Τασούλα Βερβενιώτη: Δεν είμαστε πια οι ίδιοι, αλλάξαμε ταυτότητα

«Στη διάρκεια της κρίσης άλλαξε το πλαίσιο αναφοράς των ανθρώπων και η καθημερινότητά μας διαφοροποιήθηκε. Δεν είμαστε πια οι ίδιοι, αλλάξαμε ταυτότητα. Επειδή όμως ζούμε μέσα σ’ αυτή τη διαδικασία, οι αλλαγές δεν είναι ακόμα τόσο ορατές, ώστε να γίνονται αντιληπτές».

Η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη μιλά στην μιλά στην σύμβουλο ανθρωπίνων σχέσεων – δημοσιογράφο Κρυσταλία Πατούλη και το Tvxs για το ιστορικό μας παρόν που συνυπάρχει με το παρελθόν αλλά και το μέλλον, όπως έχει καταγραφεί και από την εμπειρία των Ομάδων Προφορικής Ιστορίας που η ίδια ξεκίνησε το 2011.
Κρ.Π.: Ως ερευνήτρια ιστορικός πως θα περιέγραφες τις μέρες που ζούμε;

Τ. Β.: Θεωρώ ότι ζούμε σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που μετασχηματίζεται, που βρίσκεται σε μετάβαση, όπου κάτι παλιό χάνεται και κάτι νέο γεννιέται. Ζούμε μια εποχή μεγάλων και βαθιών κοινωνικών αλλαγών. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο βρίσκεται και η Ελλάδα και εξαιτίας της πολύπλευρης κρίσης που ταλανίζει τη χώρα, η διαδικασία αυτή είναι πολύ βασανιστική. Στη διάρκεια της κρίσης άλλαξε το πλαίσιο αναφοράς των ανθρώπων και η καθημερινότητά μας διαφοροποιήθηκε. Δεν είμαστε πια οι ίδιοι, αλλάξαμε ταυτότητα. Επειδή όμως ζούμε μέσα σ’ αυτή τη διαδικασία, οι αλλαγές δεν είναι ακόμα τόσο ορατές, ώστε να γίνονται αντιληπτές.

Κρ.Π.: Από το 2011 που ξεκινήσατε -με δική σου πρωτοβουλία- την πρώτη Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Κυψέλης, ποια είναι η γνώση και η εμπειρία που έχετε αποκομίσει;

Τ.Β.: Όταν ξεκινήσαμε να δημιουργήσουμε την πρώτη Ομάδα Προφορικής Ιστορίας στην Κυψέλη, το 2011, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι το 2017 θα υπάρχουν πάνω από 15 ομάδες (οι περισσότερες στο λεκανοπέδιο), ότι θα υπήρχαν τόσοι άνθρωποι πρόθυμοι να ερευνήσουν το παρελθόν, να μάθουν την ιστορία της γειτονιάς τους, η οποία είναι συνυφασμένη και με την ιστορία της χώρας, του έθνους – κράτους, και βέβαια με την παγκόσμια ιστορία, γιατί υπάρχει πια μια άμεση σύνδεση ανάμεσα στο τοπικό και το παγκόσμιο. Κάτι που συμβαίνει σε μια μακρινή χώρα π.χ. της Ασίας, επηρεάζει την Ευρώπη και το αντίστροφο.

Το γεγονός ότι οι Ομάδες Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) αυξάνονται με το ρυθμό μιας γεωμετρικής προόδου, με κάνει να σκεφτώ τα αίτια για τα οποία τόσο πολλοί άνθρωποι έρχονται να παρακολουθήσουν τα 18ωρά σεμινάρια και θέλουν να εκπαιδευτούν στη μεθοδολογία της προφορικής ιστορίας. Θέλουν να μάθουν για το παρελθόν, θέλουν να μάθουν Ιστορία, όχι διαβάζοντας τα έργα κάποιων επαγγελματιών ιστορικών, αλλά ακούγοντας τις βιωμένες εμπειρίες άλλων ανθρώπων.
Τα μέλη των ΟΠΙ ερευνούν το παρελθόν τους, γιατί η Ιστορία αναφέρεται στο παρελθόν, αλλά είναι συνυφασμένη με το παρόν και –το πιο σπουδαίο- αφορά το μέλλον.  Γι’ αυτό θεωρώ ότι οι ΟΠΙ δημιουργήθηκαν, επειδή ζούμε σε μια κοινωνία μετάβασης, που από έναν «παλιό» κόσμο πάμε σε έναν καινούργιο, ο οποίος όμως ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί, δεν ξέρουμε πως θα είναι. Κι αυτό το καινούργιο που έρχεται, χρειάζεται να το οραματιστούμε πρώτα και στην πορεία να το επιδιώξουμε.

Αυτός ο οραματισμός του νέου, αφορά την παγκόσμια κοινότητα, αλλά και την Ελλάδα της κρίσης, η οποία έχει ανάγκη να φτιάξει ένα όραμα, μια πρόταση ζωής, για το πώς θέλει να είναι αυτή η κοινωνία, η μετά την κρίση. Γιατί κάθε κρίση κάποια στιγμή τελειώνει, όπως όλα τα πράγματα.

Αυτή την ανάγκη νομίζω ότι προσπαθούν να εκφράσουν -συνειδητά ή ασυνείδητα- οι άνθρωποι που συμμετέχουν στις Ομάδες Προφορικής Ιστορίας. Δηλαδή, στην ουσία, η δουλειά που κάνουν στις Ομάδες είναι ένας τρόπος να επανεξετάζουν κριτικά το παρελθόν τους. Διότι δεν μπορεί να χτιστεί ένα όραμα για το μέλλον παρά μόνο σε σχέση με το παρελθόν.

Αν, για παράδειγμα, έχουμε ένα αφήγημα για το παρελθόν μόνο με ένδοξους αρχαίους προγόνους ή μόνο με ήρωες-μάρτυρες, αυτό δεν βοηθάει να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι την καθημερινότητα της κρίσης, ούτε να προβάλουν ένα όραμα για το μέλλον. Η πρόταση ζωής για την μετά την κρίση κοινωνία θα διαμορφωθεί σύμφωνα με το αφήγημα που έχουμε για το παρελθόν μας. Πάντα το αφήγημα για το μέλλον είναι συνδεδεμένο με τη μνήμη του παρελθόντος. Αυτό που ψάχνουν, δηλαδή, να βρουν οι άνθρωποι μέσα σε αυτές τις Ομάδες μοιάζει να είναι, μια κριτική επανεξέταση του παρελθόντος για να μπορέσουν να σχεδιάσουν το μέλλον τους.

Δυστυχώς είμαστε ακόμα στην πορεία. Πιστεύω ότι οι ΟΠΙ αναδεικνύουν την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου αφηγήματος για το παρελθόν, και ίσως βοηθάνε στη δημιουργία του. Δεν νομίζω όμως ότι αυτή η διαδικασία θα είναι σύντομη, ότι μπορεί να ολοκληρωθεί άμεσα.

Οι ΟΠΙ αποτελούν μέρος της υπάρχουσας κοινωνίας και είναι φυσικό να εμφανίζουν όλες οι παθογένειές της. Για παράδειγμα, πολλές φορές δυσκολευόμαστε ή αδυνατούμε να συνεργαστούμε δεν το έχουμε μάθει ποτέ και πουθενά. Κατηγοριοποιούμε πάρα πολύ εύκολα τους ανθρώπους. Έχουμε αδυναμία να συν-ομιλήσουμε με κάποιον που έχει αντίθετη άποψη, δαιμονοποιούμε την αντίθετη άποψη και συχνά την  απορρίπτουμε εκ των προτέρων. Είναι όμως η φύση και το τρόπος της δουλειάς μέσα στις ΟΠΙ που βοηθάει να ξεπεραστούν κάποιες αγκυλώσεις.

Θεωρώ όμως ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει –γενικότερα- αρκετή πρόοδος προς αυτήν την κατεύθυνση.
Νομίζω ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν κριτικά να κατανοήσουν τι έγινε, ώστε να βρούν που είμαστε και που πηγαίνουμε.

Κρ.Π.: Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είχε πει πως το παρελθόν συνυπάρχει με το παρόν και το μέλλον. Είναι σα να ανακατασκευάζουμε συνεχώς το παρελθόν σε σχέση με το παρόν και το μέλλον, και αντίστροφα;

Τ.Β. Στο παρόν ενυπάρχει το παρελθόν, και το μέλλον σχηματίζεται με βάση το παρελθόν. Οι ποιητές πάντα τα λένε πιο ωραία. Σκέφτομαι το ποίημα του Τ.Σ. Έλιοτ μεταφρασμένο από τον Γ. Σεφέρη:

«Ο χρόνος ο παρών και ο χρόνος ο παρελθών
είναι ίσως και οι δύο παρόντες
στον μέλλοντα χρόνο
και το παρελθόν περιέχει το μέλλον»

Οι ΟΠΙ, κοιτώντας, λοιπόν, το παρελθόν προσπαθούν να σχηματίσουν μια εικόνα για το μέλλον. Η προφορική ιστορία αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα βιώματα που συγκεντρώνουν τα μέλη των ΟΠΙ συνιστούν μια ιστορία πιο αληθινή από την ιστοριογραφία. Η προφορική ιστορία είναι ένα ριζοσπαστικό κίνημα. Δεν  αναπαριστά ένα νεκρό, ένα πεθαμένο, παρελθόν. Χρησιμοποιεί το παρελθόν για να διαμορφώσει το παρόν και κατ’ επέκταση το μέλλον. Δημιουργεί την Ιστορία.

Βοηθάει να νιώσουμε ότι η ιστορία συμβαίνει σε ανθρώπους σαν κι εμάς, σε ανθρώπους συνηθισμένους, στο οικογενειακό περιβάλλον και στην καθημερινότητα. Δεν υπάρχουν κάποια υπερβατικά κέντρα που ρυθμίζουν τη ζωή των ανθρώπων, αλλά αυτή ρυθμίζεται από όλους εμάς, από τις δικές μας ενέργειες, από τις δικές μας δράσεις.

Νομίζω, ακόμα ότι οι ΟΠΙ αποτελούν μια έκφραση αυτού που γίνεται ή προσπαθεί να γίνει σε όλη την ελληνική κοινωνία. Για παράδειγμα όλοι ή σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι πρέπει να σταματήσουν τα φακελάκια, το ‘μέσον’, το πελατειακό σύστημα, να υπάρξει ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα κτλ. Όλοι ξέρουμε ότι αυτά είναι ‘παλιά’ και πρέπει να αλλάξουν. Δεν είναι εύκολο όμως, γιατί οι νοοτροπίες των ανθρώπων δεν αλλάζουν τόσο εύκολα. Γι’ αυτό λέω ότι είμαστε σε μια μετάβαση, και από μια παλιά νοοτροπία προσπαθούμε να πάμε σε μια νέα, διαφορετική.

Κρ.Π.: Η ιστορία έχει δείξει ότι οι νοοτροπίες αλλάζουν πολύ δύσκολα και πολύ αργά. Και συμβαίνει να γίνονται πολλά πισωγυρίσματα, σαν να γίνεται κοινωνικός παλιμπαιδισμός.

Τ.Β.: Ποτέ δεν ήταν ευθύγραμμη η πορεία των ανθρώπων. Έχει πολλά πισωγυρίσματα∙ έχει και μπρος, έχει και πίσω. Και δεν είμαστε και μάγοι για να προβλέψουμε, τι θα γίνει και πως θα γίνει. Το αποτέλεσμα θα προκύψει από τον τρόπο που η κοινωνία θα διαχειριστεί το πρόβλημα. Πώς για παράδειγμα θα τελειώσουμε με το πελατειακό σύστημα, που λειτουργεί από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, έχει βαθιές ρίζες, πάνω στις οποίος ο εμφύλιος -με τη νίκη της «εθνικοφροσύνης»- έριξε μπετόν αρμέ και γι αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο να ξεριζωθούν. Είναι αλήθεια ότι έχουν αλλάξει οι ταυτότητές μας, δεν είμαστε οι ίδιοι που ήμασταν προ κρίσης, αλλά οι νοοτροπίες διαφοροποιούνται με αργούς ρυθμούς και υπάρχει δυσκολία να λειτουργήσουμε σε συλλογικότητες. Να κάνουμε προτάσεις για το πως θα θέλαμε να είναι η γειτονιά ή η πόλη μας. Πόσο μάλλον εάν πρόκειται για κάτι  ευρύτερο.

Κρ.Π.: Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς στην αρχή της καριέρας σου, με τη δεκαετία του ’40; 

Τ.Β.: Η δεκαετία του ’40 είναι η κρίσιμη δεκαετία του 20ου αιώνα. Μια δεκαετία με τρεις πολέμους, το Αλβανικό, την Κατοχή με την Αντίσταση, και τον Εμφύλιο, ο οποίος ήταν και ο πιο αιματηρός. Αυτή η δεκαετία διαμόρφωσε και την ελληνική κοινωνία μέχρι το τέλος του αιώνα και η επίδρασή της είναι ακόμα υπαρκτή. Γεννήθηκα το 1948. Μεγάλωσα μέσα στον απόηχο του εμφυλίου, χωρίς να ξέρω τι ακριβώς συμβαίνει, γιατί όλοι ήθελαν να λησμονήσουν ένα τέτοιο τραυματικό γεγονός. Κανείς δεν μιλούσε. Δουλεύω με αρχειακές πηγές αλλά και προφορικές μαρτυρίες οι οποίες ‘φωτίζουν’ τα αρχεία και πλουτίζουν τις εμπειρίες μου. Και τώρα διανύουμε μια εποχή κρίσης. Και αξίζει κανείς να τις μελετά∙ μαθαίνει πολλά. Επιπλέον με ενδιέφερε το θέμα με τις γυναίκες, γιατί η θέση των γυναικών σε μια κοινωνία δείχνει και το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται γενικότερα η κοινωνία.. Αρχικά ξεκίνησα να μάθω για τις γυναικείες οργανώσεις της δεκαετίας του ’60 και ανακάλυψα ότι αυτές είχαν τα ερείσματά τους στη δεκαετία του ’40. Γιατί η δεκαετία του ’40 ήταν κομβική.

Κρ.Π.: Οπότε, πως αποφάσισες να προχωρήσεις;

Τ.Β.: Ναι, το διδακτορικό μου αφορούσε τις γυναίκες στο ΕΑΜικό αντιστασιακό κίνημα. Το βιβλίο Η γυναίκα της αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1994, νομίζω ότι είναι το πρώτο βιβλίο στην ελληνική ιστοριογραφία που αναδεικνύει και τη σημασία της προφορικής ιστορίας. Είναι επίσης ενδεικτικό, για τη σημασία της δεκαετίας του 40, ότι εκδόθηκε ξανά στη διάρκεια της κρίσης, το 2013.

Το δεύτερο βιβλίο μου είναι και λέγεται Διπλό Βιβλίο. Περιλαμβάνει τη γραπτή μαρτυρίας μιας γυναίκας (Η αφήγηση της Σταματίας Μπαρμπάτση) από το Περιβόλι Δομοκού, η οποία στην Κατοχή ήταν μέλος της ΕΠΟΝ. Στον Εμφύλιο εντάχθηκε και πολέμησε στο Δημοκρατικό Στρατό, τραυματίστηκε, τη συνέλαβαν και έμεινε στη φυλακή περίπου δέκα χρόνια. Μέσα στο κείμενο έχω παρεμβάλει και κομμάτια από τη συνέντευξη που της είχα πάρει. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι Η ιστορική ανάγνωση, η δική μου δηλαδή ερμηνεία και ανάλυση της ζωής της. Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο Μαρτυρίας – Χρονικού 2004. Το φθινόπωρο του 2017 θα κυκλοφορήσει σε νέα έκδοση.

Το τρίτο βιβλίο Αναπαραστάσεις της Ιστορίας. Η δεκαετία του 1940 μέσα από τα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού περιέχει περίπου 500 φωτογραφίες. Δεν είναι όμως φωτογραφικό άλμπουμ, αλλά μια ‘σύνοψη’ των γεγονότων της δεκαετίας του 1940. Φέρνει στο φως πολύτιμο και άγνωστο υλικό για τα στρατόπεδα του ΓΕΣ, τις φυλακές –και των Γιούρων οι οποίες δεν ήταν επισκέψιμες- και τις εξορίες. Βασίζεται στις εκθέσεις των εκπροσώπων του ΔΕΣ στην Ελλάδα. Το υλικό βρέθηκε στη Γενεύη. Το βιβλίο Κούλα Ξηραδάκη «εγώ δεν τα παράτησα…» το έγραψα για να τιμήσω την αυτοδίδακτη ιστορικό που μου στάθηκε συμπαραστάτης στο αρχικό στάδιο της έρευνάς μου.

Κρ.Π.: Το νέο βιβλίο που ετοιμάζεις, τι θέμα έχει;

Τον εμφύλιο. Σκέφτομαι όμως να τον δω από την πλευρά αυτών που δεν κρατούν όπλα. Από την πλευρά των αμάχων. Ελπίζω να τα καταφέρω να το τελειώσω.-

Λίγα λόγια για την Τασούλα Βερβενιώτη 

Η Τασούλα Βερβενιώτη είναι ιστορικός, ζει στην Αθήνα και η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην κοινωνική ιστορία της δεκαετίας 1940. Σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών και έκανε το Διδακτορικό της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με θέμα τη συμμετοχή των γυναικών στην Εαμική Αντίσταση. Η δουλειά αυτή πρώτο-εκδόθηκε το 1994 και επανεκδόθηκε το 2013 (Η γυναίκα της αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, Κουκκίδα).

Το βιβλίο της Διπλό βιβλίο. Η αφήγηση της Σταματίας Μπαρμπάτση. Η ιστορική ανάγνωση τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο Μαρτυρίας – Χρονικού 2004. Το Αναπαραστάσεις της ιστορίας (Εκδόσεις Μέλισσα 2009) αναφέρεται συνολικά στα γεγονότα της δεκαετίας 1940 αναδεικνύοντας τα προβλήματα του ‘άμαχου πληθυσμού’ και μέσα από 500 περίπου φωτογραφίες από τα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Το Κούλα Ξηραδάκη: «Εγώ δεν τα παράτησα…» (Κουκκίδα 2012) αποτελεί μια βιογραφία και έναν φόρο τιμής της στην αυτοδίδακτη ιστορικό.

Η πρόσφατη ιστορική της έρευνα εστιάζεται στον ελληνικό εμφύλιο, από τη σκοπιά των ‘παιδιών’ και γενικότερα των αμάχων. Έχει πάρει μέρος σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει γράψει πλήθος άρθρων σε συλλογικούς τόμους και ιστορικά περιοδικά στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Από το 2011 πρωτοστατεί στην οργάνωση σεμιναρίων και την ίδρυση Ομάδων Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) ο αριθμός των οποίων αυξάνεται –κυρίως στην Αθήνα- με εντυπωσιακούς ρυθμούς.

Τασούλα Βερβενιώτη: Πριν τις πολιτικές εξελίξεις θα προηγηθούν οι νέες …μουσικές

10:00 | 04 Νοε. 2014

Τασούλα Βερβενιώτη

—

[…] Ο κρατικός μηχανισμός και γενικότερα οι κοινωνικοί θεσμοί δεν είναι εύκολο να αλλάξουν, να ανασχηματιστούν, ακόμα και εάν γίνει «επανάσταση». Οι άνθρωποι μπορούν όμως να τους δώσουν ένα άλλο περιεχόμενο. Η ενέργεια του Δήμαρχου Χαλανδρίου να ακουστούν τραγούδια της εαμικής αντίστασης στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα […] Βρισκόμαστε σε μια περίοδο μετάβασης, όπως και τότε. Το προς τα πού θα εξελιχτεί το παρακάτω θα αποδειχτεί στην πράξη. Θεωρητικά οι εξελίξεις ξεκινούν αργά και στη συνέχεια παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Θα τις καταλάβουμε ή μάλλον θα τις ακούσουμε πρώτα, γιατί πριν τις πολιτικές εξελίξεις θα προηγηθούν οι νέες …μουσικές […] Η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη με αφορμή την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στο Χαλάνδρι υπό τον ήχο της μουσικής του ύμνου του ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο).

—

Κρ.Π.: Με αφορμή την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 1940 στο Χαλάνδρι υπό τον ήχο της μουσικής του ύμνου του ΕΑΜ, γιατί τόσα χρόνια, πιστεύεις, κανένας Δήμος -ούτε από τους αριστερούς και προοδευτικούς- δεν σκέφτηκε να κάνει το ίδιο; Και επίσης, εφόσον γίνονται ακόμα μαθητικές παρελάσεις, για ποιό λόγο δεν έχει αλλάξει το …πρωτόκολλο τόσα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, ώστε να προσκαλούνται στους επισήμους προσωπικότητες που αγωνίστηκαν στην Αντίσταση, όπως π.χ. ο Μανώλης Γλέζος;

Τ.Β.: Είναι αλήθεια ότι ο κρατικός μηχανισμός και γενικότερα οι κοινωνικοί θεσμοί δεν είναι εύκολο να αλλάξουν, να ανασχηματιστούν, ακόμα και εάν γίνει «επανάσταση». Οι άνθρωποι μπορούν όμως να τους δώσουν ένα άλλο περιεχόμενο. Η ενέργεια του Δήμαρχου Χαλανδρίου να ακουστούν τραγούδια της εαμικής αντίστασης στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι εδώ και χρόνια γίνεται μια κριτική για τις παρελάσεις –κυρίως τις σχολικές. Η κριτική γίνεται από μαθητές και καθηγητές και το κεντρικό ερώτημα είναι τι νόημα έχει να παρελαύνουν με στρατιωτικό βήμα οι μαθητές στις αρχές του 21ου αιώνα;

Η κοινωνία προσπαθεί να εξακολουθήσει το δρόμο της, αυτόν που ήξερε, ενώ τα πάντα είναι διαφορετικά. Στην πράξη όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει. Γι’ αυτό μέσα σε εποχές κρίσεων δεν δημιουργούνται μόνο νέες μορφές οργάνωσης αλλά παράγονται και νέες ιδέες, νέες κατευθύνσεις όσον αφορά το χειρισμό της καθημερινότητας αλλά και των επίσημων τελετών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται κατά τη γνώμη μου και η απόφαση του Δήμαρχου Χαλανδρίου.

Οι άνθρωποι παράγουν γεγονότα, εξελίξεις, αλλαγές, μέσα σε συγκριμένα ιστορικά πλαίσια. Θεωρώ ότι ζούμε σε μια εποχή κρίσης, ανάλογη με αυτήν της δεκαετίας του 1940, με τους τρεις πολέμους της (Αλβανικό, Κατοχή- Αντίσταση, Εμφύλιο). Θα προσπαθήσω λοιπόν αρχικά να απαντήσω με βάση τις γνώσεις που έχουμε από τη μέχρι τώρα έρευνα για αυτήν τη δεκαετία.

Το κύριο χαρακτηριστικό των περιόδων κρίσης είναι τα πολλά και πολυσχιδή (πολλών ειδών) γεγονότα που βαραίνουν τη ζωή των ανθρώπων.
Οι οικονομικές επιπτώσεις, που είναι οι πιο εμφανείς, έχουν επιπτώσεις και στην καθημερινότητα των ανθρώπων και στην ψυχολογία τους. Αλλάζει το πλαίσιο αναφοράς τους και οι σταθερές πάνω στις οποίες στήριζαν την καθημερινότητά τους.

Οι νέοι δεν έχουν τη δυνατότητα να προγραμματίσουν τη ζωή τους, να σπουδάσουν, να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά, γιατί η ανεργία κρέμεται σαν δαμόκλεια σπάθη πάνω από το κεφάλι τους. Οι ηλικιωμένοι βλέπουν το όραμα που είχαν για τα γερατειά τους, τη σύνταξη ή τα ταξίδια που είχαν ονειρευτεί να κάνουν μετά το τέλος της «καριέρας» τους να είναι απραγματοποίητα.

Το πιο μεγάλο βάρος ίσως φέρουν (και συνήθως παραλείπουμε να το θέσουμε) όσοι βρίσκονται ανάμεσα στα νιάτα και τα γηρατειά τους. Εάν χάσουν τη δουλειά τους είναι σχεδόν ανέφικτο να βρουν άλλη και όσοι ακόμα δουλεύουν δεν ξέρουν εάν και πότε θα μπορέσουν να πάρουν μια σύνταξη.

Το βασικό αίσθημα που κατέχει το κοινωνικό σώμα είναι η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα για το μέλλον. Και το κράτος και οι θεσμοί του πλήττονται από την κρίση. βρίσκονται σε κατάρρευση. Το σύστημα δεν λειτουργεί. Είτε αυτό αφορά την εκπαίδευση, είτε την πρόνοια, είτε την υγεία.

Κοινωνικό κενό όμως δεν μπορεί να υπάρξει. Τη θέση των κρατικών μηχανισμών/ θεσμών αντικαθιστούν οι συλλογικότητες.

Οργανώνονται ομάδες αλληλεγγύης για την πρόνοια, στις γειτονιές, που μοιράζουν τρόφιμα, οργανώνονται κοινωνικά ιατρεία για την υγεία και κάποιοι φορείς οργανώνουν μαθήματα υποστήριξης των μαθητών που τους βοηθούν στα μαθήματα του σχολείου. Αυτό συνέβη και στην Κατοχή (στο τομέα της Πρόνοιας και της περίθαλψης έδρασε η οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη) και σήμερα που η κοινωνία βρίσκεται σε μια περίοδο κρίσης αναπτύχθηκε το κίνημα «χωρίς μεσάζοντες», δομές αλληλεγγύης και κοινωνικά ιατρεία.

Αυτά τα νέα κοινωνικά μορφώματα παράγουν νέες μορφές κοινωνικής οργάνωσης με την συμμετοχή των «απλών» ανθρώπων. Με λίγα λόγια η κοινωνία αλλάζει συνολικά, παράλληλα με τις αλλαγές που γίνονται στη ζωή των ανθρώπων. Δημιουργούνται νέες ταυτότητες, γιατί ο καθένας θέτει στον εαυτό του το ερώτημα «ποιος είμαι;» ή «ποίοι είμαστε και που πάμε».

Η διαδικασία αυτή απαιτεί το χρόνο της. Δεν γίνεται από τη μια μέσα στην άλλη, γιατί είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν τις αλλαγές, να αφομοιώσουν το καινούριο που γεννιέται, επειδή ζουν μέσα σε αυτές.

Κρ.Π.: Οι αλλαγές που γίνονται όμως, γενικά, βλέπουμε να έχουν πάντα προοδευτικό πρόσημο;

Τ.Β.: Όχι βέβαια. Οι έχοντες την εξουσία που έχουν και το μεγαλύτερο συμφέρον να διατηρηθεί αλώβητο το σύστημα επιδίδονται στον αυταρχισμό. Όσο περισσότερο το κράτος αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του προς τους πολίτες του τόσο πιο πολύ καταφεύγει σε μεθόδους αυταρχικές.

Είδαμε πρόσφατα ότι ο πρύτανης και τα μέλη της συγκλήτου δεν μπορούσαν να συνομιλήσουν με τους φοιτητές τους και κάλεσαν τις δυνάμεις καταστολής, δημόσιες και ιδιωτικές, για να μπορέσει να συνεδριάσει η σύγκλητος. Σε τελική ανάλυση έγινε το οξύμωρο: ο πρύτανης προσπάθησε να «περιφρουρήσει» το πανεπιστήμιο από τους φοιτητές του, φέρνοντας «εξωτερικούς φρουρούς» και απειλώντας τους «κακούς» ενοίκους του, τους «κακούς» φοιτητές.

Οι φοιτητές όμως αποτελούν μια κοινωνικά προνομιούχα ομάδα που στην πορεία της ζωής τους θα στελεχώσουν τον κρατικό μηχανισμό. Με λίγα λόγια σε περιόδους κρίσης δημιουργούνται μέσα στην κοινωνία αντίρροπες δυνάμεις, που έχουν διαφορετικούς στόχους όσον αφορά το «παρακάτω», το προς τα πού θα πορευτεί η κοινωνία.

Κρ.Π.: Τα σχολικά βιβλία μιλάνε για το ΕΑΜ την ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ, και αν ναι, από πότε; Διότι όσο θυμάμαι από τα μαθητικά μου χρόνια, μέχρι το 1982 η σύγχρονη ελληνική ιστορία σταματούσε στο Αλβανικό… Και αν ρωτήσουμε σήμερα π.χ. τους τριαντάρηδες το πιθανότερο είναι να μην ξέρουν τι ήταν το ΕΑΜ και γενικά την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης.

Τ.Β.: Το γεγονός ότι δεν ξέρουν όλα αυτά έχει να κάνει και με την απαξίωση του σχολείου και τον απαρχαιωμένο τρόπο λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος. Πάντως από το 1982 που αναγνωρίστηκε η Εαμική Αντίσταση ως Εθνική Αντίσταση, τουλάχιστον στο βιβλίο της Γ΄ Λυκείου υπήρχε σχετικό κεφάλαιο, αλλά συνήθως δεν προλάβαιναν να το διδάξουν.

Υπάρχει επίσης και η σχολική γιορτή που γίνεται την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου. Στη γιορτή αυτή δίνουν τους επαίνους στους «καλούς» μαθητές και δειλά στην αρχή και στη συνέχεια με μεγαλύτερη τόλμη κάποιοι δάσκαλοι/ καθηγητές συνδύαζαν την 28η Οκτωβρίου 1940 (την έναρξη του πολέμου κατά των δυνάμεων του Άξονα) με τη δημιουργία του αντιστασιακού κινήματος στη διάρκεια της Κατοχής.

Καλούσαν σε κάποια σχολεία σχολεία αγωνιστές να μιλήσουν στα παιδιά για τη δράση τους στην Αντίσταση ή/και συμπεριλάμβαναν ποιήματα και τραγούδια της περιόδου στη γιορτή. Η διαδικασία αυτή όμως γινόταν στον κλειστό χώρο του σχολείου, στην αίθουσα τελετών.

Στο δημόσιο χώρο επιτρεπόταν στους αντιστασιακούς συλλόγους να καταθέτουν στεφάνι στη διάρκεια της δημόσιας τελετής του γιορτασμού της 28ης Οκτωβρίου που γίνεται στην κεντρική πλατεία του κάθε Δήμου και ίσως να εκφωνούν και κάποιο μικρό λόγο.

Η ενέργεια του δήμαρχου Χαλανδρίου στηριζόταν λοιπόν σε ήδη υπάρχουσες «κατακτήσεις». Η κρίση όμως επιτάχυνε τις εξελίξεις. Ο δήμαρχος πήρε την πρωτοβουλία και άλλαξε το πρωτόκολλο σε ένα σημείο.

Κρ.Π.: Νομίζεις ότι η γενιά της Εθνικής Αντίστασης έχει τιμηθεί όπως πραγματικά της αξίζει στην Ελλάδα; Παράλληλα, όπως έχεις αναφέρει σε παλιότερη συνέντευξη, δεν γιορτάζουμε την ημέρα της απελευθέρωσης μας, αλλά την ημέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος. Υπάρχει σύνδεση;

Τ.Β.: Το «όπως πραγματικά της αξίζει» είναι σχετικό σε μια κοινωνία που έχει ζήσει μέσα στον 20ο αιώνα δύο εμφύλιους: αναφέρομαι στον «εθνικό διχασμό» ανάμεσα στους βενιζελικούς και τους βασιλικούς στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και στην τρίχρονη ένοπλη σύγκρουση, τον ελληνικό εμφύλιο (1946-49). Εξάλλου το τραύμα του εμφυλίου όπως και άλλες φορές έχουμε πει καθόρισε και τη συλλογική/κοινωνική μνήμη της Αντίστασης, γιατί υπήρξε η βαριά κληρονομιά της.

Έτσι και αλλιώς όμως η πορεία μιας κοινωνίας δεν είναι στατική, αλλά δυναμική. Σε περιόδους κρίσης μάλιστα, επειδή επιταχύνονται οι αλλαγές στις ζωές των ανθρώπων επιταχύνονται και οι κοινωνικές εξελίξεις. Γίνονται πιο σαφείς οι κοινωνικές αναδιαρθρώσεις που ήδη επωάζονταν στην προηγούμενη φάση της «ευμάρειας».

Κρ.Π.: Ο Δήμαρχος του Χαλανδρίου, ανέφερε σχετικά: «Εμείς ασχοληθήκαμε μόνο με το νόημα αυτής της μέρας. Είμαστε η μόνη χώρα που οι δωσίλογοι στελέχωσαν το κράτος κι οι αγωνιστές σέρνονταν σε φυλακές κι εξορίες». Τι θα σχολίαζες;

Τ.Β.: Η ενέργεια του Δημάρχου Χαλανδρίου έχει να κάνει και με τον τρόπο που εκλέχτηκε, τις  κοινωνικές ομάδες που στήριξαν στην εκλογή του. Φαίνεται ότι δεν ανήκουν στον «παλιό» και ξεπερασμένο πελατειακό σύστημα, το οποίο όμως εξακολουθεί να ηγεμονεύει παρόλο που εμποδίζει / έχει γίνει τροχοπέδη για να προχωρήσει η κοινωνία παρακάτω.

Το πελατειακό κράτος μετά τον πόλεμο στηρίχτηκε και παγιώθηκε στο κράτος των «εθνικοφρόνων» που μετά την ήττα της αριστεράς στον εμφύλιο έστειλε στις φυλακές και στις εξορίες και ακόμα χειρότερα υποχρέωσε το πιο προοδευτικό κομμάτι της κοινωνίας να υπογράψει «δηλώσεις» μετανοίας για την αντιστασιακή του δράση.

Αυτοί που είχαν οραματιστεί μια «άλλη» μια πιο δίκαιη κοινωνία έγιναν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Δεν είχαν ίδια δικαιώματα με τους «άλλους». Αξίζει να θυμηθούμε ότι όταν το 1961 έγινε η προσπάθεια να γιορταστεί η «ενωμένη εθνική αντίσταση» στο Γοργοπόταμο (25 Νοεμβρίου) είχαμε και νεκρούς.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση οι αντιρρήσεις προέκυψαν γιατί το εαμικό τραγούδι ακούστηκε στη διάρκεια της μαθητικής, με στρατιωτικό βήμα, παρέλασης.

Εκεί τα αντανακλαστικά της «παλιάς» διαιρεμένης λόγω του εμφυλίου και του ψυχρού πολέμου ελληνικής κοινωνίας ήρθαν στην επιφάνεια και ανατάραξαν τα νερά. Αυτό το τμήμα της κοινωνίας ήταν που αντέδρασε στην πρακτική του Δημάρχου, στην «τιμή» που έκανε στην εαμική αντίσταση.

Η ενέργεια του δήμαρχου πήγε ένα βήμα παραπέρα από την καθιερωμένη τελετή. Ο Δήμαρχος δεν κατάργησε τη μαθητική παρέλαση, αλλά την μετάλλαξε. Η πράξη του έχει πολλές ομοιότητες με την τρόπο που το αντιστασιακό κίνημα και ιδίως το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) χειρίστηκε το θέμα των «πατροπαράδοτων»/ παραδοσιακών θεσμών στη διάρκεια της Κατοχής (1941-44). (*Διαβάστε στο τέλος την ανταπόκριση από μια αντιστασιακή εφημερίδα για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου του 1944, στην Ελεύθερη Ελλάδα).

Το ΕΑΜ δεν κατάργησε τις δοξολογίες στην εκκλησία και τις παρελάσεις, αλλά τις έκανε «δικές» του. Τις ενσωμάτωσε και τους έδωσε το δικό του νόημα. Εξάλλου, στο Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ, δίπλα στον Άρη, το Σαράφη και το Σαμαρινιώτη λειτουργούσε και το «Γραφείον Πνευματικού Αρχηγού» από όπου ο Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ έστελνε τις εγκυκλίους του.

Και στην περίπτωση της τελετής στο Χαλάνδρι ο δήμαρχος δεν κατάργησε το θεσμό της μαθητικής παρέλασης αλλά της πρόσθεσε και ένα άλλο νόημα, όπως έκανε και το ΕΑΜ.

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο μετάβασης, όπως και τότε. Το προς τα πού θα εξελιχτεί το παρακάτω θα αποδειχτεί στην πράξη. Θεωρητικά οι εξελίξεις ξεκινούν αργά και στη συνέχεια παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Θα τις καταλάβουμε ή μάλλον θα τις ακούσουμε πρώτα, γιατί πριν τις πολιτικές εξελίξεις θα προηγηθούν οι νέες …μουσικές.-

*Η γιορτή της 25ης Μάρτη

ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΕΙΑ, ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟ ΓΙΟΡΤΑΣΤΗΚΕ Σ’ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Η ΜΕΡΑ ΤΗΣ 25ης ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ, ΟΙ ΕΚΦΩΝΗΘΕΝΤΕΣ ΛΟΓΟΙ, ΟΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΛΠ.

Πήρε μέρος και αντιπροσωπεία του Γιουγκοσλαβικού Λαικού Στρατού

—
Με συμμετοχή όλων των κατοίκων της κωμόπολης και των στρατιωτικών σχηματισμών γιορτάστηκε σε ατμόσφαιρα ενθουσιασμού η επέτειος της Εθνικής μας γιορτής. Την ανατολή της μεγάλης μέρας χαιρέτησε η υποδειγματική ομάδα ΕΠΟΝ της Μεραρχίας μας με τη μουσική. Ο βορηάς σκορπούσε σ’ όλη την κωμόπολη τα αντάρτικα τραγούδια και το θούριο του Ρήγα, που σκορπούσαν ρίγη συγκίνησης. Η Ελληνική σημαία κυμάτιζε σ’ όλα τα σπίτια. […]

Η δοξολογία
Η εκκλησία ήτο γεμάτη κόσμο. ‘Εξω της εκκλησίας ήταν παραταγμένα τα στρατιωτικά τμήματα με τη σημαία. Το τμήμα των ανταρτισσών είχε παραταχθεί για ν’ αποδώσει τιμές στους επίσημους. Στις 9.25 έφθασε στην εκκλησία η Συμμαχική Στρατιωτ. Αποστολή μ’ επικεφαλής τον ‘Αγγλο συν/ρχη Κριστ και τον αντιπρόσωπον της Αμερικής κ. Ουάιτνς, οι οποίοι την προηγούμενη μέρα είχαν φθάσει στην έδρα της Μεραρχίας. Στις 9.30 ακριβώς η σάλπιγγα ανήγγειλε την άφιξη του Στρατηγείου της Μεραρχίας μας και τα παρατεταγμένα τμήματα παρουσιάζουν όπλα. […] Στο δεξιό είχε καταλάβει θέση το Επαρχιακό Συμβούλιο, οι οικογένειες των θυμάτων πολέμου, οι τραυματίες, η Λαική Επιτροπή, οι άλλες επιτροπές, αντιπροσωπεία του ΕΑΜ, της ΕΑ, διάφορα σωματεία και το ΚΚΕ.
Κατανυκτικώτατα εψάλη η δοξολογία και είχε αποκορυφωθεί η συγκίνηση, όταν ο ιερέας δεήθηκε υπέρ του Ελληνικού Λαικού Απελευθερωτικού Στρατού.

Στο Ηρώων
Μετά τη δοξολογία κατευθύνθηκαν στο Ηρώων της κωμόπολης. […] Κι ενώ όλων τα δάκρυα μόλις συγκρατούνταν ακούονταν επιβλητικώτατα ο Εθνικός μας ‘Υμνος, που εψάλλετο στην αρχή από την ομάδα ΕΠΟΝ θηλέων κι ύστερα απ’ όλα τα στόματα.

Η συγκέντρωση και οι λόγοι
Σε λίγο όλες οι αρχές έλαβαν θέση σε εξέδρα μέσα στην πλατεία της κωμόπολης, […] Μίλησαν αντιπρόσωποι της Λαικής Επιτροπής, του ΕΑΜ, αντιπρόσωπος της Μεραρχίας και μια αντάρτισσα. […]

Οι σύμμαχοι
Μίλησε ο Συνταγματάρχης Κριστ […] ‘Υστερα μίλησε ο Αμερικανός αντιπρόσωπος […]

Η δεξίωση
‘Εγινε δεξίωση αμέσως ύστερα στα γραφεία της Λαικής Επιτροπής και του Λαικού Δικαστηρίου […]

Η παρέλαση
Μπροστά απ’ τους επισήμους και το λαό παρέλασαν πρώτα το τμήμα των ανταρτισσών κατά τριάδας με επικεφαλής τη σημαία. Φρενίτις ενθουσιασμού υποδέχθηκε τις αντάρτισσές μας, που με το όπλο επ’ ώμου παρήλασαν με ωραίο, επιβλητικό παράστημα και με την αποφασιστικότητα ζωγραφισμένη στα πρόσωπα. ‘Υστερα έρχονται οι συμπαθείς μας αντάρτες του Λόχου Στρατηγείου […] Οι ζητωκραυγές υπέρ του ΕΛΑΣ πνίγονται μέσα σε λυγμούς συγκίνησης. Στιγμές ασύλληπτου μεγαλείου. Και παρελαύνει η θρυλική μας υποδειγματική ομάδα της ΕΠΟΝ και ο ηρωικός εφεδρικός ΕΛΑΣ […] Στόλισε την παρέλαση τμήμα της ΕΠΟΝ Θηλέων με γραφικότατες εγχώριες ενδυμασίες.
Το απόγευμα έγινε χορός στην πλατεία και το βράδυ δόθηκε θεατρική παράσταση. Επίσης η Μεραρχία παρέθεσε δείπνο […] μέσα σε ατμόσφαιρα εγκάρδιας φιλίας. Τη νύχτα έγινε λαμπαδηφορία.

Στα Συντάγματά μας
Μας τηλεγραφούν απ’ όλα τα Συν/τα της Μεραρχίας μας, 17, 28 και 53 πως γιορτάστηκε πανηγυρικώτατα και μ’ ενθουσιασμό και με συμμετοχή όλων των κατοίκων η επέτειος της Εθνικής μας γιορτής. ‘Εγιναν δοξολογίες, παρελάσεις, θεατρικές παραστάσεις. Στο 27 το προσωπικό του Συνεργείου Τύπου έπαιξε με καταπληκτική επιτυχία το έργο: «Μάρτυρες κι εκδικητές». Μίλησε επίσης στο 27 το καμάρι του Συν/τος, ο Μπαρμπαθανάσης, που με λίγα απλά και συγκινητικά λόγια σκόρπισε ακράτητο ενθουσιασμό στο ακροατήριο.

Σμόλικας, ΙΧ Μεραρχία ΕΛΑΣ, φ. 13, 30-3-44.
—

via: http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/t-berbenioti-prin-tis-politikes-ekselikseis-tha-proigithoyn-oi-nees-moysikes

Η Έρευνα για την Κρίση (2010-2014), εκδ. Κέδρος. Της Κρυσταλίας Πατούλη

(en français / in english)

Η Έρευνα για την Κρίση (2010-2014) Εκδόσεις κέδρος, με βάση το ερώτημα: «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε; 

182 πρόσωπα των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών, από το 2010 μέχρι σήμερα, συμμετείχαν στην ακτιβιστική Έρευνα για την κρίση με βάση το ερώτημα «Ποιες αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τι πρέπει να κάνουμε;». Όλες οι απαντήσεις  μέχρι στιγμής, δημοσιεύτηκαν στο tvxs.gr, δημιουργώντας έναν δημόσιο διάλογο άνω των 290 άρθρων και συνεντεύξεων με επιπλέον υποερωτήματα ανάλογα και με την τρέχουσα επικαιρότητα. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας μόλις κυκλοφόρησαν σε βιβλιο από τις εκδόσεις Κέδρος.

Η Κρυσταλία Πατούλη, δημοσιογράφος – σύμβουλος Ψ.Υ., ήρθε σε επαφή γι’ αυτήν την ακτιβιστική έρευνα, με φορείς, συλλόγους, ενώσεις και εκδοτικούς οίκους, για να επικοινωνήσει με όσο το δυνατόν περισσότερα πρόσωπα από το χώρο των γραμμμάτων, των επιστημών και των τεχνών που διαμένουν και εργάζονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, προσκαλώντας όσους επιθυμουν να συμμετέχουν και με ανοιχτή πρόσκληση από το 2011.

Τα έσοδα της έκδοσης θα διατεθούν στο ΚΕΘΕΑ, που συμβάλλει καθοριστικά εδώ και δεκαετίες στην επίλυση κρίσεων προς την ανεξαρτητοποίηση και στη ΜΕΡΙΜΝΑ που συμβάλλει στην αντιμετώπιση των απωλειών στη ζωή των παιδιών και των οικογενειών τους.

Διαβάστε επίσης (in greek – στα ελληνικά / en français / in english) τα ενδεικτικά αποτελέσματα της έρευνας για τις αιτίες και τις λύσεις της κρίσης : ΕΔΩ ή: http://tvxs.gr/news/ellada/ereyna-aities-kai-lyseis-tis-krisis

Στην έρευνα συμμετείχαν οι:

Lamarque Jose Manuel, Roth Karl Heinz, Ακρίβος Κώστας, Αντωνόπουλος Άγγελος, Αντωνόπουλος Αλέξανδρος, Αραπάκης Νίκος, Αρλέτα, Αρμένης Γιώργος, Βαγενά Άννα, Βαγενάς Νάσος, Βαλαωρίτης Νάνος, Βάσσης Λαοκράτης, Βερβενιώτη Τασούλα, Βεργόπουλος Κώστας, Βλαβιανός Χάρης, Βλαχόπουλος Σπύρος, Βόγλης Γιάννης, Γαλάνη Δήμητρα, Γέρου Κάτια, Γεωργοσοπούλου Αρετή, Γιανναράς Χρήστος, Γκαϊφύλλιας Θανάσης, Γκιζέλης Γρηγόρης, Γλέζος Μανώλης, Γράψας Φίλιππος, Γρηγοράκης Γιάννης, Γρηγοριάδης Θεόδωρος, Δαββέτας Νίκος, Δανάλης Συράκος, Δημητρίου Ανδρέας, Δημητρίου Σωτήρης (ανθρωπολόγος), Δημητρίου Σωτήρης (συγγραφέας), Διαμαντής Αντώνης, Διαμαντόπουλος Θανάσης, Δούρου Ρένα, Δραμαλή Έφη, Ελευθερίου Μάνος, Ερηνάκης Νίκος, Ευθυμιόπουλος Ηλίας, Ευσταθία (τραγουδοποιός), Ζαχαρίας Μάνος, Ζένιος Σταύρος, Ζερβουδάκης Δημήτρης, Ζήρας Αλέξης, Ζιώγα Ελένη, Ζουγανέλης Γιάννης, Ζούδιαρης Nίκος, Ζούδιαρης Νίκος, Ζούλιας Πέτρος, Ήφαιστος Παναγιώτης, Θεοδωράκης Μίκης, Θεοδωρόπουλος Βαγγέλης, Ιωαννίδης Αλκίνοος, Ιωάννου Γιάννης, Καζάκης Δημήτρης, Καζάκος Κώστας, Καλογερόπουλος Νίκος, Καλπούζος Γιάννης, Καραγιάννης Μάκης, Καρακατσάνης Θύμιος, Καραποστόλης Βασίλης, Καρασούλος Παρασκευάς, Καρατζάς Nίκος, Κάσδαγλης Χριστόφορος, Κατάκη Χάρις, Καφετζής Τάκης, Κολέμπας Γιώργος, Κονιόρδου Λυδία, Κοντογιώργης Γιώργος, Κοντολέων Μάνος, Κοροβέσης Περικλής, Κοροβίνης Θωμάς, Κούλογλου Στέλιος, Κουμανταρέας Μένης, Κούνδουρος Νίκος, Κουνενής Νίκος, Κούτρας Γιάννης, Κουτρούκης Θεόδωρος, Κουτσομύτης Kώστας, Λάμπος Κώστας, Λεμπέση Κάτια, Λίλλης Γιώργος, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Μάινας Στέλιος, Μακεδόνας Κώστας, Μακρυδημήτρης Αντώνης, Μάνου Αφροδίτη, Μαραγκόπουλος Άρης, Μάρκαρης Πέτρος, Μαρκόπουλος Γιώργος, Μάτσα Κατερίνα, Μαυρουδής Ευάγγελος, Μαυρουδής Νότης, Μαχαιρίτσας Λαυρέντης, Μεντή Νένα, Μεράντζας Γιώργος, Μητσιάς Μανώλης, Μήτσου Ανδρέας, Μικρούτσικος Θάνος, Μίσσιος Χρόνης, Μιχαηλίδης Τεύκρος, Μιχαλακόπουλος Γιώργος, Μιχαλοπούλου Αμάντα, Μουρσελάς Κώστας, Μπέζος Γιάννης, Μπέικου Μαρία, Μπέλου Μαρία, Μπεχράκης Γιάννης, Μπίλλας Γιάννης, Μποντίλα Μαρία, Μπρέμπου Γωγώ, Μυριβήλη Λενιώ, Νασίκας Κώστας, Νίνα Ελένη, Νοταράς Γεράσιμος, Ντάρας Κώστας, Ξαρχάκος Σταύρος, Ξενάριος Γιώργος, Οικονομίδης Φοίβος, Παναγιωτάκης Γιώργος, Παναγιωτοπούλου Άννα, Πανσέληνος Αλέξης, Παπαδημητρίου Ζήσης, Παπαδημητρίου Μάνια, Παπαδόπουλος Λάκης, Παπαδόπουλος Σπύρος, Παπαθεοδώρου Βασίλης, Παπακωνσταντίνου Μίρκα, Παπαμιχάλης Χρήστος, Πασπαλά Έλλη, πατήρ Φιλόθεος Φάρος, Πελασγός Στέλιος, Πέτρουλα Δήμητρα, Πήττας Γιώργος, Πιταράκης Λευτέρης, Πουλικάκος Δημήτρης, Πουλόπουλος Χαράλαμπος, Ραπτόπουλος Βαγγέλης, Ρασούλης Μανώλης, Ρεμπούτσικα Ευανθία, Ρέππα Ειρήνη, Ρήγος Κωνσταντίνος, Ρικάκη Λουκία, Ροζάνης Στέφανος, Ρόμβος Τέος, Ρώπα Χρύσα, Σαββίδης Παντελής, Σεραφείμ Σίλας, Σηφακάκη Κατίνα, Σκιαδαρέση Μαρία, Σκιαδαρέσης Γεράσιμος, Σκρουμπέλος Θανάσης, Σταμάτης Αλέξης, Σταυρακοπούλου Σωτηρία, Στεφόπουλος Γιάννης, Σφακιανάκης Άρης, Σφυρίδης Περικλής, Τατσόπουλος Πέτρος, Τέντα – Λατίφη Κατίνα, Τερζάκης Φώτης, Τερζόπουλος Θόδωρος, Τζούμας Κωνσταντίνος, Τομπάζος Σταύρος, Τσακίρογλου Νικήτας, Τσακνής Διονύσης, Τσαλίκογλου Φωτεινή, Τσουκαλάς Κωνσταντίνος, Υφαντής Γιάννης, Φαραντούρη Μαρία, Φόνσου Άννα, Φραγκουδάκη Άννα, χαϊνης Αποστολάκης Δημήτρης, Χατζάκης Σωτήρης, Χατζηδάκης Κωστής, Χατζηκωνσταντίνου Γιώργος, Χειμωνάς Θανάσης, Χρυσόγονος Κώστας, Ψαριανός Γρηγόρης, Ψαρρού Νέλλη

Προσκλήσεις – κριτικές – παρουσιάσεις – συνεντεύξεις:

• Κρυσταλία Πατούλη, Tο οδοιπορικό της διεξαγωγής της Έρευνας για την κρίση (2010-2014), tvxs.gr, 14.12.2014
• Ζήσης Παπαδημητρίου, Σημαντική πολιτική πράξη, απαραίτητη για την προώθηση του διαλόγου, tvxs.gr, 15.12.14
• Στέλιος Κούλογλου, Σαν λίγο κάρβουνο στο μεγάλο τρένο της αλλαγής, tvxs.gr, 15.12.2014
• Τασούλα Βερβενιώτη, Μια φυγή προς τα εμπρός…, tvxs.gr, 21.12.2014
• Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Η έρευνα για την κρίση 2010 – 2014, «Fractal», Φεβρουάριος 2015
• Περικλής Σφυρίδης, Η έρευνα για την κρίση 2010 – 2014, diastixo.gr, 18.3.2015
• Χαρίκλεια Δημακοπούλου, Η έρευνα για την κρίση 2010 – 2014, «Εστία», 21.3.2015
• Περικλής Σφυρίδης, Η έρευνα για την κρίση 2010 – 2014, Περιοδικό «Παρέμβαση», τχ. 175

Παρουσιάσεις – Κριτικές (9)

• «[…] για την επιμόρφωση των αρμοδίων;» Χαρίκλεια Δημακοπούλου – Εστία (1)
• «Έρευνα για την κρίση 2010-2014 της Κρυσταλίας Πατούλη» Του Απόστολου Μωραϊτόπουλου (1)
• «Καλό θα ήταν ο κ. υπουργός να ρίξει μια ματιά…» Περικλής Κοροβέσης (1)
• Με κρυσταλένια ματιά στη μεγάλη κρίση… Του Δημήτρη Τζανακάκη (1)

Συνεντεύξεις (4)

• «Είναι οι σοφοί μας βουβοί;» Της Ειρήνης Ορφανίδου – Περιοδικό Μετρό (1)
• 19/01/15 – Συνέντευξη της Κρυσταλίας Πατούλη στην Κατερίνα Μυλωνά – εφημερίδα Πατρίς (1)
• «Η κρίση είναι δομική» (1)
• Κρυσταλία Πατούλη – Είναι αυτό που είπε και ο Γκάντι: «Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις». (1)

Εκδηλώσεις – συζητήσεις:

• 09/11/15 – «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» στην κρίση – Πρόσκληση
• FLORAL – Συζήτηση για τα αποτελέσματα της «Έρευνας για την κρίση» (2010-2014) της Κρυσταλίας Πατούλη (18)
  • 01/04/15 – Βιβλιοπωλείο ΤΡΑΒΕΡΣΟ – Συζήτηση – παρουσίαση: Η έρευνα για την κρίση (2010-2014) εκδ. Κέδρος (1)
  • 09/11/15 – «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» στην κρίση (1)
  • 11/03/15 – PASSPORTart / Συζήτηση – παρουσίαση για τα αποτελέσματα της «Έρευνας για την κρίση (2010-2014)» (1)
  • 18/01/14 – ΡΕΘΥΜΝΟ / Συζήτηση – παρουσίαση για τα αποτελέσματα της «Έρευνας για την κρίση (2010-2014)» (1)
  • 19/1/15 ΗΡΑΚΛΕΙΟ – ΚΡΗΤΗ: Συζήτηση – παρουσίαση για τα αποτελέσματα της «Έρευνας για την κρίση (2010-2014)» (1)
  • 21/1/15 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ / Συζήτηση – παρουσίαση για τα αποτελέσματα της «Έρευνας για την κρίση (2010-2014)» (1)
  • 23/05/15 – Βιβλιοπόντικας / Συζήτηση για τα αποτελέσματα της «Έρευνας για την κρίση (2010-2014)» (1)
  • Όλες οι προσεχείς εκδηλώσεις για τα αποτελέσματα της Έρευνας για την κρίση 2010-2014 (1)
  • ΒΙΝΤΕΟ – Floral Bookstore – Συζήτηση για τα αποτελέσματα της ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ 2010-2014 (1)

Εκπομπές με θέμα την Έρευνα για την Κρίση 2010-2014 εκδόσεις Κέδρος (5)

• Ακύρωση: MEGAtv – ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ (1)
• Δευτέρα 11/5 – Στο Κόκκινο 105.5fm – 23:00-24:00 με αφορμή την Έρευνα για την Κρίση (1)
• Ερτ – Εκπομπή Zona Rosa 14/01/2015 – από το 1:03:48′ (1)
• Εκπομπή «Αντιθέσεις» – ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ – ΚΡΥΣΤΑΛΙΑ ΠΑΤΟΥΛΗ Δημοσιογράφος-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας (1)
• Η μία από τις εκπομπές που έγιναν στο ΚΡΗΤΗ TV – με θέμα την Έρευνα για την Κρίση (1)

---

• • Η Έρευνα για την Κρίση στο Πρόγραμμα Σπουδών του Δημοκρίτειου Παν/μίου (1)
  • Κατίνα Σηφακάκη: Εύχομαι η καινούργια γενιά να αγωνιστεί, να αντέξει, να νικήσει! (1)
  • Παρουσίαση της Έρευνας για την Κρίση στο Crisis Art Festival (1)
  • Μία από τις σημαντικότερες αναλύσεις για την ελληνική και παγκόσμια κρίση στη γαλλική εφημερίδα Les Echos (1)

• Άλλο άνεργος και άλλο άπραγος! Της Κρυσταλίας Πατούλη

Μέχρι στιγμής, συμμετείχαν στην έρευνα απαντώντας την ερώτηση «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;» οι εξής:

1. Κώστας Ακρίβος
2. Αρλέτα
3. Άγγελος Αντωνόπουλος
4. Αλέξανδρος Αντωνόπουλος
5. Χαϊνης Δημήτρης Αποστολάκης
6. Νίκος Αραπάκης
7. Γιώργος Αρμένης
8. Άννα Βαγενά
9. Νάσος Βαγενάς
10. Νάνος Βαλαωρίτης
11. Λαοκράτης Βάσσης
12. Τασούλα Βερβενιώτη
13. Κώστας Βεργόπουλος
14. Χάρης Βλαβιανός
15. Γιάννης Βόγλης
16. Δήμητρα Γαλάνη
17. Κάτια Γέρου
18. Αρετή Γεωργοσοπούλου
19. Χρήστος Γιανναράς
20. Θανάσης Γκαϊφύλλιας
21. Γρηγόρης Γκιζέλης
22. Μανώλης Γλέζος
23. Φίλιππος Γράψας
24. Γιάννης Γρηγοράκης
25. Θεόδωρος Γρηγοριάδης
26. Νίκος Δαββέτας
27. Συράκος Δανάλης
28. Σωτήρης Δημητρίου (ανθρωπολόγος)
29. Σωτήρης Δημητρίου (συγγραφέας)
30. Αντώνης Διαμαντής
31. Θανάσης Διαμαντόπουλος
32. Ρένα Δούρου
33. Έφη Δραμαλή
34. Μάνος Ελευθερίου
35. Νίκος Ερηνάκης
36. Ευσταθία
37. Ηλίας Ευθυμιόπουλος
38. Μάνος Ζαχαρίας
39. Δημήτρης Ζερβουδάκης
40. Αλέξης Ζήρας
41. Ελένη Ζιώγα
42. Γιάννης Ζουγανέλης
43. Nίκος Ζούδιαρης
44. Πέτρος Ζούλιας
45. Παναγιώτης Ήφαιστος
46. Μίκης Θεοδωράκης
47. Αλκίνοος Ιωαννίδης
48. Δημήτρης Καζάκης
49. Κώστας Καζάκος
50. Νίκος Καλογερόπουλος
51. Γιάννης Καλπούζος
52. Θύμιος Καρακατσάνης
53. Βασίλης Καραποστόλης
54. Παρασκευάς Καρασούλος
55. Nίκος Καρατζάς
56. Χάρις Κατάκη
57. Τάκης Καφετζής
58. Αντώνης Καφετζόπουλος
59. Γιώργος Κολέμπας
60. Γιώργος Κοντογιώργης
61. Μάνος Κοντολέων
62. Περικλής Κοροβέσης
63. Θωμάς Κοροβίνης
64. Στέλιος Κούλογλου
65. Μένης Κουμανταρέας
66. Νίκος Κούνδουρος
67. Νίκος Κουνενής
68. Γιάννης Κούτρας
69. Kώστας Κουτσομύτης
70. Κώστας Λάμπος
71. Γιώργος Λίλλης
72. Λουδοβίκος των Ανωγείων
73. Στέλιος Μάινας
74. Κώστας Μακεδόνας
75. Γιάννης Μακριδάκης
76. Αντώνης Μακρυδημήτρης
77. Αφροδίτη Μάνου
78. Άρης Μαραγκόπουλος
79. Πέτρος Μάρκαρης
80. Γιώργος Μαρκόπουλος
81. Κατερίνα Μάτσα
82. Ευάγγελος Μαυρουδής
83. Νότης Μαυρουδής
84. Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
85. Νένα Μεντή
86. Γιώργος Μεράντζας
87. Μανώλης Μητσιάς
88. Θάνος Μικρούτσικος
89. Χρόνης Μίσσιος
90. Γιώργος Μιχαλακόπουλος
91. Αμάντα Μιχαλοπούλου
92. Γιάννης Μπέζος
93. Μαρία Μπέϊκου
94. Μαρία Μπέλου
95. Γιάννης Μπεχράκης
96. Γιάννης Μπίλλας
97. Γωγώ Μπρέμπου
98. Κώστας Μουρσελάς
99. Κώστας Νασίκας
100. Ελένη Νίνα
101. Γεράσιμος Νοταράς
102. Κώστας Ντάρας
103. Γιώργος Ξενάριος
104. Φοίβος Οικονομίδης
105. Άννα Παναγιωτοπούλου
106. Ζήσης Παπαδημητρίου
107. Μάνια Παπαδημητρίου
108. Λάκης Παπαδόπουλος
109. Σπύρος Παπαδόπουλος
110. Μίρκα Παπακωνσταντίνου
111. Χρήστος Παπαμιχάλης
112. Έλλη Πασπαλά
113. Στέλιος Πελασγός
114. Δήμητρα Πέτρουλα
115. Γιώργος Πήττας
116. Λευτέρης Πιταράκης
117. Δημήτρης Πουλικάκος
118. Χαράλαμπος Πουλόπουλος
119. Βαγγέλης Ραπτόπουλος
120. Μανώλης Ρασούλης
121. Ευανθία Ρεμπούτσικα
122. Ειρήνη Ρέππα
123. Κωνσταντίνος Ρήγος
124. Λουκία Ρικάκη
125. Στέφανος Ροζάνης
126. Τέος Ρόμβος
127. Χρύσα Ρώπα
128. Παντελής Σαββίδης
129. Σίλας Σεραφείμ
130. Μαρία Σκιαδαρέση
131. Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
132. Θανάσης Σκρουμπέλος
133. Αλέξης Σταμάτης
134. Σωτηρία Σταυρακοπούλου
135. Γιάννης Στεφόπουλος
136. Άρης Σφακιανάκης
137. Περικλής Σφυρίδης
138. Πέτρος Τατσόπουλος
139. Θόδωρος Τερζόπουλος
140. Κωνσταντίνος Τζούμας
141. Νικήτας Τσακίρογλου
142. Διονύσης Τσακνής
143. Φωτεινή Τσαλίκογλου
144. Κωνσταντίνος Τσουκαλάς
145. Γιάννης Υφαντής
146. Μαρία Φαραντούρη
147. Πατήρ Φιλόθεος Φάρος
148. Άννα Φόνσου
149. Σωτήρης Χατζάκης
150. Κωστής Χατζηδάκης
151. Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου
152. Θανάσης Χειμωνάς
153. Έλενα Χουζούρη
154. Ντίνος Χριστιανόπουλος
155. Γρηγόρης Ψαριανός
156. Νέλλη Ψαρρού
157. Jose Manuel Lamarque
158. Karl Heinz Roth

Ειδικότερα και για την Κύπρο, συμμετέχουν στην έρευνα οι εξής:

1. Σταύρος Ζένιος: Στην Κύπρο έχουμε δημιουργήσει την τέλεια κρίση χρέους
2. Ανδρέας Δημητρίου: H κατάσταση στην Κύπρο είναι τραγική
3. Γ. Ιωάννου: Το όραμα της ΕΕ υποκαταστάθηκε από μια Λέσχη Μονεταριστική
4. Σταύρος Τομπάζος: Να εφαρμοστούν εναλλακτικές πολιτικές απεμπλοκής από το μνημόνιο

Παράλληλα, με βάση το ερώτημα της έρευνας “Τί πρέπει να κάνουμε”, εκτός από τα πρόσωπα που αναφέρθηκαν παραπάνω, πολλά από αυτά δίνοντας επίσης πλήθος άλλων άρθρων και συνεντεύξεων με επιπλέον υποερωτηματα ανάλογα με την επικαιρότητα, απάντησαν (π.χ. με αφορμή τις εκλογές 2012, τα προβλήματα δικαιοσύνης, τα εργασιακά, τις ευρωεκλογές, την άνοδο της ακροδεξιάς και του εθνικισμού, κλπ.) και οι εξής, επίσης:

1. Αλέξης Πανσέληνος
2. Ανδρέας Μήτσου
3. Βασίλης Παπαθεοδώρου
4. Γιώργος Παναγιωτάκης
5. Θεόδωρος Κουτρούκης
6. Λ. Κονιόρδου – Λ. Μυριβήλη – Κ. Λεμπέση
7. Τεύκρος Μιχαηλίδης
8. Χριστόφορος Κάσδαγλης
9. Μαρία Μποντίλα
10. Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
11. Σπύρος Βλαχόπουλος
12. Κώστας Χρυσόγονος
13. Μάκης Καραγιάννης
14. Κατίνα Τέντα – Λατίφη
15. Κατίνα Σηφακάκη
16. Φώτης Τερζάκης
17. Άννα Φραγκουδάκη

---

Επιπλέον άρθρα με βάση την έρευνα:

• Γιώργος Κοντογιώργης: Μας χρειάζεται -επειγόντως- ένα νέο πολιτικό συμβόλαιο
• Μ. Γλέζος: Να μας δώσουν οι Γερμανοί αυτά που μας οφείλουνε …
• Σταύρος Ξαρχάκος
• Βαγγέλης Ραπτόπουλος
• Γιάννης Μακριδάκης
• Θανάσης Γκαϊφύλλιας
• Θεόδωρος Κουτρούκης
• Θόδωρος Τερζόπουλος
• Κατερίνα Μάτσα
• Κώστας Βεργόπουλος
• Λαοκράτης Βάσσης
• Λίνα Νικολακοπούλου
• Μαρία Σκιαδαρέση
• Νικήτας Τσακίρογλου
• Νικος Αραπακης
• Νίκος Ερηνάκης
• Νίκος Ζούδιαρης
• Γιώργος Κοντογιώργης
• Νίκος Κούνδουρος
• Νίκος Κουνενής
• Περικλής Κοροβέσης
• Πέτρος Τατσόπουλος
• Στέφανος Ροζάνης
• Τασούλα Βερβενιώτη
• Χρόνης Μίσσιος

---

Διαβάστε επίσης άρθα δημοσιευμένα στα πλαίσια της έρευνας:

• Δεν υπάρχει άλλη ελπίδα σωτηρίας για την ανθρωπότητα…
• Κ. Βεργόπουλος: Η «χαμένη γενιά» θα νικήσει!
• Η αριστερή γενιά
• «Μ’ αγαπά η χώρα μου;»: Ο λόγος στα παιδιά και τους εφήβους…
• Σαμαράς και Πασόκ έφτιαξαν τη Χρυσή Αυγή
• Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α για τον εκδημοκρατισμό της Ε.Ε. Του Καρλ Χάιντς Ροτ
• Κ. Βεργόπουλος: Η Ελλάδα τώρα ηγείται της Ευρωπαϊκής Αριστεράς
• Τελευταία προσπάθεια η κρίση να γίνει ευκαιρία και όχι καταστροφή
• Έρευνα: Αιτίες και λύσεις της κρίσης
• Υπόθεση Καρέλι: «Η έννοια της ασφάλειας τινάζεται στον αέρα!»

• Διευρύνεται ο Ευρωπαϊκός Διάλογος που πυροδότησαν 2 επιστολές _ Naissance d’un débat européen provoqué par deux lettres ouvertes
• Γιάννης Μακριδάκης, φωνή βοώντος εν τη ερήμω…
• H πλειοψηφία γύρω μας, φασίστες είναι. Της Κρυσταλίας Πατούλη
• Είμαστε όλοι Έλληνες: Είμαστε όλοι ένα σύστημα! Της Κρυσταλίας Πατούλη
• Το ευρώ της νεοφασιστικής τραγωδίας. Της Κρυσταλίας Πατούλη

---

Όλες οι απαντήσεις του “Τί να κάνουμε;” δημοσιευμένες στο τvxs ΕΔΩ. Ο δημόσιος διάλογος με αφορμή την εν λόγω έρευνα συνεχίζεται για όσους επιθυμούν να συμμετέχουν και επίσης για όσους θέλουν να προσθέσουν κάτι στις απόψεις τους σχετικά με την επικαιρότητα. Επικοινωνία: cpatouli@yahoo.gr

---

Ακολουθούν τα δημοσιευμένα άρθρα στο tvxs.gr στα πλαίσια του δημοσίου διαλόγου που διαμορφώθηκε με βάση την έρευνα για τα αίτία και τις λύσεις (Τί να κάνουμε;) της κρίσης:

Τι να κανουμε;

09:35 | 22 Ιουν. 2014

Δεν υπάρχει άλλη ελπίδα σωτηρίας για την ανθρωπότητα…

[…] Άλλη δικαιοσύνη σήμερα δεν υπάρχει στην οποία μπορούν οι λαοί να προσφύγουν:  σε τέτοιες στιγμές το επαναστατικό δίκαιο έχει τον λόγο. Το δυστύχημα είναι όμως ότι οι άνθρωποι δεν στρέφουν…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:48 | 13 Ιουν. 2014

Κ. Βεργόπουλος: Η «χαμένη γενιά» θα νικήσει!

[…] οι αλαζονικά θεωρούμενοι και αυτοανακηρυγμένοι νικητές θα είναι οι πραγματικοί ηττημένοι! Κι αυτούς που σήμερα τους λένε χαμένους και ηττημένους, αυτοί θα είναι οι νικητές, σύμφωνα με όλα τα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:45 | 11 Ιουν. 2014

Η αριστερή γενιά

[…] Κάπως έτσι μας κρατούν δέσμιους τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μέσω των οποίων ασκείται η πραγματική εξουσία στις αρχές του 21ου αιώνα […] Με τρεις στιγμές ιστορικής σημασίας έχω χαρεί βαθιά τα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:03 | 29 Μάιος. 2014

Οικονομική ανάπτυξη και Συγκριτικά πλεονεκτήματα

[…] η θεοποίηση του χρήματος και η γιγάντωση της οικονομικής εξουσίας, μέσω των συγκεντρώσεων, των συγχωνεύσεων, των εξαγορών και της καρτελοποίησης των μεγάλων επιχειρήσεων, με παράλληλη ενίσχυση…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:34 | 25 Μάιος. 2014

Σαμαράς και Πασόκ έφτιαξαν τη Χρυσή Αυγή

Ο Σαμαράς και το Πασόκ έφτιαξαν τη Χρυσή Αυγή με την πολιτική τους. Και λένε να ψηφίσουμε αυτούς που δημιούργησαν τους άλλους; Και τώρα βρισκόμαστε ανάμεσα σε αυτούς και τους άλλους… Δηλαδή ανάμεσα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

16:23 | 24 Μάιος. 2014

Οι όμορφες πόλεις άσχημα καίγονται

Έχω γεννηθεί στις Γλαφυρές Μαγνησίας, τελείωσα το Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου, εργάζομαι στο Γυμνάσιο Ιωλκού και είμαι απ΄ αυτούς  που θα ήθελαν να δουν στην Α΄ Εθνική και τον Ολυμπιακό Βόλου και…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:51 | 21 Μάιος. 2014

Όταν την ελπίδα την προσωποποιείς, ήδη έχεις γίνει φασίστας

Όταν την ελπίδα την προσωποποιείς, ήδη έχεις γίνει φασίστας. Όταν ψηφίζεις για το τομάρι σου και μόνο, τότε ήδη έχεις γίνει φασίστας. Όταν για χρόνια έκανες το ίδιο στο παρελθόν, τότε ήδη ήσουν από…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:24 | 18 Μάιος. 2014

Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε το σύστημα

[…] Η συντριβή των δυο κομμάτων εξουσίας, αλλά κυρίως της λογικής που αυτά εκφράζουν, είναι μονόδρομος. Ήρθε η ώρα να ανακαλύψουμε πάλι την πολιτική, να δούμε πολιτικούς οι οποίοι θα εκφράζουν τη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:04 | 15 Μάιος. 2014

Εν όψει των Ευρωεκλογών

[…] Η αλλαγή στο όνομα μιας δημοκρατικής Ελλάδας και μιας Ευρώπης των λαών και των πολιτών δεν θα επέλθει, όσο οι ίδιοι οι πολίτες εκχωρούν τα αναφαίρετα δικαιώματά τους σε  πολιτικές δυνάμεις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:42 | 11 Μάιος. 2014

Τελευταία προσπάθεια η κρίση να γίνει ευκαιρία και όχι καταστροφή

Κάθε κόμμα και κάθε πολιτικός μπορεί να έχει στοιχεία θετικά που καταφέρνουν να γοητεύσουν έναν πολίτη. Το ζήτημα όμως δεν είναι τα μεμονωμένα αυτά στοιχεία που ενίοτε χρησιμοποιούνται υποκριτικά για…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:07 | 01 Μάιος. 2014

Πρωτομαγιά: Γιορτή των εργατών ή των λουλουδιών;

«[…] Αν τα συνδικάτα συνεχίσουν να επικεντρώνονται στη διατήρηση συντεχνιακών επιδιώξεων και μικροσυμφερόντων… Αν δεν φροντίσουν να παρέχουν χρήσιμες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας προς τα μέλη τους…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:36 | 23 Απρ. 2014

Οικονομική κρίση και ευρωπαϊκή Αριστερά

H επιδείνωση της οικονομικής κρίσης τους τελευταίους μήνες εξανάγκασε τους ιθύνοντες των μητροπολιτικών κέντρων λήψης αποφάσεων να μιλήσουν επιτέλους για «συστημική» κρίση, αποφεύγοντας ωστόσο και…

[περισσότερα]

• επόμενη ›

Τι να κανουμε;

09:47 | 20 Απρ. 2014

Έρευνα: Αιτίες και λύσεις της κρίσης

«Όταν ήρθε -τον 19ο αιώνα- η αστική τάξη πραγμάτων, η λεγόμενη νεωτερικότητα*, η ενιαία -μέχρι τότε- υπόσταση του ανθρώπου, άρχισε να διαχωρίζεται. Ο πρώτος διαχωρισμός, ήταν στο άτομο και στον…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:36 | 10 Απρ. 2014

Υπόθεση Καρέλι: «Η έννοια της ασφάλειας τινάζεται στον αέρα!»

[…] για άλλη μια φορά η έννοια της ασφάλειας τινάζεται στον αέρα!  Και από την άλλη, τραυματίζεται η συνοχή του κοινωνικού ιστού […] αυτό που συνέβη είναι τραγικό, κυρίως επειδή μιλάμε…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:11 | 10 Απρ. 2014

Ραντεβού στις σπηλιές, λοιπόν.

Σιωπηροί ή όχι, συνένοχοι ή όχι και συνυπεύθυνοι ή όχι, γι’ αυτήν την χωρίς τέλος «πολιτιστική» όσο και «δημοκρατική» ζούγκλα, οπισθοχωρούμε όλοι μαζί ολοταχώς εδώ και 4 χρόνια στις …σπηλιές, μάλλον…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:48 | 10 Απρ. 2014

Η χώρα εγκαθίσταται οριστικά σε αιώνια ύφεση και ανεργία!

[…] Όταν δεσμεύεται η χώρα να πληρώνει στους δανειστές 5,25%, για το χρέος κάθε χρόνο και η ανάπτυξη παραμένει σε αρνητικούς ρυθμούς, τότε η χώρα εγκαθίσταται οριστικά σε αιώνια ύφεση και σε αιώνια…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:05 | 06 Απρ. 2014

Kοινωνική συμμετοχή και οι λαϊκές συνελεύσεις της κρίσης

Η κοινωνία, τα τελευταία χρόνια της οικονομικής χρεοκοπίας και της κοινωνικής κρίσης, έχει συγκροτήσει, μέσα από τις αντιστάσεις της, μια σειρά από νέες λειτουργίες και δομές των από τα κάτω: λαϊκές…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

14:07 | 03 Απρ. 2014

Εθνικισμός, ρατσισμός και ελληνικότητα

[…] Ο ρατσιστικός τρόπος σκέψης καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνος όταν  συναρθρώνεται με την πολιτική. Γι’ αυτό, η καταπολέμηση της ρατσιστικής φασιστικής νοοτροπίας δεν αφορά μόνον τα πιθανά…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:56 | 01 Απρ. 2014

O φασισμός ως πολιτική άρνησης της ζωής

[…] Η αντίληψη του Τόνι Νέγκρι ουσιαστικά δίνει το αναγκαίο υπόστρωμα για να αντιληφθούμε τον φασισμό ως πολιτική και ιδεολογική κίνηση άρνησης της ίδιας της ζωής […] Για να μην ζήσουμε πάλι την…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

22:00 | 29 Μαρ. 2014

Πεθαίνουν τα εργατικά συνδικάτα;

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά προβλήματα που έχουν σημαδέψει την πορεία του ελληνικού εργατικού συνδικαλισμού την τελευταία εικοσαετία είναι η σταδιακή μείωση της συνδικαλιστικής πυκνότητας, δηλ. του…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:59 | 28 Μαρ. 2014

Πώς βιώνουν οι έφηβοι την κρίση; Της Αναστασίας Αδάμ

Δέκα έφηβοι μεταξύ 13-17 ετών, από διάφορες περιοχές της Αθήνας, αποκαλύπτουν τι σημαίνει γι’ αυτούς οικονομική κρίση. Ο λόγος τους απρόβλεπτος, αποκαλυπτικός, σκληρός αλλά και ευαίσθητος… αποτελεί…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:22 | 24 Μαρ. 2014

Σωστό σκλαβοπάζαρο

[…] Επιτήδειοι Έλληνες, εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις ανάγκες των Ελλήνων μεταναστών, ειδικά εκείνων που δεν γνωρίζουν την γλώσσα. Τους βάζουν να δουλέψουν σε εστιατόρια, όλη μέρα στην κουζίνα,…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:18 | 20 Μαρ. 2014

Τι ξέρουν τα παιδιά για την κρίση; Της Eλένης Σουκούρογλου

[…] Τα παιδιά των δημοσίων σχολείων ζωγράφισαν αυτά που τους στερεί η κρίση, τους «κλέφτες» που τους πήραν τα λεφτά, τους «κακούς» που θέλουν να μας βλάψουν, τις «στεναχωρημένες οικογένειες» τους…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:48 | 18 Μαρ. 2014

Δήμαρχοι από Άρη, δημοτικοί σύμβουλοι από Αφροδίτη. Tου Θ. Κουτρούκη

Σε δύο μήνες θα διεξαχθούν οι δημοτικές εκλογές, σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης. Οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν πως για αρκετά χρόνια ακόμη οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης και των ιδίων πόρων της τοπικής…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:31 | 16 Μαρ. 2014

Η βιολογία των «κοινών» και «η τέχνη του να μην είσαι εγωιστής»

Το ερώτημα αν ο άνθρωπος γενικά γεννιέται εγωιστής ή διαμορφώνεται κοινωνικά σαν τέτοιος, απασχολεί σε μεγάλο βαθμό το σύγχρονο κίνημα του κοινοτισμού.  Όπως το έχει διατυπώσει ο Χάρης Ναξάκης[…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:06 | 01 Μαρ. 2014

Βία και πολιτική στη μαρξιστική θεωρία. Tου Ζήση Δ. Παπαδημητρίου

[…] Η έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής στράτευσης ειρηνικού χαρακτήρα έχει μετατρέψει τους πολίτες αναγκαστικά σε καταναλωτές πολιτικών ειδήσεων. Έτσι, η ελληνική κοινωνία π.χ. παρουσιάζει την εικόνα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:02 | 14 Φεβ. 2014

Για το νερό.Του Γιώργου Κολέμπα

Το νερό ως φυσικό αγαθό απαραίτητο για όλες τις μορφές ζωής και ιδίως τον άνθρωπο Στο νερό(Η2Ο) και τα στοιχεία του Υδρογόνο και Οξυγόνο βασίζεται όλος ο πλούτος της βιοποικιλότητας και της…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:59 | 05 Φεβ. 2014

To μαρτύριο της σφραγίδας & η μεταρρύθμιση, του Νίκου Αραπάκη

Πριν λίγους μήνες, προς το τέλος του καλοκαιριού, εμφάνισα ένα πρόβλημα υγείας. Tην περιπέτειά μου αυτή την κατέγραψα και τη δημοσίευσα εδώ. Όσοι έτυχε να διαβάσουν αυτό που είχα γράψει, θα θυμούνται…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:41 | 29 Ιαν. 2014

Γλωσσικός ραγιαδισμός; Του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου

Σύμφωνα με το άρθ. 6 του νόμου 2946/2001που ορίζει τις προϋποθέσεις τοποθέτησης επιγραφών, «οι επιγραφές με τις οποίες προσδιορίζεται η θέση, η διεύθυνση, η ιδιότητα ή η επαγγελματική δραστηριότητα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:50 | 28 Ιαν. 2014

Γερμανία: 23 εκ. ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Του Ζήση Παπαδημητρίου

[…] Με βάση τα σημερινά δεδομένα, κοντά 19% των Γερμανών, περίπου 23 εκατομμύρια άνθρωποι, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος των συντάξεων είναι 700 Ευρώ το…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:10 | 12 Δεκ. 2013

Κώστας Βεργόπουλος: Η κοινωνία στην εξουσία!

[…] Για την επιτυχία της αντίστασης στην σημερινή λαίλαπα, θα πρέπει όλα τα επιμέρους αιτήματα των κοινωνικών κατηγοριών να εντάσσονται σε ένα συνολικό όραμα διαφορετικής κοινωνίας, προκειμένου να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:41 | 08 Δεκ. 2013

Η κόπρος του Αυγεία…, του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου

Φαίνεται πως εμείς, ο ελληνικός λαός, είμαστε ανεπίδεκτοι μαθήσεως. ‘Ισως γιατί από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, αλλά και προηγούμενα, έχουμε ενσωματωθεί πλήρως στη λογική του συστήματος των…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:09 | 07 Δεκ. 2013

Στρατηγικές χειραγώγησης και ενσωμάτωσης, του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου

[…] Η επιβίωση του συστήματος δεν οφείλεται πλέον στην δήθεν ιδεολογική του υπεροχή, την εσωτερική του δυναμική και στην ικανότητά του να παράγει κοινωνικό πλούτο, αλλά στις στρατηγικές…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:45 | 23 Νοε. 2013

Ζωή εν αναμονή, της Ρένιας Πουρνάρα

[…] Τρεις γενιές αναμονής. Χιλιάδες άνθρωποι λες και στέκουν στην ουρά της δημόσιας υπηρεσίας του μέλλοντος. Ένα έθνος που αναμένει, κουράζεται, στέκει να ξαποστάσει, και είναι ακριβώς σ’αυτή του…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:15 | 21 Νοε. 2013

Ο ανεκτίμητος θησαυρός του Χρόνη Μίσσιου. Της Κρυσταλίας Πατούλη

[…] έναν χρόνο μετά το θάνατό του, βλέπω όσα μας άφησε ως παρακαταθήκη, αυτός ο Έλληνας φιλόσοφος και ποιητής της ζωής, σαν ένα ανεκτίμητο θησαυρό, που κρύβει όχι μόνο τη μοναδική διέξοδο από την…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:40 | 15 Οκτ. 2013

Νάνος Βαλαωρίτης: Η μόνη ελευθερία που μας μένει είναι να μιλάμε;

[…] Ελπίζω πλέον να μας φωτίσει η γλώσσα να μιλάμε και να γράφουμε καθαρά, αλλιώς θα δούμε κι άλλα «κράματα ενιαυτών», όπως λέει ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Μέχρι τότε, η μόνη ελευθερία που μας μένει…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:00 | 10 Οκτ. 2013

Ο αποκλεισμός της κοινωνίας από το πολιτικό σύστημα. Του Γ. Κοντογιώργη

[…] Είναι εμφανές ότι η επιλογή της Χ.Α. από μέρος του εκλογικού σώματος δεν συμβαδίζει με την ιδεολογία του. Συνομολογεί, όμως, ότι η κοινωνία στο σύνολό της δεν έχει ακόμη αντιληφθεί ότι το…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:40 | 08 Οκτ. 2013

«Όποιος φροντίζει για όλους, φροντίζει και για τον εαυτό του». Του Γ. Κολέμπα

«Μέχρι τώρα η καπιταλιστική οικονομία στηρίζεται σε δύο βασικούς τομείς: στον κρατικό τομέα και στον ιδιωτικό. Υπάρχει όμως και ένας τρίτος τομέας, που στη χώρα μας τον συναντούμε είτε με τον θεσμικό…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:14 | 04 Οκτ. 2013

Καμιά τιμωρία δεν έφερε πίσω ένα νεκρό. Του Χαϊνη Δ. Αποστολάκη

Φέτος το καλοκαίρι, παρεξηγήθηκα από μερίδα συντρόφων στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, όταν καταφέρθηκα εναντίον της έννοιας της φυλακής ακόμα κι αν πρόκειται για τον κολασμό ανθρώπων που διαφωνώ κάθετα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:22 | 30 Σεπ. 2013

Μπαίνουμε στο πιο καθοριστικό σημείο του πολέμου. Του Νίκου Αραπάκη

[…] Μπαίνουμε στο πιο καθοριστικό σημείο του πολέμου. Πλέον, δεν υπάρχουν μυστικά όπλα, φοβερά και τρομερά σχέδια που θα μπορούσαν να κρίνουν καθοριστικά την εξέλιξή του. Όλα είναι στο φως. Αυτό…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:50 | 26 Σεπ. 2013

Κι αυτοί που κοιμούνται είναι συνεργοί. Του Βαγγέλη Ραπτόπουλου

[…] Μα το λέει και ο Ηράκλειτος: Κι αυτοί που κοιμούνται είναι συνεργοί σε όσα γίνονται στον κόσμο. Συνεργοί, όπως λέμε «συνεργός στο έγκλημα»! Δηλαδή, κι αυτοί που μπορεί να πουν, εγώ κοιμόμουνα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:23 | 01 Σεπ. 2013

Κοινωνία και διανόηση. Του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου

[…] Καθήκον της διανόησης είναι η υπενθύμιση και υποστήριξη «οικουμενικών αξιών», σε  μια εποχή που η εμπορευματοποίηση των πάντων, στο όνομα του χρήματος και της νομής της εξουσίας, απειλεί…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:20 | 28 Αυγ. 2013

Παγκόσμια σεισάχθεια με αποανάπτυξη! Των Γ. Κολέμπα & Γ. Μπίλλα

Οι σημερινοί μας πολιτικοί «ηγέτες» και τα κόμματα εξουσίας κάνουν πως δε βλέπουν ότι η ελληνική κρίση είναι η «εξτρέμ» έκφραση της παγκόσμιας κρίσης, στην οποία βρίσκεται το καπιταλιστικό σύστημα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:39 | 26 Αυγ. 2013

Έκκληση για μια Ευρώπη της Ισότητας. Των K. Roth & Ζ. Παπαδημητρίου

Μαζική ανεργία, επισφαλείς συνθήκες εργασίας, κοινωνική απαλλοτρίωση και προϊούσα αποδόμηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων σκεπάζουν σαν μαύρα σύννεφα το ουρανό της Ευρώπης. Με την εμφάνιση της…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:32 | 23 Αυγ. 2013

Μια «λάθος χώρα» σε έναν «λάθος κόσμο». Του Γιώργου Πήττα

Σε έναν κόσμο χτισμένο στα θεμέλια της ακόρεστης πλεονεξίας, σε έναν κόσμο που ενισχύει διαρκώς την ύβρη, με το περιβάλλον σε διαρκή οπισθοχώρηση από την επιθετική βαρβαρότητα της ανθρώπινης…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:59 | 04 Αυγ. 2013

Νάνος Βαλαωρίτης: Οι δικοί μας νεοναζί, είναι βουντουιστές

[…] Ότι οι δικοί μας νεοναζί στον τρόπο που φέρονται και στολίζονται, είναι βουντουιστές, είναι φανερό. Πάνε να κλέψουν τη δύναμη των άλλοτε σφαγέων τους και νυν πάλι καταπιεστών με μαγικές…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:05 | 01 Αυγ. 2013

Ενιαίο αντιναζιστικό μέτωπο; Του Νίκου Αραπάκη

[…] Ακούω/διαβάζω διάφορες απόψεις τον τελευταίο καιρό, οι οποίες συνηγορούν υπέρ ενός ενιαίου αντιναζιστικού μετώπου. Λένε όσοι διακινούν αυτές τις απόψεις, ότι πρέπει όλοι, ανεξαρτήτως…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:31 | 12 Ιουλ. 2013

Νάνος Βαλαωρίτης: Κυκλοφορεί ανάμεσά μας μία τίγρη…

Αυτή τη στιγμή, κυκλοφορεί ανάμεσά μας μία τίγρη που λέγεται άγνοια. Κι αυτή η άγνοια θα μας φάει. Τα άρθρα των ελληνικών εφημερίδων αρχίζουν να μοιάζουν ολοένα πιο ανεδαφικά και παιδικά. Σαν να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:51 | 02 Ιουλ. 2013

Σ. Δημητρίου: Μοναδική ιστορική έξοδος από την παγκόσμια κρίση η ανατροπή

Η κρίση της οικονομικής λειτουργίας, της χαρακτηριστικής λειτουργίας του βιομηχανικού πολιτισμού, αποτελεί την άμεσα ορατή ένδειξη αποδόμησης του όλου συστήματος. Άρα βρισκόμαστε στην ιστορική καμπή…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

16:16 | 24 Ιουν. 2013

Νάνος Βαλαωρίτης: Προχωρούμε σε έναν αιώνιο πόλεμο

Αυτό που διαπιστώνω, είναι πως προχωρούμε σε έναν αιώνιο πόλεμο, όπως τον περιέγραψε ο Όργουελ στο 1984. Ο οποίος πόλεμος, δεν θα είναι αναγκαστικά πραγματικός, όπως έχουμε μάθει να τον εννοούμε. Με…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:20 | 22 Ιουν. 2013

Δημήτρης Πουλικάκος: Zoύμε πλέον, μέσα σε «νομότυπα» Άουσβιτς

Zoύμε πλέον, μέσα σε «νομότυπα» Άουσβιτς, αναοργανωμένα κατά νέο ιδιότυπο τρόπο […] Αυτή τη στιγμή, πραγματοποιείται μια γενοκτονία -με το γάντι, τρόπος του λέγειν- υπό την επίφαση μιας δήθεν…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:01 | 20 Ιουν. 2013

Νίκος Ζούδιαρης: Ζούμε την απόλυτη κατάρρευση

Ζούμε την απόλυτη κατάρρευση. Δεν θα μείνει κανείς όρθιος! Πιστεύω, ότι οποιοδήποτε οικονομικό πρόγραμμα, δεν είναι κοινωνικά κατασκευασμένο. Δηλαδή, δεν το έχει παράξει ως ανάγκη η κοινωνία. «…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:19 | 17 Ιουν. 2013

Στέφανος Ροζάνης: Κινδυνεύει η κοινωνία στο σύνολό της!

[…] Εδώ, γίνεται κάτι πολύ πιο σοβαρό, και είναι αυτό που οι θεωρητικοί θα λέγανε: «δημοκρατία, χωρίς Δήμο», ή «κοινωνία, χωρίς ανθρώπους», ή «έθνη, χωρίς εθνότητα». Δείτε, τα πράγματα εξελίσσονται…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:36 | 17 Ιουν. 2013

Βεργόπουλος: Ομολογία ανίσχυρης κυβέρνησης το κλείσιμο της ΕΡΤ

Από πότε το ξεπούλημα ή το κλείσιμο αποτελούν μεταρρυθμιστική ικανότητα; […] Μέχρι και την παραμονή του κλεισίματος, η κυβέρνηση διόριζε. Την επομένη επικαλέσθηκε δικές της ατασθαλίες για να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:45 | 10 Ιουν. 2013

Αρετή Γεωργοσοπούλου: Ο λαός δεν μπορεί να αγνοηθεί

[…] έχουμε ένα τεράστιο στοιχείο υπεροχής. Αποτελούμε την συμπαγή μάζα του λ α ο ύ!  Και ως γνωστό ο λαός δεν μπορεί να αγνοηθεί, να μπεί στο περιθώριο, ή να προσπεραστεί […] Γιατί σώνει και…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:25 | 24 Μάιος. 2013

Μαρία Φαραντούρη: Ο κόσμος πρέπει ν’ αγωνιστεί! Να διεκδικήσει!

«Ο κόσμος να αγωνιστεί! Πρέπει ν’ αγωνιστεί! Να διεκδικήσει! Μαζί οι λαοί, θα δείξουνε έναν δρόμο! Κάτι το οποίο, πρέπει να μετουσιωθεί σε όραμα, που θα εκφράσουν οι νεώτεροι πολιτικοί […] Αυτό…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:17 | 23 Μάιος. 2013

Νάνος Βαλαωρίτης: Μετωπική σύγκρουση με το φασισμό!

[…] πρέπει να πολεμήσουμε το φασισμό σε όλες του τις πλευρές και απ’ την αρχή και συνεχώς και με μετωπική σύγκρουση! Όχι με υπεκφυγές. Όχι να πηγαίνουν στας ελληνικάς καλένδας οι αντιρατσιστικοί…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

05:36 | 20 Μάιος. 2013

Η κοινωνικοποίηση της εκπαίδευσης, του Γιώργου Κολέμπα

[…] Η διεθνής και η τοπική ελίτ, στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού δε χρειάζεται πια να διατηρήσει το κοινωνικό κράτος που είχε προωθήσει η σοσιαλδημοκρατία το προηγούμενο μισό αιώνα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:40 | 13 Μάιος. 2013

Γ. Κοντογιώργης: Η υπέρβαση της κρίσης προϋποθέτει την υπέρβαση της εποχής

Μπορεί να κατέβη όλη η κοινωνία ενώπιον του κυβερνείου ή της βουλής για να διαδηλώσει την αντίθεσή της στην ακολουθούμενη πολιτική ή στη διαφθορά, ή να το δηλώσει με το μέσον των δημοσκοπήσεων. Το…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:15 | 13 Μάιος. 2013

Σ. Δημητρίου: Να διαγραφεί το όνειρο της δια βίου εξασφάλισης στη θηλή του κράτους!

Επιτέλους να φορολογηθούν εκείνοι που φοροδιαφεύγουν και επίσης να εξαφανιστεί, να διαγραφεί αυτό το μικροαστικό όνειρο, το γελοίο, η δια βίου εξασφάλιση στη θηλή του κράτους! Εγώ χωρίζω την Ελλάδα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:40 | 11 Μάιος. 2013

Νάνος Βαλαωρίτης: Η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα σε δύο συμπληγάδες

Η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα σε δύο συμπληγάδες. Η μία είναι η Γερμανία, η οποία φτάνει μέχρι εδώ με το μνημόνιο. Τώρα η Γερμανία θα τρίβει τα χέρια της, όσο βλέπει ότι γίνονται βαρβαρότητες εδώ πέρα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:12 | 07 Μάιος. 2013

Ευρώπη: Ο ηλίθιος του Παγκόσμιου χωριού, του Κ. Βεργόπουλου

Παραδειγματική η αποτυχία της Ευρώπης. Με την σημερινή πολιτική της, έχει καταντήσει «ο ηλίθιος του παγκόσμιου χωριού». Καμία άλλη περιοχή του πλανήτη δεν έχει εγκατασταθεί με δική της επιλογή τόσο…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:25 | 01 Μάιος. 2013

Πρωτομαγιά και νεκροί-ές εργάτες-τριες στο Μπαγκλαντές. Του Γ. Κολέμπα

Στα ερείπια του κτιρίου που κατέρρευσε την περασμένη Τετάρτη στα περίχωρα της Ντάκα, βρήκαν το θάνατο τουλάχιστον 381 εργαζόμενοι. Άλλοι 279 ήταν βαριά τραυματισμένοι και 1.041 ελαφρά από τους 3.500…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:20 | 01 Μάιος. 2013

Εργατική Πρωτομαγιά: Back to the future! Του Θεόδωρου Κουτρούκη

Ποιος θυμάται την Πρωτομαγιά του 2010; Παρά το μούδιασμα που είχε προκαλέσει το πρωθυπουργικό διάγγελμα του Καστελόριζου, με το οποίο η χώρα έμπαινε στον αστερισμό του Μνημονίου, λίγοι ακόμη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:10 | 26 Απρ. 2013

Κώστας Μακεδόνας: Όλοι φταίμε που δεν αντιδράμε

Είναι τρομερό. Είναι λυπηρό. Έχουμε χάσει το δικαίωμα να είμαστε αισιόδοξοι και να ελπίζουμε […] Και το πιο περίεργο είναι, ότι για όλη αυτή την κατάσταση δεν έχει γίνει κάτι, κάτι πολύ μεγάλο, να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:06 | 25 Απρ. 2013

Στ. Τομπάζος: Να εφαρμοστούν εναλλακτικές πολιτικές απεμπλοκής από το μνημόνιο

[…] η οικονομία του τόπου εξαρτάται από τα περιοριστικά μέτρα στη διακίνηση κεφαλαίων […] να δημιουργηθεί ένα είδος μεγάλης bad bank στην οποία να μεταφερθούν όλα τα επισφαλή δάνεια: ένα μέρος…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:28 | 24 Απρ. 2013

Λάκης Παπαδόπουλος: Έχω την εντύπωση ότι η Ευρώπη θα διαλυθεί

[…] έχω την εντύπωση ότι η Ευρώπη θα διαλυθεί και μάλλον θα βρεθούμε και τυχεροί γιατί δεν θα υπάρχει κανείς να μας ζητήσει τα δανεικά πίσω. Κι αν κάποιος το ζητήσει θα το πατσίσουμε με το κατοχικό…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:45 | 21 Απρ. 2013

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Κώστας Μουρσελάς

[…] τα βλέπω μαύρα τα πράγματα. Γιατί είναι πολίτικό θέμα. Είναι μία απόφαση που θα την πάρουνε πολιτικοί. Κι αυτό είναι το δυστύχημα, αν σκεφτείς τι πολιτικούς έχουμε […] Η τέχνη θα μας σώσει! Η…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:18 | 19 Απρ. 2013

Ν.Βαλαωρίτης: Αγγλία και ΗΠΑ να μας στηρίξουν για τις γερμανικές αποζημιώσεις

[…] εάν οι όποιες κυβερνήσεις μας δεν ενεργήσουν διπλωματικά σωστά, και δεν πάμε στη Χάγη πριν αποκτήσουμε σοβαρή υποστήριξη κυρίως από τους Αγγλοσάξωνες, οι οποίοι ήταν και υπεύθυνοι που δεν…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:11 | 12 Απρ. 2013

Γιάννης Στεφόπουλος: Έχουμε τον μεγαλύτερο κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα

[…] το τραγικό που συνέβη μεταπολιτευτικά, είναι ότι φτάσαμε να περιορίσουμε το οικονομικό μέγεθος της χώρας στην περιουσία κάποιων μεγάλων οικογενειών, και «οίκων». Διότι πιστεύω ότι σ’ αυτή τη χώρα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:11 | 09 Απρ. 2013

Κ. Γέρου: Μπορεί ο κόσμος να αλλάξει; Μπορεί να σκεφτεί διαφορετικά;

Με το «Ντοκουμέντο», θελήσαμε να καταγραφεί η απορία, η αμηχανία, η οργή μας και οι σκέψεις μας για τα όσα συμβαίνουν. Μπορεί ο κόσμος ν’ αλλάξει; Μπορεί να σκεφτεί διαφορετικά; […] Πηγαίναμε και…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:39 | 06 Απρ. 2013

Σταύρος Ζένιος: Στην Κύπρο έχουμε δημιουργήσει την τέλεια κρίση χρέους

Στην Κύπρο έχουμε δημιουργήσει την τέλεια κρίση χρέους. Είναι η τέλεια καταιγίδα από πλευράς κρίσης χρέους: Υψηλό χρέος νοικοκυριών, επιχειρήσεων, δημόσιου τομέα, και από πάνω ήρθε και μία μεγάλη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:41 | 04 Απρ. 2013

Ανδρέας Δημητρίου: H κατάσταση στην Κύπρο είναι τραγική

Κατ’ αρχάς νομίζω ότι κανένας δεν διαφωνεί ότι η κατάσταση είναι τραγική. Ο κόσμος έχει την αίσθηση ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία πολύ μεγάλη καταστροφή της οικονομίας μας που θα τραυματίσει και θα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:43 | 03 Απρ. 2013

Γ. Ιωάννου: Το όραμα της ΕΕ υποκαταστάθηκε από μια Λέσχη Μονεταριστική

[…] το αρχικό περιεχόμενο του οράματος της Ευρωπαϊκής ενοποίησης, έχει εξαφανιστεί, ιδίως μετά τη δημιουργία του eurogroup […] υποκαταστάθηκε από μια Λέσχη Μονεταριστική, η οποία έγινε…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

22:45 | 30 Μαρ. 2013

Τί πρέπει να κάνουμε; Aπαντά η πολιτική επιστήμονας Νέλλη Ψαρρού

«Τί πρέπει να κάνουμε; Γενική απεργία διαρκείας με οργάνωση από τα κάτω, πολιτική ανυπακοή, αποκέντρωση, ενεργειακή και διατροφική αυτονομία, δίκτυα ανταλλαγών και αλληλεγγύης, οργάνωση δομών…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:40 | 29 Μαρ. 2013

Κ. Βεργόπουλος: Η Γερμανία θα έπρεπε να αποχωρήσει από την ΕΕ!

[…] Κανονικά, η Γερμανία θα έπρεπε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση! Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης σήμερα είναι η Γερμανία. Δεν είναι η Κύπρος ή οι άλλες χώρες του Νότου, αλλά η Γερμανία…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:00 | 28 Μαρ. 2013

Νάνος Βαλαωρίτης: Πάμε προς τον χιτλερισμό;

«Η Ελλάδα θυμίζει Γερμανία του ’30 την εποχή της ανόδου των ληστρικών ομάδων των ΕΣ ΕΣ. Η κυβέρνηση και η αστυνομία δείχνει ότι τα αγνοεί όλα αυτά. Και τι κάνει; Δέρνει αυτούς οι οποίοι κάνουν…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:15 | 21 Μαρ. 2013

Φοίβος Οικονομίδης: Δεν υπάρχουν άνθρωποι για να επανδρώσεις αυτή τη χώρα

«Σήμερα, έχουμε φτάσει στο εξής σημείο: Δεν υπάρχουν άνθρωποι για να επανδρώσεις αυτή τη χώρα, που από τη μια να έχουν όλα αυτά τα στοιχεία των ικανοτήτων για τις ευθύνες που μπορούν να αναλάβουν,…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:57 | 07 Μαρ. 2013

Νότης Μαυρουδής: Εκπαίδευση, Παιδεία, Πολιτισμός, τρεις έννοιες που εγκαταλείφτηκαν

Η καθημερινότητα των πολιτών βάδιζε πάνω σε μια κλωστή! Θαρρείς και κάποιος μας είχε δώσει …ουσίες και ακολουθούσαμε μια πορεία σχετικής ευδαιμονίας, δίχως τις κοινωνικές βάσεις ώστε να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:26 | 03 Μαρ. 2013

Η κουλτούρα της ντροπής, του Γρηγόρη Γκιζέλη

«Πολλοί δεν γνωρίζουν, ότι οι Έλληνες, όπως και κάποιοι άλλοι Μεσογειακοί λαοί, ανήκουν στην κουλτούρα της ντροπής κατά την ορολογία των κοινωνικών ανθρωπολόγων(Shame culture) γι΄ αυτό και αποδίδουν…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:29 | 01 Μαρ. 2013

Χρήστος Παπαμιχάλης: Είμαστε με μηδέν αντανακλαστικά σε όλα!

[…] Αν φταίει κάτι, πάνω από όλα, είμαστε εμείς! Γίνεται χαμός, κι εμείς είμαστε με μηδέν αντανακλαστικά σε όλα! Περνάνε μνημόνια, γίνεται χαμός, καταφέρνουμε να μαζευόμαστε, όσοι καταφέρνουμε να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:20 | 28 Φεβ. 2013

Αρλέτα: Ναι, έχουμε ναυαγήσει!

[…] Οι Έλληνες, συμπεριφέρονται σα να βρίσκονται σε κατακτημένη χώρα και όχι σαν να είναι πολίτες μιας ελεύθερης χώρας. Και τα κόμματα, και τα συνδικάτα, και όλοι! […] Ναι, έχουμε ναυαγήσει! Και…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:20 | 12 Φεβ. 2013

Ευσταθία: Η δικτατορία του light, έριξε το συναισθηματικό IQ μας

Αυτή είναι η δικτατορία που μας έχει διαβρώσει τελείως. Αυτή η δικτατορία του light, έριξε το συναισθηματικό IQ μας. Γι’ αυτό μέχρι τώρα κοιτούσαμε μόνο την πάρτη μας. Γιατί, συναισθηματικό IQ…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:00 | 11 Φεβ. 2013

Π.Τατσόπουλος: Ζούμε την πιο βίαιη εσωτερική υποτίμηση σε καιρό ειρήνης

Όταν λέω ότι η χώρα σχεδόν «θα» καταρρεύσει, δεν είναι ότι αρνιέμαι πως είναι ήδη σε άθλια κατάσταση. Απλώς υπάρχει αθλιότερη. Και ότι βάση προγραμματισμού και σχεδίου, μας οδηγούν στην αθλιότερη….

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:16 | 10 Φεβ. 2013

Κώστας Βεργόπουλος: Ωρολογιακή βόμβα η ανεργία στα θεμέλια της Ευρώπης

Εάν σήμερα υπάρχει μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της Ευρώπης, αυτή δεν είναι η δήθεν καθυστέρηση στην εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων «μεταρρυθμίσεων», αλλά η έκταση της ανεργίας, που υπερβαίνει τα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:32 | 02 Φεβ. 2013

Σ. Βλαχόπουλος: Κλίμα ανασφάλειας Δικαίου στην Ελλάδα

[…] όλ’ αυτά, πέρα από το ζήτημα συνταγματικότητας, αυτό καθ’ αυτό, το οποίο θίγουν και γεννούν, δημιουργούν και ένα κλίμα ανασφάλειας […] Η Δημοκρατία, δεν είναι μόνο το να ψηφίζουμε κάθε 4…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:00 | 31 Ιαν. 2013

Κώστας Χρυσόγονος: Υπάρχει συστηματική καταστρατήγηση του Συντάγματος

Ο εγγυητής του Συντάγματος, είναι η ελληνική κοινωνία. Αν η ελληνική κοινωνία δεν αντιδράσει, η συστηματική παραβίαση του Συντάγματος θα συνεχιστεί και θα διευρυνθεί […] Ο Καθηγητής Συνταγματικού…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:32 | 29 Ιαν. 2013

Πέτρος Μάρκαρης: Η Ελλάς των Ελλήνων Ορφανών!

[…] Αυτοί είναι που πληρώνουν το τίμημα! Για όνομα του Θεού! Εγώ ουρλιάζω! Είναι κάτι το απίστευτο! Αυτοί οι άνθρωποι, είναι, ουσιαστικά, η κατηγορία των μεγάλων ορφανών! Αυτοί είναι, ορφανοί από…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:34 | 28 Ιαν. 2013

Πέτρος Μάρκαρης: Εξελιχθήκαμε με μία λογική θυλάκων!

[…] Εξελιχθήκαμε με μία λογική θυλάκων! Το βλέπετε και σήμερα, αυτό, μπροστά σας. Ε, αυτό, έκανε μεγάλη ζημιά, και δημιούργησε μία αντίφαση η οποία μάς έκανε μεγάλο κακό, με την εξής έννοια: Ενώ…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:35 | 20 Ιαν. 2013

Νένα Μεντή: Δεν υπάρχει ένας, που να βγει και να πει «Φτάνει!»;

«…Όλοι αυτοί της συγκυβέρνησης, οι 156, πόσοι είναι, δεν υπάρχει ένας που να μη μπορεί να κοιμηθεί το βράδυ, απ’ αυτό που συμβαίνει; Πώς κοιμούνται ήσυχοι; Δεν μπορώ να το διανοηθώ! Δεν υπάρχει…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:15 | 18 Δεκ. 2012

Ανάρμοστη σχέση: Ελλάδα – Ευρώπη, του Κώστα Βεργόπουλου

«Η ανάρμοστη σχέση της χώρας μας με την Ευρώπη και ειδικά την Γερμανία, αντί να γίνεται αρμοστή, αποβαίνει σήμερα ακόμη πιο ανάρμοστη και η ευθύνη γι’ αυτό ανάγεται πολύ περισσότερο στον ισχυρό πόλο…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:58 | 16 Δεκ. 2012

Τhe European Tragedy… Tου Κωνσταντίνου Τσουκαλά

«Αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, μιλάνε, ίσως, για την μελλοντική ιστορία της Ευρώπης. Δεν είναι δυνατόν να απομονωθεί το θέμα των ριζικών, των δομικών συμπτωμάτων που οδηγούν την Ελλάδα σε…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

17:53 | 11 Δεκ. 2012

Ο ελληνικός λαός είναι απολίτικα υπέρ-πολιτικοποιημένος. Του Ζ. Παπαδημητρίου

Δεν πιστεύω ότι στο πλαίσιο του καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της οικονομίας, είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε αυτά τα προβλήματα. Μα, θα μου πείτε, τί εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν;  Αυτή τη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:44 | 07 Δεκ. 2012

Μ. Σκιαδαρέση: Tόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστούν αυτά τα ανθρωποειδή;

…Αλήθεια, τόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστούν αυτά τα ανθρωποειδή που νομίζουν την κοινωνία τσιφλίκι τους και αλωνίζουν ένοπλοι χτυπώντας και προπηλακίζοντας όποιον επιλέξουν κάθε φορά; Φοβάμαι…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:25 | 04 Δεκ. 2012

Θ. Κουτρούκης: Δεν κερδίζονται εργατικοί αγώνες με τόσο αδύναμο συνδικαλιστικό κίνημα!

«…η οικονομική κρίση και η θέση της χώρας μας σε καθεστώς επιτήρησης από τους πιστωτές της, βρήκε ήδη αποδυναμωμένο το συνδικαλιστικό κίνημα την ώρα της «μητέρας των μαχών» κατά του Μνημονίου. Ας…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:14 | 30 Νοε. 2012

Γ. Χατζηκωνσταντίνου: Να αναζητήσουμε την ταυτότητά μας που χάνεται

Πρέπει να αναζητήσουμε την ταυτότητά μας που χάνεται και να επαναπροσδιορίσουμε τον ρόλο μας στον κόσμο και στην Ευρώπη» ο Καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου, απαντά στην…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:07 | 26 Νοε. 2012

Οι πολέμιοι της πολιτικής για τη προστασία του κλίματος, του Γιώργου Κολέμπα

Με αφορμή τη συνδιάσκεψη για το κλίμα στη Ντόχα του Κατάρ: Η ιστορία αρχίζει πριν από 20 και πλέον χρόνια, με το που έγινε ευρέως γνωστό ότι οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα(CO2) από τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:49 | 22 Νοε. 2012

Χ. Πουλόπουλος: Χρειάζεται να προασπιστούμε την κοινωνική δικαιοσύνη

«[…] χρειάζεται επίσης να προασπιστούμε το κράτος πρόνοιας, τη δημόσια δωρεάν υγεία και εκπαίδευση, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη» ο διδάκτωρ κοινωνικών…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:12 | 22 Νοε. 2012

«Διευρυμένη οικογένεια»: Το κύτταρο της αποανάπτυξης. Toυ Γ.Κολέμπα

Εισαγωγικά: σε πολλά ΜΜΕ προβάλλονται τελευταία διάφορες περιπτώσεις νέων που προσπαθούν, λόγω κρίσης και ανεργίας στις πόλεις, να εγκατασταθούν στην περιφέρεια της χώρας. Αυτά τα μεμονωμένα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:19 | 21 Νοε. 2012

Μ.Γλέζος: Να μας δώσουν οι Γερμανοί αυτά που μας οφείλουνε

«Έχω πει επανειλημμένως ότι αυτή η υπόθεση του χρέους της Γερμανίας προς την Ελλάδα, πρέπει να περάσει στα χέρια του ελληνικού λαού. Πρέπει να δημιουργηθούν οργανώσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα, οι…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:41 | 19 Νοε. 2012

Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει αυτός ο κόσμος… Κεμάλ. Της Κρυσταλίας Πατούλη

Παγκόσμια μέρα κατά της παιδικής κακοποίησης σήμερα. Πόσο σημαντικό είναι αυτό; Πόσο σημαντικό είναι να μην πονάμε (ψυχικά ή σωματικά) τα παιδιά; Όσο σημαντικό είναι οτιδήποτε μας πονάει αυτή τη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:55 | 08 Νοε. 2012

Χαράλαμπος Πουλόπουλος: Κοινωνία αλληλεγγύης και όχι αποκλεισμών

Η καλύτερη κοινωνία είναι μια κοινωνία αλληλεγγύης, συντροφικότητας, συλλογικότητας, και όχι μια κοινωνία αποκλεισμών.» ο διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών και διευθυντής του ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:28 | 06 Νοε. 2012

Οι καταστροφές της «Sandy», η κλιματική αλλαγή και οι ΗΠΑ, του Γιώργου Κολέμπα

Ο τυφώνας «Σάντι» ξεκίνησε στα μέσα του Οκτώβρη στην ανατολική Καραϊβική, σαν βαρομετρικό χαμηλό. Οι υψηλές θερμοκρασίες των θαλάσσιων υδάτων έδωσε μεγάλη δυναμική στο σύστημα και στις 24 Οκτώβρη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

16:48 | 03 Νοε. 2012

Αλκίνοος Ιωαννίδης: Δεν έχει ανάγκη η κοινωνία μας από στείρο και τυφλό μίσος

«Δεν έχει ανάγκη αυτή τη στιγμή η κοινωνία μας από στείρο και τυφλό μίσος. Έχει ανάγκη από ανθρώπους που μέσα από συλλογικότητες θα μπορέσουν να προσφέρουν» ο συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

01:13 | 28 Οκτ. 2012

Γελάει η ιστορία με μας… Της Αντιστασιακής μαχήτριας Κ. Τέντα-Λατίφη

…Γελάει η ιστορία με μας, γιατί τώρα όσο ποτέ άλλοτε, το πατριωτικό μας καθήκον επιβάλλει το «Εμείς» υπεράνω κάθε είδους «Εγώ». Κι αν δεν το αντιληφθούμε, τότε «Ναι» στις παρελάσεις των μαθητών που…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:47 | 25 Οκτ. 2012

H μόνη υπαρκτή διέξοδος, του Άρη Μαραγκόπουλου

«Μόνος σου τίποτε δεν κάνεις σ’ αυτή τη ζωή. Και μόνος σου ποτέ δεν είσαι. Αυτό είναι το κέρδος, αυτό το τίμημα κι αυτή η μόνη υπαρκτή διέξοδος από την ανθρωπιστική (με την κυριολεκτική έννοια του…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

19:24 | 23 Οκτ. 2012

Νόμπελ πράις, φορ Γιουροπίαν πράιντ. Του Νίκου Κουνενή

Τηρώντας μια μακρά παράδοση ανθρώπινης ευαισθησίας και αντικειμενικότητας, που περιλάμβανε την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης σε προσωπικότητες εμβληματικές, νηφάλιες και στρατευμένες στην ιδέα της…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:20 | 20 Οκτ. 2012

Άγγελος Αντωνόπουλος: Να γίνουμε μάχιμοι για την ανατροπή της διαφθοράς

[…] Είμαστε μια κοινωνία από διαφθορείς και διεφθαρμένους […] Και είμαστε υποχρεωμένοι ως πολίτες, να είμαστε μάχιμοι ή να γίνουμε μάχιμοι, για την ανατροπή της διαφθοράς. Πιστεύω, ότι από το…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:40 | 19 Οκτ. 2012

Γιώργος Κοντογιώργης: Μας χρειάζεται -επειγόντως- ένα νέο πολιτικό συμβόλαιο!

Το άρθρο «Τί πρέπει να κάνουμε ενόψει της περικύκλωσης της Βουλής;» που δημοσιεύτηκε πριν έναν περίπου χρόνο στην Ελλάδα, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση που δημοσιεύεται στο tvxs…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

18:11 | 13 Οκτ. 2012

Γιάννης Μπέζος: Να πολιτευτούμε επί της ουσίας

[…] Να πολιτευτούμε επί της ουσίας. Η παρουσία μας, δηλαδή, να είναι επί της ουσίας, και να μην χρησιμοποιούμε κορώνες δεξιά και αριστερά, και να μην κάνουμε όλοι, δήθεν, ότι είμαστε πάρα πολύ…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

05:08 | 12 Οκτ. 2012

Γιάννης Βόγλης: Σημασία έχει για μένα η ενότητα

[…] Σημασία έχει για μένα η ενότητα. Αυτό είναι το τελικό σύνθημα που μπορώ να πω: Να ενώσουμε τα χέρια, και όλοι μαζί να βγούμε να διεκδικήσουμε. Δεν θα μας χαρίσει κανένας, τίποτα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:03 | 11 Οκτ. 2012

Διονύσης Τσακνής: Με όρους μαγκιάς δεν θα τελεσφορήσει ένας αγώνας

[…] Με όρους μαγκιάς δεν θα τελεσφορήσει ένας αγώνας. Με όρους πολιτικής, στη σωστή της βάση, με τελικό στόχο την αμφισβήτηση του ίδιου του συστήματος. Έτσι μόνο μπορούμε να προχωρήσουμε» ο συνθέτης…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:18 | 08 Οκτ. 2012

H πλειοψηφία γύρω μας, φασίστες είναι. Της Κρυσταλίας Πατούλη

Όταν κάποτε η άγνοια που προέκυψε από την απώθηση της παιδικής ηλικίας εξαλειφθεί και η ανθρωπότητα ξυπνήσει από το λήθαργό της, θα μπορέσει να αναστείλει αυτή την παραγωγή του κακού…» Άλις Μίλερ….

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

03:09 | 08 Οκτ. 2012

Κώστας Βεργόπουλος: Το λόγο έχουν οι κοινωνίες και οι λαοί

Οι Έλληνες ξεσηκώνονται και διεκδικούν, όπως αυτό είναι αυτονόητο και επιβάλλεται σε πολίτες μιας κοινωνίας, που έχει περιέλθει στα πρόθυρα κατάρρευσης και αποσύνθεσης. Όπως ακριβώς κάνουν και οι…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

03:52 | 07 Οκτ. 2012

Κώστας Καζάκος: Το πρόβλημα του λαού μας, είναι πρόβλημα ελευθερίας

[…] φτάνουμε σε ένα σημείο και αντιλαμβανόμαστε ό,τι δεν είναι μόνο οικονομικό το πρόβλημά μας. Το πρόβλημα του λαού μας, είναι πρόβλημα ελευθερίας. Είναι πρόβλημα ανεξαρτησίας, εθνικής…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:15 | 06 Οκτ. 2012

Γ. Κολέμπας: Υπάρχει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου

Υπάρχει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου, διότι δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί μια αυτόνομη δημοκρατική και οικολογική κοινωνία η οποία θα βασίζεται στο σημερινό άνθρωπο….

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:05 | 02 Οκτ. 2012

Ουτοπικοί ρομαντισμοί. Του Περικλή Σφυρίδη

Ο κ. Κολέμπας στο άρθρο του «Χρειάζεται επειγόντως να αναπτυχθεί ένας ουσιαστικός δημόσιος διάλογος» που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση που δημοσιεύεται στο…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

17:08 | 01 Οκτ. 2012

Αντώνης Διαμαντής: Πρέπει να αλλάξουμε νου

[…] Πρέπει να αλλάξουμε νου΄ να αλλάξουμε νου. Ή απλά, να τον  ξυπνήσουμε. Να απορρίψουμε όλα εκείνα τα κοινωνικά και πολιτικά  ταμπού που μας έχουν επιβληθεί. Η κοινωνία  δε θέλει…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

16:35 | 28 Σεπ. 2012

Έφη Δραμαλή: Ο εχθρός δεν είναι μόνο εξωτερικός

Ο εχθρός δεν είναι μόνο εξωτερικός. Δεν φταίνε μόνο τα ξένα κράτη, δεν φταίνε μόνο οι τοκογλύφοι δανειστές, δεν φταίνε μόνο οι πολιτικοί (που φταίνε ούτως ή άλλως για το αντιδημοκρατικό μας σύστημα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

17:17 | 27 Σεπ. 2012

Πέτρος Τατσόπουλος: Τη δημοκρατικότητά σου καλείσαι να την αποδείξεις στις άγριες εποχές!

[…] τη δημοκρατικότητά σου, καλείσαι να την αποδείξεις στις άγριες εποχές! Όταν είναι όλα ευνομούμενα και καλά, δεν τρέχει κάστανο, κανένας δεν σου λέει τίποτα. Το αν παραμένεις όμως, μια δημοκρατική…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

05:30 | 27 Σεπ. 2012

Αφροδίτη Μάνου: Ο Έλληνας πρέπει να μάθει να ελέγχει την εξουσία του!

[…] ο Έλληνας, θα πρέπει πια, να μάθει να ελέγχει την εξουσία του! Δεν γίνεται! Όποιος έχει το μέλι στα δάχτυλά του, το γλύφει και θα το γλύφει. Εάν, λοιπόν, δεν βρεθεί ένας τρόπος, που να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:31 | 26 Σεπ. 2012

Άννα Φόνσου: Κανονικά δικαιούμεθα όλοι επίδομα τυφλότητας!

Είμαστε μια ευπαθής χώρα, όπως κάθε χώρα που καταναλώνει χωρίς να παράγει, όπως κάθε χώρα που ζει με δανικά, όπως κάθε χώρα που η κομπίνα και η συναλλαγή είναι καθεστώς. Δυστυχώς όλα όσα συμβαίνουν…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

19:20 | 23 Σεπ. 2012

Τερατόικα: Η επιστροφή. Του Νίκου Κουνενή

    Εξαήμερη εργασία σε συνδυασμό με κατοχυρωμένο δικαίωμα ενδεκάωρης ανάπαυσης ζητά η τερατόικα από την κυβέρνηση, πράγμα που αναμφίβολα θα σόκαρε και αυτόν τον μεγάλο Κάρολο Ντίκενς…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

19:00 | 23 Σεπ. 2012

Παγκοσμιοποίηση – Αποανάπτυξη – Οικουμενικότητα – Τοπικοποίηση. Του Γιώργου Κολέμπα

O Γιώργος Κολέμπας, αναπτύσσει τα θέματα: Παγκοσμιοποίηση – αποανάπτυξη – οικουμενικότητα – τοπικοποίηση, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη, που δημοσιεύεται…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

03:03 | 21 Σεπ. 2012

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Κώστας Λάμπος

Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη,  ερωτήματα στα οποία δίνουν τη δική τους…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:10 | 20 Σεπ. 2012

Γιώργος Μιχαλακόπουλος: Αντισταθείτε!

Αντισταθείτε! Δεν μπορώ να πω τίποτε άλλο. Αντισταθείτε, ο καθένας με το προσωπικό του «οπλισμό». Πρέπει να αντισταθούμε σε όλα αυτά που βλέπουμε γύρω μας. Πρέπει να ψάξουμε οξυγόνο να ανασάνουμε……

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

21:10 | 11 Σεπ. 2012

Δήμητρα Πέτρουλα: Οι φασίστες δεν έχουν πατρίδα

[…] με ρώτησαν: «Οι έλληνες τα έκαναν όλα αυτά;». «Όχι οι έλληνες, οι φασίστες…» τους είπα, «…παντού υπάρχουν φασίστες. Όχι Έλληνες. Αυτοί δεν ήταν Έλληνες. Αυτοί ήταν φασίστες. Άλλο πράμα…», η…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:36 | 10 Σεπ. 2012

Κ. Βεργόπουλος: Μεταξύ απάτης και τραγωδίας

[…] Ουδέποτε στην οικονομική ιστορία δεν έχει εγκαθιδρυθεί εκ των άνω παρόμοιο αδιέξοδο και μάλιστα σε τόσο μεγάλη κλίμακα. Και η βαθύτερη εξήγηση του «μυστηρίου» βρίσκεται στο αδιέξοδο στο οποίο…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:59 | 06 Σεπ. 2012

Γ. Κολέμπας: Χρειάζεται επειγόντως να αναπτυχθεί ένας ουσιαστικός δημόσιος διάλογος

[…] η απομυθοποίηση του καπιταλισμού και της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, μπορεί να μας πείσει πιο εύκολα πια, ότι η εκχώρηση της αντιπροσώπευσης και η διαμεσολάβηση από τους επαγγελματίες…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:00 | 05 Σεπ. 2012

Τάκης Καφετζής: Πιστεύω, ότι πάμε πολύ πίσω στην ιστορία

«Θα γυρίσουμε πολύ πίσω… Γιατί, η πολιτική, δεν μπορεί να αποκτήσει ξανά τα σκήπτρα απέναντι στο μεγάλο κεφάλαιο, εάν δεν γίνει πολύ μεγάλη σύγκρουση με απροσμέτρητες συνέπειες. Αυτό πιστεύω. […]…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

00:33 | 02 Σεπ. 2012

Στέλιος Μάινας: Η ομονόηση, μοιάζει να είναι μονόδρομος

«Για μένα η λύση θα βρεθεί, μόνον εάν ομονοήσουμε. Δηλαδή, δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις για να ξεπεράσεις την κρίση. Υπάρχουν λύσεις βαθύτερες, που θέλουν περισσότερο χρόνο, πιο δύστοκες και…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

23:32 | 01 Σεπ. 2012

Σωτηρία Σταυρακοπούλου: Πληρώνουμε την ανοχή μας

Η Σωτηρία Σταυρακοπούλου, συγγραφέας και επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ, απαντά στην Κρυσταλία Πατούλη, με βάση το ερώτημα «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

14:40 | 30 Αυγ. 2012

Γιάννης Μακριδάκης, φωνή βοώντος εν τη ερήμω…

Ο Χιώτης ακτιβιστής, ερευνητής και πολιτικογράφος, λογοτέχνης, αλλά και ιστορικός συγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, με μαχητικό πολιτικό λόγο που καταγράφεται στα πολιτικά του άρθρα -που τα περισσότερα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

17:16 | 29 Αυγ. 2012

Άννα Παναγιωτοπούλου: Όλη την Ελλάδα θα την πουλήσουνε!

[…] πιστεύω, ότι οι άνθρωποι που μας κυβερνάνε δεν έχουν καμία πρόθεση να κάνουν τίποτα! Καμία! Δεν μπορώ να μπω στην ψυχολογία αυτών των ανθρώπων, αλλά είναι σαφές ότι μας κοροϊδεύουν. […] Όλη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

02:34 | 24 Αυγ. 2012

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης: Είμαστε, λίγο, σαν πρόβατα επί σφαγή

Θεωρώ ότι είμαστε, λίγο, σαν πρόβατα επί σφαγή, χωρίς ιδιαίτερες αντιστάσεις. Πορευόμαστε σε μια καταστροφή και έχουμε αφεθεί στη μοίρα μας» ο ηθοποιός Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, μιλά στην Κρυσταλία…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

02:44 | 23 Αυγ. 2012

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Περικλής Σφυρίδης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:50 | 21 Αυγ. 2012

Χρύσα Ρώπα: Ας έρθουν να τα πάρουν όλα…

Ας έρθουν να τα πάρουν όλα… Έτσι καταλαβαίνει ο Έλληνας. Δεν καταλαβαίνει αλλιώς» η ηθοποιός Χρύσα Ρώπα, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη, με βάση το ερώτημα «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και κυρίως τί…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:15 | 19 Αυγ. 2012

Μίρκα Παπακωνσταντίνου: Πιστεύω ότι είναι η ώρα της πράξης

«[…] νιώθω πολύ αγανακτισμένη, πολύ απελπισμένη και δεν είμαι σε θέση κριτικής, αλλά σε θέση πράξης. Πιστεύω ότι είναι η ώρα της πράξης […]» η ηθοποιός Μίρκα Παπακωνσταντίνου, μιλά στην Κρυσταλία…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:20 | 16 Αυγ. 2012

Passive Aggressive χώρα; Tου Βασίλη Παπαθεοδώρου

Το e-mail είχε πρωτοκυκλοφορήσει πριν από αρκετά χρόνια. «100 λόγοι που είμαστε Έλληνες» ή «Γουστάρουμε που είμαστε Έλληνες, γιατί…», κάπως έτσι ήταν ο τίτλος του. Ακολουθούσαν μετά εκατό φράσεις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:56 | 03 Αυγ. 2012

Φωτεινή Τσαλίκογλου: Πρέπει να πούμε «όχι» στην συγκάλυψη

Ζούμε μέρες θανάτου! Και έχει σημασία να πούμε «όχι» στο καμουφλάζ του πόνου, «όχι» στον κατευνασμό, «όχι» στην συγκάλυψη. Διότι αν  αντέξουμε να διαχειριστούμε όλες αυτές τις απώλειες, αντί να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:21 | 31 Ιουλ. 2012

Συράκος Δανάλης: Η σημερινή πολιτική κατάσταση είναι άσυλο ανιάτων

Η σημερινή πολιτική κατάσταση, η οποία υπάρχει αυτή τη στιγμή, δεν είναι πολιτική κατάσταση. Θα ‘λεγα ότι είναι άσυλο ανιάτων. Είναι οτιδήποτε άλλο, εκτός από πολιτική κατάσταση. Δεν κάνω τον…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

22:50 | 14 Ιουλ. 2012

Χάρις Κατάκη: Η πορεία προς το συν είναι μονόδρομος

Σε μια εποχή που τα αδιέξοδα του πλανήτη έχουν πια συνδεθεί με τις δικές μας προσωπικές και συλλογικές επιλογές, όλα τα διλήμματα, όλες οι διχογνωμίες, όλες οι αντιφατικές αντιλήψεις που μας…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:06 | 10 Ιουλ. 2012

Νάσος Βαγενάς: Η Ευρώπη δεν μας έχει αδικήσει

Το θέαμα είναι θλιβερό και θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αμέσως και δραστικά. Όμως την ίδια στιγμή θα πρέπει να αγωνιστούμε για να μη δούμε χειρότερα. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει αν καταγγέλλουμε…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

01:34 | 08 Ιουλ. 2012

Λαοκράτης Βάσσης: Πρέπει να κρατηθούμε απ’ την ψυχή μας

Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στον πάτο της κρίσης. Κατρακυλάμε. Διαρκώς κατρακυλάμε […] Πρέπει, λοιπόν, να περιμαζέψουμε την ψυχή μας, να ανακτήσουμε όλα τα αξιακά μας στοιχεία, να κρατηθούμε απ’ την ψυχή…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

01:00 | 07 Ιουλ. 2012

Αντώνης Καφετζόπουλος: Το μετεμφυλιακό κράτος κατέρρευσε!

…το μπάχαλο δεν ξεκίνησε από τη μεταπολίτευση. Προσωπικά, με εκνευρίζει αυτός ο αφορισμός που λέγεται ότι «το μεταπολιτευτικό κράτος κατέρρευσε». Ποιό μεταπολιτευτικό κράτος κατέρρευσε; Το…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

14:52 | 05 Ιουλ. 2012

Κ. Βεργόπουλος: Η Ευρώπη, ο κόσμος σήμερα, βαδίζουν προς το πουθενά

Η Ευρώπη, ο κόσμος σήμερα, βαδίζουν προς το πουθενά, ενώ η Αγγλία ενδιαφέρεται να εγκλείσει τους Έλληνες εντός Ελλάδος, σαν να μεταβάλλεται η χώρα μας σε τόπο σωφρονιστηρίου. Συγχρόνως, η ύφεση…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:34 | 29 Ιουν. 2012

Οι εργασιακές σχέσεις σε φόντο tricolor. Του Θεόδωρου Κουτρούκη

Το συμβόλαιο των κοινωνικών εταίρων (μαζί με το παρελκόμενο πλέγμα κοινωνικών κι συλλογικών εργασιακών θεσμών), όπως το βιώσαμε την τελευταία εικοσαετία φαίνεται πως εκπνέει πλήρες ημερών», ο…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:48 | 28 Ιουν. 2012

Νίκος Κούνδουρος: Η πείνα, σε λίγο, θα πάψει να ‘ναι άοπλη!

Κατά τη διάρκεια μίας συνάντησης στο σπίτι του, στο Μετς, ο αγωνιστής της Αντίστασης και πολυβραβευμένος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σκηνοθέτης του κινηματογράφου και του θεάτρου, Νίκος Κούνδουρος…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:15 | 19 Ιουν. 2012

Νίκος Ζούδιαρης: Από σήμερα, βγαίνει ο ελληνικός λαός στο μέτωπο!

Ο κόσμος που ψήφισε ΝΔ συνειδητά, αφελώς ή κατ’ αντίδραση, έχει να παραλάβει κάτι μπουγιουρντί από τις εφορίες… απίστευτου κάλους, τις επόμενες μέρες. Και, αυτοί οι ίδιοι, θα μας πούνε μετά τι θα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

23:09 | 17 Ιουν. 2012

Π. Κοροβέσης: Τώρα θα δουν τα βουτηγμένα στο αίμα χέρια τους

Θα δει, σύντομα και ξεκάθαρα, ο καθένας από αυτούς που τους ψήφισε, ότι δεν είναι μόνο αυτές οι γυαλισμένες φάτσες τους που βγαίνουν στην τηλεόραση, αλλά είναι και τα χέρια τους που είναι βουτηγμένα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

20:50 | 17 Ιουν. 2012

Στ. Ροζάνης: Ζούμε το δράμα της κατάρρευσης του Ευρωπαϊκού πνεύματος

Το δράμα το οποίο ζούμε, αυτή τη στιγμή, είναι ένα δράμα κατάρρευσης του Ευρωπαϊκού πνεύματος των λαών και της διαφωτιστικής γενικής θέλησης όπως την διακύρηξε ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ, και οι υπόλοιποι…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:21 | 17 Ιουν. 2012

Κατερίνα Μάτσα: Να συγκρουστούμε με όσους θέλουν να πάνε την κοινωνία πίσω

…να μην  φοβόμαστε, και να συγκρουστούμε με τους όλους εκείνους που θέλουν να πάνε την κοινωνία πίσω. Να είμαστε έτοιμοι για ρήξεις και ανατροπές σε όλα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:36 | 16 Ιουν. 2012

Δημήτρης Αποστολάκης στο tvxs: Πρέπει να κάμομε μια παληκαριά ενηλικίωσης

Πρέπει να κάμομε μια παληκαριά ενηλικίωσης. Απ΄αυτήν θα προκύψει ένα καινούργιο Αφήγημα. Το ρίσκο πρέπει να ναι σοκαριστικό, πρωτότυπο, καθοριστικό, παράτολμο, να εξάπτει την περιέργεια  και να…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:10 | 15 Ιουν. 2012

Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Τα ΜΜΕ ευθύνονται όσο και ο δικομματισμός

Τα ΜΜΕ ευθύνονται για την κατάντια μας, όσο και ο δικομματισμός…», ο συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη,  για την ελληνική κοινωνικοπολιτικοοικονομική κρίση, με…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:40 | 14 Ιουν. 2012

Β. Θεοδωρόπουλος: Γι’ αυτούς, το μόνο χρήσιμο συναίσθημα είναι ο φόβος!

Από το συναίσθημα πας στη λογική και όχι από τη λογική στο συναίσθημα. Κι αυτό πάνε να το μπλοκάρουν, σήμερα, με το να λένε, ότι πρέπει να απαξιώσουν οι άνθρωποι τον θυμό τους. Γι’ αυτούς το μόνο…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:00 | 10 Ιουν. 2012

Δήμητρα Γαλάνη: Ζούμε σε πόλεμο και πρέπει να ενωθούμε!

Πρέπει να συνεργαστούμε ως Έλληνες πέρα από τις οποιεσδήποτε διαφορές, που σαφώς υπάρχουν. Διότι, επιμένω, ζούμε σε πόλεμο. Κανονικό παγκόσμιο πόλεμο, που ανάλογα με την αντοχή του το κάθε κράτος,…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:17 | 07 Ιουν. 2012

Με ανθρωπισμό και αλληλεγγύη. Του Jose Manuel Lamarque

Με αφορμή τις επερχόμενες κρίσιμες εκλογές τις 17ης Ιουνίου, ο Γάλλος δημοσιογράφος φιλέλληνας Jose Manuel Lamarque, που έχει δημιουργήσει το http://www.helpthegreekpeople.blogspot.com, με άρθρα που…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

01:47 | 03 Ιουν. 2012

Θάνος Μικρούτσικος: Να φύγουμε, πάση θυσία, από το μνημόνιο!

Πατρίδα, είναι τα 10 εκατομμύρια Έλληνες! Και αυτοί καταστρέφονται! Καταστρέφονται, και δεν υπάρχει επιστροφή μέσω του μνημονίου! Αυτό το μνημόνιο, πρέπει να ακυρωθεί!» ο συνθέτης και πρώην Υπουργός…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

20:27 | 30 Μάιος. 2012

Δεν είμαστε ελεύθεροι όταν φοβόμαστε.Της Τασούλας Βερβενιώτη

Τούτη τη στιγμή αυτό που υπάρχει στην κοινωνία είναι ένας τεράστιος φόβος, από όλες τις μεριές. Οι αγορές από τη μία πλευρά φοβούνται για το τι θα ψηφίσει ο ελληνικός λαός, και ο λαός φοβάται τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

23:48 | 24 Μάιος. 2012

Γιώργος Μαρκόπουλος: Τόσοι λίγοι, φάγανε τόσα πολλά!

Ευτυχώς που έγιναν και εκλογές, και είδαμε ότι δεν τα φάγαμε όλοι μαζί. Τα φάγανε ένα 13 και ένα 18%. Οι οποίοι δυστυχώς είναι λίγοι για να φάνε τόσα πολλά. Δυστυχώς. Τόσοι λίγοι, φάγανε τόσα πολλά…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:48 | 19 Μάιος. 2012

Αναζωπυρώνεται η αρχέγονη διαμάχη Αριστεράς – Δεξιάς. Του Ν. Αραπάκη

Όλα δείχνουν ότι αναζωπυρώνεται η αρχέγονη διαμάχη μεταξύ δεξιάς και αριστεράς, όχι όμως με τους όρους, την ορολογία και τον τρόπο που την γνωρίσαμε καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, αλλά με…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

00:19 | 17 Μάιος. 2012

Τις πταίει; Της Μαρίας Σκιαδαρέση

Τις πταίει; Με το άρθρο αυτό, μέσα από τις σελίδες των Καιρών, έκανε το ντεμπούτο του στην ελληνική πολιτική σκηνή ο Χαρίλαος Τρικούπης, κατηγορώντας ευθέως το παλάτι για την πολιτική κακοδαιμονία…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

20:52 | 16 Μάιος. 2012

Πως μια εθνική τραγωδία γίνεται καρτούν. Της Ελένης Ζιώγα

Ο παραστασιακός κανόνας στην τραγωδία είναι εντελώς διαφορετικός από τα άλλα ήδη θεάτρου: Η τραγωδία στο θέατρο αντιμετωπίζεται με υπαρξιακό δέος. Με βαθύ σέβας απέναντι στο δράμα που…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

21:27 | 08 Μάιος. 2012

Περικλής Κοροβέσης: To πολιτικό σύστημα της Ελλάδας κατέρρευσε

Με τις εκλογές της 6ης Μαΐου η κρίση ολοκληρώθηκε. Από την οικονομική και κοινωνική κρίση, περάσαμε στην πολιτική και όλα δείχνουν πως το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας κατέρρευσε…» ο συγγραφέας και…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

23:39 | 06 Μάιος. 2012

Θ. Γκαϊφύλλιας: Μία αριστερή διακυβέρνηση μπορεί να κάνει θαύματα

Πιστεύω ότι πρέπει να πάμε σε νέες εκλογές και ο λαός πρέπει, αυτή τη φορά, να δώσει καθαρή εντολή για τη δημιουργία μιας αριστερής κυβέρνησης […] Μία αριστερή διακυβέρνηση μπορεί να αναμορφώσει τα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

20:42 | 06 Μάιος. 2012

Nα ανοίξουν το δρόμο για την αυτόβουλη υπέρβασή τους… Γιώργος Κοντογιώργης

Ο Καθηγητής Πολιτικής επιστήμης, Γιώργος Κοντογιώργης, σχολιάζει τα -μέχρι στιγμής- αποτελέσματα των Ελληνικών Βουλευτικών εκλογών 2012, στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στην ακτιβιστική Έρευνα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:39 | 05 Μάιος. 2012

Θόδωρος Τερζόπουλος: Eκπέμπω SOS στην Αριστερά

«Είναι το ιστορικό momentum της αριστεράς. Ας μην πάει χαμένη αυτή η μεγάλη ευκαιρία..» Ο σκηνοθέτης Θόδωρος Τερζόπουλος, με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

04:11 | 05 Μάιος. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Ανδρέας Μήτσου

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:06 | 04 Μάιος. 2012

Πέτρος Τατσόπουλος: Ή θα υποχρεωθεί να αλλάξει η Αριστερά ή θα τιμωρηθεί

Αυτή είναι η πιο ανεξέλεγκτη προεκλογική περίοδος και σε επίπεδα λάσπης που εκτοξεύονται συνέχεια με τον ανεμιστήρα δεξιά και αριστερά και κυρίως με το αποτέλεσμα, το οποίο έχει γίνει ένας απίστευτος…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:44 | 04 Μάιος. 2012

Aυτή την Κυριακή θέλω να εξεγερθώ. Του Γιώργου Τσαντίκου

Αυτή την Κυριακή θέλω να εξεγερθώ. Είναι ανοησία να εξεγείρεσαι στις εκλογές και να κρατάς τους σφυγμούς σου χαμηλά όλο τον υπόλοιπο καιρό. Αυτή τη φορά όμως, θέλω να εξεγερθώ και εκεί. Για όσους…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:59 | 04 Μάιος. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Μάκης Καραγιάννης

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

18:50 | 03 Μάιος. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά η 97χρονη αγωνίστρια της Αντίστασης Κατίνα Σηφακάκη

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα “Ξέρω τι να ψηφίσω;” του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

18:33 | 03 Μάιος. 2012

Λ. Κονιόρδου – Λ. Μυριβήλη – Κ. Λεμπέση: Αλλάζουμε πολιτική, αλλάζουμε κι εμείς!

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, τρεις υποψήφιες των Οικολόγων Πράσινων, η σκηνοθέτις Λυδία Κονιόρδου, η Κοινωνική Ανθρωπολόγος Λενιώ Μυριβήλη και η εκδότρια Κάτια Λεμπέση, εκφράζουν…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:45 | 03 Μάιος. 2012

Γυρνάμε ολοταχώς στη δεκαετία του 1940. Του Γιώργου Παναγιωτάκη

Η συμβουλή του θείου μου: «Πρόσεχε κακομοίρη μου! Να μην λες πέρα δώθε τι ψηφίζεις». Αυτή τη συμβουλή μου έδινε πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση ένας θείος μου, ο οποίος είχε τραβήξει πολλά επειδή…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:29 | 03 Μάιος. 2012

Περικλής Κοροβέσης: Και η αποχή ψήφος είναι

Η αποχή, το λευκό και το άκυρο, πηγαίνουν κατά κύριο λόγο στο πρώτο κόμμα. Αυτό δηλαδή που θέλεις να καταψηφίσεις. Ο εκλογικός νόμος νοθεύει την άρνησή σου και την κάνει κατάφαση. Δηλαδή και η αποχή…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:01 | 03 Μάιος. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Νίκος Κουνενής

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

19:25 | 02 Μάιος. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Τεύκρος Μιχαηλίδης

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:07 | 02 Μάιος. 2012

Μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό… Του Γιώργου Ξενάριου

Η τρέχουσα κρίση, βαθιά και πολυπλόκαμη, πέρα από τα οικονομικά αδιέξοδα, τις κοινωνικές ρήξεις και τις πολιτικές ανακατατάξεις που έχει προκαλέσει, μοιάζει να έχει ανατρέψει έναν καθιερωμένο επί…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:05 | 02 Μάιος. 2012

Θα ψηφίσουμε για την επιβίωσή μας. Του Νίκου Αραπάκη

Προσπερνάω συνοπτικά τους άχρηστους και ανούσιους προλόγους και μπαίνω κατευθείαν στο θέμα: Θα ψηφίσω αριστερά. Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, θα ψηφίσω είτε ΣΥΡΙΖΑ, είτε ΔΗΜΑΡ, είτε ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

22:10 | 01 Μάιος. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Αλέξης Πανσέληνος

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:50 | 01 Μάιος. 2012

Ίσως να φταίνε οι κανόνες. Ας τους αλλάξουμε. Του Νίκου Ερηνάκη

Ο κοινοβουλευτισμός και κάθε σύστημα αντιπροσώπευσης έχει σπάσει. Δεν χρειάζεται καν να μαζέψουμε τα κομμάτια του, θα τα απορροφήσει το έδαφος και θα γεννήσει άνθη. Στο σημείο που βρισκόμαστε…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:29 | 01 Μάιος. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Χριστόφορος Κάσδαγλης

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:04 | 30 Απρ. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;» Απαντά ο Νικήτας Τσακίρογλου

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:15 | 29 Απρ. 2012

Κ. Βεργόπουλος: Αυτό που συμβαίνει στη χώρα μας είναι αντι-ιστορικό

Πιστεύω ότι όπως και στη Γαλλία και γενικότερα σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης, τα κόμματα που έχουν δεθεί βαθιά και έχουν υποστηρίξει τον Γαλλογερμανικό άξονα, τον λεγόμενο Μερκοζί, αυτή την «…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

00:21 | 29 Απρ. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Νίκος Καλογερόπουλος

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;» του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

20:30 | 28 Απρ. 2012

Στ. Ξαρχάκος – Γ. Κοντογιώργης: Ανοιχτή επιστολή προς τους συμπολίτες μας

Αισθανόμαστε ότι έχουμε χρέος ως πολίτες αυτής της χώρας, να απευθυνθούμε στους συμπολίτες μας, να τους διατυπώσουμε τη γνώμη μας και να τους καλέσουμε να συνειδητοποιήσουν ότι το ελληνικό πρόβλημα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:00 | 27 Απρ. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Νίκος Κούνδουρος

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:16 | 26 Απρ. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο συγγραφέας Γιάννης Γρηγοράκης

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:05 | 25 Απρ. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο σκηνοθέτης Κώστας Κουτσομύτης

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα «Ξέρω τι να ψηφίσω;», πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:01 | 23 Απρ. 2012

«Ξέρω τι να ψηφίσω;» Απαντά ο ποιητής Χάρης Βλαβιανός

Με αφορμή τις επερχόμενες κρίσιμες εκλογές, προσωπικότητες των γραμμάτων, της διανόησης και των τεχνών, απαντούν στην Κρυσταλία Πατούλη για την ενότητα «Ξέρω τί να ψηφίσω;», καταθέτοντας…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:00 | 11 Απρ. 2012

Διευρύνεται o Ευρωπαϊκός Διάλογος που πυροδότησαν 2 επιστολές

Όλα ξεκίνησαν από την πρωτοβουλία δημοσίευσης δύο Ανοιχτών Επιστολών του Έλληνα συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη (1) στο εξωτερικό (Η Ευρώπη στα πρόθυρα της δικτατορίας και Ελλάδα. Tο πρώτο θύμα της…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:06 | 04 Απρ. 2012

Απάντηση ενός Χαϊνη στον Jose Manuel Lamarque

Χαΐνης Δ. Αποστολάκης (αυτόκλητος και αυθαίρετος εκπρόσωπος των Ελλήνων καλλιτεχνών). Απάντηση (- Τοποθέτηση – Κάλεσμα) στον κ. Jose Manouel Lamarque με αφορμή το άρθρο του με τίτλο «Ή Ελλάδα χωρίς…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:35 | 01 Απρ. 2012

Η Ελλάδα χωρίς φωνή. Του Jose Manuel Lamarque

Ενώ η Ευρώπη βιώνει μια κρίση χωρίς προηγούμενο, όπου έθνη όπως η Ισπανία ξυπνούν εμβρόντητα και φωνές ακούγονται υπέρ του ελληνικού λαού, γιατί δεν ακούγεται καμιά φωνή στην Ελλάδα; Γιατί ένας…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:42 | 26 Μαρ. 2012

Η Ολιγαρχία των συμμοριών. Tου Γιώργου Κοντογιώργη

Επαναστατήσαμε, για να απελευθερωθούμε από τους Οθωμανούς, και υποβληθήκαμε σε ένα κράτος εσωτερικής κατοχής που το ενορχηστρώνουν οι ολιγαρχικές συμμορίες». Ο Γιώργος Κοντογιώργης, Καθηγητής…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:18 | 24 Μαρ. 2012

Λίνα Νικολακοπούλου: Να φωτίσουμε την Ιστορία ξανά

Με αφορμή, την εκδήλωση αυτή την Κυριακή στις 25 Μαρτίου 2012, που θα γίνει στο Gazarte με καλεσμένο τον Καθηγητή φιλοσοφίας Χρήστο Γιανναρά, η Λίνα Νικολακοπούλου, αποκαλύπτει στην Κρυσταλία Πατούλη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:35 | 20 Μαρ. 2012

«21/3/12: Δια-μαρτυρία με σημαία τον πολιτισμό». Ο Νίκος Καρατζάς στο tvxs.gr

Ο Εκδότης Νίκος Καρατζάς, ένας από τους βασικούς πρωτεργάτες της αυριανής Δια-μαρτυρίας – 21 Μαρτίου Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, που θα ξεκινήσει στις 12μμ έξω από το Βιβλιοπωλείο Ιανός, Σταδίου 24,…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:30 | 29 Φεβ. 2012

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Νίκος Κουνενής

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

04:41 | 19 Φεβ. 2012

Είμαστε όλοι Έλληνες: Είμαστε όλοι ένα σύστημα! Της Κρυσταλίας Πατούλη

Τον τελευταίο καιρό, πολλοί έβαλαν για πρώτη φορά στο λεξιλόγιό τους τη λέξη «συστημική». Και παρόλο που ο καθένας εννοεί μάλλον κάτι διαφορετικό –αναλόγως την ειδικότητά του- είναι ένα ενδιαφέρον…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:05 | 12 Φεβ. 2012

Ο δρόμος της αυτονομίας είναι εφικτός. Του Ν. Ερηνάκη

Φταίνε οι άλλοι, φταίμε κι εμείς. Δεν είναι όμως τώρα η ώρα για τέτοιου είδους ανασκοπήσεις. Μπορούμε ίσως να συμφωνήσουμε στο ότι πιθανώς εμείς να φταίμε και περισσότερο, γιατί απορροφηθήκαμε από το…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:44 | 09 Φεβ. 2012

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Γιώργος Λίλλης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

00:28 | 02 Φεβ. 2012

Χρόνης Μίσσιος στο tvxs.gr: Είναι επιτακτική η ανάγκη της συνεργασίας

Ζούμε σ’ ένα σύστημα ανήθικο, παράλογο, αφύσικο και παραπλανητικό» ο Χρόνης Μίσσιος, σ’ αυτό το δεύτερο και τελευταίο μέρος της συνέντευξης, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στην Έρευνα για…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

14:37 | 22 Ιαν. 2012

Αποφάσισα να κηρύξω κι εγώ τον πόλεμο. Γιάννης Μακριδάκης

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, δίνει συνέντευξη στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στην ακτιβιστική Έρευνα για την Κρίση που δημοσιεύεται στο tvxs από το 2010, και με αφορμή το μυθιστόρημά του «…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:34 | 31 Δεκ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ιστορητής Στέλιος Πελασγός

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

04:14 | 28 Δεκ. 2011

Ο Κ.Βεργόπουλος στο tvxs.gr: «Υπόδειγμα καταστροφής η Ελλάδα»

O Κώστας Βεργόπουλος, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστημίου VIII του Παρισιού, στα πλαίσια της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση που δημοσιεύεται στο tvxs, εξηγεί στην Κρυσταλία Πατούλη…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:31 | 26 Δεκ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Γιάννης Γρηγοράκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:29 | 20 Δεκ. 2011

Πένθος ναι! Της Ελένης Νίνα

[…] Όλοι δείχνουν παγωμένοι, σχεδόν ακίνητοι, βουτηγμένοι στο φόβο, στην καρδιά του θρήνου και του πένθους, που δυστυχώς δείχνει ότι θα κρατήσει πολύ. Αυτή τη μακρά περίοδο πένθους, λοιπόν,…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:30 | 19 Δεκ. 2011

«Ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά;», Μάνος Ελευθερίου

Συγγραφέας, ποιητής και ένας από τους σημαντικότερους έλληνες στιχουργούς ο Μάνος Ελευθερίου, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη, στα πλαίσια της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση, για τα παράλογα χρόνια…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:11 | 21 Νοε. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Ευάγγελος Μαυρουδής

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:24 | 14 Νοε. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Μανώλης Γλέζος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

19:25 | 29 Οκτ. 2011

«Φοβάμαι μη φαγωθούμε πάλι μεταξύ μας», συνέντευξη της ιστορικού Τ. Βερβενιώτη

Eνώ τα προβλήματα όσο και οι εντάσεις – αντιπαραθέσεις στη χώρα, όλο και μεγαλώνουν, η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη, στην συνέντευξη που δίνει στην Κρυσταλία Πατούλη, στα πλαίσια της Έρευνας για την…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:33 | 27 Οκτ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Γιώργος Μεράντζας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:29 | 25 Οκτ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ηθοποιός Σπύρος Παπαδόπουλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

20:13 | 20 Οκτ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η ιστορικός Μαρία Σκιαδαρέση

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

23:35 | 06 Οκτ. 2011

Oικονομικές αυτοκτονίες και ψυχικό αδιέξοδο

[…] Εφόσον δεν έχω τον έλεγχο οπουδήποτε αλλού, έχω τον έλεγχο πάνω στον εαυτό μου. Οπότε είναι μία ύστατη λύση – διαφυγή, και ύστατος έλεγχος στο αδιέξοδο. Ελέγχω τον εαυτό μου και τον σκοτώνω….

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

14:32 | 05 Οκτ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:25 | 04 Σεπ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Νίκος Αραπάκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

13:02 | 22 Αυγ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Κωνσταντίνος Τζούμας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:29 | 31 Ιουλ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Παντελής Σαββίδης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:58 | 28 Ιουλ. 2011

Μαγική εικόνα: ο συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος γράφει για τους Αγανακτισμένους

Την Κυριακή της 26ης Ιουνίου, στην Καθημερινή, και πιο συγκεκριμένα στο ένθετο Τέχνες, σ’ ένα άρθρο σχετικό με τους Αγανακτισμένους και τις συγκεντρώσεις τους στην πλατεία Συντάγματος, δημοσιεύτηκε…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:33 | 27 Ιουλ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας, Τέος Ρόμβος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

03:12 | 15 Ιουν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε ενόψει της περικύκλωσης της Βουλής; Απαντά ο Γιώργος Κοντογιώργης

Τί πρέπει να κάνουμε στις 15/6/11 ενόψει της περικύκλωσης της Βουλής; Απαντά ο Γιώργος Κοντογιώργης, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση της…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:11 | 13 Ιουν. 2011

Νίκος Καλογερόπουλος: Δεν έχουμε άλλα περιθώρια εδώ που φτάσαμε!

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:02 | 08 Ιουν. 2011

Οι Αγανακτισμένοι εκ γενετής θέλουν αποτέλεσμα! Γράφει η Ανώνυμη

Ιστορία μιας ξεχασμένης αγανακτισμένης γενιάς των 15 χιλιάδων δραχμών το μήνα που περπατάει αγανακτισμένα δίπλα στην γενιά των 500 ευρώ της πλατείας Συντάγματος, και σε όλους τους εξεγερμένους,…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:28 | 04 Ιουν. 2011

Κάλεσμα στην κοινωνία των πολιτών, του Γιώργου Κοντογιώργη

Α) Το πλαίσιο του διακυβεύματος. Μην τρέφουμε αυταπάτες. Οι διαδηλώσεις και οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στους δρόμους και στις πλατείες είναι αδιέξοδες, διότι δεν αίρουν την αιτία του προβλήματος…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:56 | 02 Ιουν. 2011

Ένα κανάλι για τους αγανακτισμένους, της Κρυσταλίας Πατούλη

MAZI στις πλατείες! Real-democracy.gr, aganaktismenoi.gr, aganaktismenoi.com, μέλη σε διάφορα μπλογκ, facebook, twitter, και όποιοι άλλοι, νομίζω ότι χρειάζεται να εστιάσουν κυρίως στη λέξη ενότητα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:08 | 30 Μάιος. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο βουλευτής της ΝΔ, Κωστής Χατζηδάκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:34 | 23 Μάιος. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Θεόδωρος Γρηγοριάδης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:52 | 17 Μάιος. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Παναγιώτης Ήφαιστος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:55 | 26 Απρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; «Απαντά» ο Νικόλας Άσιμος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:53 | 21 Απρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Άρης Σφακιανάκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:40 | 15 Απρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός ερμηνευτής Γιάννης Κούτρας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:48 | 13 Απρ. 2011

Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Νίκος Δαββέτας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:42 | 12 Απρ. 2011

Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Χαϊνης Δημήτρης Αποστολάκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:26 | 11 Απρ. 2011

Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ηθοποιός – σκηνοθέτης Γιώργος Αρμένης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

02:21 | 07 Απρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν οι: Βάσσης, Γκαϊφύλλιας, Καραποστόλης, Τσακίρογλου

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:00 | 06 Απρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής Αντώνης Μακρυδημήτρης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:09 | 04 Απρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o συγγραφέας Μάνος Κοντολέων

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:37 | 01 Απρ. 2011

Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά o ηθοποιός Αλέξανδρος Αντωνόπουλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:09 | 30 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o καθηγητής του Παντείου Θ. Διαμαντόπουλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:36 | 29 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, Α. Ζήρας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο έρευνας της Κρυσταλία Πατούλη – ερωτήματα στα οποία δίνουν τη δική τους απάντηση γνωστές προσωπικότητες της…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

06:35 | 28 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o επικεφαλής Ιστορικών Αρχείων της ΕτΕ, Γεράσιμος Νοταράς

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:46 | 25 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός ερμηνευτής Μανώλης Μητσιάς

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- όπου…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:28 | 23 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Θ. Σκρουμπέλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:14 | 22 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Κ. Βεργόπουλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:08 | 21 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

03:30 | 17 Μαρ. 2011

Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε; Της Κρυσταλίας Πατούλη

Από το tvxs.gr, μέσω αυτής της έρευνας που ξεκίνησε ακτιβιστικά από τον Αύγουστο του 2010, η Κρυσταλία Πατούλη, απευθύνουμε και επίσημα το συγκεκριμένο ερώτημα Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:31 | 10 Μαρ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ψυχαναλυτής Κώστας Νασίκας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:58 | 28 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης Γιώργος Κοντογιώργης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:43 | 25 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η συγγραφέας και κριτικός Έλενα Χουζούρη

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:34 | 24 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Π. Κοροβέσης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:03 | 21 Φεβ. 2011

Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Κώστας Ακρίβος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:09 | 19 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενοτης ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- ερωτήματα…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:08 | 18 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο δ/ντής του ΔΙΠΕ, Ηλίας Ευθυμιόπουλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:38 | 16 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η συγγραφέας και δημοσιογράφος Α. Μιχαλοπούλου

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:58 | 15 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:26 | 14 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ποιητής Χάρης Βλαβιανός

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:03 | 09 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:29 | 08 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ψυχοθεραπευτής Πατήρ Φιλόθεος Φάρος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο έτης ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:07 | 07 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο φωτοειδησεογράφος Γιάννης Μπεχράκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:54 | 04 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης και χορογράφος Κωνσταντίνος Ρήγος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:27 | 03 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συνθέτης Λουδοβίκος των Ανωγείων

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:00 | 02 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης Θόδωρος Τερζόπουλος

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:39 | 01 Φεβ. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συνθέτης Δημήτρης Ζερβουδάκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

18:02 | 31 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν 18 γνωστές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών

Απαντούν οι Σωτήρης Χατζάκης, Γρηγόρης Ψαριανός, Χρήστος Γιανναράς, Στέλιος Κούλογλου, Nίκος Καρατζάς, Στέφανος Ροζάνης, Χρόνης Μίσσιος, Γρηγόρης Γκιζέλης, Ειρήνη Ρέππα, Πέτρος Τατσόπουλος, Θύμιος…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:51 | 31 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός Διονύσης Τσακνής

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:51 | 28 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

11:40 | 27 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η υπεύθυνη του «18 ΑΝΩ», Κατερίνα Μάτσα

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:53 | 26 Ιαν. 2011

Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο στιχουργός Φίλιππος Γράψας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

10:14 | 25 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός και ηθοποιός Γ. Ζουγανέλης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:36 | 24 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

09:32 | 21 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η μουσικοσυνθέτρια Ευανθία Ρεμπούτσικα

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:44 | 20 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο φωτοδημοσιογράφος Λευτέρης Πιταράκης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:42 | 19 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν οι Kώστας Κουτσομύτης και Θωμάς Κοροβίνης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:35 | 18 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η αντιστασιακή μαχήτρια Μ. Μπέικου

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

08:07 | 17 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ποιητής Ν. Βαλαωρίτης

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:31 | 14 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η σκηνοθέτις Λουκία Ρικάκη

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα- -…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

07:35 | 13 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα-…

[περισσότερα]

Τι να κανουμε;

12:01 | 04 Ιαν. 2011

Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν οι Σ. Σεραφείμ και Θ. Χειμωνάς

Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τί πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο της ακτιβιστικής έρευνας για την κρίση της Κρυσταλίας Πατούλη -από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα, με…

[περισσότερα]

Δημόσιος διάλογος tvxs – Τί πρέπει να κάνουμε;

• Πώς βιώνουν οι έφηβοι την κρίση; Της Αναστασίας Αδάμ
• Τι ξέρουν τα παιδιά για την κρίση; Της Eλένης Σουκούρογλου
• Δήμαρχοι από Άρη, δημοτικοί σύμβουλοι από Αφροδίτη. Tου Θ. Κουτρούκη
• Η βιολογία των «κοινών» και «η τέχνη του να μην είσαι εγωιστής»
• Βία και πολιτική στη μαρξιστική θεωρία. Tου Ζήση Δ. Παπαδημητρίου
• Επιστροφή στη δραχμή, του Νίκου Ιγγλέση
• Για το νερό.Του Γιώργου Κολέμπα
• To μαρτύριο της σφραγίδας & η μεταρρύθμιση, του Νίκου Αραπάκη
• Γερμανία: 23 εκ. ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Του Ζήση Παπαδημητρίου
• O Τατσόπουλος για τους βουλευτές που κρατάνε την έδρα
• Υπερβαίνοντας την Κρίση, της Μαρίας Μποντίλα
• Κώστας Βεργόπουλος: Η κοινωνία στην εξουσία!
• Η κόπρος του Αυγεία…, του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου
• «Tα πάντα είναι αφήγηση»: Ομιλία της Κρυσταλίας Πατούλη στο HOPE
• Στρατηγικές χειραγώγησης και ενσωμάτωσης, του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου
• Ποιοί κόπροι του Αυγεία;
• Η Ελλάδα στο κατώφλι του 21ου αιώνα. Του Κώστα Λάμπου
• Ποιος ευθύνεται για τις φυσικές καταστροφές, του Γιώργου Κολέμπα
• Ζωή εν αναμονή, της Ρένιας Πουρνάρα
• Ο ανεκτίμητος θησαυρός του Χρόνη Μίσσιου. Της Κρυσταλίας Πατούλη
• Νάνος Βαλαωρίτης: Η μόνη ελευθερία που μας μένει είναι να μιλάμε;
• «Αν αντισταθείς, χάθηκες». «Αν υποκύψεις, χάθηκες». Του Νίκου Σιδέρη
• Τ. Βερβενιώτη: Είμαστε η μοναδική χώρα που δεν γιορτάζει την απελευθέρωση της
• Ο αποκλεισμός της κοινωνίας από το πολιτικό σύστημα. Του Γ. Κοντογιώργη
• Καμιά τιμωρία δεν έφερε πίσω ένα νεκρό. Του Χαϊνη Δ. Αποστολάκη
• Μπαίνουμε στο πιο καθοριστικό σημείο του πολέμου. Του Νίκου Αραπάκη
• Κι αυτοί που κοιμούνται είναι συνεργοί. Του Βαγγέλη Ραπτόπουλου
• Κοινωνία και διανόηση. Του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου
• Παγκόσμια σεισάχθεια με αποανάπτυξη! Των Γ. Κολέμπα & Γ. Μπίλλα
• Έκκληση για μια Ευρώπη της Ισότητας. Των K. Roth & Ζ. Παπαδημητρίου

• Μια «λάθος χώρα» σε έναν «λάθος κόσμο». Του Γιώργου Πήττα
• Νάνος Βαλαωρίτης: Οι δικοί μας νεοναζί, είναι βουντουιστές
• Ενιαίο αντιναζιστικό μέτωπο; Του Νίκου Αραπάκη
• Νάνος Βαλαωρίτης: Κυκλοφορεί ανάμεσά μας μία τίγρη…
• Σ. Δημητρίου: Μοναδική ιστορική έξοδος από την παγκόσμια κρίση η ανατροπή
• Νάνος Βαλαωρίτης: Προχωρούμε σε έναν αιώνιο πόλεμο
• Δημήτρης Πουλικάκος: Zoύμε πλέον, μέσα σε «νομότυπα» Άουσβιτς
• Νίκος Ζούδιαρης: Ζούμε την απόλυτη κατάρρευση
• Στέφανος Ροζάνης: Κινδυνεύει η κοινωνία στο σύνολό της!
• Βεργόπουλος: Ομολογία ανίσχυρης κυβέρνησης το κλείσιμο της ΕΡΤ
• Νίκος Καλογερόπουλος: Αυτά πουλημένα τομάρια είναι, αλλά ας ξυπνήσει κι ο Έλληνας!
• Βαγγέλης Θεoδωρόπουλος: Ο «Κοινός Λόγος» είναι το δικό μας μνημείο
• Χαϊνης Δ. Αποστολάκης: Το κλείσιμο της ΕΡΤ ήταν μια πράξη ασχήμιας
• Ούτε οι χούντες! Του Νίκου Κουνενή
• Μόνη μορφή επιβίωσης η ανυπακοή στο θάνατο, της Φωτεινής Τσαλίκογλου
• Αρετή Γεωργοσοπούλου: Ο λαός δεν μπορεί να αγνοηθεί
• Μαρία Φαραντούρη: Ο κόσμος πρέπει ν’ αγωνιστεί! Να διεκδικήσει!
• Η κοινωνικοποίηση της εκπαίδευσης, του Γιώργου Κολέμπα
• Γ. Κοντογιώργης: Η υπέρβαση της κρίσης προϋποθέτει την υπέρβαση της εποχής
• Νάνος Βαλαωρίτης: Η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα σε δύο συμπληγάδες
• Ευρώπη: Ο ηλίθιος του Παγκόσμιου χωριού, του Κ. Βεργόπουλου
• Κώστας Μακεδόνας: Όλοι φταίμε που δεν αντιδράμε
• Στ. Τομπάζος: Να εφαρμοστούν εναλλακτικές πολιτικές απεμπλοκής από το μνημόνιο
• Λάκης Παπαδόπουλος: Έχω την εντύπωση ότι η Ευρώπη θα διαλυθεί
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Κώστας Μουρσελάς
• Ν.Βαλαωρίτης: Αγγλία και ΗΠΑ να μας στηρίξουν για τις γερμανικές αποζημιώσεις
• Γιάννης Στεφόπουλος: Έχουμε τον μεγαλύτερο κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα
• Κ. Γέρου: Μπορεί ο κόσμος να αλλάξει; Μπορεί να σκεφτεί διαφορετικά;
• Τί πρέπει να κάνουμε; Aπαντά η πολιτική επιστήμονας Νέλλη Ψαρρού
• Νάνος Βαλαωρίτης: Πάμε προς τον χιτλερισμό;

• Φοίβος Οικονομίδης: Δεν υπάρχουν άνθρωποι για να επανδρώσεις αυτή τη χώρα
• Νότης Μαυρουδής: Εκπαίδευση, Παιδεία, Πολιτισμός, τρεις έννοιες που εγκαταλείφτηκαν
• Η κουλτούρα της ντροπής, του Γρηγόρη Γκιζέλη
• Χρήστος Παπαμιχάλης: Είμαστε με μηδέν αντανακλαστικά σε όλα!
• Αρλέτα: Ναι, έχουμε ναυαγήσει!
• Μάνια Παπαδημητρίου: Δεν ξέρω αν υπάρχει διέξοδος…
• Έλλη Πασπαλά: Όλοι αναζητούν τον αρχηγό… κι αυτό είναι επικίνδυνο
• Ευσταθία: Η δικτατορία του light, έριξε το συναισθηματικό IQ μας
• Π.Τατσόπουλος: Ζούμε την πιο βίαιη εσωτερική υποτίμηση σε καιρό ειρήνης
• Κώστας Βεργόπουλος: Ωρολογιακή βόμβα η ανεργία στα θεμέλια της Ευρώπης
• Γωγώ Μπρέμπου: Να δουλέψουμε, να δράσουμε και να φροντίσουμε…
• Πέτρος Ζούλιας: Παρακολουθούμε τη ζωή μας σαν τηλεθεατές!
• Σ. Βλαχόπουλος: Κλίμα ανασφάλειας Δικαίου στην Ελλάδα
• Κώστας Χρυσόγονος: Υπάρχει συστηματική καταστρατήγηση του Συντάγματος
• Για τις κινητοποιήσεις των αγροτών: Διέξοδος η «Αγροτική γεωργία»! του Γ. Κολέμπα
• Πέτρος Μάρκαρης: Η Ελλάς των Ελλήνων Ορφανών!
• Πέτρος Μάρκαρης: Εξελιχθήκαμε με μία λογική θυλάκων!
• Νένα Μεντή: Δεν υπάρχει ένας, που να βγει και να πει «Φτάνει!»;
• Να ξεβρομίσει ο τόπος
• Ο ελληνικός λαός είναι απολίτικα υπέρ-πολιτικοποιημένος. Του Ζ. Παπαδημητρίου
• Γ. Χατζηκωνσταντίνου: Να αναζητήσουμε την ταυτότητά μας που χάνεται
• Άννα Βαγενά: Φτάσαμε ως εδώ, κυρίως από έλλειψη Παιδείας
• Οι πολέμιοι της πολιτικής για τη προστασία του κλίματος, του Γιώργου Κολέμπα
• Χ. Πουλόπουλος: Χρειάζεται να προασπιστούμε την κοινωνική δικαιοσύνη
• «Διευρυμένη οικογένεια»: Το κύτταρο της αποανάπτυξης. Toυ Γ.Κολέμπα
• Μ.Γλέζος: Να μας δώσουν οι Γερμανοί αυτά που μας οφείλουνε
• Xρόνης Μίσσιος: Δε γουστάρω συγκεντρωτισμό, δε γουστάρω αυτά τα πράγματα!
• Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει αυτός ο κόσμος… Κεμάλ. Της Κρυσταλίας Πατούλη
• Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Έχουν ανοίξει μεγάλες πληγές, φανερές και κρυφές
• O ήλιος είναι ελληνικός

• Χαράλαμπος Πουλόπουλος: Κοινωνία αλληλεγγύης και όχι αποκλεισμών
• Οι καταστροφές της «Sandy», η κλιματική αλλαγή και οι ΗΠΑ, του Γιώργου Κολέμπα
• Αλκίνοος Ιωαννίδης: Δεν έχει ανάγκη η κοινωνία μας από στείρο και τυφλό μίσος
• Γελάει η ιστορία με μας… Της Αντιστασιακής μαχήτριας Κ. Τέντα-Λατίφη
• H μόνη υπαρκτή διέξοδος, του Άρη Μαραγκόπουλου
• Νόμπελ πράις, φορ Γιουροπίαν πράιντ. Του Νίκου Κουνενή
• Άγγελος Αντωνόπουλος: Να γίνουμε μάχιμοι για την ανατροπή της διαφθοράς
• Γιώργος Κοντογιώργης: Μας χρειάζεται -επειγόντως- ένα νέο πολιτικό συμβόλαιο!
• Γιάννης Μπέζος: Να πολιτευτούμε επί της ουσίας
• Γιάννης Βόγλης: Σημασία έχει για μένα η ενότητα
• Διονύσης Τσακνής: Με όρους μαγκιάς δεν θα τελεσφορήσει ένας αγώνας
• Αμούρ. Της Φωτεινής Τσαλίκογλου
• Κώστας Βεργόπουλος: Το λόγο έχουν οι κοινωνίες και οι λαοί
• Κώστας Καζάκος: Το πρόβλημα του λαού μας, είναι πρόβλημα ελευθερίας
• Γ. Κολέμπας: Υπάρχει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου
• Ουτοπικοί ρομαντισμοί. Του Περικλή Σφυρίδη
• Έφη Δραμαλή: Ο εχθρός δεν είναι μόνο εξωτερικός
• Πέτρος Τατσόπουλος: Τη δημοκρατικότητά σου καλείσαι να την αποδείξεις στις άγριες εποχές!
• Αφροδίτη Μάνου: Ο Έλληνας πρέπει να μάθει να ελέγχει την εξουσία του!
• Τερατόικα: Η επιστροφή. Του Νίκου Κουνενή
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Κώστας Λάμπος
• Γιώργος Μιχαλακόπουλος: Αντισταθείτε!
• Δήμητρα Πέτρουλα: Οι φασίστες δεν έχουν πατρίδα
• Κ. Βεργόπουλος: Μεταξύ απάτης και τραγωδίας
• Γ. Κολέμπας: Χρειάζεται επειγόντως να αναπτυχθεί ένας ουσιαστικός δημόσιος διάλογος
• Τάκης Καφετζής: Πιστεύω, ότι πάμε πολύ πίσω στην ιστορία
• Στέλιος Μάινας: Η ομονόηση, μοιάζει να είναι μονόδρομος
• Σωτηρία Σταυρακοπούλου: Πληρώνουμε την ανοχή μας
• Γιάννης Μακριδάκης, φωνή βοώντος εν τη ερήμω…
• Άννα Παναγιωτοπούλου: Όλη την Ελλάδα θα την πουλήσουνε!

• Γεράσιμος Σκιαδαρέσης: Είμαστε, λίγο, σαν πρόβατα επί σφαγή
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Περικλής Σφυρίδης
• Χρύσα Ρώπα: Ας έρθουν να τα πάρουν όλα…
• Μίρκα Παπακωνσταντίνου: Πιστεύω ότι είναι η ώρα της πράξης
• Passive Aggressive χώρα; Tου Βασίλη Παπαθεοδώρου
• Συράκος Δανάλης: Η σημερινή πολιτική κατάσταση είναι άσυλο ανιάτων
• Χάρις Κατάκη: Η πορεία προς το συν είναι μονόδρομος
• Νάσος Βαγενάς: Η Ευρώπη δεν μας έχει αδικήσει
• Λαοκράτης Βάσσης: Πρέπει να κρατηθούμε απ’ την ψυχή μας
• Αντώνης Καφετζόπουλος: Το μετεμφυλιακό κράτος κατέρρευσε!
• Κ. Βεργόπουλος: Η Ευρώπη, ο κόσμος σήμερα, βαδίζουν προς το πουθενά
• Οι εργασιακές σχέσεις σε φόντο tricolor. Του Θεόδωρου Κουτρούκη
• Νίκος Κούνδουρος: Η πείνα, σε λίγο, θα πάψει να ‘ναι άοπλη!
• Νίκος Ζούδιαρης: Από σήμερα, βγαίνει ο ελληνικός λαός στο μέτωπο!
• Π. Κοροβέσης: Τώρα θα δουν τα βουτηγμένα στο αίμα χέρια τους
• Στ. Ροζάνης: Ζούμε το δράμα της κατάρρευσης του Ευρωπαϊκού πνεύματος
• Κατερίνα Μάτσα: Να συγκρουστούμε με όσους θέλουν να πάνε την κοινωνία πίσω
• Δημήτρης Αποστολάκης στο tvxs: Πρέπει να κάμομε μια παληκαριά ενηλικίωσης
• Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Τα ΜΜΕ ευθύνονται όσο και ο δικομματισμός
• Β. Θεοδωρόπουλος: Γι’ αυτούς, το μόνο χρήσιμο συναίσθημα είναι ο φόβος!
• Δήμητρα Γαλάνη: Ζούμε σε πόλεμο και πρέπει να ενωθούμε!
• Με ανθρωπισμό και αλληλεγγύη. Του Jose Manuel Lamarque
• Θάνος Μικρούτσικος: Να φύγουμε, πάση θυσία, από το μνημόνιο!
• Δεν είμαστε ελεύθεροι όταν φοβόμαστε.Της Τασούλας Βερβενιώτη
• Γιώργος Μαρκόπουλος: Τόσοι λίγοι, φάγανε τόσα πολλά!
• Αναζωπυρώνεται η αρχέγονη διαμάχη Αριστεράς – Δεξιάς. Του Ν. Αραπάκη
• Τις πταίει; Της Μαρίας Σκιαδαρέση
• Πως μια εθνική τραγωδία γίνεται καρτούν. Της Ελένης Ζιώγα
• Περικλής Κοροβέσης: To πολιτικό σύστημα της Ελλάδας κατέρρευσε
• Θ. Γκαϊφύλλιας: Μία αριστερή διακυβέρνηση μπορεί να κάνει θαύματα

• Nα ανοίξουν το δρόμο για την αυτόβουλη υπέρβασή τους… Γιώργος Κοντογιώργης
• Θόδωρος Τερζόπουλος: Eκπέμπω SOS στην Αριστερά
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Ανδρέας Μήτσου
• Πέτρος Τατσόπουλος: Ή θα υποχρεωθεί να αλλάξει η Αριστερά ή θα τιμωρηθεί
• Aυτή την Κυριακή θέλω να εξεγερθώ. Του Γιώργου Τσαντίκου
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Μάκης Καραγιάννης
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά η 97χρονη αγωνίστρια της Αντίστασης Κατίνα Σηφακάκη
• Λ. Κονιόρδου – Λ. Μυριβήλη – Κ. Λεμπέση: Αλλάζουμε πολιτική, αλλάζουμε κι εμείς!
• Γυρνάμε ολοταχώς στη δεκαετία του 1940. Του Γιώργου Παναγιωτάκη
• Περικλής Κοροβέσης: Και η αποχή ψήφος είναι
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Νίκος Κουνενής
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Τεύκρος Μιχαηλίδης
• Μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό… Του Γιώργου Ξενάριου
• Θα ψηφίσουμε για την επιβίωσή μας. Του Νίκου Αραπάκη
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Αλέξης Πανσέληνος
• Ίσως να φταίνε οι κανόνες. Ας τους αλλάξουμε. Του Νίκου Ερηνάκη
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Χριστόφορος Κάσδαγλης
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;» Απαντά ο Νικήτας Τσακίρογλου
• Κ. Βεργόπουλος: Αυτό που συμβαίνει στη χώρα μας είναι αντι-ιστορικό
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Νίκος Καλογερόπουλος
• Στ. Ξαρχάκος – Γ. Κοντογιώργης: Ανοιχτή επιστολή προς τους συμπολίτες μας
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Νίκος Κούνδουρος
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο συγγραφέας Γιάννης Γρηγοράκης
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο σκηνοθέτης Κώστας Κουτσομύτης
• «Ξέρω τι να ψηφίσω;» Απαντά ο ποιητής Χάρης Βλαβιανός
• Διευρύνεται o Ευρωπαϊκός Διάλογος που πυροδότησαν 2 επιστολές
• Απάντηση ενός Χαϊνη στον Jose Manuel Lamarque
• Η Ελλάδα χωρίς φωνή. Του Jose Manuel Lamarque
• Η Ολιγαρχία των συμμοριών. Tου Γιώργου Κοντογιώργη
• Λίνα Νικολακοπούλου: Να φωτίσουμε την Ιστορία ξανά

• «21/3/12: Δια-μαρτυρία με σημαία τον πολιτισμό». Ο Νίκος Καρατζάς στο tvxs.gr
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Νίκος Κουνενής
• Είμαστε όλοι Έλληνες: Είμαστε όλοι ένα σύστημα! Της Κρυσταλίας Πατούλη
• Ο δρόμος της αυτονομίας είναι εφικτός. Του Ν. Ερηνάκη
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Γιώργος Λίλλης
• Χρόνης Μίσσιος στο tvxs.gr: Είναι επιτακτική η ανάγκη της συνεργασίας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ιστορητής Στέλιος Πελασγός
• Ο Κ.Βεργόπουλος στο tvxs.gr: «Υπόδειγμα καταστροφής η Ελλάδα»
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Γιάννης Γρηγοράκης
• Πένθος ναι! Της Ελένης Νίνα
• «Ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά;», Μάνος Ελευθερίου
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Ευάγγελος Μαυρουδής
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Μανώλης Γλέζος
• «Φοβάμαι μη φαγωθούμε πάλι μεταξύ μας», συνέντευξη της ιστορικού Τ. Βερβενιώτη
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Γιώργος Μεράντζας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ηθοποιός Σπύρος Παπαδόπουλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η ιστορικός Μαρία Σκιαδαρέση
• Oικονομικές αυτοκτονίες και ψυχικό αδιέξοδο
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Νίκος Αραπάκης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Κωνσταντίνος Τζούμας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Παντελής Σαββίδης
• Μαγική εικόνα: ο συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος γράφει για τους Αγανακτισμένους
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας, Τέος Ρόμβος
• Τί πρέπει να κάνουμε ενόψει της περικύκλωσης της Βουλής; Απαντά ο Γιώργος Κοντογιώργης
• Νίκος Καλογερόπουλος: Δεν έχουμε άλλα περιθώρια εδώ που φτάσαμε!
• Οι Αγανακτισμένοι εκ γενετής θέλουν αποτέλεσμα! Γράφει η Ανώνυμη
• Κάλεσμα στην κοινωνία των πολιτών, του Γιώργου Κοντογιώργη
• Ένα κανάλι για τους αγανακτισμένους, της Κρυσταλίας Πατούλη
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο βουλευτής της ΝΔ, Κωστής Χατζηδάκης

• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Θεόδωρος Γρηγοριάδης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Παναγιώτης Ήφαιστος
• Τί πρέπει να κάνουμε; «Απαντά» ο Νικόλας Άσιμος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Άρης Σφακιανάκης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός ερμηνευτής Γιάννης Κούτρας
• Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Νίκος Δαββέτας
• Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Χαϊνης Δημήτρης Αποστολάκης
• Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ηθοποιός – σκηνοθέτης Γιώργος Αρμένης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν οι: Βάσσης, Γκαϊφύλλιας, Καραποστόλης, Τσακίρογλου
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής Αντώνης Μακρυδημήτρης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o συγγραφέας Μάνος Κοντολέων
• Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά o ηθοποιός Αλέξανδρος Αντωνόπουλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o καθηγητής του Παντείου Θ. Διαμαντόπουλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, Α. Ζήρας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά o επικεφαλής Ιστορικών Αρχείων της ΕτΕ, Γεράσιμος Νοταράς
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός ερμηνευτής Μανώλης Μητσιάς
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Θ. Σκρουμπέλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Κ. Βεργόπουλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας
• Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε; Της Κρυσταλίας Πατούλη
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ψυχαναλυτής Κώστας Νασσίκας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης Γιώργος Κοντογιώργης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η συγγραφέας και κριτικός Έλενα Χουζούρη
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Π. Κοροβέσης
• Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο Κώστας Ακρίβος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο δ/ντής του ΔΙΠΕ, Ηλίας Ευθυμιόπουλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η συγγραφέας και δημοσιογράφος Α. Μιχαλοπούλου
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ποιητής Χάρης Βλαβιανός

• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ψυχοθεραπευτής Πατήρ Φιλόθεος Φάρος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο φωτοειδησεογράφος Γιάννης Μπεχράκης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης και χορογράφος Κωνσταντίνος Ρήγος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συνθέτης Λουδοβίκος των Ανωγείων
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης Θόδωρος Τερζόπουλος
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συνθέτης Δημήτρης Ζερβουδάκης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν 18 γνωστές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός Διονύσης Τσακνής
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η υπεύθυνη του «18 ΑΝΩ», Κατερίνα Μάτσα
• Τι πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο στιχουργός Φίλιππος Γράψας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο μουσικός και ηθοποιός Γ. Ζουγανέλης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η μουσικοσυνθέτρια Ευανθία Ρεμπούτσικα
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο φωτοδημοσιογράφος Λευτέρης Πιταράκης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν οι Kώστας Κουτσομύτης και Θωμάς Κοροβίνης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η αντιστασιακή μαχήτρια Μ. Μπέικου
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο ποιητής Ν. Βαλαωρίτης
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά η σκηνοθέτις Λουκία Ρικάκη
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντά ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας
• Τί πρέπει να κάνουμε; Απαντούν οι Σ. Σεραφείμ και Θ. Χειμωνάς

—

Δείτε επίσης: Συμμετοχή στην Έρευνα: «Αφηγήσεις ζωής στην κρίση»

Δεν είμαστε ελεύθεροι όταν φοβόμαστε.Της Τασούλας Βερβενιώτη

21:05, 30 Μάιος 2012 | Κρυσταλία Πατούλη tvxs.gr/node/95996

Τούτη τη στιγμή αυτό που υπάρχει στην κοινωνία είναι ένας τεράστιος φόβος, από όλες τις μεριές. Οι αγορές από τη μία πλευρά φοβούνται για το τι θα ψηφίσει ο ελληνικός λαός, και ο λαός φοβάται τις αγορές. Είναι ένα δίπολο. Και στην ουσία, ο φόβος, είναι το αντίθετο της ελευθερίας: Δεν είμαστε ελεύθεροι όταν φοβόμαστε […] Αλλα αυτό που είμαστε, αυτό θα κάνουμε. Αν είμαστε αποφασισμένοι να αλλάξουμε προς το καλύτερο τον κόσμο και τη ζωή μας, θα το κάνουμε. Θα νικήσουμε και τους δισταγμούς και τους φόβους…« η Ιστορικός – Ερευνήτρια, και Καθηγήτρια στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Τασούλα Βερβενιώτη συμμετέχοντας στον δημόσιο διάλογο που έχει ξεκινήσει η Κρυσταλία Πατούλη στο tvxs.gr, μιλά για την σημασία της ιστορικής μνήμης στο κρίσιμο πολιτικό παρόν και μέλλον της χώρας μας.

…Γι αυτό το λόγο, χρειάζεται να έχουμε μνήμη, να γνωρίζουμε την ιστορία μας, και να… μην τα παρατάμε. Μου έρχεται στο νου το παράδειγμα της Κούλας Ξηραδάκη. Ήταν μία εξαιρετική γυναίκα, μια αυτοδίδακτη ιστορικός… Είναι χαρακτηριστικός και ο υπότιτλος στην αυτοβιογραφία της που εκδόθηκε πρόσφατα: «Εγώ δεν τα παράτησα». Η ίδια, αγωνίστηκε στην Αντίσταση, και μετά επειδή έπρεπε να δουλέψει, δεν μπορούσε να σπουδάσει Ιστορία, γιατί τα μαθήματα γίνονταν το πρωί, και όμως τα κατάφερε να γίνει αυτό που ήθελε: μία ιστορικός με σημαντικό έργο.

– Tι σημασία έχει στην σημερινή συγκυρία της κρίσης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, η ιστορία και η ιστορική μνήμη; Τώρα που τα πάντα αλλάζουν και επαναπροσδιορίζονται, πόσο ανάγκη έχουμε να… γνωρίζουμε;

Θα αναφέρω αυτό που λέει ο Σαββόπουλος στους στίχους του, και έχει απόλυτο δίκιο:
«Άμα κάνεις μια βουτιά στον εαυτό σου
δεν θα βρεις τον εαυτό σου
αλλά όλους τους άλλους
τους μικρούς και τους μεγάλους
Γιατί ο χρόνος είναι ένας και δεν πέθανε κανένας»

Είμαστε γεννήματα της εποχής μας αλλά κουβαλάμε και την ιστορία των παλιότερων γενιών, γιατί «δεν πέθανε κανένας». Τούτες τις μέρες όλοι μιλούν για το πώς βγήκε η Χρυσή Αυγή με τόσο μεγάλο ποσοστό.

Ξεχνούν όμως, ένα πράγμα: η γενιά των πατεράδων μας, και για τους νεώτερους των παππούδων τους, είχε ανθρώπους της Δεξιάς, οι οποίοι έπαιρναν λεφτά κόβοντας κεφάλια. Υπήρχαν συμμορίες που σκότωναν ανθρώπους για χρήματα, κόβανε τα κεφάλια των αριστερών και τα έβαζαν σε ένα σακούλι… Μιλάμε για μεγάλη αγριότητα στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Είχαμε δηλαδή κυνηγούς κεφαλών. Αυτό σίγουρα, μπορούμε να το ξεπεράσουμε μόνο με τον πολιτισμό, μόνο με τη γνώση. Αλλά ωστόσο, αυτά είναι τα φαντάσματα του παρελθόντος που επιβιώνουν ακόμη.

Και είναι πολύ αρνητικό όταν δεν θέλουμε να δούμε αυτό το παρελθόν. Γι αυτό, θεωρώ ότι το χειρότερο το πράγμα που έκαναν στην διάρκεια της συγκυβέρνησης, το 1989, ήταν που έκαψαν τα αρχεία της Αστυνομίας.

Διότι, στην πραγματικότητα, ακόμα και το πώς είναι διαμορφωμένες σήμερα οι νοοτροπίες μας, οι απόψεις μας και οι αντιλήψεις μας, έχει πάρα πολύ να κάνει με τις προηγούμενες γενιές και όχι μόνο με τους κυνηγούς κεφαλών, 60τόσα χρόνια πριν, αλλά, έχει να κάνει και με άλλα πράγματα.

Στη διάρκεια της Κατοχής ριζοσπαστικοποιήθηκαν μεγάλες κοινωνικές ομάδες και οραματίστηκαν να φτιάξουν μια κοινωνία, πιο σωστή, πιο δίκαιη, μετά το τέλος του πολέμου. Και αυτό δεν συνέβη μόνο στην Ελλάδα. Ήταν γενικότερο. Εδώ όμως η «αντίσταση» αυτών που δεν ήθελαν αυτή τη νέα κοινωνία (είχαμε και το παλάτι τότε) ήταν πολλή μεγάλη και η κοινωνία διχάστηκε, έγινε ο εμφύλιος. Όταν μοιράζεται η κοινωνία στα δύο, αυτό είναι πάρα πολύ αρνητικό όχι μόνο για τα άτομα αλλά για όλη την κοινωνία.

Επικράτησαν οι συντηρητικές δυνάμεις και κατά τη γνώμη μου το χειρότερο από όλα (ακόμα και από τις εκτελέσεις) ήταν ότι ζητούσαν από τους ανθρώπους της Αριστεράς να υπογράψουν δηλώσεις μετανοίας. Δηλαδή, στην ουσία τους εξευτέλιζαν, τους έκαναν να χάνουν την αξιοπρέπειά τους και όποιος δεν το έκανε του στερούσαν πολλά «καθημερινά» δικαιώματα, όπως το να στείλει τα παιδιά του στο Πανεπιστήμιο, να βγάλει άδεια οδήγησης, κλπ.

Η υπογραφή της δήλωσης λειτούργησε ως οδοστρωτήρας πάνω στο πιο ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας μας, αυτό που ονειρεύτηκε μια «άλλη», μια καλύτερη κοινωνία. Υποχρεώθηκε να υπογράψει δηλώσεις μετανοίας για να αποκτήσει κάποια στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία τα έχει ο καθένας σε κάθε δημοκρατία, π.χ. να βγάλεις μια ταυτότητα ή ένα διαβατήριο. Για να επιτύχει ένας πολίτης «δεύτερης κατηγορίας» αυτούς τους «απλούς» στόχους έπρεπε να κάνει αυτό που λέγεται στα απλά ελληνικά: «να φιλήσει κατουρημένες ποδιές».

Όταν λοιπόν μετά τον πόλεμο φτιάξαμε μια κοινωνία στην οποία υπήρχε από τη μία το Σύνταγμα και από την άλλη ένα παρασύνταγμα, κι όταν υπήρχαν πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, όπου οι της δεύτερης κατηγορίας, δηλ. οι αριστεροί, ακόμα και για όσους υπήρχε υπόνοια για Αριστερή δράση, τους «συνοδοιπόρους» όπως τους έλεγαν, που δεν μπορούσαν να έχουν στοιχειώδη δικαιώματα και έπρεπε για να τα αποκτήσουν να φιλήσουν κατουρημένες ποδιές, οδήγησαν έναν λαό, κυριολεκτικά μέσα στον φόβο!

Στην ουσία, τυπικά ο εμφύλιος τελείωσε το 1989, με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και το νόμο «για την άρση των συνεπειών του εμφυλίου», αλλά για να τελειώσει, κάψανε τους φακέλους της Αστυνομίας. Πιθανόν εκεί θα είχαμε μια καλύτερη εικόνα για το πώς στήθηκε ένας κράτος με ένα τεράστιο δίκτυο χαφιέδων και πιθανόν να γνωρίζαμε ποιοι ακριβώς έδιναν λεφτά π.χ στους κυνηγούς κεφαλών.

Και επιπλέον, αυτό που έγινε μετά τον εμφύλιο από τους νικητές, ήταν να ταπεινώσουνε τους ηττημένους, σε βαθμό να χάσουν την αξιοπρέπειά τους, να μην έχουνε δικαιώματα, και τελικά οδήγησαν έναν λαό στην υποταγή, και στο φόβο για την εξουσία. Να πηγαίνεις στο Αστυνομικό Τμήμα και να μην «βλέπεις» τους αστυνομικούς ως υπαλλήλους που είναι υποχρεωμένοι να σε εξυπηρετήσουν –εμείς τους πληρώνουμε- αλλά με φόβο. Ωστόσο, οι άνθρωποι  ξεσηκώνονται, αντιστέκονται σε όλες αυτές τις αυθαιρεσίες, συνήθως μαζί με τους φόβους τους, γιατί έχουν προβλήματα και γιατί έχουν και δικαιώματα κατακτημένα με αγώνες, από την εποχή του Σπάρτακου.

Και τούτη την ώρα, είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχει ένας φόβος πολύ μεγάλος. Βέβαια, ο φόβος είναι διπλός: από τη μία μεριά οι αγορές φοβούνται τι θα ψηφίσει ο ελληνικός λαός, μήπως δεν είναι υπέρ τους, και από την άλλη μεριά ο ελληνικός λαός φοβάται τη δύναμη που έχουν οι αγορές εναντίον του, μήπως δεν του επιτρέψουν να κάνει αυτά τα οποία δικαιούται, και να έχει ένα κοινωνικό κράτος: παιδεία, υγεία, περίθαλψη, συνταξιοδότηση, εργασία, αξιοκρατία, και τόσα άλλα.

– Τι δεν θα πρέπει, λοιπόν, να… ξεχάσουν οι έλληνες όταν θα βρίσκονται πάνω από την κάλπη στις 17 Ιουνίου;

Είναι κοινός τόπος ότι η ανθρωπότητα βαδίζει σε μια καινούργια εποχή, πολύ διαφορετική και στο κοινωνικό επίπεδο (θα διαμορφωθούν αλλιώς οι κοινωνικές τάξεις) και το πολιτικό (θα αλλάξει ο τρόπος αντιπροσώπευσης) και στο οικονομικό. Το εάν θα νικήσουν οι αγορές ή οι «απλές» ανθρώπινες ανάγκες θα κριθεί στα χρόνια που έρχονται.

Γι αυτό οι άνθρωποι χρειάζεται να θυμηθούν την Ιστορία. Χωρίς τη μνήμη δεν είμαστε τίποτα.

Είναι αλήθεια πως τη μνήμη την κατασκευάζουμε κατά πώς μας βολεύει. Νομίζω, ότι τούτη τη στιγμή, μέσα στην πολυδαίδαλη κρίση που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία, στην προσπάθειά της να σχηματίσει μια νέα ταυτότητα θα φτιάξει και ένα νέο αφήγημα. Ελπίζω και εύχομαι να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στην πραγματικότητα, χωρίς τόσους πολλούς ζωτικούς μύθους.

Γιατί η μυθολογία δεν μας βοηθάει σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές όπως αυτές που ζούμε τώρα.
Πρέπει να ξέρουμε πραγματικά τι έχει γίνει, πώς φτιάχτηκε το ελληνικό κράτος, τι είναι οι πελατειακές σχέσεις, πώς ακριβώς εμπλακήκαμε σε αυτές σαν λαός, γιατί εμπλακήκαμε, και γνωρίζοντας όλα αυτά, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε.

Διότι, σε αυτή την καινούργια κοινωνία που έρχεται, δεν μπορεί να σταθεί ένα σύστημα πελατειακών σχέσεων. Είναι πολύ παλιό, ξεπερασμένο και αποτελεί τροχοπέδη για την κοινωνία. Τούτη την ώρα η ανάγκη αυτής της αλλαγής εκφράζεται κοινωνικά μέσα από το ΣΥΡΙΖΑ και γι αυτό τον χτυπάνε.

Πάντως αυτήν την αλλαγή δεν μπορούμε να την «αναθέσουμε» σε ένα κόμμα, γιατί δεν μπορεί να γίνει από ένα κόμμα. Πρέπει να γίνει από όλο τον κόσμο, ο οποίος θα αποκτήσει συνείδηση αυτής της ανάγκης και θα τη διεκδικήσει. Και κυρίως πιστεύω ότι αυτό θα γίνει από τους νέους, από τα παιδιά που γεννήθηκαν μετά το 1974. Σε αυτούς έχω τις ελπίδες μου.

Οι πιο μεγάλες ηλικίες, η γενιά της Αντίστασης -όπως τους λέμε- κοντεύει να εκλείψει, στη διάρκεια της Χούντας έχουμε μια κάποια μικρή παρακαταθήκη αγώνων και οι ηλικίες 40 με 50 δεν μπορούν και πολύ να βοηθήσουν, γιατί έχουν κοινωνικοποιηθεί σε μία κοινωνία ευμάρειας όπου επικράτησαν πολλοί ζωτικοί μύθοι για το παρελθόν μας.

Αυτές τις στιγμές, είναι απαραίτητο να ξεφύγουμε από αυτούς, να δούμε τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν στις πραγματικές τους διαστάσεις, να δούμε τους ανθρώπους όχι σαν ήρωες αλλά σαν ανθρώπους. Όχι ως υπερφυσικά όντα, αλλά ως καθημερινούς, απλούς άνθρωποι.

Γιατί μετά το 1974 φτιάχτηκε ένα πάρα πολύ ηρωοποιημένο παρελθόν και ξεχάσαμε πολλά σημεία της πραγματικότητας, ειδικά για την Αντίσταση. Ξεχάσαμε, για παράδειγμα, ότι ένα σημαντικό μέρος της ελληνικής κοινωνίας ήτανε δοσίλογοι, ήταν συνεργάτες των Γερμανών, είχαν πάρει όπλα από τους Γερμανούς, και ότι οι Έλληνες πολέμησαν εναντίον Ελλήνων. Δεν το είπαμε αυτό δυνατά. Επιμείναμε ότι η Αντίσταση ήταν «παλλαϊκή», ότι συμμετείχαν όλοι οι Έλληνες.

Δεν μιλήσαμε αρκετά για το φόβο των ανθρώπων. Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα φυσιολογικό, μεν, αλλά όταν σε πιάνει σε μεγάλο βαθμό, και κυρίως όταν ασκείται τρομοκρατία από την εξουσία, ο άνθρωπος βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση.

Στη διάρκεια της Κατοχής, για παράδειγμα, οι γερμανοί, ανακοίνωναν κάθε μέρα από το ραδιόφωνο, πόσους εκτέλεσαν στο Χαϊδάρι, και πόσους επρόκειτο να εκτελέσουν. Δηλαδή, διακήρυσσαν τις εκτελέσεις και τις χρησιμοποιούσαν για να τρομοκρατήσουν τον υπόλοιπο πληθυσμό.

Σήμερα λοιπόν, που κάθε μέρα ανακοινώνεται και κάτι δυσάρεστο για το λαό, βρισκόμαστε κάτω από ένα καθεστώς τρομοκρατίας. Αναρωτιόμαστε: να κάνουμε αυτό; Αλλά αν συμβεί το χειρότερο; Και τι θα γίνει σε αυτή την περίπτωση;

Αυτό που έχει αποδειχτεί από την έρευνα που έχω κάνει, είναι ότι οι άνθρωποι φοβούνται κυρίως πριν συμβεί κάτι. Όταν το γεγονός συμβαίνει, τότε οι άνθρωποι πραγματικά το αντιμετωπίζουν. Άλλοι με μεγαλύτερη ψυχραιμία, και άλλοι με μικρότερη.

– Φοβούνται το άγνωστο δηλαδή;  

Φοβούνται αυτό που… μπορεί να τους συμβεί. Αλλά όταν αυτό το άγνωστο συμβεί, τότε βλέπουν ότι είναι διαχειρίσιμο. Δεν υπάρχουν καταστάσεις στη ζωή που δεν είναι διαχειρίσιμες. Οι άνθρωποι δεν βάζουν προβλήματα στα οποία δεν μπορούν να απαντήσουν. Από τη στιγμή που θέτουν ένα πρόβλημα, ήδη βρίσκονται στην πορεία για τη λύση του.

Το θέμα είναι πόσο οι άνθρωποι, είναι αποφασισμένοι να κάνουν κάτι, να αλλάξουν κάτι, να αλλάξουνε τη ζωή τους. Και εκεί θα χρειαστεί να ενώσουν τις δυνάμεις τους με άλλους.

– Από τις γνώσεις που έχεις που έχεις, ως ιστορικός, πόσο πιστεύεις ότι έχουν αλλάξει οι έλληνες από τον εμφύλιο και μετά; 

Νομίζω ότι, η Μεταπολίτευση έδωσε τη δυνατότητα για πρώτη φορά στην ιστορία του Νεοελληνικού κράτους, να υπάρξει μια ήρεμη περίοδος, και να γεννηθεί μια γενιά η οποία μεγάλωσε με λιγότερο φόβο, σε καλύτερες συνθήκες, και αυτό είναι πολύ παρήγορο. Δεν μπορείς δηλαδή να αποτινάξεις το φόβο όταν δεν έχεις αυτή τη δύναμη που σου δίνουν οι ειρηνικές συνθήκες διαβίωσης.

– Την περίοδο της μεταπολίτευσης όμως, όπως αποδείχθηκε, αναπτύχθηκε η διαφθορά, θα λέγαμε ένα παρακράτος που δούλευε κάτω από τα τραπέζια… με τις πελατειακές σχέσεις και τη διαπλοκή…

Η κοινωνία έτσι ήταν. Υπήρχε αυτό από πριν. Δεν ήταν κάτι καινούργιο. Γινόταν σε μικρές κοινωνικές ομάδες, και στη μεταπολίτευση, επεκτάθηκε και σε μεγαλύτερες. Από την άλλη μεριά δεν νομίζω ότι το έκαναν όλοι με ελαφριά συνείδηση. Για πολλούς ανθρώπους στοίχιζε ψυχολογικά. Ξέρανε, ότι δεν πρέπει να πάνε να παρακαλέσουν τον βουλευτή, αλλά το έκαναν γιατί δεν έβλεπαν άλλη δυνατότητα.

Μπορεί κάποιος να είχε όλα τα προσόντα και παρόλα αυτά να έπρεπε να παρακαλέσει, να «φιλήσει τις κατουρημένες ποδιές» που λέγαμε για να πάρει τη θέση… Πάντως, επειδή η εξουσία του «βουλευτή» τελείωσε –και λόγω της κρίσης-  έχει περισσότερες δυνατότητες να τελειώσουμε και με το πελατειακό κράτος και να εμποδίσουμε τη διαφθορά και τη διαπλοκή με θεσμικούς τρόπους. Μπορούμε για παράδειγμα, να φτιάξουμε κάποιους κανόνες, κάποιες αξίες, κάποιες αρχές και να τις σεβαστούμε.

– Επειδή σε περιόδους κρίσεων και αλλαγών,  το θέμα της συνεργασίας και της αλληλεγγύης είναι πολύ σημαντικό… Τί βάσεις, πιστεύεις, έχει στην ελληνική κοινωνία; Πότε συνεργαστήκαμε εμείς οι έλληνες;  

Νομίζω ότι δεν το γνωρίζουμε αυτό. Ποτέ δεν συνεργαστήκαμε. Ούτε στο σχολείο το διδαχτήκαμε. Είμαστε πάρα πολύ έξυπνοι άνθρωποι, θα έλεγα, σε μια μικρή χώρα. Και για να επιπλεύσουμε, γιατί πέρασε πάρα πολλά αυτή η χώρα, υπήρχε ένας μεγάλος ανταγωνισμός. Ωστόσο αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε παρά να συνεργαστούμε. Κι ύστερα αυτό που βγαίνει από τις συλλογικότητες είναι πάντα μεγαλύτερο, σημαντικότερο και με μεγαλύτερη ικανοποίηση.

Ένα πρόσφατο παράδειγμα, έχω από την Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Κυψέλης. Στην Ημερίδα που οργανώσαμε, οι ομάδες που απόκτησαν μεγαλύτερη συλλογικότητα, παρουσίασαν και το πιο αξιόλογο έργο. Το να στήνουμε συλλογικότητες, είναι κάτι που πρέπει να το μάθουμε…

– Η συνεργασία και η συλλογικότητα δεν υπήρχε στο ΕΑΜ; 

Δούλεψαν τότε, αλλά κάτω από μια καθοδήγηση, μια ηγεσία. Αντίθετα, η συνεργασία προϋποθέτει την ισοτιμία. Αν συνεργάζεσαι σε μία οργάνωση που είναι πυραμιδωτή, δηλ. έχει αρχηγό, ηγεσία που μάλιστα έχει πείσει τους από κάτω, ότι «το κόμμα πάντα ξέρει καλύτερα», όπου δεν μπορεί κάποιος να εκφράσει τις αντιρρήσεις τους γιατί γίνεται ύποπτος, αυτό είναι μία άλλου είδους εμπειρία.

Στη σημερινή κοινωνία, με την τεχνολογία που διαθέτουμε, η δομή της οργάνωσης μπορεί να είναι οριζόντια και να υπάρχει συνεργασία με ισοτιμία. Στην πραγματικότητα για να επιτύχουμε τις αναγκαίες κοινωνικές αλλαγές πρέπει να βρούμε νέους τρόπους για να συνεργαστούμε. Να αποδεχτούμε ο ένας τον άλλον. Και κυρίως να ακούμε ο ένας τον άλλον!

Και δεν τον ακούμε τον άλλον, διότι η σκέψη μας έχει δύο πόλους, γιατί έχουμε περάσει από έναν εμφύλιο (ή ο δικός μας, ή ο εχθρός μας).

– Αυτό συνέβη πέρυσι στην πλατεία Συντάγματος με το κίνημα της Άμεσης Δημοκρατίας… Εφόσον όμως, δεν έχουμε διαχειριστεί ακόμα τον εμφύλιο, ίσως αυτή την ώρα τον διαχειριζόμαστε, γι αυτό και μιλάμε και για συνεργασία; 

Ναι, γιατί ο εμφύλιος και ο ψυχρός πόλεμος, δεν χώρισαν μόνο όλη την ανθρωπότητα και κατά συνέπεια όλη την Ελλάδα στα δύο, αλλά δημιούργησαν στη σκέψη μας δύο πόλους: Οι δικοί μας και οι εχθροί μας. Οι δικοί μας είναι πάντα καλοί, οι εχθροί μας είναι πάντα κακοί. Και βέβαια, δαιμονοποιούμε τον αντίπαλο. Αν δούμε όμως τον άλλον άνθρωπο, τον… αντίπαλο, ως άνθρωπο με άλλη άποψη, τότε τα πράγματα θα είναι πολύ διαφορετικά. Στην ουσία, δηλαδή, αν διαχειριστούμε σωστά τον εμφύλιο, όπως λες.

– Εσύ τι πιστεύεις ότι θα γίνει στις εκλογές που θα γίνουν σε λίγο, στις 17 Ιουνίου; 

Νομίζω ότι ο κόσμος είναι έτοιμος να αλλάξει λίγο τα πράγματα. Λίγο. Δεν ξέρω αν έχει πάρει απόφαση να τα αλλάξει όλα. Θέλει να τα αλλάξει, δεν τον παίρνει άλλο, αλλά δεν ξέρω αν έχει πάρει την απόφαση μέσα του.

– Μήπως είναι αυτός ο φόβος που έλεγες; 

Μα, ναι! Είναι ο φόβος μπροστά την ελευθερία! Είναι ο φόβος γιατί δεν το έχει ξανακάνει. Είναι ο φόβος για το καινούργιο. Είναι αυτό που ονομάζουμε κοινωνική αδράνεια, να μην θέλεις να αλλάξεις μια κατάσταση παρόλο που δεν ζεις καλά μέσα σε αυτήν. Αυτό είναι δεδομένο. Αλλά φτάνει μια στιγμή, όπου υπερτερεί η ανάγκη της αλλαγής απέναντι στο φόβο για το καινούργιο.

– Μέχρι στιγμής, οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να βγάζουν και πάλι πρώτο κόμμα τη ΝΔ. 

Βέβαια, όχι με μεγάλη διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ… Ζούμε μία περίοδο που είναι πολύ φορτισμένη με γεγονότα και νομίζω ότι ως έλληνες, ως έθνος, ως κοινωνία, φτιάχνουμε μια καινούργια ταυτότητα. Είναι η εποχή, ακριβώς, που φτιάχνεται η καινούργια ταυτότητα, και βασικά θα στηριχτεί πάνω στο παρελθόν, για να φτιαχτεί αυτό το καινούργιο.

Είναι μια περίοδος μεγάλων ανατροπών. Θα αλλάξει ο κοινωνικός χάρτης, θα φτιάξουμε στην πραγματικότητα μια νέα ταυτότητα, παρ’ όλους τους υπαρκτούς φόβους μας. Είναι απαραίτητο, δηλαδή, να κοιτάξουμε το παρελθόν, όλους αυτούς που έζησαν πίσω μας για να προχωρήσουμε στο μέλλον.

Η παράδοση όλων των νεκρών γενεών βαραίνει σα βραχνάς στο  μυαλό των ζωντανών. Και όταν ακόμα οι ζωντανοί φαίνονται ν’  ασχολούνται ν’ ανατρέψουν τους εαυτούς τους και τα πράγματα  και να δημιουργήσουν κάτι που δεν έχει προϋπάρξει, σ’ αυτές  ακριβώς τις εποχές της επαναστατικής κρίσης επικαλούνται  φοβισμένοι τα πνεύματα του παρελθόντος στην υπηρεσία τους,  δανείζονται τα ονόματά τους, τα μαχητικά συνθήματά τους, τις  στολές τους για να παραστήσουν με την αρχαιοπρεπή αυτή  σεβάσμια μεταμφίεση και μ’ αυτή τη δανεισμένη γλώσσα τη νέα  σκηνή της παγκόσμιας ιστορίας. […]
Σ’ αυτές λοιπόν τις επαναστάσεις, η ανάσταση των νεκρών  χρησίμευε για να λαμπρύνει τους καινούργιους αγώνες κι όχι  για να παρωδήσει τους παλιούς, για να υπερβάλλει στη  φαντασία το καθήκον που είχε μπει και όχι για να αποφύγει την εκπλήρωσή του στην πράξη, για να ξαναβρεί το πνεύμα της  επανάστασης και όχι για να κάνει να πλανιέται το φάντασμά  της» Καρλ Μαρξ, Η 18 Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη.

– Τι νομίζεις ότι πρέπει να κρατήσουμε από το παρελθόν για να το πάρουμε μαζί στη νέα μας ταυτότητα; 

Να κρατήσουμε το γεγονός ότι υπάρχει μια υπερηφάνεια σε αυτό το λαό, και στο επίπεδο αυτό που λέμε: του απλού ανθρώπου, υπάρχουνε πάρα πολύ σημαντικές αξίες, σε αντίθεση με το επίπεδο των ελίτ… Υπάρχει δοτικότητα για παράδειγμα στον απλό κόσμο (κυρίως μέσα στην οικογένεια, αλλά μπορεί να γίνει και στην κοινωνία…), όπως υπάρχει βέβαια και κρυψίνοια και καχυποψία – ως συνέπειες του εμφυλίου.

Αλλά, επειδή, ποτέ δεν είχαμε ένα κράτος πρόνοιας, ένα κράτος «προστάτη», έχουμε μάθει να είμαστε ευέλικτοι, επινοητικοί, να μπορούμε να διαχειριζόμαστε δύσκολες καταστάσεις, να τα βγάζουμε πέρα. Και αυτό είναι θετικό.

Και, βέβαια, να κρατήσουμε τους αγώνες μας! Και οι αγώνες δεν είναι ατομικοί, είναι συλλογικοί. Να κρατήσουμε τη μνήμη π.χ. της Μαρίας Μπέικου… τη μνήμη της Κούλας Ξηραδάκη που παρόλο που δεν μπόρεσε να σπουδάσει Ιστορία, έγινε ιστορικός… Να κρατήσουμε τις αγώνες των ανθρώπων που έκαναν για να καλυτερεύσουν την καθημερινότητά τους και όχι μόνο τους ήρωες.

Αυτό που είμαστε, αυτό θα κάνουμε. Αν είμαστε αποφασισμένοι να αλλάξουμε προς το καλύτερο τον κόσμο και τη ζωή μας, θα το κάνουμε. Θα νικήσουμε και τους δισταγμούς και τους φόβους… Υπάρχει δισταγμός και φόβος, γιατί υπάρχει το άγνωστο και κανείς δεν θέλει να χάσει όσα είχε…

– Κάθε αλλαγή όμως, έχει ένα τίμημα. Δεν γίνεται να αλλάξεις για να κερδίσεις κάτι, αν δεν χάσεις κάτι άλλο… 

Υπάρχει ένας ωραίος στίχος του Ευριπίδη, που σε ελεύθερη μετάφραση, λέει, ότι οι άνθρωποι στεναχωριούνται όταν χάνουνε αυτά που είχανε κι όχι  εκείνα που δεν είχανε, που δεν είχανε βιώσει…

«το μετ’ ευτυχίας κακού-
σθαι θνατοίς βαρύς αιών
(για τους θνητούς είναι πολύ βαρύ
να κακοπαθαίνουν μετά από μια ευτυχία)»
Ευριπίδης, Ιφιγένεια εν Ταύροις

Σχετικά Άρθρα:

«Τι πρέπει να κάνουμε;» Απαντά, η Τασούλα Βερβενιώτη

Γιώργος Μαρκόπουλος: Τόσοι λίγοι, φάγανε τόσα πολλά!

Το πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Ευρώπη, του Jose Manuel Lamarqe

Αναζωπυρώνεται η αρχέγονη διαμάχη Αριστεράς – Δεξιάς. Του Ν. Αραπάκη

Η Ελλάδα επιστρέφει σε εκλογές! Toυ Jose Manuel Lamarque

«Φοβαμαι μη φαγωθουμε παλι μεταξυ μας» Τ. Βερβενιωτη

«Φοβάμαι μη φαγωθούμε πάλι μεταξύ μας», συνέντευξη της ιστορικού Τ. Βερβενιώτη

08:10, 29 Οκτ 2011 | Κρυσταλία Πατούλη tvxs.gr/node/74352

Eνώ τα προβλήματα όσο και οι εντάσεις – αντιπαραθέσεις στη χώρα, όλο και μεγαλώνουν, η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη, στην συνέντευξη που δίνει στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στον δημόσιο διάλογο του tvxs, αναφέρει, ότι ο εμφύλιος παραμένει ένα βαθύ τραύμα που η ελληνική κοινωνία δεν έχει ακόμη διαχειριστεί, ενώ οι ιστορικοί -ακόμα και σήμερα- δεν έχουν πρόσβαση σε πολύ σημαντικά αρχεία, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που κάηκαν το 1989 με το νόμο «Περί άρσης των συνεπειών του εμφυλίου» που ψηφίστηκε από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Μοιάζει, λοιπόν, να κουβαλάμε ένα αδιαχείριστο – απωθημένο βάρος από το παρελθόν, που πιθανά κινδυνεύουμε -ειδικά γι’ αυτόν τον λόγο- να το επαναλάβουμε, καθώς, «δεν ξέρουμε τι… γίνεται με την ιστορία μας και τη μνήμη της».

Έχεις πει ότι το παρελθόν μας, η ιστορία μας, είναι ένα βάρος που το κουβαλάμε ούτως ή άλλως, συνειδητά ή ασυνείδητα, θέλουμε δε θέλουμε…
Σαφώς το κουβαλάμε. Οι υπόγειες διαδρομές του μας ακολουθούν. αν δεν τις αντιμετωπίσουμε, δεν τις διαχειριστούμε. Αυτό είναι δεδομένο για τους ανθρώπους, για τις σχέσεις τους, για την ψυχολογία και την ιστορία τους.

Επίσης, έχεις πει ότι ο εμφύλιος είναι ένα τραύμα το οποίο δεν έχουμε διαχειριστεί ακόμη ως χώρα, όπως και το ότι είμαστε η μόνη χώρα που δεν γιορτάζει την απελευθέρωσή της, γι αυτόν ακριβώς το λόγο, επειδή, δηλαδή, δεν θέλουμε να θυμόμαστε τον εμφύλιο. Μήπως όμως δεν θέλουμε να θυμόμαστε και όσους αγωνίστηκαν για την απελευθέρωσή; Γενικά, τους ελευθερωτές συνήθως, τους προδίδουμε, όπως το καταγράψει πολύ… παραστατικά ο Μάρκες στο μυθιστόρημά για τη μικρή Ερέντιρα, μια ορφανή, που περνάει τα πάνδεινα ως αιχμάλωτη της γιαγιάς της, η όποια στο τέλος απελευθερώνεται από κάποιον που την ερωτεύεται, όμως εκείνη τον προδίδει εγκαταλείποντάς τον. Σαν παραμύθι είναι…
Ναι, θυμίζει πολύ την δράση των ανταρτών μετά το τέλος του πολέμου.

Όποιος, δηλαδή, σε ελευθερώνει τον προδίδεις γιατί ίσως… δεν θέλεις να σου θυμίζει ότι η ελευθερία σου οφείλεται κυρίως σε αυτόν… και την ευθύνη που έχεις εσύ απέναντί στο γεγονός. Γι’ αυτό και οι μεγάλοι δάσκαλοι λένε «Μη με ακολουθείτε, βρείτε τον δικό σας δρόμο». Γενικά μιλώντας, μήπως γι αυτό και οι ήρωες έχουν όλοι… κακό τέλος; Ασχέτως αν μετά από… άπειρα συνήθως, χρόνια, τους τιμάμε;
Η ελευθερία δεν χαρίζεται. Δεν υπάρχει δωρητής, δεν υπάρχει κανένας να σου την χαρίσει. Είναι πρόβλημα της Ελληνικής κοινωνίας, να βρει την ώρα και να απελευθερωθεί από το σύστημα. Είναι αστείο να πιστεύουμε ότι ο Παπανδρέου θα κάνει ένα νόμο και θα απελευθερωθούμε. Θα γίνει μια μεγάλη, επώδυνη διαδικασία γι’ αυτό το πράγμα. Η κοινωνία πρέπει να το καταφέρει μόνη της. Αυτό που φοβάμαι σε αυτή τη δύσκολη φάση που βρίσκεται η Ελλάδα είναι μη φαγωθούμε πάλι μεταξύ μας. Γι’ αυτό μιλάω τόσο πολύ για αλληλεγγύη.

Μα γι αυτό και το θέμα του εμφυλίου, που ο ελληνικός λαός το έχει βάλει κάτω από το… χαλί, είναι πλέον πολύ σημαντικό να το διαχειριστούμε, όπως λες συνεχώς και εσύ.
Να μην ξεχνάμε επίσης, ενόψει της 28ης, ότι κανένας στην ανθρωπότητα δεν περίμενε εκείνη την εποχή ότι θα υπάρχει ένας λαός, ένας στρατός, στην συγκεκριμένη περίπτωση ο ελληνικός, ο οποίος θα ήταν νικηφόρος, απέναντι στον άξονα. Δεν ήταν μόνο ο Τσώρτσιλ που είπε ότι «Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες», αλλά π.χ. και οι Γάλλοι διανοούμενοι έμειναν με το στόμα ανοιχτό. Γέλασε το χείλι κάθε πικραμένου αντιφασίστα! Άρα, δηλαδή, γιατί να βάζει κάποιος το ερώτημα το είπε ο Μεταξάς ή ο λαός το «όχι»; Βέβαια, το είπε ο Μεταξάς, επειδή, όμως, δεν μπορούσε να πει τίποτα άλλο, αφού φαντασιωνόταν ότι ήταν ο ιδρυτής του 3ου Ελληνικού πολιτισμού και επιπλέον η Ελλάδα ανήκε στην Αγγλική σφαίρα επιρροής.

Και το ζήτημα είναι ποιος το έκανε πράξη.
Ναι, γιατί το θέμα δεν είναι αν το είπε ο Μεταξάς ή ο λαός, είναι τι έγινε τελικά. Και έγινε αυτό που έγινε.
Το να γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου 1940, κατοχυρώθηκε μέσα στην Κατοχή από το Αντιστασιακό κίνημα. Το να μη γιορτάζουμε την απελευθέρωσή μας, δηλαδή την 12η Οκτωβρίου 1944, ήταν απόφαση όλων μας, όπως και ο νόμος για την άρση των συνεπειών του Εμφυλίου, που αποφασίστηκε ότι δεν θα λέμε «κομμουνιστοσυμμοριτοπόλεμος» αλλά εμφύλιος.
Δεν ξέρω, είναι πολύ σοβαρά τα θέματα. Κάθε φορά που συμβαίνει μια μεγάλη κοινωνική αναταραχή ο κόσμος ψάχνει πίσω, να ανασύρει σύμβολα. Ψάχνει την ιστορία του. Και όταν έγινε το κίνημα της Αντίστασης, ανασύρανε το ’21. Έμεινα αποσβολωμένη όταν το κατάλαβα. Είπα, καλά, που το… θυμηθήκανε το           Λέγανε π.χ. οι γυναίκες της Αντίστασης ότι «όπως η Μπουμπουλίνα, έτσι και εμείς οι γυναίκες θα αγωνιστούμε» ή «όπως ο Παλαιών Πατρών σήκωσε τη σημαία, έτσι και εμείς τώρα». Δηλαδή, πρέπει να ανασύρει κάποιος σύμβολα για να αγωνιστεί και να πολεμήσει, γι’ αυτό μας χρειάζεται και η ιστορία.
Και υπάρχουν δύο πολύ σημαντικά θέματα: Το πρώτο, το βάρος της ιστορίας που είπαμε, αυτόν τον σάκο που κουβαλάμε στην πλάτη και πρέπει να γνωρίζουμε τι περιέχει για να το διαχειριστούμε και να το αξιοποιήσουμε, να ξέρουμε σε τι έδαφος πατάμε, και το δεύτερο, ότι πρέπει να ανασύρουμε σύμβολα σε αυτόν τον καινούριο αγώνα που ξεκινάει η κοινωνία μας. Το κίνημα που έγινε στο Σύνταγμα για παράδειγμα, της Άμεσης Δημοκρατίας, ακουμπούσε στην Αρχαία Ελληνική Δημοκρατία. Αυτό, με εντυπωσίασε, επίσης.

Φτάσανε στο… άκρο της ιστορίας μας. Δηλαδή, πήγανε ακόμα πιο πίσω και από τους αντιστασιακούς και αυτό είναι εντυπωσιακό, για ποιο λόγο, άραγε, πήγανε τόσο πίσω;
Χρειάζονται τα σύμβολα, όταν κάνεις κάποιο αγώνα, χρειάζεσαι… στολές για να ντυθείς.

Είναι κάτι σαν αρχέτυπο δηλαδή, ότι τελικά ο αγώνας βασίζεται σε εκείνους που μας έδωσαν τη ζωή… στο παρελθόν.
Και αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά όλο τον κόσμο. Είναι διαπίστωση των ιστορικών. Δηλαδή, πρέπει να έχεις κάποιο πρότυπο για να αγωνιστείς. Και αυτό έγινε. Δεν το έχω πει εγώ, το έχει γράψει ο Μαρξ.

Και εσύ, μετά από όλα αυτά που έχεις κάνει, κάποια σοφία θα έχεις κατακτήσει…
Το διάβασα στον Μαρξ και όταν το διαπίστωσα ότι συνέβη στην Ελληνική Αντίσταση…

Αυτό ακριβώς, δεν είναι η απόδειξη εκείνου που έλεγες πριν, ότι ίσως γι’ αυτό πάμε πίσω, επειδή ότι κι αν έχουμε, τελικά από κάπου το πήραμε, το κληρονομήσαμε. Δεν υπάρχει παρθενογένεση…
Και πρέπει να τιμάμε τους προγόνους μας, αυτό είναι δεδομένο. Και τις ημερομηνίες να τιμάμε και τις γιορτές να τιμάμε.

Μα είναι αρχέτυπο κι αυτό, μας το δίδαξαν επίσης, οι αρχαίοι. Ότι πρέπει να τιμάς τον προγενέστερο και αν δεν τον τιμήσεις είναι ύβρις. Και αν διαπράξεις ύβρη τότε υπάρχει ες αει μια κατάρα που ζητάει την κάθαρση…
Σήμερα, ο εχθρός είναι πολύ γενικός και αόριστος και δεν έχουμε βρει ακόμα τον τρόπο να τον αντιμετωπίσουμε. Ενώ τότε ήταν συγκεκριμένος ο εχθρός. Μ’ αυτήν την έννοια για μένα είναι χειρότερο. Και δεν έχουμε δει ακόμα να πεθαίνει άνθρωπος από την πείνα.

Έκανα ένα θέμα για τις αυτοκτονίες και το ψυχικό αδιέξοδο, αφού κάθε μέρα συμβαίνει στην Ελλάδα μία οικονομική αυτοκτονία, όπως βέβαια και ένας φόνος… Δεν αυτοκτονεί όμως, κανένας από την πείνα. Αυτοκτονεί, όταν έχει χάσει κάθε νόημα, κάθε αξία, όταν δεν βρίσκει ένα όραμα να τον κρατάει στη ζωή.
Δούλεψα με τις αυτοκτονίες και τις δηλώσεις μετανοίας στην Μακρόνησο, ερευνητικά, και το έφτασα μέχρι ενός σημείου αλλά το παράτησα. Μου ήταν πολύ δύσκολο.

Έχαναν το νόημα του αγώνα τους, των θυσιών τους, της ζωής τους, βλέποντάς να καταρρέουν οι αρχηγοί τους; Πώς να αντέξει να ζήσει ο άλλος μετά;
Ναι, νομίζω, αυτό είναι.

Οι ψυχοτραυματολόγοι, λένε ότι το τραύμα σταματάει το χρόνο. Όταν ένα τραύμα δεν το διαχειριζόμαστε συνειδητά και οι μνήμες είναι απωθημένες δηλαδή, απαξιωμένες… υπάρχει ο κίνδυνος, τα άτομα που έχουν ζήσει ένα τραύμα να είναι περισσότερο επιρρεπή να το επαναλάβουν, να το ξαναζήσουν. Είναι αυτό που λέμε πως «ότι φοβάσαι το προκαλείς». Και συνήθως αυτό που φοβόμαστε το απωθούμε και τότε το επαναλαμβάνουμε άθελά μας. Όλο αυτό, πώς πιθανά, συνδέεται με τον Εμφύλιο που όπως ήδη έχεις πει, είναι ένα τραύμα, που ακόμα δεν έχουμε διαχειριστεί και ως λαός το έχουμε αφήσει κατά κύριο λόγο στη λήθη;
Αυτό που έχω καταλάβει από την έρευνα που έχω κάνει είναι ότι η κοινωνία είχε πρόθεση να πάει ένα βήμα μπροστά, αλλά όσο το τραύμα ήταν ανοιχτό δεν μπορούσε να το αγγίξει. Επιπλέον, μια από τις λογικές του Εμφυλίου ήταν ότι ο αντίπαλος ήταν δαιμονοποιημένος. Η Δεξιά έλεγε ότι οι «άλλοι» δεν ήταν Έλληνες αλλά ξενοκίνητοι κομμουνιστοσυμμορίτες και οι Αριστεροί λέγανε ότι έχουμε μια δεύτερη κατοχή και ένα δεύτερο αντάρτικο. Σε κάθε Εμφύλιο η κοινωνία διχάζεται και οι μεν δαιμονοποιούν τους δε.

Ναι, όλοι προσπαθούν να πάνε παρακάτω και τα άτομα και οι λαοί, συνήθως προσπαθώντας απλά να ξεχάσουν το τραύμα. Λες, κι αν κάνουν ότι δεν υπήρξε θα εξαφανιστεί ως δια μαγείας. Αυτό που έχει αποδειχθεί, όμως, είναι ότι όταν κάτι το ξεχνάς και δεν το διαχειρίζεσαι, θα το βρεις μπροστά σου. Το να πάμε μπροστά με το να απαξιούμε, και να ξεχνάμε, μόνο την επανάληψή προδιαγράφουμε.
Το επαναλαμβάνουμε γιατί δεν βλέπουμε, δεν αντιμετωπίζουμε τις αιτίες που είναι μέσα μας. Δηλαδή το γεγονός αυτό που σου είπα, ότι δαιμονοποιούμε τον αντίπαλο.

Υπάρχουν κάποιοι όπως ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που λένε εδώ και καιρό, ότι «Ο εμφύλιος δεν έχει τελειώσει».
Η Ελληνική κοινωνία, δημιουργεί τέτοιου είδους εμφύλιες εντάσεις. Και πριν την δεκαετία του ’40, είχαμε τον Εθνικό Διχασμό.
Δηλαδή, ακόμα και σήμερα, όταν ένας Έλληνας διαφωνεί με έναν άλλο, συνήθως δεν τον ακούει. Μόλις ο άλλος ξεκινάει να πει μια φράση, ο άλλος είναι έτοιμος να τον… χτυπήσει. Δηλαδή, αυτό από μόνο του δημιουργεί μια σύγκρουση σε καθημερινό επίπεδο.

Ποιοι εμφύλιοι ξέσπασαν μέσα στην Κατοχή και τι θέμα διαμάχης είχαν;
Έχουμε συγκρούσεις και μέσα στην κατοχή ανάμεσα στο ΕΔΕΣ και τον ΕΛΑΣ και έχουμε συγκρούσεις και μες την πόλη ανάμεσα στις οργανώσεις. Έχουμε τα τάγματα ασφαλείας και τις αντιστασιακές οργανώσεις οι οποίες συγκρούονται στη διάρκεια της κατοχής και στις πόλεις και στα χωριά.
Και τα Δεκεμβριανά είναι επίσης μια άλλη εμφύλια σύγκρουση η οποία είναι ανάμεσα στην κυβέρνηση της Εθνικής Ενότητας με τους Άγγλους από τη μια και στις δυνάμεις τις αντιστασιακές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ από την άλλη.

Για τις αντιστασιακές οργανώσεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, τι έχεις να πεις;
Η Αντίσταση στην Ελλάδα ήταν πραγματικά πάρα πολύ μεγάλη. Όταν οι Έλληνες νικάνε στην Αλβανία τους Ιταλούς και έρχονται μετά οι Ιταλοί και είναι οι κατακτητές, αυτοί δηλαδή, που είχαν πριν νικήσει… καταλαβαίνεις με ποιο τρόπο οι Έλληνες αντιμετώπιζαν τους Ιταλούς. Ήταν ένα πρόβλημα όλο αυτό, ψυχολογικό. Εσύ που είσαι ο νικητής, να βρίσκεσαι ξαφνικά κατακτημένος!
Μετά τον Απρίλη του ’41 ξεκινάει η αντίσταση και μάλιστα τον 1ο χρόνο τα πράγματα πάνε πολύ αργά, γιατί υπάρχει μεγάλη πείνα και κοιτάει ο καθένας ατομικές λύσεις. Όταν αντιλαμβάνεται ο κόσμος ότι δεν μπορούν να υπάρχουν ατομικές λύσεις τότε φτιάχνουν οργανώσεις ή εντάσσονται σε οργανώσεις. Οι οργανώσεις αυτές της αντίστασης αναπτύσσονται περισσότερο μετά την άνοιξη του ’43 όταν αρχίζει να φαίνεται και σε άλλα μέτωπα του πολέμου, όπως είχαμε στο Στάλινγκραντ και στην Αφρική ότι οι σύμμαχοι με τους οποίους είμαστε και εμείς δηλαδή: Αγγλία, Ρωσία και Αμερική, θα νικήσουν. Όταν δε, το Σεπτέμβρη του ’43 το φθινόπωρο, φεύγει η Ιταλία από τον άξονα (Γερμανία-Ιταλία), είναι πάρα πολύ έντονο το αντιστασιακό κίνημα. Και εκεί μπαίνει το πρόβλημα  ποιος θα έχει την εξουσία, ποιος θα πάρει την εξουσία μετά την απελευθέρωση. Και έχουμε μια κυβέρνηση στο βουνό…

Με τον Άρη τον Βελουχιώτη;
Ο Άρης ο Βελουχιώτης είναι κι αυτός ένα μέλος του κόμματος. Δεν τολμάει να κάνει κάτι που δεν του λέει το κόμμα. Αυτή η ιστορία, ο Άρης ο αρχηγός των ατάκτων, είναι ζωτικός μύθος.

Και εκείνοι που ήταν στον ΕΔΕΣ;
Αυτοί πιο πολύ έχουν σχέση με τους Εγγλέζους και ο άνθρωπος ο οποίος ηγείτο στο ΕΔΕΣ, ο Ναπολέων Ζέρβας, δεν ήταν άνθρωπος με καλή φήμη.
Ο ΕΔΕΣ είναι και αυτός μια αντιστασιακή οργάνωση αλλά δεν έχει το λαϊκό έρεισμα που έχει το ΕΑΜ.
Επίσης, ξέρουμε ότι ο ΕΔΕΣ ήταν κυρίως στην Ήπειρο και στην υπόλοιπη Ελλάδα ήταν το ΕΑΜ. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν και άλλες μικρότερες οργανώσεις. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι στην διάρκεια της Αντίστασης, στα ορεινά χωριά, αυτό που λέμε για εκείνη την περίοδο ελεύθερη Ελλάδα, αναπτύχθηκαν θεσμοί αυτοδιοίκησης, λαϊκής δικαιοσύνης κτλ.

Στην αυτοδιοίκηση είχε βοηθήσει αποφασιστικά, ο Γεωργούλας Μπέϊκος, ο άντρας της Μαρίας Μπέϊκου.
Ο άντρας της Μαρίας έχει συγγράψει τον πρώτο κώδικα με το όνομα «Ποσειδώνας», που έλεγε πως πρέπει να λειτουργεί η αυτοδιοίκηση και η λαϊκή δικαιοσύνη.

Τι έγινε και μετά από τον πόλεμο αντί να πάρουμε τους αντιστασιακούς και όσους αγωνίστηκαν για την ελευθερία, να τους στήσουμε… άγαλμα και να τους τιμήσουμε, βρέθηκαν όλοι οι μαχητές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, πάλι στο βουνό, και μετά εξορισμένοι, σκοτωμένοι, φυλακισμένοι και κυνηγημένοι σε όλη την υφήλιο; 
Γιατί 2 μήνες μετά την απελευθέρωση τέθηκε θέμα να διαλυθεί το ΕΛΑΣ και έγιναν τα Δεκεμβριανά. Σ’ αυτή τη μάχη συγκρούστηκε από τη μια πλευρά το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΚΚΕ και από την άλλη η κυβέρνηση της Αθήνας οι οποίοι είχαν την βοήθεια των Άγγλων, όπου ηττήθηκαν οι δυνάμεις του ΕΑΜ.
Έτσι, το Φλεβάρη του ’45 έγινε η συμφωνία της Βάρκιζας και ο ΕΛΑΣ παρέδωσε τα όπλα.
Ακολούθησε η περίοδος της «Λευκής τρομοκρατίας» και κυνηγήθηκαν όλοι οι αγωνιστές που είχαν πάρει μέρος στην ΕΑΜική Αντίσταση. Έτσι κυνηγήθηκε και η Μαρία Μπέϊκου και αναγκάστηκε να ξαναβγεί στο βουνό με τον Δημοκρατικό Στρατό. Τους κυνηγούσαν διάφορες συμμορίες και τους σκότωναν. Κάποιοι από αυτούς υπόγραψαν δηλώσεις μετάνοιας και κοίταξαν να κρυφτούνε κάπου για να γλυτώσουν. Έγιναν μετά οι εκλογές του ’46, όπου σε αυτές τις εκλογές η αριστερά δεν πήρε μέρος, και βγήκε η δεξιά και ψηφίστηκαν τα «έκτακτα μέτρα», δηλ. άρχισαν τα στρατοδικεία: Εκτελέσεις, διώξεις, εξορίες, φυλακές, κλπ.

Αυτοί οι κυνηγημένοι πόσοι ήταν; Ξέρουμε πόσοι αναγκάστηκαν να φύγουν στα βουνά, πόσοι πήγαν εξορία, πόσοι στις φυλακές κλπ;
Αυτούς που αγωνίστηκαν κατά πλειοψηφία για να ελευθερωθούμε, αφού πέρασαν τα πάνδεινα, αρνούμαστε και να τους ονοματίσουμε και να πούμε ποιοι και πόσοι ήταν;
Είναι μια πορεία γεγονότων και δεν υπάρχει ένα σταθερό νούμερο. Μόνο οι γυναίκες που πέρασαν στην εξορία ήταν περίπου 5000. Στη Μακρόνησο πέρασαν 50.000, κάποιοι λένε ότι μπορεί να ήταν και 100.000 επειδή μεταφέρανε όλους τους εξόριστους στη Μακρόνησο.  Στην Ασφάλεια που καλούσαν τους αγωνιστές να υπογράψουν δήλωση μετάνοιας, πρέπει να πέρασαν εκατοντάδες χιλιάδες.

Άρα υπήρχαν τα χαρτιά, αφού υπέγραφαν, αλλά…
… Τα κάψανε. Δεν θέλουν να θυμούνται. Τα στείλανε στη Χαλυβουργική και τα κάψανε το ’89 επί συγκυβέρνησης με την σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων της Βουλής. Αυτό ήταν το μεγάλο πατατράκ της μνήμης. Το ’89 που πέφτει το τείχος του Βερολίνου και αρχίζει να καταρρέει η Σοβιετική Ένωση, η ελληνική εκδοχή του τέλους του Ψυχρού Πολέμου, ήταν η συγκυβέρνηση, της δεξιάς με την αριστερά. Το νόμο για την «Άρση των συνεπειών του εμφυλίου» υπέγραψαν ο Κουβέλης πως υπουργός δικαιοσύνης και ο Σαμαράς ως οικονομικών και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Σαρτζετάκης. 15 Σεπτεμβρίου του 1989.

Μου είπες για τις εξόριστες γυναίκες ότι ήταν 5.000, τι ξέρουμε και για τους άντρες;
Από τα αστυνομικά τμήματα πόσοι πέρασαν; Από τα γραφεία; Από την ασφάλεια;… Είναι πολλαπλάσιος ο αριθμός. Κάποιοι από αυτούς κρυφτήκανε. Έχουμε και εκτελέσεις, υπολογίζουμε γύρω στις 3.000. Οι εκτελέσεις αυτές, δεν χτυπούσαν μόνο το σώμα, χτυπούσαν και τη μνήμη.
Γίνεται ένα πογκρόμ ας πούμε των νικητών, που λέγονται εθνικόφρονες και νικάνε τους άλλους που δεν τους θεωρούνε εθνικόφρονες, το ΕΑΜ δηλαδή, τα μέλη και τους οπαδούς του ΕΑΜ, τους κυνηγάνε σε αφάνταστο βαθμό. Τους κυνηγάνε και ψυχολογικά, να υπογράφουν τις δηλώσεις μετάνοιας, αλλιώς δεν θα μπορέσουν να βρούνε μια δουλειά, και τους κυνηγάνε με τα εκτελεστικά αποσπάσματα… Φτιάχτηκε μια σειρά από μέτρα που τα λέγανε «Έκτακτα Μέτρα» και με βάση αυτά τα μέτρα άρχισε το κυνηγητό. Είναι μια κοινωνία διχασμένη. Το καλοκαίρι του ’47 έγιναν χιλιάδες συλλήψεις στην Αθήνα, όταν ήταν υπουργός ο Ζέρβας.

Είναι λοιπόν εξουσία ο ΕΔΕΣ, μαζί με τους εθνικόφρονες κλπ.
Βέβαια. Το ΚΚΕ δεν πήρε μέρος στις εκλογές του ’46.

Γιατί αποσύρθηκε το ΚΚΕ;
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτό ήταν μεγάλο λάθος, κάποιοι λένε καλά έκανε.

Ως ιστορικός, έχεις μελετήσει την Αντίσταση και τον Εμφύλιο. Είσαι η ζωντανή… μνήμη, για όλους αυτούς τους αγωνιστές σαν την Μαρία Μπέικου. Οπότε εσύ από την μεριά σου ποια στοιχεία πιστεύεις ότι είναι αυτά που πρέπει να δώσουμε βάρος, κάτι που δεν έχουμε κάνει μέχρι τώρα;
Εγώ πιστεύω ότι θα έπρεπε να δούμε ότι εμείς οι Έλληνες δημιουργήσαμε έναν εμφύλιο, να κοιτάξουμε ποιες είναι οι αιτίες, οι συνθήκες που οδηγούν την κοινωνία μας σε εμφύλιες συγκρούσεις.

Από την μεριά σου, ποια νομίζεις, ότι είναι αυτά που δεν… βλέπουμε;
Δεν αντιμετωπίζουμε τα πράγματα κατά πρόσωπο, δεν αναλαμβάνουμε την ευθύνη μας πάνω σε αυτή την σύγκρουση. Χρειάζεται να ενηλικιωθούμε κατά κάποιον τρόπο.

Ποια είναι τα θέματα που δεν έχουν συζητηθεί καθόλου; Για παράδειγμα εγώ έχω ένα ερώτημα: Το ότι συνέβη η χούντα του ’67 πόσο σχέση έχει με το τραύμα του εμφυλίου;
Νομίζω ότι ήταν η προέκταση του κράτους των εθνικοφρόνων η χούντα. Δηλαδή, μετά το τέλος του εμφυλίου, φτιάχτηκε ένα κράτος που είχε ένα σύνταγμα και ένα παρασύνταγμα. Είχε τους εθνικόφρονες ως πολίτες 1ης κατηγορίας και τους αριστερούς, ως πολίτες 2ης κατηγορίας, που δεν μπορούσαν να στείλουν ας πούμε τα παιδιά τους στο πανεπιστήμιο, χρειάζονταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων, δεν μπορούσαν να βγάλουν άδεια οδήγησης.

Πιστεύεις ότι ένας άνθρωπος π.χ. σαν τη Μαρία Μπέικου πρέπει να πεθαίνει έτσι; Δεν έπρεπε να γίνει η κηδεία της, δημοσία δαπάνη;
Αυτό δεν το ξέρω. Δεν ξέρω πότε το κράτος κάνει τιμητικές κηδείες.

Δεν υπήρχαν πολλές καπετάνισσες από ότι ξέρω, στην Αντίσταση, όπως ήταν η Μαρία Μπέικου…
Υπήρχαν 9 διμοιρίες άρα 9 καπετάνισσες.

Εσύ τι νομίζεις λοιπόν; Δεν θα έπρεπε να κηδευτεί δημοσία δαπάνη;
Δεν νομίζω ότι έχουμε ένα κράτος φιλικό προς τους πολίτες. Δεν είχαμε ποτέ ένα κράτος στην Ελλάδα που να έκανε κάτι για τους πολίτες του. Δεν το σκέφτηκα ποτέ αυτό με την κηδεία της Μαρίας γιατί αυτό το κράτος είναι μη φιλικό προς τους πολίτες.

Για να γίνει αποκατάσταση της μνήμης, δεν πρέπει, μεν, να κατέβουν από τα βάθρα οι μυθοποιημένοι αλλά και όλοι αυτοί που πρέπει να τιμηθούν, να τιμηθούν όπως αξίζει στον καθέναν;
Δεν είχαμε ποτέ τέτοιο κράτος και ούτε έχουμε. Το κράτος μετά τον εμφύλιο χώρισε τους πολίτες σε κατηγορίες. Το ’81 με το ΠΑΣΟΚ είχαμε αναγνώριση της ΕΑΜικής ως εθνικής αντίστασης και δώσαν αυτά τα αναμνηστικά, δώσανε και παράσημα, αυτό το κάνανε. Υπάρχουν, όμως, ακόμα δεξιοί που πιστεύουν ότι όσοι ήταν στον ΕΑΜ-ΚΚΕ ήταν κακοί άνθρωποι. Τα μεγαλύτερα κινήματα, όμως, που υπήρξαν σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν το Ελληνικό κίνημα, το γιουγκοσλαβικό και της μέσης Ανατολής. Ενάντια στο φασισμό ήταν αυτά τα μεγάλα κινήματα. Και να σκεφτείς ότι και το ελληνικό κίνημα όπως και το αντιφασιστικό κίνημα της Μέσης Ανατολής έγινε από τους Έλληνες. Άρα γι αυτά τα πράγματα πρέπει να είμαστε περήφανοι. Όπως είμαστε περήφανοι ότι ο ελληνικός στρατός νίκησε τους Ιταλούς στην Αλβανία.

Οι αριστεροί επιδείξανε πατριωτισμό, αγωνιστικότητα και ηρωισμό κατά την διάρκεια της αντίστασης;
Βεβαίως. Στη διάρκεια του αντιφασιστικού αγώνα στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, η αριστερά πήρε την εθνική σημαία από την δεξιά. Δηλαδή, στην ουσία δεν ήταν μόνο ότι δεν ήθελαν τους κατακτητές, ήθελαν στην πραγματικότητα, με όλη την έννοια, μια ελεύθερη πατρίδα.

Άρα θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η μάχη… μεταξύ τους, ήταν για το ποιος θεωρούνταν ότι ήθελε το καλύτερο για το έθνος;
Στον εμφύλιο, καλά το θέτεις, το μήλον της έριδος ήταν το έθνος. Οι δε δεξιοί έλεγαν «εμείς είμαστε οι εθνικόφρονες γιατί οι άλλοι είναι ξεκοκίνητοι», οι δε αριστεροί λέγανε «εμείς είμαστε που αγαπάμε την πατρίδα μας γιατί εμείς, όταν ήρθαν οι κατακτητές, την υπερασπιστήκαμε».

Όμως, βλεπουμε ότι παρόλο που έχουν βγει οι συντάξεις για τους Αντιστασιακούς, και κάποιοι από αυτούς δεν δέχτηκαν να πάνε να τις πάρουν… Αν όχι εν ζωή… ακόμη κι όταν πεθαίνουν άνθρωποι σαν την Μαρία Μπέικου, το κράτος δεν τους τιμά ανάλογα.
Γιατί ακολούθησε ο εμφύλιος γι αυτό δεν τιμήθηκαν. Γιατί μετά το ΕΑΜ ταυτίστηκε με το ΚΚΕ, δεν ήταν όλοι οι άνθρωποι του ΕΑΜ κομμουνιστές και στο ΕΑΜ οι κοινωνικές δυνάμεις δεν ήταν από την εργατική τάξη. Ήταν γιατροί, δικηγόροι, δάσκαλοι, παπάδες. Δηλαδή, αυτό που θα λέγαμε σήμερα μεσαία τάξη. Στις γυναίκες, οι περισσότερες ήταν δασκάλες. Οι δάσκαλοι έπαιξαν ένα πολύ σημαντικό ρόλο, είχαν μορφωθεί και μετά πήγαν στα χωριά και είπαν να φτιάξουν καλύτερη την κοινωνία. Αλλά οι δάσκαλοι δεν ήταν φτωχολογιά. Αυτά είναι σοβαρά πράγματα όσον αφορά στην κοινωνική σύνθεση. Οι πιο φτωχοί συνήθως έγιναν και εθνικόφρονες γιατί νόμιζαν ότι θα έρθει το ΚΚΕ να τους πάρει τα χωράφια, να τους πάρει το σπίτι. Οι πιο μορφωμένοι μπήκαν στο ΕΑΜ. Αυτοί ήθελαν να αλλάξουν την κοινωνία, μια μεσαία τάξη μορφωμένων.

Και αυτοί ήταν που… ξεκληρίστηκαν.
Όπως και τώρα, η μεσαία τάξη είναι αυτή που ξεκληρίζεται με αυτά το μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση.

Ποιο είναι το θέμα που θέλεις να καταθέσεις σαν ιστορικός για τον εμφύλιο και την αντίσταση;
Τις ευθύνες μας. Δεν ξέρω να σου πω γιατί είναι συγκεκριμένα πράγματα, είναι ερωτήματα. π.χ. έπρεπε να πάρει μέρος στις εκλογές; Να υπογράψει την συμφωνία της Βάρκιζας; Να δώσει την μάχη της Αθήνας; Αυτά τα πράγματα είναι, τα ερωτήματα που τίθενται. Τώρα δεν είμαστε πια διχασμένοι σε αριστερούς και δεξιούς, τελείωσε ο ψυχρός πόλεμος. Αλλά δεν μας δίνουν, σε μας τους ιστορικού, ούτε σήμερα τα αρχεία που υπάρχουν για να δουλέψουμε.

Πρέπει να υπάρξει διαφάνεια γενικώς, με τα αρχεία θα γίνει μια πιο λογική συζήτηση;
Θα γίνει εμπεριστατωμένη. Δεν θα μιλάμε με γενικότητες. Δεν θα τα λέμε… αέρα πατέρα.

Άρα, είχε δίκιο η Μπέικου όταν έλεγε ότι δεν ξέρουμε για την ιστορία μας, ότι ξέρουμε μόνο κάποια πράγματα.
Κάποια πράγματα, και από αυτά, είναι και εκείνα που περνάνε μέσα από μαρτυρίες, δηλ. τι έγραψε ο τάδε ή ο δείνα και αυτά δεν μπορείς να τα θεωρείς εμπεριστατωμένα.

Ανεξάρτητα από τα στοιχεία που έχετε για να κάνετε μια εις βάθος σύνθεση και ανάλυση των γεγονότων, αυτά τα στοιχεία που έχετε μέχρι στιγμής, δεν εγείρουν κάποιες συζητήσεις που δεν έχουν γίνει ποτέ;
Στους ιστορικούς μπορώ να μιλήσω, έχουν γίνει πολλά συνέδρια, πολλές ανακοινώσεις, πολλά έχουν γραφτεί, έχουμε προχωρήσει πολύ τα τελευταία χρόνια 10 χρόνια. Από το 1999 που έγινε το 1ο συνέδριο για τον εμφύλιο μέχρι τώρα έχουν γίνει πολλές έρευνες. Ξέρουμε δηλ. αρκετά πράγματα πια. Για τις φυλακές, τις εξορίες. Δεν τα ξέρουμε όλα, αλλά σε γενικές γραμμές ξέρουμε. Επιπλέον έχουμε προχωρήσει και την συζήτηση σχετικά με το θέμα της μνήμης. Τι θυμόμαστε, πως το θυμόμαστε;

Και τι έχει βγει απ αυτό;
Μια τομή στη μνήμη γίνεται το ’81 που γίνεται η αναγνώριση της αντίστασης. Η 2η τομή είναι το ’89, πέφτει το τείχος του Βερολίνου, καταρρέει η Σοβιετική Ένωση, γίνονται τα γεγονότα στο Πεκίνο και ταυτόχρονα τελειώνει ο ψυχρός πόλεμος. Η ελληνική εκδοχή για το τέλος του ψυχρού πολέμου είναι η συγκυβέρνηση, της δεξιάς με την αριστερά. Η αριστερά ήταν για τελευταία φορά στην κυβέρνηση το ’44 και ξαναμπήκε στην κυβέρνηση συνεργαζόμενη με την δεξιά το ’89. Και τότε ψηφίσανε να στείλουνε τα αρχεία της αστυνομίας στην χαλυβουργική να τα κάψουνε, όπως είπαμε.</p>

Το λες και το ξαναλές… ότι έχει ξεχαστεί ο εμφύλιος, και αναρωτιόμαστε «γιατί»; Μα αφού κηρύχθηκε και νόμος: «Ξεχάστε τον εμφύλιο!».
Ναι, αυτό ήταν ο νόμος. Αυτές είναι τομές πάνω στην μνήμη. Δηλαδή, μετά την χούντα και την μεταπολίτευση το ’74, το ΚΚΕ νομιμοποιήθηκε σιωπηρά, ενώ ήτανε παράνομο από το ’47. Αυτό, επίσης είναι μια τομή, αλλά δεν έγινε με πανηγυρικό τρόπο. Τότε ο κόσμος άρχισε να μαθαίνει για την Αντίσταση για πρώτη φορά. Δηλαδή να γράφονται άρθρα, βιβλία, φωτογραφικά λευκώματα με τους αντάρτες στα βουνά, να γράφονται μαρτυρίες, κλπ.
Μετά την μεταπολίτευση ξεκινάει μια αναζήτηση.
Η γενιά του πολυτεχνείου αναζήτησε το παρελθόν της, και βρήκε την αντίσταση. Αλλά ο εμφύλιος ξεχνιότανε, δεν έμπαινε καθόλου στη συζήτηση…
Στη συνέχεια το ’81, όταν αναγνωρίζεται η ΕΑΜική Αντίσταση ως εθνική, δειλά δειλά αρχίζει να συζητιέται ο εμφύλιος και να γράφεται.
Ωστόσο κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 ξεκινάει η έρευνα για τον εμφύλιο. Εγώ δηλ. έβγαλα το ’94 το βιβλίο μου.
Από κει και ύστερα, πάω να βρω τους ίδιους ανθρώπους που είχα πάρει συνέντευξη για την αντίσταση, και δεν μου λένε για τον εμφύλιο!
Το θέμα της μνήμης το έχουμε γράψει το έχουμε μελετήσει, το έχουμε δουλέψει, έχουμε κάνει συνέδρια γι αυτό. Πως δηλ. διαμορφώθηκε η μνήμη του εμφυλίου.

Άρα, γιατί το ξαναθέτεις το θέμα αφού λες ότι έχει δουλευτεί;
Για παράδειγμα, βρήκα το αρχείο των παιδοπόλεων της Φρειδερίκης. Το βρήκα, το δούλεψα όσο πρόλαβα, γιατί μια μέρα ήρθε το κράτος και το εγκιβώτισε και από τότε δε μπορεί να έχει κανείς πρόσβαση.

Πες μας κάποια πράγματα γι αυτό.
Στην διάρκεια του εμφυλίου είχε πάρει παιδιά ο δημοκρατικός στρατός από τις περιοχές τις οποίες έλεγχε και τα πήγε στις λαϊκές δημοκρατίες
και πήρε και παιδιά και το κράτος με τον έρανο της Φρειδερίκης και έφτιαξε παιδοπόλεις.
Κάποια από αυτά τα παιδιά ήταν ορφανά και κάποια τα έπαιρναν με την δικαιολογία να τα σώσουνε από τους κομμουνιστές. Πήραν τα παιδιά π.χ. των φυλακισμένων της Λαμίας. Πήραν παιδιά και από αριστερούς και από δεξιούς, πήραν τουρκόφωνα παιδιά να τους μάθουν ελληνικά κλπ.
Αυτό το αρχείο, που έχει όλα αυτά τα στοιχεία σήμερα δεν μπορεί να το δει κανείς.

Ποια άλλα αρχεία είναι αντίστοιχα… εγκιβωτισμένα και δεν μπορούν οι ιστορικοί να έχουν πρόσβαση;
Τα αρχεία των δικαστηρίων, τα αρχεία των έκτακτων στρατοδικείων, τα αρχεία των φυλακών, όλα αυτά τα έχει το υπουργείο δικαιοσύνης. Είναι ίδια η αντιμετώπιση από όλες τις πλευρές που έχουν υπογράψει το νόμο για την «Άρση των συνεπειών του εμφυλίου» που είπαμε. Ούτε ένας δεν είπε μια κουβέντα, ότι δεν πρέπει να κάψουμε τα αρχεία μας, την ιστορία μας. Μόνο οι ιστορικοί το είπαν.

Οι αρχαίοι έλληνες, έλεγαν, επίσης, ότι όποιος άνθρωπος αποκλειστεί, ξεχαστεί ή αδικηθεί και δεν τιμηθεί όπως του αξίζει διαπράττεται ύβρις η οποία αναζητά εσαεί την κάθαρση. Αυτό είναι αρχέτυπο. Όταν λοιπόν κάποιος λέει να πάμε μπροστά και να ξεχάσουμε, κάνοντας ότι δεν έγινε κάτι, δεν πάμε μπροστά. Το τραύμα σταματάει το χρόνο, επαναλαμβάνει μονότονα την ίδια συνθήκη… Αυτό είναι, που πρέπει να καταλάβουμε;
Έτσι. Για να μην ξαναγίνουν τα ίδια στην κοινωνία. Γιατί εγώ, αυτό φοβάμαι τώρα…

Κάθε τι άλλωστε που μένει κρυφό, παίρνει παράλογες διαστάσεις.
Είναι αυτό το βάρος που σου είπα ότι κουβαλάμε στην πλάτη μας, για την ιστορία και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε παρακάτω. Και αφού δεν είδαμε το πρόβλημα, το επαναλαμβάνουμε, αφού το ξεχάσαμε και το θάψαμε σαν στρουθοκάμηλοι, αυτό ξαναβγαίνει και το ξανακάνουμε.

Στην σημερινή κοινωνία πως βλέπεις να μεταφέρεται αυτό το βάρος;
Αυτό που βλέπω είναι ότι η σημερινή κοινωνία εξακολουθεί να λειτουργεί με τις ίδιες διχοτομίες και σκέψεις. Δηλ. εγώ θα κάνω αυτό που θέλω, δεν με ενδιαφέρουν οι άλλοι, τσαμπουκάς όχι διάλογος, αυτά είναι τα προβλήματα που βλέπω. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη, δεν υπάρχει κοινωνική συνείδηση. Είναι ένα κράτος που δεν φροντίζει τους πολίτες του. Αλλά και οι πολίτες δεν έχουν μια κοινωνική συνείδηση. Βρίσκονται σε… πόλεμο μεταξύ τους και αυτό, αντίθετα, που έχουμε ανάγκη, είναι η αλληλεγγύη. Βγαίνουν από το παρελθόν όλα αυτά τα κακά στοιχεία. Να δούμε, λοιπόν, πως θα πορευτούμε. Δεν έχω τι να πω γιατί κανένας δεν έχει λύσεις σε αυτό το πράγμα που υπάρχει και που ζούμε τώρα. Θέλει ένα πρόγραμμα με το χρέος. Αυτό, όμως, είναι το 2ο. Το 1ο είναι τι θα γίνει με την κοινωνία.

Από την άλλη βλέπουμε να αναδύεται και ένα παγκόσμιο κίνημα.
Αυτό είναι το παρήγορο. Αλλά πρόσεξε. Δεν ξέρουμε πολύ καθαρά τι θέλουμε. Η κρίση είναι του συστήματος, είναι του καπιταλισμού. Από την μια πλευρά υπάρχουν οι τράπεζες, τα κεφάλαια, τα χρηματιστήρια και από την άλλη υπάρχει ο κόσμος ο απλός.

Είμαστε σε μια μεταβατική φάση δηλαδή.
Σε μια δίνη είμαστε αυτή την ώρα. Μέχρι να κατασταλάξει αυτό το πράγμα, μπορεί να περάσουν 3 και 5 χρόνια. Πρέπει να διατυπωθεί ένα αίτημα, να μπουν τα πράγματα στη θέση τους. Δεν μπορεί η πολιτική να κάνει τα χατίρια των τραπεζών όλη την ώρα. Υπάρχουν και άνθρωποι από κάτω. Αυτό το κίνημα είναι ωραίο που λέει «οι άνθρωποι εναντίον των τραπεζιτών». Συμβαίνουν και τέτοια παρήγορα πράγματα…

Σχετικά Άρθρα:

Η αντιστασιακή μαχήτρια Μαρία Μπέϊκου στην τελευταία της συνέντευξη

«Είμαστε η μοναδική χώρα που δεν γιορτάζει την απελευθέρωση της» Τ. Βερβενιώτη, ιστορικός

«Ειμαστε η μοναδικη χωρα που δεν γιορταζει την απελευθερωση της» Τ. Βερβενιωτη, ιστορικος

«Είμαστε η μοναδική χώρα που δεν γιορτάζει την απελευθέρωση της» Τ. Βερβενιώτη, ιστορικός

12:10, 12 Οκτ 2011 | Κρυσταλία Πατούλη tvxs.gr/node/72632

Στις 12 Οκτώβρη του 1944, απελευθερώθηκε η Αθήνα από τους Γερμανούς, όμως «είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο που δεν γιορτάζει την απελευθέρωση της» τονίζει η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη,  στην Κρυσταλία Πατούλη, συμμετέχοντας στον δημόσιο διάλογο του tvxs, και μιλώντας παράλληλα για τα ιστορικά γεγονότα, την συγκεκριμένη ημερομηνία, την Εθνική Αντίσταση, αλλά και το ανέγγιχτο τραύμα του εμφυλίου που φαίνεται να είναι η αιτία της… αμνησίας για μία μέρα σαν κι αυτή.

Τι συνέβη το 1944 σαν σήμερα;
Ξεκίνησαν τρομακτικές διαδηλώσεις με τον κόσμο στους δρόμους να γιορτάζει την απελευθέρωση. Υψώθηκαν γαλανόλευκες, αλλά και σημαίες κόκκινες, με σφυροδρέπανα, όπως και αμερικάνικες και αγγλικές.
Ειδικά για τους Άγγλους είχαν αναρτηθεί πανό, που έγραφαν «Welcome», από το ΕΑΜ/ΚΚΕ που είχε συλλογική ηγεσία αλλά και τον Εθνικό Δημοκρατικό Ελληνικό Σύνδεσμο (ΕΔΕΣ) με επικεφαλή τον Ναπολέοντα Ζέρβα.
Κι όμως, αυτή η χώρα δεν γιορτάζει τη μέρα της απελευθέρωσής της! Κάτι τέτοιο, δεν συμβαίνει σε καμία άλλη χώρα του κόσμου. Να γιορτάζεται, δηλαδή, η έναρξη ενός πολέμου όπως είναι η 28η Οκτωβρίου και όχι η μέρα της απελευθέρωσης.

Για πιο λόγο, πιστεύεις, ότι δεν την γιορτάζουμε;
Διότι τον Οκτώβρη ακολουθεί σύντομα ο Δεκέμβρης. Ένας εμφύλιος.
Οι σύμμαχοι, που στις 12 του Οκτώβρη καλωσορίζονταν με πανό, το Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου συγκρούστηκαν με τον λαό και το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) στη μάχη της Αθήνας, η οποία κράτησε 33 ημέρες και έληξε με τη συμφωνία της Βάρκιζας τον Φλεβάρη του ‘45, ως μία προσπάθεια για να αποφευχθεί ο εμφύλιος. Αλλά δεν αποφεύχθηκε. Δέκα χρόνια η χώρα ήταν σε συνεχείς πολέμους και εμφυλίους. Ποια κοινωνία μπορεί να αντέξει τέτοιο βάρος; Μέχρι σήμερα αυτός ο εμφύλιος είναι ένα τραύμα που δεν έχουν καν αγγίξει οι έλληνες, όχι μόνο δεν το έχουν διαχειριστεί.

Δηλαδή, δεν θέλουμε να θυμόμαστε την απελευθέρωση γιατί δεν θέλουμε να θυμόμαστε τον εμφύλιο;
Έτσι είναι. Οι δημοσιογράφοι τα λένε, μάλλον, πιο ωραία από τους ιστορικούς. Γι αυτό, αυτή η χώρα, αυτή η πόλη, δεν έχει μνήμη.
Το ενωτικό κλίμα των πρώτων ημερών, άλλωστε, σκίαζε αυτή η διάσταση των αντιστασιακών οργανώσεων. Ήδη στη διάρκεια της Κατοχής, στα βουνά της Ηπείρου είχαν συγκρουστεί ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), το ένοπλο δηλαδή τμήμα του ΕΑΜ/ΚΚΕ με τον ΕΔΕΣ, αλλά και στις γειτονιές της Αθήνας όλο το ’44 ήταν καθημερινές οι συγκρούσεις όχι μόνο μεταξύ αντιστασιακών οργανώσεων και Ταγμάτων Ασφαλείας αλλά και ανάμεσα στις αντιστασιακές οργανώσεις.
Εν τω μεταξύ, η εμπειρία της Κατοχής είχε ριζοσπαστικοποιήσει μεγάλες κοινωνικές ομάδες που είχαν ενστερνιστεί αιτήματα και οράματα τα οποία δεν αφορούσαν μόνο την επάνοδο ή όχι του βασιλιά, αλλά έθεταν υπό αίρεση και την ίδια τη μορφή του καθεστώτος, με αίτημα να δημιουργηθεί και μια άλλη κοινωνία, πιο δίκαιη.
Από την άλλη οι δυνάμεις που είχαν πλουτίσει στην διάρκεια του πολέμου, οι κατοχικοί νεόπλουτοι… όπως ήταν οι μαυραγορίτες κλπ., αλλά και το παλάτι, και οι Εγγλέζοι (η Ελλάδα με τις συμφωνίες των «μεγάλων» είχε αποδοθεί στη σφαίρα επιρροής των Δυτικών, αρχικά στους άγγλους), φοβηθήκανε ότι οι κομμουνιστές, οι οποίοι ήταν η πλειοψηφία στο ΕΑΜ, θα πάρουν την εξουσία.
Και η αλήθεια είναι ότι είχαν μεγάλη δύναμη. Έτσι, ξεκίνησε η σύγκρουση.
«Έφτανε ένα σπίρτο για να πάρει η Αθήνα φωτιά σαν ένα δοχείο μπενζίνα» έγραφε ο Γιώργος Θεοτοκάς στο ημερολόγιό του.

Κάποιοι λένε, ότι το ποσοστό των οπαδών του ΕΑΜ/ΚΚΕ άγγιζε το 70%. Είναι αλήθεια;
Δεν υπάρχουν ακριβή μετρήσιμα στοιχεία, αλλά και ένα 10% όταν είναι οργανωμένο και έχει πρόγραμμα με κοινωνική απήχηση μπορεί να πάρει την εξουσία.

Ποια ήταν τα γεγονότα έως και την απελευθέρωση της 12ης Οκτωβρίου;
Στην Ελλάδα, υπήρξε Κατοχή από το ’41 μέχρι το ’44. Στην αρχή του πολέμου ο κόσμος έμεινε άφωνος… αλλά στη συνέχεια οργανώθηκε η Εθνική Αντίσταση.
Στο τέλος, ο πόλεμος θα έληγε πρώτα με την ήττα των Ιταλών που αποχώρησαν τον Σεπτέμβρη του ’43, και στη συνέχεια με τη νίκη των συμμάχων έναντι των Γερμανών στα διάφορα μέτωπα και την Αθήνα να απελευθερώνεται τον Οκτώβρη του ’44, ενώ το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, οριοθετείται το Μάη του 45 για όλες τις χώρες.

Έξι μέρες μετά την 12η Οκτωβρίου 1944, στις 18 Οκτωβρίου, δηλαδή, έφτασε στην Αθήνα και η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου που μαζί με άλλους επίσημους ανέβηκε στην Ακρόπολη και ύψωσε την ελληνική σημαία.
Στην κυβέρνηση αυτή, συμμετείχαν τόσο οι παλιοί πολιτικοί που είχαν καταφύγει στη Μέση Ανατολή όσο και η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), ένας συνασπισμός μικρών κομμάτων όπου τον πρώτο ρόλο έπαιζε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ).

Πώς βρήκε την Αθήνα και την Ελλάδα το τέλος της Κατοχής;
Ρημαγμένες. Ο πόλεμος όμως δεν είχε τελειώσει με την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής.

«Τα παιδιά πρέπει να μάθουν την ιστορία μας και να μάθουν να αγωνίζονται. Γιατί, εκτός του ότι δεν γνωρίζουν πως ήταν πανελλαδική η αντίσταση ενάντια στους κατακτητές δεν γνωρίζουν ότι απελευθερωθήκαμε ουσιαστικά μόνοι μας. Η βοήθεια, απ’ έξω, ήταν μηδαμινή» αυτό τόνιζε πάντα η αντιστασιακή μαχήτρια Μαρία Μπέικου, που εργάστηκες μαζί της επί 10 χρόνια για να ολοκληρωθεί το βιβλίο «Αφού με ρωτάτε, να θυμηθώ… ». Το επανέλαβε συνεχώς και με μεγάλη αγωνία, ίσως τη μοναδική -θα έλεγα- που είχε πριν πεθάνει. Τι έχεις να σχολιάσεις, γι αυτό, ως ιστορικός;
Κατ, αρχάς, ναι, στις σημερινές συνθήκες, οι νέοι επειδή τα βρήκαν εύκολα, δεν έχουν μάθει να αγωνίζονται. Και για να αγωνιστεί κάποιος σωστά έχει ανάγκη να ξέρει την ιστορία του.

Γιατί πρέπει να την ξέρει;
Διότι αν ξέρεις το παρελθόν, και τι κουβαλάς, κάνεις πιο σωστά τα βήματα στο μέλλον. Η ιστορία, το παρελθόν, είναι ένα βάρος που κουβαλάνε όλα τα άτομα, τα έθνη, οι κοινωνίες, κι αν ξέρουν τι βάρος κουβαλάνε, μπορούν να κάνουν τα βήματά τους στο μέλλον και να χειριστούν αυτό το μέλλον. Να ξέρουν αν το σανίδι που πατάνε, είναι γερό ή όχι.

Και σε ότι αφορά αυτό που έλεγε η Μπέικου για τα ίδια τα ιστορικά γεγονότα;
Η Μαρία Μπέικου τα είχε ζήσει όλα αυτά και όντως υπήρχε ένα τεράστιο κίνημα αντίστασης, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι ήμασταν μέρος των συμμαχικών δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Εάν για παράδειγμα, οι Γερμανοί έπαιρναν το Στάλινγκραντ και νικούσαν την Σοβιετική Ένωση, πόσο θα μπορούσαν να αντέξουν και οι Έλληνες;
Βέβαια με την αντίσταση, έγιναν εκτός των άλλων και πάρα πολύ σημαντικές μάχες, ειδικά όταν αποχωρούσαν οι γερμανοί και στο διάβα τους κατέστρεφαν ότι μπορούσαν. Και λέω ότι μπορούσαν, διότι όσοι ήταν στην αντίσταση με τον ΕΛΑΣ αγωνίστηκαν και κατάφεραν όντως, να μην τα καταστρέψουν όλα. Για παράδειγμα, η μάχη της Ηλεκτρικής ήταν πολύ σημαντική και αν δεν την κέρδιζε ο ΕΛΑΣ οι Αθηναίοι δεν θα είχαν ρεύμα να ζήσουνε…

Πόσοι περίπου ήταν στην αντίσταση; Υπάρχουν σήμερα στοιχεία;
Σε 7 εκατομμύρια κόσμο που ήταν τότε η Ελλάδα; Τα στοιχεία είναι αντικρουόμενα. Η πιο μεγάλη αντίσταση ήταν το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), το οποίο είχε ένα στρατιωτικό σκέλος τον ΕΛΑΣ (Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός), είχε μία νεολαία την ΕΠΟΝ (Εθνική Πανελλήνια Οργάνωση Νέων) και μία οργάνωση κοινωνικής πρόνοιας που ήταν η Εθνική Αλληλεγγύη. Λένε ότι η ΕΠΟΝ είχε 800.000 μέλη και στην Αλληλεγγύη βάζουν 1.000.000. Δεν υπάρχουν όμως χαρτιά, δεν γράφονταν πουθενά, γιατί υπήρχε και ο φόβος, μήπως κάποιος τα βρει.

Στον ΕΛΑΣ, στα βουνά, δεν ξέρουμε πόσοι ήταν;
Αν μετρήσεις και τον εφεδρικό ΕΛΑΣ, με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις ήταν 120.000.

Συνολικά, δηλαδή, ποιο μπορούμε να πούμε ότι ήταν το ποσοστό των ενεργών αντιστασιακών;
Δεν ξέρουμε σίγουρα, αλλά υπάρχουν και οι followers που λέμε στα αγγλικά, εκείνοι που ακολουθούσαν όσους αντιστέκονταν. Για παράδειγμα, μπορεί σε ένα χωριό να ήταν τρία μέλη στο ΕΑΜ, όπου αν ήταν ευυπόληπτα μέλη της κοινωνίας, όλο το χωρίο έκανε ότι έλεγαν. Δεν είναι εύκολο να μετρήσεις τα νούμερα. Και επίσης, είναι και ποιους θα συμπεριλάβεις. Ας πούμε, τα παιδιά τα οποία ήταν οι ταχυδρόμοι στον ΕΛΑΣ θα τα συμπεριλάβεις;

Αν δεν αγωνίζονταν ενάντια στον κατακτητή οι έλληνες, τι θα γινόταν πιστεύεις;
Δεν μπορούμε να πούμε ότι διώξαμε μόνοι μας τους Γερμανούς. Ήταν τα μέτωπα, όπως είπαμε, στο Στάλινγκραντ, τα μέτωπα στην Αφρική. Δηλαδή, δεν μπορώ να το πώ, εγώ, ως ιστορικός αυτό. Η Μαρία Μπέικου μπορεί να το πει.
Βέβαια, ήταν πολύ σημαντικό που υπήρχε εθνική αντίσταση. Όταν ο λαός αντιστέκεται απέναντι σε μία εξουσία, η οποία του αφαιρεί τα όποια ανθρώπινα δικαιώματα, αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Η αντίσταση δίνει αξιοπρέπεια στον άνθρωπο. Επιπλέον έδωσε στοιχεία αλληλεγγύης στην κοινωνία, ή τουλάχιστον στις οργανώσεις τις αντιστασιακές, του ίδιου χώρου.
Ξέρεις, όμως, τι μου είπε σήμερα μια γειτόνισσα μου, η κυρία Νίνα; «Εγώ πέρασα και Κατοχή και Εμφύλιο. Τώρα είναι χειρότερα κορίτσι μου». της λέω «Γιατί είναι χειρότερα;» και μου απαντά «Γιατί τότε λέγαμε θα τελειώσει ο πόλεμος. Τώρα τι θα πούμε;».

Είχαν, δηλαδή, μια ελπίδα…
Ναι. Μια ελπίδα ότι μετά το τέλος του πολέμου θα γίνει καλύτερη η κοινωνία.

Γι αυτό και αγωνίζονταν.
Γι αυτό. Ενώ σήμερα, δεν έχεις ελπίδα. Είμαστε χειρότερα από την Κατοχή τώρα.

Σχετικά Άρθρα:

Ψυχικά… αναλφάβητα και δυσλεκτικά τα δύο φύλα;

Έρευνα σοκ: Σχεδόν 7 στις 10 γυναίκες είναι μόνες

Oικονομικές αυτοκτονίες και ψυχικό αδιέξοδο