Υπάρχει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου, διότι δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί μια αυτόνομη δημοκρατική και οικολογική κοινωνία η οποία θα βασίζεται στο σημερινό άνθρωπο. Αυτός ο πολιτισμός και η κοινωνία θα χρειασθεί να μετατρέψει το κυρίαρχο τώρα πολιτισμικό είδος του homo economicus στο νέο είδος του homo ecosoziologicus (ας μας επιτραπεί η έκφραση). Ο Γιώργος Κολέμπας απαντά στο άρθρο του Περικλή Σφυρίδη «Ουτοπικοί Ρομαντισμοί», στα πλαίσια του δημόσιου διαλόγου στο tvxs, που από το 2010 ξεκίνησε εθελοντικά η Κρυσταλία Πατούλη, με βάση το ερώτημα «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;», το οποίο απαντούν πρόσωπα των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών.
Πρώτα – πρώτα δεν αγνοώ καθόλου ότι τα σύγχρονα κράτη είναι «πολύπλοκα, γραφειοκρατικά και εν πολλοίς καταπιεστικά συστήματα» και ότι τα κράτη πάντα ήταν «άσπλαχνα» και πριν ακόμα από τη δημιουργία των «εθνικών κρατών». Για αυτό και πάντα υπήρχαν εναλλακτικές προτάσεις για άλλες μορφές κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης(πάνω στο θέμα δείτε αντίστοιχο κείμενό μου : Η προϊστορία των «άλλων -εναλλακτικών κόσμων» στο http://topikopoiisi.blogspot.de/2011/11/blog-post_22.html)
Για αυτό σήμερα είναι αναγκαίο, περισσότερο από ποτέ, να υπερβούμε αυτά τα συστήματα στρεφόμενοι σε αμεσοδημοκρατικές, αταξικές, οικολογικές κοινωνίες της ισοκατανομής πόρων και εξουσιών.
Την υπέρβαση αυτή θα μπορέσει να την κάνει ένα κοινωνικό κίνημα νέων ανθρώπων-ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου- που στοιχεία του υπάρχουν ήδη(δείτε το κείμενό μου «παγκοσμιοποίηση, οικουμενικότητα, αποανάπτυξη, τοπικοποίηση» στο: http://www.topikopoiisi.com/2/post/2012/09/21.html).
Δεν θα την κάνει ο κυρίαρχος σημερινός ανθρωπολογικός τύπος του «μαζικού κατακερματισμένου συνειδησιακά ατόμου», καταναλωτή βιοτικών, χρηστικών και ιδεοπολιτικών αξιών. Του ανασφαλή και κατεχόμενου από τον φόβο της απώλειας και του θανάτου άνθρωπο, που η μόνη του μέριμνα είναι πως θα εξασφαλίσει «τα φάρμακα» με τα οποία τον έπεισαν οι φαρμακοβιομηχανίες και οι γιατροί ότι είναι απαραίτητα για την επιβίωσή του.
Θα την κάνει το πολύπλευρα αναπτυγμένο «πρόσωπο». Το φιλοσοφημένο, προσγειωμένο πρόσωπο, που αναγνωρίζει και αποδέχεται ότι δεν γεννήθηκε σε αυτόν τον κόσμο μόνο για να καταναλώνει, αλλά για να ζήσει βιώνοντας τον πεπερασμένο χρόνο του όσο γίνεται πιο ποιοτικά, βελτιώνοντας τον εαυτό και τους άλλους γύρω του.
Όσα προτείνουμε δεν είναι προσωπικές επιλογές ενός πρώην εκπαιδευτικού που «αποφάσισε να γίνει οικογεωργός και μάλιστα επιτυχημένα δημιουργικός», αλλά ενός μικρού προς το παρόν κινήματος για έναν άλλο κόσμο.
Για έναν άλλο κόσμο που στοιχεία του είναι ήδη εδώ:
«Ενας άλλος κόσμος είναι εδώ, υπαρκτός και με αυτοπεποίθηση. Ένας κόσμος που δημιουργεί, που γεύεται, που μοιράζεται και γιορτάζει. Φέτος έρχεται στην Αθήνα με σκοπό να συναντηθούν οι ατομικές και συλλογικές πρωτοβουλίες της οικολογικής γεωργίας, της διατήρησης των ντόπιων ποικιλιών, της άρνησης των μεταλλαγμένων κ.λ.π., με τα εγχειρήματα της αλληλέγγυας οικονομίας, των εναλλακτικών τρόπων κατανάλωσης και ανταλλαγής υπηρεσιών και προϊόντων. Πρόθεση των συμμετεχόντων είναι να αναδείξουν έναν τρόπο ζωής που βασίζεται στις αξίες της αυτάρκειας, της αλληλεγγύης, του μοιράσματος, του σεβασμού προς την φύση και του κοινοτισμού»
(δείτε το αντίστοιχο κείμενο στο http://topikopoiisi.blogspot.de/2010/09/blog-post_13.html)
Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία θα είναι η οικονομία της περιόδου μετάβασης προς αυτόν τον νέο κόσμο.
Μια οικονομική δραστηριότητα στα πλαίσια της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας σήμερα-με τη μορφή επιχείρησης κοινωνικής βάσης ή συνεταιριστικής ή συνεργατικής(κολεκτίβας) και έχοντας απορρίψει την «μεγιστοποίηση» του κέρδους σαν μέτρο της επιτυχίας της οικονομικής δραστηριότητας- είναι επιτυχημένη, όταν συμβάλει κατά το «μέγιστο» δυνατό στην συλλογική-κοινωνική ευημερία(και όχι μόνο στην ευημερία των μελών της, όπως συμβαίνει με την καπιταλιστική επιχείρηση, που σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα μπορεί η οικονομική της επιτυχία να στηρίζεται στη μείωση ακριβώς της ευημερίας και της ποιότητας ζωής της υπόλοιπης κοινωνίας).
Η επιτυχία της αποδείχνει ότι στην ουσία ισχύει το αντίστροφο από ότι ισχυρίζεται ο καπιταλισμός: δεν είναι η ατομική ευημερία εκείνη που συνεπάγεται αυτόματα και την συλλογική ευημερία, αλλά η συλλογική είναι αυτή που συνεπάγεται και την ατομική ευημερία. «Όποιος φροντίζει για όλους, φροντίζει και για τον εαυτό του».
Στη κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία δεν θα υπάρχει χρηματοπιστωτικός τομέας με τη μορφή του σημερινού καπιταλιστικού «καζίνου».
Οι πιθανοί μικροί τόκοι που μπορούν να απαιτούν οι πιστωτικοί αυτοί οργανισμοί της θα δικαιολογούνται μόνο στη βάση των λειτουργικών δαπανών τους και όχι στη βάση διανομής κερδών στα μέλη(και αυτοί οι οργανισμοί-συλλογικότητες θα διανέμουν εισόδημα μόνο στους εργαζόμενούς τους, πέρα από την εξασφάλιση των λειτουργικών εξόδων τους). Σε τέτοιους πιστωτικούς συνεταιρισμούς-που βέβαια θα λειτουργούν με δημοκρατική διαφάνεια για να διεκδικούν την ένταξή τους στην οικονομία της μετάβασης- μπορούν να καταθέτουν για παράδειγμα τα για το επόμενο χρονικό διάστημα αχρείαστα πλεονάσματά τους, τα υπόλοιπα οικονομικά εγχειρήματα της εν λόγω οικονομίας.
Έτσι το χρήμα θα ξαναγίνει μέσο για την λειτουργία της κοινοτικής οικονομίας και όχι μέσο πλουτισμού των ατόμων προκατόχων του. (βλέπε το αντίστοιχο κείμενο στο: http://www.topikopoiisi.com/2/category/54f3db88ff/1.html kαθώς και στο http://topikopoiisi.blogspot.de/2012/01/blog-post_6708.html).
Τα εγχειρήματα της μορφής «συνεταιρισμών και συνεργατικών ομάδων», που ο κ. Σφυρίδης απαξιεί, λόγω του ότι έχει την εμπειρία των παραδοσιακών συνεταιρισμών-όπου ένα διοικητικό συμβούλιο που εκλεγόταν στη βάση κομματικών ψηφοδελτίων και έκανε ότι ήθελε και οι απολογισμοί του ψηφίζονταν από τους λίγους κομματικούς εγκάθετους σε μη έχοντας απαρτία γενικές συνελεύσεις-δεν έχουν την ίδια οργανωτική δομή με αυτούς.
Στηρίζονται στη συλλογική ιδιοκτησία και χρήση των μέσων παραγωγής, στην δημιουργική και ισότιμη εργασία με σύγκλιση χειρωνακτικής-πνευματικής και με συνεργατικές σχέσεις των εργαζομένων στις μονάδες τους, στην αυτοδιαχείριση και τη δημοκρατική συν-απόφαση των χώρων εργασίας, στην αλληλεγγύη προς τις «επηρεαζόμενες» από την οικονομική δραστηριότητα κοινωνικές ομάδες και άλλα είδη ζωής. Αποβλέπουν στην «καλή υγιεινή ζωή» υπηρετώντας την συλλογική και ατομική κοινωνική ευημερία, καθώς και στην οικολογική βιωσιμότητα και τις μικρές αποστάσεις, στηριζόμενοι περισσότερο στους τοπικούς φυσικούς πόρους(«οικονομία της εγγύτητας»). Έχουν και παιδαγωγική δραστηριότητα διαμορφώνοντας τον νέο ανθρωπολογικό τύπο.
Δεν είναι δε εγχειρήματα «αναχωρητικά», όπως ισχυρίζεται ο κ. Σφυρίδης( «κοινόβια μοναστήρια»), λαμβάνουν χώρα ήδη σαν δομές του υπάρχοντος και στα πλαίσια του καπιταλισμού τρίτου τομέα της οικονομίας-πέρα από τον κρατικό και ιδιωτικό τομέα- που σήμερα είναι ήδη η 10η οικονομία στον κόσμο, με 800.000.000 μέλη. Έχουν βέβαια ταυτόχρονα και τα χαρακτηριστικά της συνύπαρξης με τον καπιταλισμό και τα χαρακτηριστικά της υπέρβασής του. Μένει βέβαια το κοινωνικό κίνημα της μετάβασης να επιδιώξει να επικρατήσουν τα χαρακτηριστικά της υπέρβασης.
Το ίδιο θα πρέπει να επιδιώξει και για την Επιστήμη-τεχνολογία: από την έρευνα σύμφωνα με τις επιταγές της αγοράς και των επιχειρήσεων στην ανεξάρτητη έρευνα που δίνει απαντήσεις για την ικανοποίηση των κοινωνικών υλικών και πνευματικών αναγκών.
Από το πατεντάρισμα και την πνευματική ιδιοκτησία στην ελεύθερη διάδοση και χρήση των επιστημονικών ανακαλύψεων και των τεχνολογικών καινοτομιών. Από την κατακερματισμένη σε τομείς επιστήμη της κυριαρχίας επί της φύσης και της ζωής, στην ολιστική επιστήμη που διδάσκεται από την ισορροπία των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας. Από την μιλιταριστική τεχνολογία του κοινωνικού ελέγχου, της πολεμικής επιβολής και της μόλυνσης του περιβάλλοντος, σε τεχνολογίες ήπιες, απελευθερωτικές και αποκατάστασης των μέχρι τώρα καταστροφών κ.λπ.
Όσον αφορά στην υγεία, που απασχολεί ιδιαίτερα τον κ. Σφυρίδη: από ένα ιατροφαρμακευτικό σύστημα που αντιμετωπίζει κύρια τα συμπτώματα των ασθενών με φαρμακευτική και νοσοκομειακή αγωγή και ταυτίζει την έννοια της υγείας με την ιατρική περίθαλψη που ευνοεί την φαρμακοβιομηχανία, σε μια κοινωνικοποιημένη φροντίδα υγείας.
Το γενικό επίπεδο υγείας συνδέεται άμεσα με την οικονομική ζωή και τις συνθήκες εργασίας, τις ανισότητες και τη μόλυνση του περιβάλλοντος . Έτσι η δράση σε αυτούς τους τομείς θα έχει να κάνει και με την πρόληψη της υγείας. Ταυτόχρονα η ενημέρωση και η πληροφόρηση για τις αιτίες των ασθενειών θα συμβάλει πολλή στην πρόληψη και την αυτο -ίαση. Η αναγκαία περίθαλψη για τον πληθυσμό στη συνέχεια θα πρέπει να οργανωθεί στη βάση της κοινωνικής – οικονομικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης, με αυτοδιαχείριση από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό στους χώρους περίθαλψης και παροχής συμβουλών (τα «κοινωνικά ιατρεία» που δημιουργήθηκαν π.χ. στην Ελλάδα τελευταία δίνουν μια εικόνα. Για την γενικότερη οργάνωσή της μπορούν να εκλέγονται π.χ. συμβούλια υγείας για κάθε περιοχή).
Ποιό ουτοπικό είναι να δέχεται κανείς ότι μπορεί ο σημερινός καπιταλιστικός τρόπος ανάπτυξης να συνεχίζεται και στο μέλλον χωρίς να καταστρέψει τις ίδιες τις συνθήκες επιβίωσης των μελούμενων γενιών, από το να θεωρεί ότι η άμεση δημοκρατία η στηριζόμενη στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, στα συλλογικά αγαθά κ.λπ. είναι ρομαντισμοί.
Οι έλλογοι άνθρωποι είναι πιθανότερο να επιλέξουν την ευτοπία της ποιότητας στη ζωή τους και να αγωνισθούν για αυτή, από ότι να γίνουν θύματα της κακοτοπίας ενός τεχνοφασιστικού καθεστώτος της οικονομικοπολιτικής ελίτ. Δεν μας περιμένει κανένας επουράνιος παράδεισος. Αυτός είναι μάλλον εκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας. Μπορούμε όμως να πετύχουμε την ευζωία-προσοχή όχι την «ευημερία» μέσω της κατανάλωσης που επιδιώκεται σήμερα- στα πλαίσια αυτού του πλανήτη, που διαθέτει δυστυχώς πεπερασμένους πόρους και θέτει όρια.
Όσον αφορά στα χρέη και τη κρίση που βιώνουμε σήμερα σε όλο τον κόσμο-σαν ελληνική κοινωνία σε υπέρτατο βαθμό- δεν οφείλεται σε κάποιον παγκόσμιο «οικονομικό πόλεμο» και έχουμε βρεθεί στα διασταυρούμενα πυρά του. Οφείλεται κατά κύριο λόγο σε μια παγίδα που έχει στήσει ο καπιταλισμός στον εαυτό του. Ποια είναι αυτή;
Μέχρι το 2007-08, πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση, ο καπιταλισμός ιδίως στον «αναπτυγμένο βιομηχανικό» κόσμο στηριζόταν στην χρόνο με το χρόνο αύξηση της ζήτησης και του καταναλωτισμού. Η αύξηση δε αυτή τα τελευταία 20 χρόνια στηριζόταν με τη σειρά της στην αύξηση των χρεών από τα νοικοκυριά, τις τράπεζες και τις κυβερνήσεις.
Οι άνθρωποι όμως δεν ήταν ευχαριστημένοι, τρέχανε πίσω από καινούργιο αυτοκίνητο, καινούργια τηλεόραση ή πλυντήριο, καινούργιο κινητό ή συνολάκι, αλλά μεγαλύτερη ικανοποίηση δεν αισθάνονταν.
Για παράδειγμα ο μέσος γερμανός του σήμερα-που υποτίθεται έχει τη μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη στην Ευρώπη και γι αυτό όχι τυχαίο το παράδειγμα-κατέχει τηλεόραση, βιβλία, έπιπλά, κάμερα, ηλεκ. κουζίνα, πλυντήριο, κινητό, αυτοκίνητο, κομπιούτερ κ.λπ., συνολικά γύρω στα 10.000 αντικείμενα(σύμφωνα με την εφημερίδα Die Zeit). Για να συνεχίζει να λειτουργεί ο καπιταλισμός στη Γερμανία, θα πρέπει οι επιχειρήσεις να συνεχίζουν να παράγουν τα παραπάνω αντικείμενα και οι άνθρωποι να συνεχίζουν να τα αγοράζουν.
Αλλά αν οι άνθρωποι στον αναπτυγμένο κόσμο έχουν ήδη αγοράσει από μια φορά αυτά τα αντικείμενα-που υποτίθεται του αυξάνουν την «ευημερία»-το πολύ να χρειασθεί στη συνέχεια να αντικαταστήσουν μερικά από αυτά, πετώντας τα παλιά στα σκουπίδια. Τότε πρέπει ο καπιταλισμός να βρει αλλού τους αγοραστές των προϊόντων του, παράδειγμα στην ανατολική Ευρώπη, την Ασία, τη Ν. Αμερική ή την Αφρική. Έτσι λειτουργούσε πάντα. Ανακαλύπτοντας νέες αγορές. Απλωνόταν όλο και μακρύτερα και στο τέλος παγκοσμιοποιήθηκε.
Εντάσσοντας κάθε φορά και μια καινούργια περιοχή στις αγορές του, κανονικά θα έπρεπε να λειτουργεί καλά η μηχανή του. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πια εδώ και λίγο καιρό και φαίνεται ότι η καπιταλιστική μηχανή «ρετάρει». Σε όλες τις εκδοχές του καπιταλισμού, είτε δούμε το βορειοαμερικάνικο νεοφιλελεύθερο μοντέλο του, είτε το γαλλικό μοντέλο(σε μεγάλο βαθμό κρατικοκεντρικό), είτε το ιαπωνικό που στηρίζεται πολύ στη κοινωνική συναίνεση, αν αφαιρέσουμε από τον πλούτο τους τα χρέη, τότε δεν μένει και πολύ σαν υπόλοιπο από τη μέχρι τώρα «ανάπτυξή» του. Ότι αυξήθηκε μέσω της αύξησης της κατανάλωσης ήταν μόνο το άγχος, το στρες, η κατάθλιψη, ο εθισμός στα φάρμακα-ψυχοφάρμακα και ο αριθμός των ψυχικά άρρωστων.
Η αιτία της κρίσης μπορεί να περιγραφεί καλύτερα ως εξής: αντί να γίνει δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου, να εξασφαλισθεί δίκαιη αμοιβή για την εργασία –κατανεμημένη δίκαια σε όλους- να καλλιεργηθεί η έννοια της ευτυχίας μέσα από την ικανοποίηση των βιοτικών και πνευματικών αναγκών, προωθήθηκε κάτι άλλο. Μέσα από τη μετατροπή του χρήματος από μέσο ανταλλαγών σε εμπόρευμα που πουλιόταν, προωθήθηκε η συγκέντρωση του πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια μιας οικονομικο-πολιτικής ελίτ (μόνο σε χρήμα μπορούσε να γίνει τέτοια συγκέντρωση πλούτου).
Ανέλαβε λοιπόν σαν οδηγός και «θερμαστής» της μηχανής του καπιταλισμού το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Από τότε η μηχανή δε τροφοδοτείται μόνο από την κατανάλωση στην πραγματική οικονομία, αλλά και από τη μεγέθυνση του όγκου του χρήματος που κυκλοφορεί, στηριζόμενη στο γεγονός του ότι «το χρήμα γεννά από μόνο του χρήμα»(ένα χαρακτηριστικό που έχει μόνο το χρήμα από όλα τα εμπορεύματα). Ξαφνικά όμως διαπιστώθηκε ότι όλα αυτά τα απαραίτητα για όλη την ανθρωπότητα πάρα πολλά αντικείμενα και μηχανές δεν μπορούν στην ουσία να παραχθούν, όχι γιατί δεν υπάρχουν τα απαραίτητα χρήματα, αλλά δεν υπάρχουν τα απαραίτητα υλικά και η αντίστοιχη ενέργεια γι αυτό.
Ο πλανήτης διαθέτει περιορισμένους πόρους και δε μπορεί να υπακούσει στις επιταγές του καπιταλισμού. Επίσης δεν χωράει τα σκουπίδια και τα απόβλητα που παράγονται ταυτόχρονα με τα αντικείμενα. Κάποια μάλιστα απόβλητα-τα αέρια του θερμοκηπίου-φροντίζουν ώστε να ανεβαίνει η θερμοκρασία στον πλανήτη και να αποσταθεροποιείται το κλίμα, πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα να μπαίνουν σε κίνδυνο όχι μόνο η ζωή της ανθρωπότητας, αλλά και πολλές οικονομικές δραστηριότητες.
Αν συνεχίσει έτσι ο «τουρμποκαπιταλισμός» το μόνο που θα καταφέρει είναι να οδηγήσει σε χρεοκοπία την «Α.Ε. ΓΗ».
Τα κεφάλαια που δανείσθηκαν με επιτόκια που στηρίχθηκαν στην προσδοκία ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα συνεχίζεται χρόνο με το χρόνο, δεν αποδίδουν πλέον τα αναμενόμενα κέρδη στους δανειζόμενους επιχειρηματίες και κράτη, ώστε να επιστρέφονται απρόσκοπτα οι τόκοι στους δανειστές. Το σύμπτωμα είναι λοιπόν η «κρίση χρεών» και έχει ξεκινήσει βέβαια από τα «αδύνατα ρουλεμάν» της μηχανής του καπιταλισμού, όπως π.χ. η Ελλάδα του σήμερα. Στην ουσία έχουμε όμως συστημική κρίση (βλέπε και το λεπτομερέστερο κείμενο στο http://topikopoiisi.blogspot.de/2011/11/blog-post_7213.html)
Ο καπιταλισμός λοιπόν αντιμετωπίζοντας αυτή την πραγματικότητα από την οποία δε μπορεί να ξεφύγει, από τη μία εξασφαλίζει για την ελίτ όλο και μεγαλύτερη κομμάτι της υπάρχουσας πεπερασμένης πια πίτας, καταναλώνοντας τους εναπομείναντες πόρους και από την άλλη-για να συνεχίζει να καλλιεργεί τη ψευδαίσθηση της αύξησης της πίτας-την «φουσκώνει», αφού δε μπορεί να την μεγαλώνει.
Αλλά όσο μεγαλώνουν οι φούσκες τόσο πιο εύκολα «σπάνε» και έτσι δε μπορεί πια να εξασφαλίζει εύκολα τη συναίνεση των μεσαίων τάξεων. Αυτές δε μπορούν να αποδεχθούν τη «φτωχοποίησή» τους. Η ευρωπαϊκή και κύρια η νοτιοευρωπαϊκή και ελλαδική μεσαία τάξη δε μπορεί να συναινεί πλέον στην υπάρχουσα Ε.Ε. Αυτή κυριαρχούμενη οικονομικά και πολιτικά από το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, οδηγεί τη μεσαία τάξη γρηγορότερα σε συρρίκνωση και καταστροφή, παρασύροντας ακόμα χειρότερα και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα των ανειδίκευτων εργαζομένων και των ανέργων. Είναι φανερό ότι η μεσαία τάξη σε αυτές τις χώρες περνά σε αυτούς που αποκαλούμε «από κάτω».
Στην Ελλάδα ειδικά θα χρειασθεί μέσα από την όξυνση της σημερινής κρίσης, να αντιληφθούμε ότι είναι ψευδαίσθηση η επιθυμία μας να «ανελιχθούμε» κοινωνικά και να επιδιώξουμε την «ευημερία» μας μέσω της αύξησης του κομματιού της πίτας που μας αναλογεί. Θα χρειασθεί να αντιληφθούμε καθαρά ότι η ευζωία μας δε μπορεί να ταυτισθεί με την ατομική κατανάλωση.
Να αντιληφθούμε ότι δε μπορεί να συναινούμε πλέον στον μέχρι τώρα τρόπο ανάπτυξης και διακυβέρνησης. Η εκχώρηση της αντιπροσώπευσης και η διαμεσολάβηση από τους επαγγελματίες πολιτικούς των κομμάτων, δεν είναι ο καλύτερος τρόπος διακυβέρνησης. Θα πρέπει να αναλάβουμε οι ίδιοι οι πολίτες τη διαμόρφωση των συνθηκών ζωής, προχωρώντας σε δομές αυτοοργάνωσης και αυτοδιακυβέρνησης.
Τα κόμματα που ισχυρίζονται ότι εκφράζουν τους «από κάτω», αντί να επιδιώκουν να αυξάνουν τα ποσοστά τους στις εκλογές, θα ήταν καλύτερα να βοηθήσουν στο να δημιουργούνται αυτοί οι θεσμοί της αυτοοργάνωσης και αυτοδιακυβέρνησης.
Ο καπιταλισμός πρέπει να ξεπερασθεί αν θέλουμε να μη καταρρεύσει η υλική βάση της ύπαρξης των μελλοντικών γενιών των ανθρώπινων κοινοτήτων στα πλαίσια ενός πεπερασμένου και έτοιμου να καταρρεύσει πλανητικού συστήματος. Αν θέλουμε να μην πέσουμε στη μεγάλη παγίδα που έχει στήσει στον εαυτό του. Θα χρειασθεί η κρίση των δημοσιονομικών χρεών να λυθεί υπέρ των κοινωνιών και όχι για άλλη μια φορά υπέρ των «από πάνω». Οι ιδιώτες επενδυτές-αγοραστές των κρατικών ομολόγων και οι παγκόσμιοι παίκτες, έπαιξαν και έχασαν.
Πίστευαν ότι η οικονομία θα αναπτύσσεται για πάντα, προσδοκούσαν μεγάλα κέρδη, αλλά στο επιχειρηματικό καπιταλιστικό παιγνίδι είναι αποδεκτές και οι ζημίες. Γιατί αυτές θα πρέπει να κοινωνικοποιηθούν; Μήπως κοινωνικοποιούνται τα κέρδη τους; Το αντίθετο φοροδιαφεύγουν κιόλας με την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων τους. Θα απαιτηθεί συντονισμένη δράση των κινημάτων των πολιτών λοιπόν στις υπερχρεωμένες χώρες για στάση πληρωμής και, εν τέλει, εξάλειψη του χρέους.
Η υπέρβαση του καπιταλισμού στη συνέχεια θα μπορεί να στηριχθεί σε μια διαδικασία οικουμενοποίησης. Μια διαδικασία που θα στηρίζεται στην αρχή της οικουμενικότητας, στην αρχή κατά την οποία: μία είναι η πατρίδα όλων, ο πλανήτης μας.
Ο αέρας, η θάλασσα, το νερό, η γη και οι καρποί της, ο υλικός πλούτος και οι ενεργειακοί πόροι, τα δώρα γενικά της φύσης αυτού του πλανήτη, είναι δώρα και κοινή κληρονομιά για όλους τους ανθρώπους και τις άλλες μορφές ζωής που δημιούργησε αυτή η φύση.
Μια διαδικασία που θα υλοποιείται από ένα κοινωνικό κίνημα, που θα θελήσει να δημιουργήσει ένα νέο πολιτισμό μέσα από την άρση των δεδομένων του υπάρχοντος: την άρση κύρια της αντιπαλότητας στο οντολογικό, ιδεολογικό και κοινωνικό επίπεδο. Θα θελήσει να δημιουργήσει ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο: ο καπιταλισμός πριν φανερώσει τα αδιέξοδά του κατέστρεψε τον ψυχισμό των ανθρώπων, διαμόρφωσε ένα ανθρωπολογικό τύπο μοναχικό, νευρωτικό, αγχώδη, φοβικό και φοβισμένο, ανταγωνιστικό, επιθετικό, ενεργοβόρο, καριερίστα και αμοραλιστή, κάτοικο του εγώ και όχι του εμείς, που ακόμα και σήμερα διατηρεί την ψευδαίσθηση της ατομικής διαφυγής.
Υπάρχει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου, διότι δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί μια αυτόνομη δημοκρατική και οικολογική κοινωνία η οποία θα βασίζεται στο σημερινό άνθρωπο.
Αυτός ο πολιτισμός και η κοινωνία θα χρειασθεί να μετατρέψει το κυρίαρχο τώρα πολιτισμικό είδος του homo economicus στο νέο είδος του homo ecosoziologicus (ας μας επιτραπεί η έκφραση). Δημιουργώντας οικονομικο-κοινωνικο-πολιτικές δομές, που θα βοηθήσουν στην απόρριψη των παραπάνω επίκτητων χαρακτηριστικών και στην απόκτηση ξανά χαρακτηριστικών όπως π.χ. της συμμετοχικότητας –συνέργειας– αλληλεγγύης, τηςαγάπης, του σεβασμού προς όλα τα είδη ζωής, της αλληλοεκτίμησης- ανεκτικότητας του διπλανού, της επιδίωξης τηςελευθερίας σκέψης και έκφρασης αλλά και έναντι των εξαναγκασμών, της επιδίωξης της οικουμενικότητας των ιδεών, της ευτυχίας μέσα από τη λιτότητα και τη συλλογική αφθονία, τηςισονομίας και της αυτοεκπροσώπησης, της επιδίωξης της κυριολεκτικής άμεσης δημοκρατίας κ.λπ.
Για τέτοιες δομές και κυρίως για το κύτταρό τους, τη «διευρυμένη οικογένεια» δείτε τα κείμενα: http://www.topikopoiisi.com/2/category/7e626423e9/1.html
και http://www.topikopoiisi.com/2/post/2012/07/4.html .-
Ο δημόσιος διάλογος στο tvxs, συνεχίζεται, για όσους επιθυμούν να συμμετέχουν και επίσης για όσους θέλουν να προσθέσουν νέα απάντηση, εφόσον τα γεγονότα συνεχώς εξελίσσονται. Επικοινωνία Κρυσταλία Πατούλη: cpatouli@yahoo.gr
(φωτογραφία από έργο του Cy Twombly)
Crystalia Patouli -------- 