράδειγμα και όχι μόνο να μην έχουν την πρόθεση να το ληστέψουν, αλλά να δείξουν τη διάθεσή τους να το στηρίξουν! Αυτό αν δεν το περιμένει κανείς από την εκκλησία, δεν ξέρω από ποιον –πια!- μπορεί να το περιμένει!

Γιάννης Μακριδάκης, o μεταμορφωτής λογοτέχνης

10:04, 25 Απρ 2011 | tvxsteam tvxs.gr/node/58956

Έχει υποστεί επανειλημμένα αστυνομικές αυθαιρεσίες, παράνομες σωματικές έρευνες, στοχοποίηση, παρακολουθήσεις, κατηγορίες, δυσφημίσεις, αλλά και στυγνή αστυνομική βία με τα όπλα στον κρόταφο. Αυτά είναι τα… βραβεία, που έχει πάρει ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης από το ελληνικό κράτος για την 15ετή ιστορική, πολιτιστική και ανθρωπολογική έρευνα, για το αρχείο τεκμηρίων του Κέντρου Χιακών Μελετών και του περιοδικού Πελινναίο που είναι ιδρυτής, διευθυντής και εκδότης, αλλά και για τα ιστορικά και λογοτεχνικά βιβλία του. Παρόλ’ αυτά, ο εν λόγω… sui generis ανθρωπολογικός τύπος, έχει καταδείξει ήδη με το έργο του ότι δεν εμφανίστηκε στην πνευματική ζωή αυτού του τόπου για να μεταμορφώσει μόνο τη ζωή στη Χίο, αλλά και τη… ζωή στην ελληνική λογοτεχνία. Συνέντευξη στην Κρυσταλία Πατούλη.

Θυμίζοντας την «Άλωση της Κωσταντίας», το τελευταίο σου μυθιστόρημα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εστία, τι συνέβαινε στο γενεαλογικό σου δέντρο πριν γεννηθείς; Ποια ήταν δηλαδή η «Άτροπος» που κληρονόμησες, το μερίδιο της μοίρας κατά τους αρχαίους προγόνους, που δεν αλλάζει;

Οι παππούδες μου ήταν όλοι στη Μικρά Ασία, εκτός από μία γιαγιά που ήταν από τη βορειοδυτική Χίο, από ένα χωριό που ζούσαν μόνο 3-4 οικογένειες. Ο παππούς μου (πατέρας της μητέρας μου) έφυγε το 1922 από τη Μικρά Ασία, ήρθε στη Χίο, ενώ η Χιώτισσα γιαγιά μου κατέβηκε εννέα χρονών από εκείνο από το χωριουδάκι, τον Άγιο Γιάννη, που είναι εγκαταλελειμμένο από το 1960, για να πάει δούλα σε έναν εργοστασιάρχη βυρσοδέψη. Ο παππούς παράλληλα έπιασε δουλειά εκεί, στα Ταμπάκικα και έτσι γνωρίστηκαν, παντρεύτηκαν και έζησαν όλη τους τη ζωή σε ένα παράσπιτο μέσα στο περιβόλι του εργοστασίου, ο παππούς ως φύλακας και εργάτης και η γιαγιά ως η γυναίκα που φρόντιζε τον εργένη βυρσοδέψη. Το 1949 γέννησαν τη μάνα μου που είναι μοναχοκόρη. Οι γονείς του πατέρα μου ήρθαν στο νησί από την Αγία Παρασκευή της Μικράς Ασίας με τον διωγμό και έζησαν στον προσφυγικό συνοικισμό των αλιέων, στο Καστέλο της Χίου ως ψαράδες. Ο πατέρας μου γεννήθηκε το 1939, αλλά ο πατέρας του, ο παππούς μου δηλαδή ο Γιάννης -που πήρα το όνομά του- είχε χαθεί ήδη σε ένα ναυάγιο πριν ακόμη γεννηθεί ο γιος του. Άρα, είμαι ένας Χιώτης άπατρις! Γιατί τα ¾ της καταγωγής μου είναι μικρασιάτικα και το ¼ είναι από ένα μέρος της Χίου το οποίο δεν κατοικείται εδώ και 40 χρόνια. Το 1971 γεννήθηκα κι εγώ σε μια οικογένεια νεομεσοαστών όπως ήμασταν εκεί όλες οι οικογένειες: Όλη η τάξη του δημοτικού σχολείου είχε πατεράδες ναυτικούς, από καπετάνιους όπως ήταν και ο πατέρας μου, μέχρι κατώτερα πληρώματα, και ζούσαμε όλοι σε μητριαρχική οικογένεια: Δηλαδή η μητέρα ήταν η μοναδική αρχή και ο μοναδικός άνθρωπος που ξέραμε ότι θα απευθυνθούμε σε ότι θέλαμε, πρόβλημα, χαρά ή οτιδήποτε.

Ποια είναι πρώτη-πρώτη ανάμνηση της ζωής σου, που σου έρχεται στο μυαλό;

Καλοκαίρι κάπου το 1975, δεν έχω πάει ακόμη σχολείο, είμαστε στο φορτηγό πλοίο «Βυζάντιο» μαζί με τη μάνα μου και κάνουμε ταξίδια με τον πατέρα μου για τρεις μήνες στο Αλγέρι και στη Μασσαλία. Αυτό το μπάρκο το θυμάμαι πάρα πολύ καλά. Μέσα στο καράβι γίναν τα χίλια μύρια! Υπήρχε ο Τσαντσάλ, ένας ινδός ναύτης, που είχε μακρύ μαύρο μαλλί και μ’ άρεσε όταν είχε βάρδια στο τιμόνι να με βάζει να το κρατάω και να κάνω δήθεν πως οδηγώ το καράβι και το πάω στη Μασσαλία! Ένα τέτοιο απόγευμα του λέω «άσε μου το τιμόνι!» και αυτός τελείως αυθόρμητα μου απαντά «εντάξει πάρ’ το, αλλά πρόσεξε ο δείκτης της πυξίδας να μη φεύγει ανάμεσα από αυτά τα δύο νούμερα». Οδήγησα έτσι το πλοίο καμιά ώρα με τον Τσαντσάλ δίπλα μου, αλλά κάποια στιγμή μάλλον βαρέθηκα και γύρισα το τιμόνι απότομα κι έσπασε η πυξίδα! Πανικός! Ανέβηκε πάνω ο καπετάνιος (πατέρας μου), φωνές, χαμός! Αυτή ήταν μια από τις πολλές αταξίες που έκανα κι ο πατέρας μου κόντεψε να πάθει εγκεφαλικό -πως δεν τον χάσαμε!

Πιστεύεις ότι μας καθορίζουν τα παιδικά μας χρόνια; Τα δικά σου παιδικά χρόνια στη Χίο πως ήταν;

Η πατρίδα μας είναι τα παιδικά χρόνια! Τα δικά μου ήταν και σκληρά και ανέμελα και ξένοιαστα και όμορφα. Επαρχία των δεκαετιών 70 και 80. Μεγάλωνα μέσα στα χωράφια και στη θάλασσα, με παιχνίδια άπειρα, χειμώνα καλοκαίρι έξω από το σπίτι. Θυμάμαι ότι από την τρίτη Δημοτικού και μετά δεν ακολούθησα τους γονείς μου ποτέ και πουθενά. Φεύγαν, πηγαίναν μια εκδρομή ή μια βόλτα κάπου και εγώ ήμουν στη γειτονιά και έπαιζα. Από τότε ήμουν τελείως αυτόνομο παιδί με πολύ έλεγχο βέβαια της μάνας στο σχολείο. Δεινοπάθησα! Μου έσκιζε τα φύλλα από τα τετράδια της αντιγραφής, ήταν πολύ απαιτητική. Στο δημοτικό είχαμε και την κυρία Ρούλα τη δασκάλα και κάθε μεσημέρι περνούσε κάτω από το σπίτι μας για να πάει στο δικό της και άμα έβλεπε τη μάνα μου στο μπαλκόνι έβαζε κλάματα γοερά και της έλεγε: «Αχ κυρία Μαρία μου, τι παιδί έκανες, διάβολος, όλοι-όλοι αντάμα και ο ψωριάρης χώρια, τον έχω τελευταίο θρανίο και μόνο του!» και η καημένη η μάνα μου τι να πει; «Συγγνώμη» της έλεγε.

Ποια ήταν τα αγαπημένα σου παιχνίδια και ασχολίες;

Παίζαμε πολύ ποδόσφαιρο στη γειτονιά και είχαμε πολλά πάρε-δώσε με την αστυνομία τότε γιατί ήμασταν διαβόλοι και οι γείτονες έφερναν συνέχεια το περιπολικό. Κάθε απόγευμα είχαμε έναν τσιλιαδόρο και φώναζε και τρέχαμε στα χωράφια, γιατί κλέβαμε δοκάρια από μια οικοδομή και τα κάναμε τέρματα! Χτυπούσαμε σε σπίτια γειτόνων, έφερναν την αστυνομία, παίζαμε πετροπόλεμους. Με είχανε βάλει τιμωρία θυμάμαι μετά από έναν πετροπόλεμο γιατί είχα σκίσει το φρύδι ενός παιδιού –κόντεψα να του βγάλω το μάτι! Το καλοκαίρι παίζαμε ινδιάνους μέσα στα χωράφια, στήναμε σκηνές, σε δύο στρατόπεδα, κάναμε βέλη, τόξα, κόβαμε καλάμια, κλέβαμε μποστάνια, σταφύλια, ντομάτες από τους ανθρώπους και μας κυνηγούσανε. Ήμασταν δηλαδή ένα ινδιάνικο χωριό αυτοσυντηρούμενο!

Πότε αποφάσισες να σπουδάσεις μαθηματικός;

Στο Γυμνάσιο και τελικά πέρασα στο μαθηματικό Πάτρας. Την πρώτη μέρα στο Παν/μιο, το Σεπτέμβρη του ’88, ήμασταν στο αμφιθέατρο 250 φοιτητές, οι μισοί όρθιοι, και μπαίνει ένας καθηγητής μέσα και λέει: «τι λέτε ρε παιδιά, τόσοι πολλοί; Αν το ελληνικό κράτος είχε λεφτά να σας σπουδάζει όλους, στο Μαθηματικό θα ήταν υποχρεωτικές οι παρακολουθήσεις και όχι προαιρετικές. Να μη ξανάρθετε!». Και όπως το λέει αυτό σηκώνομαι και φεύγω. Δεν ξαναπάτησα ποτέ στην Πάτρα. Πήγαινα μόνο Σεπτέμβρη, Φλεβάρη και Ιούνιο να γράψω εξεταστική, αλλά δεν μπήκα ποτέ σε αίθουσα μέσα να ακούσω μία λέξη από έναν καθηγητή! Και όταν ήμουν στο 3ο έτος, μετακόμισε το Μαθηματικό κατά τη διάρκεια της χρονιάς, αλλά εγώ δεν το ήξερα και πήγα να γράψω εξετάσεις και βρέθηκα με τις νηπιαγωγούς!

Πήρες όμως το πτυχίο.

Στα 5 χρόνια. Δούλευα στην Αθήνα και διάβαζα από σημειώσεις που μου έστελναν από Πάτρα διάφοροι φίλοι.

Πού δούλευες;

Στην εξπρές σέρβις και έκανα συμβόλαια στο δρόμο αλλά με έναν δικό μου τρόπο, χύμα. Σταματούσα τα αυτοκίνητα και έμπαινα μέσα και γελούσαμε με τους οδηγούς μέχρι να κατέβω κάτω. Άλλα χρόνια τότε στην Αθήνα. Τέλος πάντων έγινα μάνατζερ σε δύο μήνες στην εταιρία. Όταν είδαν οι γραβατωμένοι προϊστάμενοι ότι ο τρόπος που έχω «πιάνει», αφού ξεπερνούσα τους στόχους κάθε μήνα, με βάλανε να κάνω σεμινάρια «χύμα τακτικής» στους νέους πωλητές! Αυτό που θυμάμαι τώρα και μου κάνει τρομερή εντύπωση, σε σχέση με τη μελλοντική δουλειά που έκανα με τις αφηγήσεις των ανθρώπων, είναι μια βραδιά στο Ledra Marriott, που ήθελε να μας δείξει ο γενικός δ/ντής πώς μπορεί από στόμα σε στόμα, κάποιο συμβάν να παραποιηθεί και να γίνει δυσφήμιση της εταιρείας. Ήταν γεμάτη η αίθουσα, ζήτησε 5 εθελοντές και σήκωσα εγώ το χέρι μου, και άλλοι τέσσερις. Λέει στους άλλους τέσσερις: «βγείτε έξω από την αίθουσα» και έμεινα εγώ μέσα να ακούσω πρώτος την ιστορία, την οποία έπρεπε να την αφηγηθώ όπως την άκουσα στον επόμενο και ου το κάθε εξής. Αρχίζει να μου λέει λοιπόν μια ιστορία 5λεπτη ενός τρακαρίσματος με πολλά στοιχεία. Στη συνέχεια μπαίνει ο επόμενος και αρχίζω να του την αφηγούμαι. Τότε ο δ/ντής μένει έκπληκτος και λέει «Αν και οι υπόλοιποι τα πούνε σαν εσένα, δεν θα πετύχει το πείραμα!».

Πότε γύρισες στη Χίο από την Αθήνα και τι έκανες;

Το 1993, και πήγα στο στρατό χωρίς να πάρω ποτέ όπλο στα χέρια μου –γιατί είχα και μια άσχημη εμπειρία μικρός και δεν τα μπορώ τα όπλα. Μετά απολύθηκα και δούλεψα κάπου δύο χρόνια ως καθηγητής, σε φροντιστήρια στη Χίο και με ιδιαίτερα, μέχρι που μία μέρα είδα τον εαυτό μου στον καθρέφτη και είπα «δεν πρόκειται να περάσεις έτσι τη ζωή σου!». Τα παράτησα όλα και από τότε έγινα ένας άλλος άνθρωπος. Τώρα τα θυμάμαι, αλλά νομίζω ότι τα έχει περάσει κάποιος άλλος και μου τα διηγείται. Έγινα ο Γιάννης ο οποίος θα κάνει αυτό που θέλει: Δηλαδή δεν θα ξαναδουλέψει ποτέ έτσι, δεν θα βάλει στο κεφάλι του ούτε αφεντικά, ούτε πελάτες, ούτε ωράρια, και θα κάνει αυτό που του λέει η ψυχούλα του. Δηλαδή να γυρίζω το νησί και να κάνω όλα αυτά που κάνω.

Πότε κατάλαβες ότι θέλεις να γράψεις;

Όταν ήμουν ακόμα σ’ αυτή την κατάσταση, του μαθηματικού και του νοικοκύρη, υπήρχε ένα σήριαλ στην τηλεόραση που λεγόταν «το τελευταίο αντίο». Καθόμουνα τα βράδια για να το δω και έβλεπα τον Κιμούλη που καθόταν σε ένα γραφείο και ήταν συγγραφέας και ένιωθα ότι κι εγώ αυτό θα ήθελα να κάνω! Αλλά είχα και το μύθο μέσα στο κεφάλι μου ότι οι συγγραφείς είναι νεκροί και ότι δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος πια που είναι συγγραφέας, γιατί από το σχολείο μαθαίναμε ότι οι συγγραφείς είναι όλοι πεθαμένοι. Κι εγώ δεν διάβαζα καθόλου τότε. Αν με ρωτήσεις τι διάβασες από λογοτεχνία μέχρι τα 25 σου, θα σου πω τον Ζορμπά: «Εύρων πρασίνη πέτρα ωραιοτάτη, ελθέ αμέσως!», αυτό μού κανε κλικ. Ή αυτό που έλεγε ότι οι πέτρες ζωντανεύουνε στην κατηφόρα! Και βέβαια αυτά με τη Μαντάμ Ορτάνς, με τις γυναίκες που είναι αμαρτία να μη τις ικανοποιείς άμα σε θέλουνε. Του Ζορμπά ο βίος δηλαδή! Αλλά το πρώτο σκίρτημα ήρθε από τον Κιμούλη που υποδυόταν τον συγγραφέα, το οποίο βέβαια πέρασε δίχως να το αξιολογήσω τότε, όπως πέρασε και το «πείραμα» στο Ledra Marriott, που όταν συνέβη δεν του έδωσα επίσης καμία σημασία.

Πώς αποφάσισες να ιδρύσεις το Κέντρο Χιακών Μελετών και να εκδώσεις το περιοδικό Πελινναίο;

Γνώρισα ανθρώπους που είχαν φτιάξει ένα σύλλογο περιβάλλοντος-οικολογίας και ασχολούνταν με τον τόπο από μεράκι, έκαναν παρεμβάσεις πολιτικές για την μη «ανάπτυξη», τη μη τσιμεντοποίηση, τον μη γιγαντισμό, την εναλλακτική ανάπτυξη, την αειφόρο ανάπτυξη κλπ. Ήμουν εγώ τότε στα 27 μου και εκείνοι 40-45. Αυτοί με δίδαξαν με τη στάση της ζωής τους και με βοήθησαν ακούσια να συγκεκριμενοποιήσω τι πραγματικά θέλω και επειδή ήταν και μεγάλη η αγάπη μου για τον τόπο, είπα «θα κάνεις ένα περιοδικό το «Πελινναίο», το οποίο θα γνωρίσει στους Χιώτες τη Χίο!». Όταν βγήκε το πρώτο τεύχος, μού παν όλοι «την έκανες την τρέλα σου και τώρα θα το κλείσεις». Αλλά εγώ είχα πολύ μεγάλο πάθος. Μετά μου λέγανε «πόσα τεύχη θα βγάλεις; Αφού η Χίος είναι πεπερασμένη σε θέματα». Αλλά εγώ είχα την άποψη, και την έχω ακόμα, ότι και τρεις ζωές να είχα θα μπορούσα να έβγαζα το Πελινναίο. Το θέμα δεν είναι τι έχει γύρω σου. Το θέμα είναι τι έχεις εσύ μέσα σου! Ξεκίνησα να δουλεύω ψάχνοντας, φωτογραφίζοντας, ηχογραφώντας, μελετώντας παλιά βιβλία ιστορικά, και η ζωή μου άρχισε να παίζεται μεταξύ βιβλιοθήκης Κοραή, φύσης και χωριών που έβρισκα ανθρώπους να μου αφηγούνται μαρτυρίες. Τα πρώτα 8 χρόνια ήτανε όμως πάρα πολύ δύσκολα: ανέχεια οικονομική και το περιοδικό ζούσε μόνο από το πάθος μου, το οποίο τα ’κανε όλα, δηλαδή να βρει θεματολογία, να βρει συνεργασίες ανθρώπων, να φροντίσει αυτοί οι άνθρωποι επειδή γράφανε από το μεράκι τους, να είναι συνεπείς στις ημερομηνίες που χρειαζόμουν τα κείμενα, να τα πάρω μετά για να τα δαχτυλογραφήσω, να σκανάρω φωτογραφίες, να κάνω όλη τη στοιχειοθεσία του περιοδικού, να είμαι κοντά στο τυπογραφείο, να τα φακελώσω, να τα στείλω στους συνδρομητές, να μαζέψω συνδρομές, να κάνω επαφές κάθε είδους. Άπαντα! Το Πελινναίο ξεκίνησε το 1997 το Μάρτιο με το πρώτο τεύχος, κάθε τρεις μήνες έβγαινε και ένα περιοδικό, και μέχρι το τεύχος 40 για δέκα χρόνια δηλαδή, τα έκανα όλα αυτά μόνος μου. Από το 40 τεύχος και μετά, φάνηκε πάρα πολύ η δουλειά, αλλά εν τω μεταξύ είχα αρχίσει να ασχολούμαι και με άλλα… Δηλαδή έβγαλα τη σειρά «Τετράδια μνήμης: Χίος 1940», που ήτανε τα νέα της Χίου μέσα από τις εφημερίδες της εποχής κάθε χρόνο, πήγαινα στη βιβλιοθήκη κάθε πρωί και αντέγραφα τις ειδήσεις και έφτιαχνα αυτά τα μικρά βιβλιαράκια που τα εξέδιδα περίπου κάθε δύο μήνες, έπιασα και έκανα την έρευνα για τους πρόσφυγες της Μέσης Ανατολής, τους Συρματένιους, έκανα συνεργασίες με νέα παιδιά του νησιού που κάνανε μελέτες κλπ. Φάνηκε κάποια στιγμή όλος ο όγκος της δουλειάς και ήρθανε κοντά κάποιοι ευκατάστατοι Χιώτες από το Λονδίνο, και άρχισαν να επιχορηγούν, έτσι ώστε να μπορούμε να καλύπτουμε τα έξοδα και να ζούμε και να βγαίνει το περιοδικό. Πριν περάσουν όμως αυτά τα δέκα χρόνια και κυρίως στην αρχή, υπήρχανε φοβερά προβλήματα!

Τι προβλήματα δηλαδή;

Όταν ένας 27χρονος μαθηματικός ο οποίος βγάζει 700.000 δραχμές το μήνα από τα ιδιαίτερα σε μια αστική κοινωνία της Χίου ακριτική, ξαφνικά σταματάει να δουλεύει και αρχίζει να κυκλοφορεί στα χωριά, να βγάζει φωτογραφίες και να ηχογραφεί γέρους, αυτό η κοινωνία δεν το αναγνωρίζει! Δεν το κατανοεί δηλαδή. Δεχόταν ο κόσμος μια πληροφορία την οποία οι εγκέφαλοι δεν την αναγνώριζαν. Οι σχολές πολιτισμικής τεχνολογίας και κοινωνικής ανθρωπολογίας δεν είχαν εμφανιστεί ακόμα στην Ελλάδα. Δεν υπήρχε ούτε καν ένας επίσημος φορέας που να μπορώ να πω ότι εγώ κάνω πράγματα τα οποία υποστηρίζονται από αυτόν. Ήμουν ένας άνθρωπος ο οποίος σκέφτηκε κάτι και το έκανε, σκέφτηκε και τον «επίσημο φορέα» και τον δημιούργησε μόνος του! Έχοντας λοιπόν αφήσει ένα «καταξιωμένο» – επικερδές επάγγελμα και κάνοντας κάτι το οποίο κανείς δεν καταλάβαινε ακριβώς τι είναι, έγινα στόχος αμέσως! Έγινα στόχος και από την κοινωνία που με θεωρούσε τρελό, αλλά και από το κράτος που με θεωρούσε επικίνδυνο! Επειδή ήμουν και ένας άνθρωπος, πολιτικό ον, ο οποίος εξέφραζε τις απόψεις του χωρίς να φοβάται, και κυρίως είχα απόψεις ενάντια στην κακώς εννοούμενη ανάπτυξη του νησιού και αρθρογραφούσα, με πολεμούσαν όλο και περισσότερο. Κάποια στιγμή στη Χίο ήταν και ένας έμπορος Τούρκος, ο Μουσταφά, που είχε παντρευτεί μια ρωμιά της Κωνσταντινούπολης με καταγωγή από τη Χίο, και αποφασίσαμε να με μαθαίνει εκείνος τουρκικά και εγώ ελληνικά και έτσι ερχόταν μία φορά την εβδομάδα στο γραφείο του περιοδικού για μάθημα. Τότε άρχισαν πλέον να με παρακολουθούν συστηματικά η ΕΥΠ και η Ασφάλεια! Επειδή είναι και μικρή κοινωνία εκεί και οι άνθρωποι γνωρίζονται, έφταναν στα αυτιά μου ότι με παρακολουθούν και ότι με θεωρούν κατάσκοπο της Τουρκίας! Αλλά δεν έδινα σημασία, μέχρι που κάποια στιγμή έγινε το μπαμ!

Τι εννοείς, «μπαμ»;

Ήταν η πρώτη ανοιχτή επίθεση. Δηλαδή ένα μεσημέρι, μάλλον το 2000, εισέβαλαν βίαια στο σπίτι μου με τα όπλα, σε ένα παλιό σπίτι της γιαγιάς μου που έμενα εκείνο τον καιρό, έσπασαν την πόρτα με κλωτσιά, με άρπαξαν από το κρεβάτι με έσυραν στο περβάζι και με ανοιχτά τα πόδια και τα χέρια και τα όπλα στον κρόταφο, μου έκαναν ανάκριση επί ένα τέταρτο: «Τίνος είναι το σπίτι, τίνος είναι τα ρούχα, τίνος είναι τα παπούτσια» (ήταν κάτι παπούτσια του παππού μου από τα περιβόλια!). Συγχρόνως έψαχναν και το σπίτι για να δούνε τι κρύβω! Και βέβαια δεν βρήκαν τίποτα παρά μόνο μια κοπέλα που είχαμε σχέση τότε. Αυτό το γεγονός, ήταν το πιο βίαιο και επικίνδυνο που προκάλεσαν. Επικίνδυνο, γιατί οι άνθρωποι αυτοί ήταν απλοί αστυνομικοί της Χίου και θα μπορούσαν να με είχαν καθαρίσει κατά λάθος, από το φόβο τους και μόνο, γιατί δεν ήξεραν μάλλον τι τους στέλνουν για να ανακαλύψουν και τρέμανε τα χέρια τους από τον φόβο. Αυτό το γεγονός αλλά και τα επόμενα που μου συνέβησαν με πείσμωναν και με εξόργιζαν. Όχι ενάντια στην κοινωνία. Ενάντια στο κράτος και ενάντια στους ανίδεους πολιτικούς του παράγοντες. Στην αναξιοπρέπεια δηλαδή των περισσότερων πολιτικών. Στην αμορφωσιά: Ανιστόρητοι άνθρωποι, ρηχοί, άσχετοι. Συνέβησαν και άλλα ανάλογα γεγονότα;
Με αφορμή, το 1998, που είχε καεί ένα περιαστικό δάσος της Χίου πήγαμε μαζί με έναν φίλο μου και κόψαμε καμένους κορμούς και τους κατεβάσαμε στη πλατεία της πόλης με ένα πανό που έγραφε: «Τα δέντρα δεν ψηφίζουν γι αυτό μας χρειάζονται και πρέπει να κάνουμε μία εθελοντική ομάδα δασοπροστασίας». Στη συνέχεια, δώσαμε ένα ραντεβού σε ένα μοναστήρι εντός της καμένης περιοχής και μαζεύτηκαν 120 άνθρωποι, και ξεκινήσαμε μία εθελοντική ομάδα η οποία ξεκίνησε το 1998, αυτή τη στιγμή υπάρχει ακόμα και λέγεται ομάδα Ο (Όμικρον) έχει πάνω από 70 ενεργά μέλη, δικό της πυροσβεστικό όχημα, και κάθε καλοκαίρι κάνει περιπολίες στα δάση και συμμετέχει σε όλες τις πυρκαγιές υπό τις διαταγές της πυροσβεστικής. Όταν λοιπόν ήρθε ο πρωθυπουργός Σημίτης το 2001 το Μάιο στη Χίο, είχε βγάλει μία ανακοίνωση η Πυροσβεστική ότι χρειάζονται κάποιους εθελοντές για να φυλάξουν τα δάση του νησιού, μη τυχόν και γίνει προβοκάτσια, και μπει καμιά φωτιά όσο είναι ο πρωθυπουργός στη Χίο. Πήγα λοιπόν εγώ και άλλοι τρεις σαν εθελοντές. Το Σάββατο όλη την ημέρα ήμουν σε ένα πυροφυλάκιο σε ένα βουνό. Την Κυριακή ήταν η κεντρική ομιλία του πρωθυπουργού στο Ομήρειο Πνευματικό κέντρο του Δήμου της Χίου. Ως εκδότη περιοδικού μου είχε στείλει η περιφερειάρχης βορείου Αιγαίου πρόσκληση να παραβρεθώ στην ομιλία. Δεν είχα σκοπό να παραβρεθώ αλλά υπήρχε ένας δημοσιογράφος της Ελευθεροτυπίας ο Στρατής Μπαλάσκας και θέλαμε να μιλήσουμε για ένα θέμα περιβαλλοντικό που ήταν να γράψει, και γι αυτό πήγα να τον συναντήσω.
Στην είσοδο όμως, με σταμάτησαν οι άνθρωποι της φρουράς του πρωθυπουργού, μου είπαν «Είσαι ανεπιθύμητος» και χωρίς αιτιολογία με συνέλαβαν και με πήγαν στο τμήμα παρόλο που είχα πρόσκληση στην τσέπη! Το βράδυ μάλιστα υπήρχε ένα αθηναϊκό κανάλι που με έδειχνε να με σέρνουν οι αστυνομικοί και είχε τίτλο: «επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Χίο με επεισόδια»! Την επόμενη μέρα η τοπική εφημερίδα είχε τίτλο «Η μια υπηρεσία τον ευχαριστεί και η άλλη τον συλλαμβάνει!» και δημοσίευε την είδηση της σύλληψής μου κι από κάτω το ευχαριστήριο της Πυροσβεστικής! Γι’ αυτό λέω ότι ήτανε Αρχές και κοινωνία πολύ μπερδεμένοι με την ύπαρξή μου και τη δράση μου αυτά τα πρώτα χρόνια. Δεν κατανοούσαν τι κάνω, τι είναι αυτό το νέο που είχα στο μυαλό μου και έφερνα στον τόπο. Η τρίτη γκάφα τους, ήταν όταν είχα σχέση με μια κοπελίτσα στη Σμύρνη και πηγαινοερχόμουνα. Ε, εκεί πια… κορυφώθηκε η υποψία τους ότι είμαι πράκτορας! Οπότε άρχισαν να με παρακολουθούν στενά, να ενοχλούν τον καπετάνιο από το καραβάκι της γραμμής Χίου-Τσεσμέ για να τους ρουφιανεύει πότε πάω και πότε έρχομαι και γενικά ήταν κολλιτσίδες γύρω μου συνεχώς. Μέχρι που μου την έπεσε μια πρακτόρισσα της ΕΥΠ ένα βράδυ, στο γραφείο του Πελινναίου, υποκρινόμενη την πελάτισσα που ενδιαφέρεται για το περιοδικό, αλλά ουσιαστικά μου έκανε προσωπική ανάκριση.
Την επόμενη μέρα έκανα καταγγελία για τα πρακτοριλίκια τους και την ξεμπρόστιασα μέχρι που της έδωσαν δυσμενή μετάθεση και έφυγε από το νησί. Τότε, γινόντουσαν διάφορες ΕΔΕ (ένορκες διοικητικές εξετάσεις) για την περίπτωσή μου: Στην αστυνομία, στο λιμεναρχείο, στην ΕΥΠ κλπ., σε όποια υπηρεσία δηλαδή ασχολιόταν μαζί μου, γινόταν και μία ΕΔΕ, για να καταλογιστούν οι ευθύνες σ’ αυτούς που δεν κάναν καλά τη δουλειά τους. Το 2001, όταν ο Γ. Παπανδρέου ήταν Υπουργός Εξωτερικών και έλεγε ότι την εξωτερική πολιτική δεν την ασκούν οι υπουργοί αλλά ο κάθε πολίτης προσωπικά, του έστειλα μια επιστολή που δεν πήρα βέβαια ποτέ απάντηση. Όλα ξεκίνησαν με αφορμή αυτή τη σχέση που είχα με την κοπέλα στη Σμύρνη, αλλά και από την αρθρογραφία μου σε μια εφημερίδα για τις σχέσεις μας ως λαοί με την Τουρκία και έγραψα ένα κείμενο που έλεγα «έλεος πια με τις εθνικές γιορτές και τις παρελάσεις». Τότε τα γεγονότα κορυφώθηκαν, γιατί πήρε τηλέφωνο ο διοικητής της ΕΥΠ στον δ/ντή της εφημερίδας και του είπε «να τον απολύσετε, γράφει αντεθνικά κείμενα, τα στέλνουμε στο Υπουργείο εξωτερικών για να μας πουν τη γνώμη τους» κλπ, και πλέον εξοργίστηκα ακόμη μια φορά και μάζεψα έναν φάκελο με όλα τα παθήματά μου από το κράτος και ήρθα στην Αθήνα, βρήκα τον δημοσιογράφο Δημήτρη Τρίμη, στον Ιό της Ελευθεροτυπίας, και δημοσίευσε ένα κείμενο δισέλιδο σε ένα σαββατιάτικο φύλλο με τίτλο «οι μυστικοί κονδυλοφόροι της ΕΥΠ».

Πόσα χρόνια συνέβαιναν όλα αυτά;

Τα πρώτα 5 χρόνια της έκδοσης του περιοδικού ήταν τρομακτική η κατάσταση. Μετά από αυτό το άρθρο στην Ελευθεροτυπία σταμάτησαν να με ενοχλούν ανοιχτά, γιατί μάλλον φοβόνταν και ότι κάνουν πάντα γκάφες και εκτίθενται. Αλλά δεν σταμάτησαν να με παρακολουθούν. Και ένιωθα ότι με έχουν από κοντά, μέχρι που 3-4 χρόνια μετά άρχισε να φαίνεται η δουλειά μου, να έρχονται κάποια εφοπλιστικά ονόματα όπως είπα και να με στηρίζουν, και επίτηδες έβαλα στο οπισθόφυλλο του περιοδικού όλους αυτούς τους χορηγούς, και από τότε σταμάτησαν και να με παρακολουθούν, τουλάχιστον ανοιχτά και τουλάχιστον στη Χίο. Αυτό που συνεχίζει να γίνεται όμως, αν και έχει να γίνει περίπου ενάμιση χρόνο τώρα, είναι πώς όταν ξεκίνησα να γράφω λογοτεχνία και να με καλούν διάφορα βιβλιοπωλεία στην ελληνική περιφέρεια για παρουσιάσεις, όπως στην Πάτρα, στο Βόλο, στη Μυτιλήνη, στο Ηράκλειο, και δεν θυμάμαι που αλλού, μου έκαναν σωματική έρευνα και εξακρίβωση στοιχείων, ασφαλίτες με πολιτικά μες στο δρόμο. Δηλαδή πήγαινα από το ξενοδοχείο στο βιβλιοπωλείο και με σταματούσαν, έβγαζαν μια ταυτότητα μου την έδειχναν στα πεταχτά, και μου έλεγαν άνοιξε το σακίδιο σου, άδειασε τις τσέπες σου, δώσε μας τα χαρτιά σου, και μου έκαναν σωματικό έλεγχο και έρευνα, έπαιρναν στην Ασφάλεια τηλέφωνο και έδιναν τα στοιχεία μου να γίνει διασταύρωση κλπ. Τα οποία είναι μια τακτική παρακράτους, τελείως παράνομη και ποτέ βέβαια δεν μου έδωσε κανείς μια έκθεση έρευνας. Αν μου έδιναν, θα έκανα μια μεγάλη συλλογή από πολλά αστυνομικά τμήματα!

Δεν ήταν υποχρεωμένοι να σου δώσουν έκθεση έρευνας;

Θα υποχρεούνταν αν ήταν νόμιμες αυτές οι έρευνες! Ο Γιώργος ο Καμίνης πριν γίνει Δήμαρχος Αθήνας, όταν ήταν Συνήγορος του Πολίτη και είχα απευθυνθεί σε αυτόν, μου είχε πει ότι μόνο εξατομικευμένη και για συγκεκριμένο αδίκημα υποψία, μπορεί να δικαιολογήσει κάποια προσαγωγή. Η σωματική έρευνα στο δρόμο για έλεγχο στοιχείων δεν είναι σύννομη! Οπότε κάνοντας κάτι παράνομο, μέσα στο δρόμο, άνδρες μόνο με πολιτικά, πώς μπορούν να δώσουν αναφορά; Παρεμπιπτόντως ποτέ δεν με άφησαν να δω τα στοιχεία τους, στην ταυτότητα που μου έδειχναν. Αλλά και εγώ δεν μπορούσα να κάνω κάτι. Δηλαδή είναι ψυχολογική βία υπέρτατου βαθμού, γιατί νιώθεις ανυπεράσπιστος μεταξύ δύο ή τριών ατόμων με πολιτικά που ισχυρίζονται ότι είναι ασφαλίτες, και δεν ξέρεις τι έχουν πάνω τους και μπορούν να σε κατηγορήσουν ότι το έχεις εσύ, ανά πάσα στιγμή! Τέλος πάντων, σταμάτησαν αυτά εδώ και λίγο καιρό, δεν τους δίνω πλέον σημασία, αν και θα ’πρεπε να τους έδινα περισσότερη. Θα μπορούσα για παράδειγμα να έχω πάρει μια γερή αποζημίωση και να ζω με χορηγία της ελληνικής αστυνομίας από το 2001 που μπουκάρανε με τα όπλα και δίχως ένταλμα στο σπίτι μου αλλά δεν το έκανα, καλώς ή κακώς. Ήθελα και να προστατέψω την κοπέλα που ήταν μαζί μου σε εκείνο το συμβάν, για να μην εκτεθεί.

Και συγχρόνως με τις επιθέσεις, τις παρακολουθήσεις, την ψυχολογική βία και τις συνεχείς ενοχλήσεις, εσύ δούλευες με τις έρευνες για το περιοδικό και τα βιβλία;

Παράλληλα με όλα αυτά τα ευτράπελα, γινόταν και η δουλειά. Πάθος, μεράκι, αφέλεια. Πολύ πάθος. Το περιοδικό ήταν το μόνο πράγμα που υπήρχε στη ζωή μου. Δεν σκεφτόμουν τίποτε άλλο! Να ξυπνάω για παράδειγμα το πρωί στις 4 ή στις 5, να πρέπει να πάω στο τάδε χωριό, χιλιόμετρα μακριά, που κάποιος γέρος έκανε καμίνι να φτιάξει κάρβουνα, και έπρεπε το καμίνι να το φτιάξει το πρωί πριν ξημερώσει, και εγώ να είμαι εκεί. Για να δω, να μάθω, να μου πει, να φωτογραφήσω. Τέτοια πράγματα, για να βγει το περιοδικό.

Πότε άρχισαν να καταλαβαίνουν όλα αυτά που έκανες;

Μετά από το 2008. Είχε μάθει πια η κοινωνία να αναγνωρίζει, ότι κι αυτό το πράγμα μπορεί να συμβαίνει! Σκεφτόμουν τον Στυλιανό Βίο που έζησε το 1900 στη Χίο, και έκανε καταγραφή μαρτυριών από επιζώντες της Σφαγής της Χίου. Και φαντάζομαι τι θα έλεγαν και γι αυτόν τον άνθρωπο! Τι θα είχε περάσει… Αλλά αυτός ήταν καθηγητής εν ενεργεία, αποδεκτός από την κοινωνία.

Το 2001 που συνέβη το γεγονός με την ένοπλη εισβολή στο σπίτι σου, πόσα τεύχη του Πελινναίου είχαν κυκλοφορήσει;

Είκοσι τεύχη θα χα βγάλει, κάπου εκεί. Και με την αρθογραφία μου και τον ακτιβισμό. Κάναμε πολλά. Δεν μπορώ να τα απαριθμήσω. Αλλά έχουμε αποτρέψει σχέδια που θα άλλαζαν το τοπίο στη Χίο.

Οι πιο σημαντικές ακτιβιστικές δραστηριότητες; Κάποια παραδείγματα;

Στον Ανάβατο που ήθελαν να κάνουν συνεδριακά κέντρα και είχαν κάτι εκατομμύρια ευρώ να… φαγωθούνε. Είχαν έρθει και στη Χίο να μας αναπτύξουν το σχέδιο που θα μετέτρεπε τον Ανάβατο από μνημείο σε τσίρκο! Αντιδράσαμε με διαμαρτυρίες και δεν έγινε το έργο. Ή με τα ξενοδοχεία στα Μαύρα Βόλια, την επέκταση του αεροδρομίου μες στην πόλη, το διαμετακομιστικό κέντρο κοντέινερς στη δυτική Χίο και τόσα άλλα. Δεν γίνανε. Αντιδρούσαμε και σε ιδιώτες και σε κράτος. Κάναμε πάρα πολλά και κάνουμε ακόμα. Όπως τώρα με τις ανεμογεννήτριες, τις πράσινες μπίζνες που θέλουν να μετατρέψουν το νησί σε εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρισμού. Ήμασταν τότε ως σύλλογος οικολογίας, αλλά εγώ αρθογραφούσα και επώνυμα, εμφανιζόμουν στα συμβούλια. Οπότε ξεκίνησαν και όλα αυτά εναντίον μου.

Έλαβες πρόσφατα και μία μήνυση από τον πρώην δήμαρχο της Χίου με κατηγορίες -ούτε λίγο ούτε πολύ- ότι κατέστρεψες την πολιτική του καριέρα;

Αυτό είναι γελοίο ζήτημα. Με μήνυσε ο τέως Δήμαρχος για δήθεν πολιτικά μου άρθρα σε μπλογκ που κατέστρεψαν, λέει, την πολιτική του σταδιοδρομία αφού εξ αιτίας τους έχασε ο συνδυασμός του στις εκλογές της Περιφέρειας Β.Α. !

Πότε αποφάσισες να πάρεις το κασετόφωνο και να πάρεις την πρώτη συνέντευξη καταγράφοντας μνήμες και μαρτυρίες για ιστορικά γεγονότα;

Το 1996 τα Χριστούγεννα. Πριν ακόμα ξεκινήσω το περιοδικό. Η πρώτη συνέντευξη ήταν από την κυρά Ρήνη, μια γιαγιά σε ένα χωριό, η οποία ήταν πρόσφυγας από το Μελί της Μικράς Ασίας.

Και ποια ήταν η αφορμή για να της πάρεις συνέντευξη;

Η κυρά Ρήνη, ήτανε καφετζού. Άκουγα τους ανθρώπους που πήγαινα στα χωριά, που καθόμουν στο καφενείο μαζί τους. Και μου άρεσε όπως μιλούσανε! Και ξαφνικά άρχισα να λέω ότι αυτά που λένε, πρέπει να τα κρατήσω. Το ’νιωσα, έτσι, απλά.

Η κυρά Ρήνη εκείνη τη μέρα, αυτά που σου είπε, τι θέμα είχαν;

Το πώς φύγανε από τη Μικρά Ασία, το πώς τους φέρθηκαν οι Χιώτες στα χωριά όταν έφτασαν πρόσφυγες, πού μένανε τον πρώτο καιρό, η ζωή δηλαδή των προσφύγων μόλις εγκαταστάθηκαν στη Χίο και το πώς σιγά σιγά πήραν τα πάνω τους, έφτιαξαν το καφενείο με τον άντρα της κλπ. Κι από τότε μου έγινε έμμονη ιδέα! Δηλαδή ηχογραφούσα έναν άνθρωπο και σκεφτόμουν ποιοι άλλοι κινδυνεύουν λόγω γηρατειών να πεθάνουν αυτή τη στιγμή και πρέπει να βιαστώ να τους πάρω συνέντευξη! Άρχισα να αγχώνομαι και να παθιάζομαι, και να γυρίζω σαν τη σβούρα για να τους… προλάβω! Και μου λέγανε ηρέμησε, κούλαρε, δεν μπορείς να τα κάνεις όλα, αλλά εγώ ήμουν σε μια ηλικία, σε μια φάση που έλεγα «τα κάνω όλα και τι λέτε εσείς…». Βέβαια δεν τα έκανα όλα ούτε πρόκειται κανείς να τα κάνει όλα.

Για τα αποτελέσματα όλης αυτής της εργασίας ενδιαφέρθηκε κανείς από την Πανεπιστημιακή κοινότητα; Ιστορικοί, ανθρωπολόγοι κλπ; Μόλις πρόσφατα, από ότι γνωρίζω, σε κάλεσαν να συμμετέχεις πρώτη φορά σε κάποιο συνέδριο;

Δεν θεώρησα αναγκαίο να τα κοινοποιήσω παραπάνω. Για μένα έφτανε να κάνω τις έρευνες, να τα αρχειοθετώ, να γράφω τα ανάλογα άρθρα στο περιοδικό και να εκδίδω τα βιβλία.

Μετά από τα τόσα χρόνια δουλειάς του Κέντρου Χιακών μελετών και του περιοδικού Πελινναίο και της καταγραφής τόσων ιστορικών γεγονότων και μαρτυριών, όλη αυτή η εργασία, τι καρπούς απέδωσε;

Απέδωσε ένα τεράστιο αρχείο μαρτυριών που οι περισσότερες τώρα πια είναι ιστορικές για τη Χίο, ένα αρχείο από φωτογραφίες και ήχο, απέδωσε 56 τεύχη περιοδικού που είναι μια εγκυκλοπαίδεια για τα τεκμήρια της Χίου σε τεύχη. Επίσης, απέδωσε ότι από το ’97 που βγήκε το Πελινναίο και μετά, άρχισε ο κόσμος σιγά σιγά να αλλάζει και να δίνει σημασία στη φύση, στα ανθρώπων έργα, στην ιστορία, αν και οι Αρχές του τόπου δεν μας δέχτηκαν ποτέ. Το περιοδικό 15 χρόνια δεν είχε ποτέ συνδρομητή ούτε το Δήμο, ούτε τη Νομαρχία. Μεγάλη τιμή το θεωρώ αυτό. Αλλά δημιουργήθηκε μια βάση ανθρώπων στη Χίο, πολύ δυναμική, πολύ ισχυρή και πολυπληθής, που αυτή τη στιγμή υποστηρίζει τη νοοτροπία που δείξαμε εμείς μέσα από το περιοδικό. Και τέλος, το βασικό που απέδωσε για μένα προσωπικά είναι τα βιβλία για την ιστορία της Χίου αλλά και την ίδια τη λογοτεχνία.

Πόσοι περίπου ήταν οι συνδρομητές του περιοδικού;

Χίλιοι για κάθε τεύχος.

Κάποιος που σου έκανε εντύπωση επειδή γράφτηκε συνδρομητής;

Πιο πολύ εντύπωση μου κάνει κάποιος που δεν γράφτηκε! Αλλά, ναι, υπάρχει ένα παιδί, που δουλεύει από το πρωί στις 5 μέχρι τα μεσάνυχτα σε μια μεταφορική εταιρεία και κουβαλάει κιβώτια και όποτε με δει στο δρόμο μου λέει «πότε θα βγάλεις βιβλίο γιατί θέλω να το διαβάσω;». Τα χει όλα τα περιοδικά και όλα τα βιβλία. Και του λέω «καλά πότε διαβάζεις;». Και μου λέει «διαβάζω, μην ανησυχείς», ενώ δουλεύει χαμάλης! Η Χίος είναι μια αστική κοινωνία, με καταβολές αστικές πριν από τον πόλεμο και έχει πάρα πολύ κόσμο που καταλαβαίνει. Το ότι δεν κατάλαβαν ακόμη οι διοικούντες τον τόπο και η πλειονότητα του κόσμου, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει και ένα υψηλό ποσοστό ανθρώπων που καταλάβαιναν τι συμβαίνει και στήριζαν την προσπάθεια αυτή είτε με τη συνδρομή τους, είτε με τη συνεργασία τους. Γιατί αν δεν υπήρχαν αυτοί οι άνθρωποι δεν θα γινόταν τίποτα. Και από όσες επαρχίες έχω ταξιδέψει, έχω καταλάβει ότι στο νησί αυτό έχει ένα υψηλό ποσοστό ανθρώπων με ποιότητα, με κουλτούρα, με μόρφωση και με καλλιέργεια. Αλλά και σε αυτούς που λείπουν είναι ακόμη πιο υψηλό το ποσοστό. Έχει λοιπόν το νησί ψυχή! Και βέβαια οι περισσότεροι άνθρωποι είναι μοναχικοί, είναι άνθρωποι δημιουργικοί που κάνουν τα δικά τους, δεν ασχολούνται με τα κοινά, κι γι αυτό όπως είναι γνωστό σε όλη την Ελλάδα έχουμε αυτή την δεινή κατάσταση της διοίκησης.

Το Πελινναίο τώρα σε τι φάση βρίσκεται;

Το περιοδικό έχει κλείσει ήδη μια 15ετία σκληρής δουλειάς και εγώ εν τω μεταξύ έχω φορτωθεί με πάρα πολλά άλλα πράγματα και νιώθω ότι έχει κλείσει πλέον ο κύκλος του περιοδικού μέσα μου. Με στεναχωρεί αυτό, αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι διαφορετικό. Έτσι, θα έλεγα ότι αυτή τη στιγμή το Πελινναίο βρίσκεται σε φάση μεταβατικής περιόδου: Ή θα βρεθεί κάποιος να το αναλάβει με το ίδιο πάθος για να το πάει παρακάτω και εγώ θα είμαι μεν κοντά αλλά χωρίς να απασχολούμαι ή δεν θα πάει παρακάτω πια. Το Κέντρο Χιακών Μελετών βέβαια θα υπάρχει, όπως και η εταιρεία των εκδόσεων Πελινναίο και ο συνεχής εμπλουτισμός του υπάρχοντος αρχείου από εμένα τον ίδιο, αλλά το περιοδικό αν δεν βρεθεί κάποιος να το αναλάβει δεν θα εκδίδεται.

Το αρχείο του Κέντρου Χιακών μελετών μέχρι τώρα τι περιέχει;

Φωτογραφικό και ηχητικό υλικό από τεκμήρια της Χίου που τα περισσότερα πια έχουν καταστραφεί ή αφηγήσεις, μαρτυρίες, ιστορικές στιγμές, από ανθρώπους που έχουν πεθάνει οι περισσότεροι, φωτογραφικό υλικό και σχεδιαγράμματα, σκαριφήματα αρχιτεκτονικά, φωτογραφικό υλικό από σπίτια, οροφογραφίες από όλα τα σπίτια της Χίου, ταφικά μνημεία, χαρτογραφήσεις σπηλαίων, διαδρομών πεζοπορικών, κλπ. Κάθε τρύπα της γης είναι χαρτογραφημένη πλέον με επιστημονική – επαγγελματική δουλειά, από σπηλαιολόγους, τοπογράφους κλπ. Όπως επίσης, έχουμε κάνει αποτύπωση και σχεδιασμό ενός παλαιοντολογικού πάρκου, το οποίο είναι σε ένα βουνό με απολιθώματα 250.000.000 ετών, αμωνίτες, το οποίο θα μπορούσε να γίνει ένα κόσμημα αν έδιναν σημασία οι τοπικοί φορείς σε αυτή την πρόταση, αλλά αντ’ αυτού εκείνοι δεν έχουν κάνει ούτε καν περίφραξη του χώρου για να μην πατάνε τα κατσίκια τα απολιθώματα! Είχαμε κάνει τότε και μία ημερίδα, με καλεσμένο έναν έλληνα παλαιοντολόγο ο οποίος έχει κάνει το διδακτορικό του πάνω στα απολιθώματα της Χίου, σε Πανεπιστήμιο της Γερμανίας. Αλλά δεν έδωσαν οι αρχές καμία σημασία!

Έχετε πραγματοποιήσει και άλλες τέτοιες έρευνες;

Όλες οι έρευνες που έχουν γίνει είναι σημαντικές, αλλά για το συγκεκριμένο παλαιοντολογικό πάρκο, προχωρήσαμε και στα σχέδια, δηλαδή σε μια ολοκληρωμένη, έτοιμη πρόταση για το Δήμο Χίου, ώστε να την πάρει και να την αξιοποιήσει. Σε άλλες έρευνες κάναμε την πρωτογενή δουλειά, και για να την πάει κάποιος φορέας παρακάτω χρειάζεται να ασχοληθεί.

Όλες αυτές οι έρευνες, οι καταγραφές μαρτυριών, το περιοδικό, το αρχείο, πόσο σε αφορούν προσωπικά;

Με αφορούν προσωπικά σε σχέση με τη Χίο, διότι έχω μια σχέση με το νησί πολύ παράξενη. Τη βλέπω σαν Ιδέα τη Χίο. Το νησί με αφορά προσωπικά. Για παράδειγμα, κακομεταχειρίζονται το νησί, το βλέπουν ως αποικιοκράτες και εγώ πονάω! Όλα από την αγάπη μου για τη Χίο ξεκίνησαν γιατί αν ήμουν σε κάποιο άλλο μέρος δεν θα έκανα τίποτε ανάλογο.

Και η αγάπη για την ιστορία και το παρελθόν; Στο δεύτερο βιβλίο σου «10.516 μέρες» γράφει ότι «είναι η ιστορική πορεία της Χίου κατά τα πρώτα είκοσι εννέα χρόνια του νέου της βίου, μετά την 11η Νοεμβρίου 1912, ως «Ελληνίδα» πλέον, μέχρι την 28η Οκτωβρίου 1940, που η Ελλάδα μπήκε στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο»…

Δεν είναι τόσο αγάπη για την ιστορία, είναι αγάπη για την λογοτεχνία που μιλάνε οι άνθρωποι, είναι μια περιέργεια για το πώς ήταν τα πράγματα την εποχή που ζούσαν εκείνοι, το τι πέρασαν, πώς τα βίωσαν. Από την αγάπη για τον άνθρωπο είναι. Από αγάπη για τα βιώματα των ανθρώπων, όχι για τα ιστορικά γεγονότα αυτά καθαυτά. Απλά, μέσα από τα βιώματα των ανθρώπων περιγράφονται και τα ιστορικά γεγονότα. Και αγάπη για το νησί πάνω από όλα! Δηλαδή το βιβλίο «10.516 μέρες», το οποίο είναι ένα ιστορικό αφήγημα και όχι μόνο καταγραφή γεγονότων, βγήκε επειδή ήθελα να δω τι συνέβαινε στο νησί πριν από μένα. Έβλεπα γύρω μου το μιναρέ, το δημαρχείο, την πλατεία, και έλεγα «αυτά πότε έγιναν;». Δεν αναρωτιέται κανείς σύγχρονος τι ιστορία έχουν όλα αυτά και ποιος τα έκανε; Τι «είδαν» αυτά τα κτίσματα; Τα δέντρα που είναι φυτεμένα στην πλατεία τόσα χρόνια τι «είδανε»; Και ξεκίνησα να διαβάζω όλες τις εφημερίδες και να καταγράφω όλα τα σημαντικά γεγονότα με σκοπό να κάνω έναν συνολικό τόμο. Αλλά μου φαίνονταν όλα τα γεγονότα που διάβαζα σημαντικά! Θυμάμαι πάρα πολύ καλά που είχα αρχίσει να διαβάζω και ξαφνικά μέσα από τις πρώτες ειδήσεις στις πρώτες σελίδες, έλεγε ότι «ο λούστρος Δημητράκης έπεσε από τη συκαμιά στη πλατεία Βουρνακίου, που είχε ανέβει για να φάει συκάμινα και σκοτώθηκε». Και αυτή η είδηση εμένα μου φαινότανε πολύ σημαντική γιατί σκεφτόμουν ότι η πλατεία τότε είχε συκαμιές ενώ τώρα όχι. Και λέω αυτό είναι σημαντικό ή δεν είναι; Και αποφάσισα ότι όλα είναι σημαντικά! Γι αυτό δημιούργησα ένα αρχείο word χιλιάδων σελίδων. Είχα φτάσει στο σημείο να κάνω χάρτη της πόλης μέσα στο μυαλό μου και να ξέρω τα μαγαζιά του 1920. Όσα μπορούσα να βρω από διαφημίσεις παλιές και από συμφραζόμενα ειδήσεων. Αυτό ήταν πολύ ενδιαφέρον αλλά δεν το προχώρησα, γιατί ήθελα να ολοκληρώσω το συγκεκριμένο βιβλίο που το εξέδωσα το 2007, έκανα την καταγραφή των γεγονότων, μετά την ομαδοποίηση (από πληροφορίες που συλλέχθηκαν κυρίως μετά από μελέτη έντεκα χιλιάδων διακοσίων πενήντα φύλλων εφημερίδων) και στο τέλος έγραψα τα κείμενα, την ιστορική αφήγηση. Είναι δηλαδή ένα αφήγημα της ζωής στη Χίο, τα 30 αυτά χρόνια σε όλους τους τομείς ενδιαφέροντος, στα πρότυπα του βιβλίου Νεοελληνική ιστορία της αρχαίας Ελλάδας του Βασίλη Ραφαηλίδη.

Στο οπισθόφυλλο του πρώτου βιβλίου σου «Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι· όλοι, Χιώτες πρόσφυγες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή: Αφηγήσεις 1941-1946» γράφει: «Οι μαρτυρίες που παρουσιάζονται καταγράφουν τις δύσκολες καταστάσεις που πέρασαν χιλιάδες Χιώτες, οι οποίοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους ως πρόσφυγες κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής… πορεία ζωής για ανθρώπους οι οποίοι δεν μπορούσαν καν να τη φανταστούν. Ευτυχώς πολλοί από αυτούς κατάφεραν να επιστρέψουν και μερικοί δέχτηκαν να καταγραφούν οι ενθυμήσεις τους. Ίσως κάποτε χρησιμεύσουν ως «πιλότοι» στις ζωές άλλων». Πώς λοιπόν, ξεκίνησες να γράφεις το… πρωτότοκό σου;

Κατά τύχη. Γνώρισα ένα απόγευμα έναν ηλικιωμένο 85χρονο και μου είπε την ιστορία της ζωής του στη Μέση Ανατολή. Δεν είχα ακούσει ποτέ για Μέση Ανατολή μέχρι τότε, δηλαδή έως το 1998. Μου έκανε τρομερή εντύπωση. Και όταν κατάλαβα ότι το μισό νησί εκείνη την περίοδο είχε φύγει, άρχισα να ψάχνω ανθρώπους που είχαν περάσει ανάλογες εμπειρίες εκείνη την περίοδο για να ηχογραφήσω τις μαρτυρίες τους. Και έτσι το 2006 έβγαλα –όπως συνηθίζω να λέω- το πρώτο… αντικείμενο σε σχήμα βιβλίου που είχε πάνω το όνομά μου.

Και μετά την έκδοση των «Συρματένιοι-ξεσυρματένιοι» και «10516 μέρες», τι ακολούθησε;

Ακολούθησε η εισαγωγή μου σε νοσοκομείο γιατί είχα ζαλάδες και δεν μπορούσα να σταθώ στα πόδια μου! Προφανώς ήταν από υπερκόπωση. Για το 10516 μέρες, χρειάστηκε πολύ σκληρή δουλειά για να ολοκληρωθούν οι 771 σελίδες του. Μόνο για το ευρετήριο όρων και ονομάτων, που έχει πίσω, εργάστηκα επί έναν μήνα με δεκάωρη καθημερινή δουλειά. Και μόλις τελείωσε το ευρετήριο και πήγε το βιβλίο στο τυπογραφείο, πήγα για αξονική στο κεφάλι. Αλλά μόλις τέλειωσα και από αυτή την ιστορία, αυτά τα δύο βιβλία είχαν γίνει χωρίς να το γνωρίζω η βάση για την λογοτεχνία. Οι Συρματένιοι μου δώσανε αφηγηματικούς τρόπους, και το 10516 μέρες μου έδωσε ιδέες. Από το «10516 μέρες» βγήκε ο «Ανάμισης ντενεκές» και ο «Ήλιος με δόντια». Ο «Ανάμισης ντενεκές» κυκλοφόρησε το 2008, μετά από την έρευνα που είχα κάνει για τον Πέτικα στα χωριά, μάζεψα μαρτυρίες ανθρώπων και όσο καιρό μάζευα αυτές τις μαρτυρίες, όλα αυτά που μάθαινα και ζούσα μου άρεσαν πάρα πολύ και τα έλεγα στις παρέες, μέχρι που είπα «ας τα γράψω για να τα διαβάζουν για να μην αναγκάζομαι να τους τα λέω εγώ». Το έγραψα το βιβλίο αλλά όταν το τελείωσα ενώ μου άρεσε δεν ήξερα τι είναι. Δεν ήξερα ότι γράφω λογοτεχνικό κείμενο. Επειδή όμως κάτι με τσιγκλούσε μέσα μου, είπα να το στείλω σε κάποιον εκδότη στην Αθήνα, πριν το τυπώσω στη Χίο, για να δω τι θα μου πούνε. Και σκέφτηκα ότι επειδή είμαι και εγώ εκδότης περιοδικού και βιβλίων, να μη το στείλω σε κάποιον που είναι μικρός εκδότης, αλλά να το στείλω κατευθείαν σε κάποιους μεγάλους. Διότι αν είναι να το στείλω σε μικρό εκδοτικό οίκο, μπορούσα να το εκδώσω και μόνος μου! Έτσι το έστειλα σε 4 γνωστούς εκδοτικούς οίκους, και «έφαγα» 3 πόρτες αλλά βρήκα και μία ορθάνοιχτη! Και ευτυχώς ήταν στην «Εστία» η ορθάνοιχτη, που ταιριάζουν τα χνώτα μας πολύ, όπως και η αντιμετώπισή μας στην πραγματικότητα.

Ο «Aνάμισης ντενεκές» είναι η ιστορία του Πέτικα που όπως λέει και στο βιβλίο «πέρασε στην παρανομία για ένα έγκλημα πάθους… Μια μυθοπλασία εμπνευσμένη από την ιστορική μνήμη και τη λαϊκή αφήγηση». Σε αυτό το βιβλίο διακρίνεται ήδη το ταλέντο εν-συν-αίσθησης που παρατηρούμε και σε επόμενα βιβλία σου. Δηλαδή το να μπαίνεις μέσα στα παπούτσια του ήρωα που αφηγείσαι αλλά να έχεις και το ταλέντο να βρίσκεσαι συγχρόνως δίπλα του ώστε να μπορείς να βλέπεις όλη την εικόνα της ζωής του από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Πόσες εκδόσεις έχει κάνει μέχρι τώρα ο Πέτικας;

Πρέπει να είναι στην 7η ή 8η χιλιάδα μάλλον και έχει μεταφραστεί στην Τουρκία. Μόλις κυκλοφόρησε και είδα μια καλή αποδοχή του κόσμου, ότι γράψανε οι αθηναϊκές εφημερίδες αμέσως, οι κριτικοί ασχολήθηκαν, και από τους Χιώτες ενώ τόσα χρόνια για το περιοδικό και για τις μελέτες που έκανα είχα λίγες αντιδράσεις, είδα ξαφνικά ανθρώπους που δεν τους ήξερα να μου μιλάνε, να μου λένε για τον «Ανάμιση ντενεκέ», κατάλαβα ότι υπάρχει κόσμος στο νησί που διαβάζει λογοτεχνία και εγώ ήμουν αλλού τόσα χρόνια. Τότε, πρώτη φορά είπα Γιάννη, αφού σου λένε ότι μπορείς να γράφεις λογοτεχνία κι αφού σ’ αρέσει κι εσένα, γράφε. Ήταν η πρώτη φορά που είπα «θα γράψω ένα βιβλίο». Όλα μέχρι τότε είχαν βγει χωρίς να το καταλάβω. Κι αυτό το βιβλίο ήταν το Ράσο.

«Η δεξιά τσέπη του ράσου» ήταν η πρώτη σου νουβέλα, που εκτός από τα πολιτικά σχόλια, το βιβλίο προκαλεί και για φιλοσοφικούς όσο και υπαρξιακούς προβληματισμούς, φτάνοντας να αγγίζει θέματα όπως την ουσία, το νόημα της ζωής ή το τι διαλέγουμε να… φυλάμε και να προστατεύουμε μέσα στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου μας, στην ψυχή μας δηλαδή. Νομίζω ότι ο Ίρβιν Γιάλομ ως σύγχρονος υπαρξιστής αλλά και άλλοι φιλόσοφοι, ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι αν το διάβαζαν θα το θαύμαζαν γι αυτή του την πλευρά. Ακόμη, όπως και στα επόμενα λογοτεχνικά σου βιβλία, γράφεις στην… παγκόσμια γλώσσα, εκείνη του συναισθήματος, γι αυτό προσωπικά πιστεύω ότι θα μεταφραστείς σε πολλές γλώσσες στο μέλλον. Πώς δημιουργήθηκε, λοιπόν, το ράσο και τι είναι για σένα;

Το ράσο είναι το χαϊδεμένο μου, γιατί εκτός των άλλων το έχει αγαπήσει πολύ ο κόσμος. Μου ξύπνησε μέσα μου το μοναστήρι που από μικρό παιδί μου άρεσε και με ενέπνεε όλη αυτή η φύση εκεί, και άρχισα να πηγαίνω κάθε μέρα επί τρεις μήνες και να μαζεύω ήχους, ομιλίες, λόγους, μυρωδιές, εικόνες για να γράψω το βιβλίο. Και όταν ένιωσα έτοιμος ότι έχω πολύ υλικό μαζέψει μέσα μου, αποσύρθηκα και πήγα και σκεφτόμουν ποια θα είναι η ιστορία που θα μπει για να τα συνδέσει όλα αυτά τα πράγματα που είχα μαζέψει, και ξαφνικά πέθανε ο Χριστόδουλος και μού δωσε τη φλασιά! Το ράσο είναι το βιβλίο, άλλωστε, που με έχει σημαδέψει σε σχέση με την εικόνα που έχουν για μένα οι αναγνώστες και σήμερα είναι στην 11η χιλιάδα ή στην 12η.

Στη… δεξιά τσέπη του ράσου του ο Μακριδάκης τι έχει φυλαγμένο;

Την ψυχή μου φαντάζομαι ότι έχω φυλαγμένη εκεί. Την ψυχή μου, την αφέλειά μου και το πάθος μου. Αυτά, που δεν με αφήνουν να συμμορφωθώ με την κοινωνία. Που είμαι 40 χρονών και δεν θυμάμαι ποτέ να είδα μια διαφήμιση στην τηλεόραση και να είπα ότι με αφορά. Μα ποτέ. Τα ‘βλεπα όλα σαν ένας παρατηρητής που βλέπει πράγματα που αφορούν μόνο τους άλλους. Και όχι μόνο στις διαφημίσεις. Σε όλα. Λες και είμαι αλλού. Αυτό. Φυλάω τη μοναχικότητά μου. Ύμνος στη μοναχικότητα είναι το ράσο. Και στην αγνή αγάπη. Στην αγνή πίστη.

Στο επόμενο βιβλίο σου «Ήλιος με δόντια» ενώ στο φόντο διαδραματίζονται σημαντικά ιστορικά γεγονότα, ο ήρωας είναι ένα πολυτραυματικό άτομο που μετά από ένα σοκ χάνει ουσιαστικά την επαφή του με την πραγματικότητα. Είναι μάλλον το πιο πλήρες μυθιστορηματικό σου έργο με ανατροπές και σασπένς και σε αυτό το βιβλίο, εκτός των άλλων, διαφαίνεται η μοναδική σου ικανότητα να ψυχογραφείς. Προσωπικά, κυρίως γι αυτό το λόγο θα σε συνέκρινα με τον Βιζυηνό ή τον Παπαδιαμάντη, δηλαδή τον έλληνα Ντοστογιέφσκι, όπως πολλοί τον έχουν ονομάσει, κι όχι για τις περιγραφές ή το γλωσσικό ιδίωμα, που τα χρησιμοποιείς άλλωστε, με διαφορετικό τρόπο. Πώς γράφτηκε κι αυτό το βιβλίο;

Ο Κωνσταντής, ο ήρωας του βιβλίου, ξεπήδησε από μέσα μου μόνος του, γιατί άλλο πράγμα είχα στο μυαλό μου να γράψω και άλλο βγήκε όταν ξεκίνησα να γράφω. Στην αρχή είχα σκεφτεί να γράψω ένα μυθιστόρημα πάνω στο ιστορικό γεγονός του βομβαρδισμού του Βίριλ, του δυστυχήματος, και σκεφτόμουν να κάνω ένα μυθιστόρημα εποχής μέσα στην κατοχή. Είχα διαβάσει και το «Μόνος στο Βερολίνο» που μου άρεσε πολύ και είχα κάνει και ένα προσχέδιο του βιβλίου με κάποιους ήρωες και τους ρόλους τους και όταν άνοιξα τον υπολογιστή ένα πρωί και ξεκίνησα να γράφω, άρχισε να μου βγαίνει κάτι άλλο. Ένα πρωτοπρόσωπο κείμενο, ενός ανθρώπου που δεν ήξερα ούτε ξέρω ποιος είναι, το οποίο όμως έρεε, έβγαινε, κι αφού πήγαινε, είπα Γιάννη γράφε. Ειλικρινά δεν έκανα τίποτα. Νιώθω ότι βγήκε μόνος του! Αφού όταν τελείωσε η αφήγηση του Κωνσταντή, που τώρα είναι 180 σελίδες του βιβλίου, έμεινα ενεός! Είπα τώρα τι είναι αυτό; Ήμουν πολύ ικανοποιημένος με αυτή την πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αλλά δεν ήξερα τι να την κάνω! Είπα δεν έχει κανένα νόημα. Δεν μπορεί να εκδοθεί. Γιατί ποιος είναι αυτός; Και τι είναι, και που είναι το τέλος; Και τότε έστυψα το κεφάλι μου πρώτη φορά και έφτιαξα την ιστορία με τις μπομπίνες, και τους άλλους δύο ήρωες που δίνουν τη λύση.

Είναι σαν αυτό που έχει πει ο Μιχαήλ Mπαχτίν για τις πολλές «φωνές» που συνυπάρχουν σε ένα μυθιστόρημα, άρα στον συγγραφικό-αφηγηματικό εαυτό;

Δεν νομίζω ότι μπορεί κάποιος να γράψει πολλά πρωτοπρόσωπα βιβλία. Γιατί πόσοι άνθρωποι είναι μέσα του; Πάντως προς το παρόν δεν μπορώ να γράψω άλλο πρωτοπρόσωπο. Θα δούμε. Μέχρι στιγμής έχουμε ένα μυθιστόρημα, μία νουβέλα, ένα μυθιστόρημα, μία νουβέλα. Πάνε εναλλάξ τα βιβλία. Και οι νουβέλες είναι άκρως πολιτικά κείμενα, άκρως πολιτική λογοτεχνία, δηλαδή έχουν σαφή πολιτική τοποθέτηση για τη στάση ζωής των ανθρώπων. Τα μυθιστορήματα έχουν και αυτά τοποθέτηση, αλλά έχουν και άλλα στοιχεία, είναι πιο ελαφριά. Οι νουβέλες όμως μπορεί να πει κανείς είναι σχόλια πάνω στο σήμερα. Γιατί τα δυο μυθιστορήματα είναι παρελθοντικού χρόνου, ενώ οι νουβέλες είναι σχόλια επί της σημερινής πολιτικοκοινωνικής κατάστασης.

Έχεις βιώσει αγάπη χωρίς δόντια; Ή τελικά όλοι οι… ήλιοι στη ζωή μας έχουν δόντια;

Όλοι έχουν δόντια. Ο καθένας αγαπάει για να τον αγαπήσεις, για να νιώθει ασφαλής. Αγαπάει πρώτα τον εαυτό του και μετά εσένα. Οπότε όλοι οι ήλιοι έχουν δόντια. Μέχρι και η μάνα σου έχει δόντια. Γιατί προτιμάει να πεθάνει πριν από σένα, για να μη πονέσει αν σε χάσει. Αγαπάει τον εαυτό της. Εγώ δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πάρα πολλές μάνες που κάνουν παιδί για να φέρουν έναν άνθρωπο στη ζωή. Κάνουν παιδί επειδή αγαπάνε τον εαυτό τους και γουστάρουν να έχουν ένα παιδί, να το ζήσουν, να το μεγαλώσουν, να ευτυχήσουν οι ίδιες, να το χουν στήριγμα στα γεράματά τους. Άρα, ο κάθε άνθρωπος είναι μόνος. Και τα κάνει όλα για τον εαυτό του. Καμιά αγάπη δεν είναι αγάπη ανιδιοτελούς προσφοράς. Είναι όλες αγάπες αποδοχής.

Τι έχεις να πεις στους αναγνώστες σου για το νέο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε, «Η άλωση της Κωσταντίας»; Για μένα, ίσως είναι και η πιο ευφυής ιστορία σου.

Αυτό που μπορώ να πω εγώ είναι ότι και η Κωσταντία είναι κι αυτή στο σήμερα γραμμένη. Είναι πολιτικό μυθιστόρημα για το πώς αντιμετωπίζουμε τον άλλον, τον διαφορετικό σε θρήσκευμα, σε κουλτούρα και εθνικότητα. Κι ας είναι αυτός ο «άλλος», ο διαφορετικός, και μέσα στο σπίτι μας; Ναι. Είναι όλο αυτό το περιθώριο που έζησα στη Χίο, και το βίωσα πάρα πολύ έντονα. Και γι’ αυτό και όλοι μου οι ήρωες είναι περιθωριακοί. Προφανώς φαίνεται η ψυχολογία μου, το πώς με αντιμετώπισε η κοινωνία στο νησί. Το βιβλίο βγήκε από μία μακροχρόνια επίσκεψη και παραμονή μου στην Κωνσταντινούπολη. Που έκανα μια έρευνα πάνω στους ρωμιούς της Πόλης και τους Τούρκους εκεί που γνώρισα, και κατάλαβα ότι ένα ζήτημα που απασχολεί, τη μειονότητα την ελληνική είναι οι μικτοί γάμοι, γι αυτό εμπνεύστηκα έναν ήρωα που είναι έλληνας γαμπρός μιας ρωμιάς της Κωνσταντινούπολης, της Κωσταντίας, που με κάποια τυχαία περιστατικά και με τρόπο βήμα προς βήμα ερευνητικό αποδεικνύεται ότι είχε πατέρα Κωνσταντινοπολίτη Τούρκο και είναι υιοθετημένος στην Ελλάδα. Η Κωσταντία διαβάζει με τη φίλη της τη Βαγγελία, το γράμμα που στέλνει ο γαμπρός από την Ελλάδα, για να τους πει αυτό το νέο, για να μη το μάθουνε από άλλους. Και βλέπουμε τις αντιδράσεις των δύο γυναικών, πάνω σε αυτό το ζήτημα, διαβάζοντας την ιστορία που τους αφηγείται ο γαμπρός. Πριν από το «Λαγού μαλλί» είχα γράψει την Κωσταντία, αλλά κάναμε ένα πήδημα εκδοτικό με αυτά τα δύο. Και αν δεν είχα γράψει την Κωσταντία δεν θα είχα φτάσει στο «Λαγού μαλλί». Η Κωσταντία είναι το σκαλί που με οδήγησε σε αυτό. Και γι αυτό την αγαπώ ιδιαίτερα.

Για το «Λαγού μαλλί» που κυκλοφόρησε στο τέλος του 2010, έχουν γραφτεί μέχρι στιγμής πολλές σημαντικές κριτικές. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι ένα λογοτεχνικό αριστούργημα πάνω στον αποχαιρετισμό, στην τιμή μιας ζωής, αλλά και ενός τρόπου ζωής. Ειδικά η τελική στιγμή της κηδείας, εκεί που μπλέκεις ζωή και θάνατο (σαν ψάρια που πιάνονται μέσα στα ίδια δίχτυα!) ή εκεί που θέτεις τη ζωή στο παρελθόν, στη θύμηση των φίλων, και το θάνατο στο παρόν, στις στιγμές της ταφής, και βέβαια στο κορυφαίο σημείο που κεντάς στην κυριολεξία με τις ίδιες ακριβώς λέξεις… από τη μια τη ζωή του ήρωα και από την άλλη τη νεκρώσιμη τελετή, στον ίδιο συγγραφικό χρόνο.

Στο λαγού μαλλί λέω αυτά που θέλω να πω με έναν τρόπο που ούτε πίστευα ότι θα μπορούσα να τον βρω ποτέ. Είναι αυτό που έγραψε ο Παπανικολάου στα Νέα, δηλαδή ένα μονοπλάνο, μια κάμερα, που γυρίζει στα πρόσωπα που στέκονται πάνω από το νεκρό και ο καθένας με τη σκέψη του συνθέτει την προσωπικότητα του πεθαμένου. Είμαστε στο παρόν του θανάτου και ταξιδεύουμε στο παρελθόν της ζωής ακούγοντας την νεκρώσιμη ακολουθία. Πιστεύω δεν έχει φλυαρία, έχει σαφή πολιτικά μηνύματα και είναι ένας ύμνος στην ελεύθερη ψυχή.

Αυτό που έχει είπε πρόσφατα η Φωτεινή Τσαλίκογλου για την δύναμη της απώλειας ότι δηλαδή πίσω από κάθε δημιουργία, λογοτεχνική, καλλιτεχνική κλπ, μάλλον βρίσκεται μια έλλειψη, μια απώλεια, το πιστεύεις;

Το νιώθω και εγώ αυτό. Ότι η τέχνη βρίσκεται στην απώλεια. Δεν έχω βιώσει απώλειες σοβαρές, αλλά έχω νιώσει στο συγγραφικό βίο μου απώλειες. Δηλαδή βάζω τον εαυτό μου μπροστά σε μια απώλεια. Ο θάνατος του καπτα Σίμου ή ο θάνατος του Χριστόδουλου, εμένα μου δώσανε την ατμόσφαιρα για να μπορέσω να δημιουργήσω.

Ποια νομίζεις ότι ήταν η σημαντικότερη προσωπική σου απώλεια που σαν κίνητρο, πιθανά, σε έκανε να γράψεις;

Αυτό που δεν υπάρχει πια γύρω μου. αυτό που υπήρχε όταν ήμουν μικρός και δεν υπάρχει πια. Η απώλεια της παρελθοντικής ζωής. Με τραβάει, με έλκει. Δεν μπορώ να αποδεχτώ τη σύγχρονη γκλαμουριά και τη σύγχρονη πεζή πραγματικότητα. Είναι το μυαλό μου και η ψυχή μου πίσω. Στις απώλειες γενικά. Που δεν βιώνω πια το κοτέτσι της γιαγιάς μου, το εργοστάσιο το ταμπάκικο που ήταν οι εργάτες, και δουλεύανε, τις μυρωδιές. Που είχε τη μπουρού και καλούσε τους εργάτες να πάνε να δουλέψουν. Όλα αυτά είναι απώλεια για μένα. Δεν έχω βιώσει άλλους θανάτους. Εντάξει. Του παππού μου ή της γιαγιάς μου η οποία με περίμενε για να παραδώσει την ψυχή της. Αλλά προχωράει η ζωή και έτσι είναι. Νομίζω ότι αν δεν πέθαινε ο άνθρωπος θα τρελαινότανε. Δεν τίθεται θέμα!

Το λαγού μαλλί όπως είπα πριν, είναι εκτός των άλλων, ένας ύμνος στην τιμή απέναντι σε κάποιον που φεύγει… Που στο καλό έμαθες να αποχαιρετάς έτσι;

Ίσως είναι η ψυχολογία του νησιώτη. Από μικρό παιδί θυμάμαι να αποχαιρετάω τις παρέες μου κάθε Αύγουστο στο νησί. Και να κλαίμε επειδή θα ξαναειδωθούμε πια του χρόνου. Τα παιδιά, τους φίλους, τη γειτονιά, τα κορίτσια, τους έρωτες. Θυμάμαι τον εαυτό μου στο λιμάνι και να φεύγει το καράβι, και μετά από δυο μέρες να αρχίζει το σχολείο, και να μη ξέρω η κοπελίτσα ή ο τάδε φίλος μου πού πάνε, τι κάνουνε στην Αθήνα. Η Αθήνα ήταν κάτι που δεν το ήξερα. Πρώτη φορά ήρθα στην Αθήνα 18 χρονών. Απλά ξέραμε ότι πάνε στη μεγάλη πόλη και ότι θα έρθουν πάλι του χρόνου. Και πάντα ο νησιώτης έχει μια μελαγχολία στα τέλη του Αυγούστου. Εμένα αυτή η μελαγχολία με ζει. Με εμπνέει. Με διεγείρει να γράψω. Και βέβαια τον πατέρα μου που αποχαιρετούσαμε για να φύγει και δεν ξέραμε αν θα τον ξαναδούμε… Αλλά βασικά η εφηβική ζωή με τους φίλους που έφευγαν. Ήταν του Αγίου Φανουρίου 27 Αυγούστου και αντί να μας φανερώνει, μας έπαιρνε τους φίλους μας. Είχαμε μια εκκλησία στη γειτονιά, κι όποτε ήτανε η χάρη του, εγώ ψυχοπλακωνόμουνα. Έλεγα τέλος. Αδειάζει το νησί.

Από αυτά που έχουν πει ή έχουν γράψει για τα βιβλία σου τι σου έχει κάνει εντύπωση; Δηλαδή σε σχέση με αυτό που γνωρίζουμε ότι τελικά οι άλλοι, συνήθως, προβάλουν κάτι δικό τους σε αυτό που ερμηνεύουν ή σχολιάζουν στους άλλους;

Μου έχουν κάνει εντύπωση κάποια, αλλά είναι μεμονωμένα περιστατικά. Πράγματα δηλαδή που έγραψα και κάποιοι τα εισέπραξαν εντελώς διαφορετικά. Με μια πονηριά κυρίως. Έναν πονηρό δηλαδή τρόπο ερμηνείας. Χωρίς να το έχω εγώ στο μυαλό μου καθόλου. Τέτοια. Αλλά λεπτομέρειες.

Για το άρθρο του Καθηγητή φιλοσοφίας Χρήστου Γιανναρά στην Καθημερινή που έγραφε ότι είσαι ένας από εκείνους που θα έδινε «βραβείο ιδιωτικής αντίστασης… για να σωθεί η ελληνικότητα, τώρα που τελειώνει ο Ελλαδισμός» τι έχεις να πεις;

Ο Γιανναράς είναι αναμφισβήτητα ένας άνθρωπος πνευματικός, και ήταν πάρα πολύ τιμητικό αυτό που έγραψε για μένα. Και αφού μιλάμε για βραβεία, θα σου πω ότι για μένα επιβράβευση είναι το μυρωδάτο πεπονάκι που θα βγάλω τώρα το καλοκαίρι από το χωράφι μου και βέβαια το ότι μπορώ να επικοινωνώ με πολλούς ανθρώπους ευκολότερα από ότι πριν. Για παράδειγμα, όταν πέθανε ο Νίκος Παπάζογλου, ο πόνος μου ο άφατος γλύκανε διότι αμέσως τον μοιράστηκα με χιλιάδες ανθρώπους. Έγραψα έναν αποχαιρετισμό στον αγαπημένο Νικόλα και το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε αμέσως στο tvxs και στην Ελευθεροτυπία. Είναι ή δεν είναι επιβράβευση το να ζεις μακριά από τον κόσμο, στη Βολισσό της Χίου, αλλά να γράφεις κάτι και να είναι αμέσως ευπρόσδεκτο προς δημοσίευση από καταξιωμένα ΜΜΕ; Τι άλλο να θέλω λοιπόν; Αφού έχω τη γη, τη θάλασσα, την έκφραση, την επικοινωνία, και την τιμή από ανθρώπους όπως ο Γιανναράς, τα έχω όλα.

Και γι αυτά που έγραψε η Ελισάβετ Κοτζιά εξ αφορμής του βιβλίου «Λαγού μαλλί»: «Η γλώσσα του Μακριδάκη διαθέτει μια ευλογημένη προφορικότητα. Καμιά ενόχληση δεν δημιουργεί η υπερβάλλουσα χρήση του τοπικού ιδιώματος, που όχι μόνον δεν επιβαρύνει το κείμενο αλλά και του προσδίδει αυθεντικότητα. Είναι τόση η πλαστικότητα της φράσης έτσι όπως βαδίζει απρόσκοπτα, κι είναι τόση η παραστατικότητα της αφηγηματικής φωνής, που αυτόματα μας στέλνει στο λιμάνι της Χίου» και συνεχίζοντας τελειώνει «δεν θα βρούμε ούτε ιδεολογήματα για την ελληνικότητα, ούτε εύκολα λόγια για την απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά τη βαθιά αίσθηση ενός ξεχασμένου ήθους» από το άρθρο της με τίτλο τις δύο τελευταίες λέξεις του, τι θα σχολίαζες;

Εντύπωση μου έκανε το άρθρο της και με συγκίνησε πάρα πολύ! Δεν την ξέρω, δεν την έχω συναντήσει ποτέ, αλλά έχω διαβάσει διάφορα κείμενά της και δεν περίμενα ότι θα εκφραστεί τόσο ενθουσιωδώς. Ίσως να τη γνωρίσω μια μέρα, να της το πω και από κοντά.

Συνηθίζεις να λες, και το έχεις κάνει και τίτλο σε άρθρο σου «η νουβέλα γράφτηκε επειδή υπάρχει ήδη σαν λογοτεχνία άγραφη». Έχεις να συμπληρώσεις κάτι;

Η Λογοτεχνία γύρω μας μιλιέται. Η τέχνη του λόγου των ανθρώπων που βιώνουν τη ζωή, που μοχθούν πάνω στη γη και μες στη θάλασσα, μία φράση, μία λέξη τους, εμένα με βάζει στην πρίζα, παθαίνω σοκ, ανατριχιάζω. Μιλάει στην ψυχή μου. Γύρω μας υπάρχουν λογοτέχνες άπειροι. Και μια μέρα το είπα αυτό σε μια συνέντευξη και η στοιχειοθεσία της εφημερίδας έβαλε τίτλο: υπάρχουν γύρω μας άπειροι συγγραφείς, και όταν το βλέπω τσαντίζομαι. Ότι ο Μακριδάκης είπε πως υπάρχουν γύρω μας άπειροι συγγραφείς. Ενώ στο κείμενο γράφει ότι υπάρχουν άπειροι λογοτέχνες που ποτέ δεν θα γράψουν τίποτα, στον τίτλο λέει πως υπάρχουν άπειροι συγγραφείς. Και τρελαίνομαι όταν το βλέπω!

Στα βιβλία σου, παρατηρείται μία οπτική «Συν-χώρεσης». Δηλαδή σα να παίρνεις τους ανθρώπους και να λειαίνεις τις… γωνίες τους, κάτι που μάλλον το έχει σχολιάσει και ο Κούρτοβικ, όχι θετικά. Προσωπικά, θα έλεγα ότι είναι μια προσπάθεια να θέσεις όλους αυτούς τους ήρωες μέσα στο «όλον» πέρα από ημερολογιακά και ιστορικά ή πολιτικά και προσωπικά πλαίσια, με μια αισθητική οπτικής, συμβολικά, σαν των αρχαίων ελληνικών αγαλμάτων που πέρα από την τεχνική τους εκείνο που εκπέμπουν είναι και κάτι διαχρονικό, ανώτερο ίσως κι από την ίδια τη θνητή ζωή, που περνά στην… αιωνιότητα. Κάπως έτσι θα ‘λεγα ότι το νιώθω.

Συνήθως βγάζω ότι δε μ αρέσει από τον άνθρωπο. Και βάζω ότι μ αρέσει. Μου αρέσουν οι αγνές ψυχές. Με οδηγούν. Βγάζω αυτό που διαχωρίζεται από την αγνότητα. Παπ! Έξω! Αλλιώς θα ήταν καταγγελία ή δημοσιογραφία. Η λογοτεχνία έχει λόγο ύπαρξης όταν δημιουργείς συναισθήματα στον αναγνώστη. Όχι να του αποτυπώνεις ξερά μια πραγματικότητα που γνωρίζει. Όλοι μου οι ήρωες είναι άνθρωποι τους οποίους τους έχω δει να υπάρχουν συμπεριφορικά αλλά τους έχω κάνει αγνούς. Έχω βγάλει από πάνω τους όλη την ανθρώπινη πονηριά και μικρότητα και ξεφτίλα της ανθρώπινης ύπαρξης. Τους έχω βάλει στη θέση τους, μια αγνή ψυχή. Ο καλόγερος δεν θα έβαζε το σκυλάκι στο ράσο, δεν θα έκανε αυτά που τον έβαλα να κάνει, ο Πέτικας οπωσδήποτε θα ήτανε μια σκληρή φύση, που βγαίνει από το βιβλίο αλλά τον έχω φέρει λίγο προς τα δικά μου δεδομένα. Τους βγάζω όσα ρούχα δεν μου αρέσουν και τους βάζω άλλα. Συμπληρώνω ψυχή για να ολοκληρωθούνε.

Ο Κώστας Κατσουλάρης έχει πει για σένα: «Δυσκολεύομαι να φέρω στο μυαλό μου άλλον νέο Έλληνα συγγραφέα ο οποίος μέσα σε μόλις τρία χρόνια να έχει εκδώσει τρία τόσο άρτια πεζογραφικά έργα». Είναι αυτό που έχει λεχθεί ότι δηλαδή ένας συγγραφέας, έχει «γράψει» πάρα πολλά πριν τελικώς γράψει ένα βιβλίο;

Αυτό το απάντησε η Ελισάβετ Κοτζιά στο άρθρο της. Ότι έχει δεκαπενταετές υπόβαθρο η λογοτεχνία του Μακριδάκη.

Η Λώρη Κέζα επίσης, έχει γράψει στο Βήμα για τον «ήλιο με δόντια»: «Η δομή του βιβλίου θυμίζει Παύλο Μάτεση, η γραφή και η συνομιλία με την Ιστορία θυμίζουν Θανάση Βαλτινό και Ρέα Γαλανάκη, η τεκμηρίωση και ο πλούτος της πληροφορίας παραπέμπουν σε Νίκο Θέμελη και Αθηνά Κακούρη» και συγχρόνως πολλοί όπως ήδη ανέφερα, σε έχουν πει Παπαδιαμαντικό, ο καθένας για δικό του μάλλον λόγο.

Παρθενογενέσεις φυσικά δεν υπάρχουνε. Η τέχνη που κάνουμε την έχουν κάνει κι άλλοι στο παρελθόν. Άρα θα μοιάζουν τα πράγματα μεταξύ τους, δεν είναι άπειρες οι μορφές. Στοιχεία από τον καθένα, μπορείς να βρεις στο έργο του καθενός. Ο ήλιος με δόντια όντως θυμίζει τη μητέρα του σκύλου, και το ένιωθα και τότε που το έγραφα αυτό, ότι το βιβλίο συνομιλεί με το βιβλίο του Μάτεση και του το έχω πει και του ίδιου. Απλά πιστεύω ότι δεν συνομιλεί μέχρι το τέλος, συνομιλεί μέχρι την 180 σελίδα. Από εκεί και ύστερα έχω κάνει κάτι άλλο, γιατί ο καθένας που έρχεται μετά από τον άλλον, προσπαθεί να βάλει τη δική του σφραγίδα. Άσχετα αν είναι καλύτερο ή χειρότερο στο τέλος. Το ίδιο πράγμα συνέβη και με τη δεξιά τσέπη του ράσου που συνομιλεί με το βιβλίο «Ο άγγελος στο πηγάδι» του Πρεβελάκη, μέχρι ένα σημείο και αυτό. Το λαγού μαλλί όμως δεν συνομιλεί με τίποτα που εγώ τουλάχιστον έχω διαβάσει. Δεν ξέρω δηλαδή κάτι που να του μοιάζει.

Αλλά είναι απόσταγμα της ζωής σου;

Και η τεχνοτροπία, και η γλώσσα, και η ιστορία του λαγού μαλλί, αλλά και όλων των βιβλίων μου, είναι απόσταγμα των ερευνών και των λογοτεχνών που έχω συναναστραφεί στη ζωή μου. Των λογοτεχνών που δεν έχουν γράψει τίποτα!

Πώς γίνεται συγχρόνως να είσαι εκτός από μαθηματικός, αυτοδίδακτος: συγγραφέας, ιστορικός, ανθρωπολόγος, δημοσιογράφος, ερευνητής, …ψυχολόγος, εκδότης, creative art director, λογοτέχνης, πολιτικός ακτιβιστής και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο!

Δεν αποδέχομαι τίποτα από όλα αυτά. Μόνο το μαθηματικός και το αυτοδίδακτος λογοτέχνης αποδέχομαι. Τα άλλα μπορεί ασυνείδητα να βγαίνουν αλλά δεν τα έχω συνειδητοποιήσει και δεν τα δέχομαι. Ούτε διεκδικώ κανέναν τίτλο γενικά.

Έχεις μέσα σου κάτι που σε τραβάει μπροστά ή σε πάνε τα βιβλία; Είναι κάποια έμπνευση δηλαδή που την… πηγαίνεις εσύ ή εκείνη σε πηγαίνει;

Θέλω να ζω δημιουργικά. Αυτό με τραβάει. Το μόνο ταλέντο που έχω είναι αυτό νομίζω. Οπότε θέλω πάντα να βρίσκομαι μέσα σε μια ιστορία. Και το βιβλίο ως αντικείμενο αλλά και ως ιδέα, ότι κάποιος δημιουργεί δηλαδή βιβλία, το θεωρώ ύψιστο! Θεωρώ ότι είναι η ύψιστη μορφή δημιουργίας να φτιάχνεις ένα βιβλίο, παρόλο που το χουνε ξευτιλίσει τελευταία. Αλλά ακόμα και τώρα που για μένα δεν είναι πια μόνο ένας μύθος στο κεφάλι μου, η ιδέα του να γράφω ένα βιβλίο με συναρπάζει.

Και αυτό που πιθανά δεν έχει ειπωθεί ακόμη; Δηλαδή αυτό που πίστευες ότι θα καταλάβει ο κόσμος μέσα από ένα βιβλίο σου, και δεν το πήρε είδηση ποτέ; Υπάρχει κάτι τέτοιο;

Όχι δεν νομίζω. Οι αναγνώστες έχουν κατανοήσει πολλά πράγματα, και έχουν νιώσει και πολλά περισσότερα από όσα συνειδητά ήθελα να πω. Πολλές φορές συνέβη αυτό. Με τα σχόλια του κόσμου για ένα βιβλίο, κατανοώ και εγώ τι έχω γράψει πολλές φορές.

Άρα ο συγγραφικός εαυτός είναι πιο μπροστά από αυτόν που γράφει;

Έτη φωτός!

Τι σου έχει κάνει εντύπωση από αυτά που σου έχουν πει, που έχουν νιώσει μέσα στα βιβλία σου;

Ήταν πράγματα που τα είχα αντιληφθεί αλλά δεν τα είχα βάλει σε λέξεις. Όταν π.χ. έγραψα το ράσο ήξερα ότι έχω γράψει ένα ωραίο βιβλίο, που έχει μια ατμόσφαιρα, έχει μια παρηγοριά, έχει μια πολιτική στάση κλπ. Όταν βγήκε ο Ραπτόπουλος, και μετά διάφοροι ανώνυμοι αναγνώστες, που είπαν αυτό για τη δεξιά μας τσέπη που κρύβει ο καθένας την ελπίδα του η οποία τον πάει παρακάτω, τότε το έβαλα σε λέξεις! Άρα σημαίνει ότι με πήγανε μπροστά αυτοί οι άνθρωποι. Τους πήγα εγώ, και με ξαναπήραν και με ξαναπήγαν κι αυτοί. Και αυτό συμβαίνει σε κάθε βιβλίο!

Για το μέλλον, έχεις κάτι στο μυαλό σου; Νομίζω πως έχω μια ιδέα να γράψω μια νουβέλα η οποία θα είναι ένα σχόλιο για την σημερινή οικονομική κατάσταση που ζούμε, την οικονομική ύφεση, και θα έχει τα χαρακτηριστικά του λαγού μαλλί αλλά θα έχει να κάνει με έναν άνθρωπο της γης και όχι με έναν άνθρωπο της θάλασσας. Θα είναι δηλαδή το δεύτερο βιβλίο επί της οικονομικής κρίσης αλλά θα αφορά γήινο άνθρωπο και όχι θαλασσινό. Ίσως να γίνει στο τέλος και ένα τρίτο και να ολοκληρώσω έτσι μια τριλογία. Θα δούμε.

Σε νέους ανθρώπους που θα θελαν να γράψουν τι θα έλεγες;

Για να γράψεις πρέπει μάλλον να μη το χεις σκοπό! Να λένε λοιπόν, ότι ο μόνος σκοπός που μπορώ να χω είναι να ζω τη ζωή μου συνεχώς με πάθος και με ελεύθερη ψυχή. Να ακολουθώ την ψυχή μου, να μη την καταπιέζω. Άμα είσαι τόσο δυνατός ώστε να μπορείς να πηγαίνεις κόντρα στη ψυχή σου, με το μυαλό, και να καταπιέζεσαι, δεν πρόκειται να γράψεις καλή λογοτεχνία ποτέ. Και αν μέσα σε όλο αυτό το πράγμα, έχεις και την τάση να λες «εγώ θα γράψω», ε τότε δεν θα γράψεις τίποτα. Η λογοτεχνία βγαίνει. Έρχεται. Δεν το βάζεις πρόγραμμα. Έρχεται με την ωριμότητα, με την ηλικία, με τις εμπειρίες.

Έχεις πει ότι τελικά, το μοναδικό έργο τέχνης που καλούμαστε να φιλοτεχνήσουμε μέρα με τη μέρα είναι ο εαυτός μας. Το πιστεύεις πάντα;

Πάντα με ενδιαφέρει. Αλλά όχι σε θεωρητικό επίπεδο. Στο επίπεδο της πράξης. Δηλαδή στο να μην προδίδουμε την ψυχή μας και την αξιοπρέπειά μας. Να καταλήξουμε το βίο μας αξιοπρεπείς, ελεύθεροι και με ψυχή, να εμπνέουμε τους νεώτερους.


Το νέο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη «Η άλωση της Κωσταντίας» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία.